İSTANBUL BORSASI

^^
Genelge No : m
Tahvil ve Bono Piyasası Müdürlüğü
İSTANBUL
BORSASI
MENKUL KIYMETLER
İstinye 80860 İstanbul
Tel. : (0212) 298 21 00
Faks : (0212) 298 25 00
İstanbul, 21 Eylül 1999
Konu : Tahvil ve Bono Piyasası İşlem Yapabilme Limiti Üst Sınırının Belirlenmesi
Sayın Üyemiz,
Bilindiği üzere, 56 nolu Genelge ile değişik 3 nolu Genelge'nin İşlem Limitlerine ve İşlem
Limiti Karşılıklarına İlişkin Genel Esaslarını düzenleyen 2.1 maddesinde değişiklik yapan 98
nolu Genelge gereğince Tahvil ve Bono Piyasası'nda işlem yapan banka ve aracı kurumlar
için "işlem yapabilme limiti üst sınırı" bu banka ve aracı kurumların özkaynaklarının on
katıdır. Özkaynakların tespitinde ise, en son bağımsız denetimden geçmiş bilanço esas
alınmaktadır. Ancak, aracı kuruluşun kurucusu veya yöneticisi olduğu yatırım fonları ve
yatırım ortaklıkları adına Tahvil ve Bono Piyasası'nda işlem yapmak istemesi durumunda,
kurucusu veya yöneticisi olduğu yatırım fonları ve yatırım ortaklıklarının başvuru tarihindeki
toplam sabit getirili menkul kıymet portföy tutarı kadar limit işlem yapabilme limitinin üst
sınırına ilave edilmektedir.
Borsamız Yönetim Kurulu'nun 21 Eylül 1999 tarihli toplantısında,
>
İşlem yapabilme limiti üst sınırının en son bağımsız denetimden geçmiş bilançodaki
özkaynak rakamının on beş katı olarak belirlenmesi,
>
Üyelerimizin %100 işlem yapabilme limiti karşılığı yatırarak mevcut limitlerini her
zaman için en fazla kendilerine tanınan işlem limiti üst sınırına kadar artırabilmeleri,
kararlaştırılmıştır.
Borsamız Yönetim Kurulu'nun 21 Eylül 1999 tarihli toplantısında alınan karar çerçevesinde
56 nolu Genelge ile değişik 3 nolu Genelge'nin İşlem Limitlerine ve İşlem Limiti
Karşılıklarına İlişkin Genel Esaslarını düzenleyen 2.linçi maddesinde değişiklik yapan 98
nolu Genelge ile 56 nolu Genelge ile değişik 3 nolu Genelge'nin İşlem Limitlerine ve İşlem
Limiti Karşılıklarına İlişkin örnek uygulamaların anlatıldığı 2.3üncü maddesi ekteki şekilde
değiştirilmiştir.
Bilgilerinizi rica ederim.
Saygılarımla,
İSTANBUL
MENKUL KIYMETLER BORSASI
BAŞKANLIĞI
Osman BİRSEN
Başkan
SB/DB/İB
Genelge N o : A20
Tarih
: 21 Eylül 1999
Tahvil ve Bono Piyasası Başvuru, Teminat ve Kotasyon Esasları ile
ilgili ve 56 nolu Genelge ile değişik 3 nolu Genelge'nin İşlem
Limitlerine ve İşlem Limiti Karşılıklarına İlişkin Genel Esaslarını
düzenleyen 2.1 ve örnek uygulamaların anlatıldığı 2.3üncü
maddelerinde değişiklik yapan Genelge
Madde 1- 56 ile değişik 3 nolu Genelge'nin İşlem Limitlerine ve İşlem Limiti Karşılıklarına
İlişkin Genel Esaslarını düzenleyen 98 nolu Genelge ile değişik 2.linçi maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
2.TAHVİL VE BONO PİYASASI İŞLEM LİMİTLERİNE VE İŞLEM LİMİTİ
KARŞILIKLARINA İLİŞKİN GENEL ESASLAR
2.1. GENEL UYGULAMA
Tahvil ve Bono Piyasası'nda işlem yapmak isteyen banka ve aracı kurumların her biri için
Borsa tarafından tranşlar halinde "işlem yapabilme limiti" tespit edilir. Bu limitin tespit
edilmesinde, geçmiş dönemlerdeki sabit getirili menkul kıymet işlem hacimleri, ödenmiş
sermaye, özkaynaklar, temerrüd sayısı gibi çeşitli kriterler esas alınır. Tahvil ve Bono
Piyasası'nda işlem yapan aracı kuruluşlar için tespit edilen "işlem yapabilme limiti"nin üst
sınırı banka ve aracı kurumlar için özkaynaklarının on beş katını aşamaz. Özkaynakların
tespitinde, en son bağımsız denetimden geçmiş bilanço esas alınır. Ancak, aracı kuruluşun
kurucusu veya yöneticisi olduğu yatırım fonları ve yatırım ortaklıkları adına Tahvil ve Bono
Piyasası'nda işlem yapmak istemesi durumunda, kurucusu veya yöneticisi olduğu yatırım
fonları ve yatırım ortaklıklarının başvuru tarihindeki toplam sabit getirili menkul kıymet
portföy tutarı kadar limit işlem yapabilme limitinin üst sınırına ilave edilir.
Üyelerimiz, Piyasa'da Borsa tarafından belirlenen "işlem yapabilme limiti"ni aşmamak
koşuluyla, yatırdıkları net işlem limiti karşılığının yirmi misli işlem yapabilirler. Net işlem
limiti karşılığının tekabül ettiği işlem limiti, piyasada güvenin korunması için, gerekli
hallerde, genel olarak veya üye bazında Borsa Başkanlığı tarafından değiştirilebilir. İşlem
limitlerj Borsa tarafından belirli dönemlerde gözden geçirilebilir ve yukarıda belirlenen
kriterler doğrultusunda güncelleştirilebilir. Bununla birlikte, bu limitleri geçici olarak aşmak
isteyen üyeler, aşacakları bölüm için işlem limiti karşılıklarına ilişkin genel esaslar
gözönünde bulundurularak %100 oranında ilave işlem limiti karşılığı yatırmak suretiyle
"işlem yapabilme limitini" en fazla üç mislirie kadar artırabilirler. Bu şekilde artırılan
limitler işlem yapabilme limiti üst sınırını aşamaz. Bankalar ve aracı kurumlar, işlem
limiti karşılıklarını İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Yönetim Kurulu'ııca belirlenen Banka
veya Kuruluşa yatırırlar. İşlem limiti karşılıklarına ilişkin esaslar İstanbul Menkul Kıymetler
Borsası Yönetim Kurulu'nca belirlenir.
İşlem limiti karşılıkları teminat niteliğinde olup, üyenin müşterilerine, diğer Borsa üyelerine
ve/veya Borsa'ya karşı taahhütlerini, Borsa'nın tabi olduğu mevzuat hükümlerine göre
kısmen veya tamamen yerine getirmemesi halinde önceden bir ihtarname keşidesine, hüküm
istihsaline ve üyenin rızasını almaya lüzum olmadan, taahhütlerin yerine getirilmesi amacıyla
Borsa tarafından kullanılır.
İşlem limiti karşılığı yatırılan teminatlar Borsa tarafından belirlenen esaslar dahilinde
istenildiği zaman çekilebilir. Borsa gerektiğinde, üyeden çekilen teminatın yerine aynı tutarda
teminat yatırmasını talep edebilir.
Madde 2- 56 nolu Genelge ile değişik 3 nolu Genelge'nin İşlem Limitlerine ve İşlem Limiti
Karşılıklarına ilişkin örnek uygulamaların anlatıldığı 2.3'ncü maddesi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
2.3.ÖRNEK UYGULAMA
1. Bir Kuruluş için Borsa tarafından belirlenen "İşlem Yapabilme Limiti "nin 100 milyar ve
"İşlem Yapabilme Limiti Üst sınırı"nın 150 milyar Türk Lirası olduğunu düşünelim.
Bu Kuruluşun " İşlem Yapabilme Limiti"nin 25 milyar Türk Liralık kısmı l.tranş, ikinci
25 milyar Türk Liralık kısmı 2.tranş ve kalan 50 Milyar Türk Liralık kısmı 3.tranşta yer
almaktadır.
2.
Söz konusu Kuruluşun ilk aşamada limitinin l.tranşını kullanmak istediğini
varsayalım. Kuruluş, l.tranş için belirlenen 25 milyar Türk Lirası tutarındaki
işlem
limitinin tamamını kullanmak istediğinde 1/20*25.000.000.000 = 1.250.000.000 Türk
Lirası tutarında bir işlem limiti karşılığı yatıracaktır.
3. Kuruluş, örneğin, vadesiz Türk Lirası olarak sadece 200.000.000 Türk Lirası işlem
limiti karşılığı yatırmak isterse, (200.000.000/1.10)*20=3.636.363.636 Türk Liralık bir
işlem limitine sahip olacaktır. Buna karşılık, 200.000.000 Türk Lirası değerindeki devlet
tahvilini işlem limiti karşılığı olarak yatırmak isterse (200.000.000/1.20)*20
=3.333.333.333 Türk Liralık bir işlem limitine sahip olacaktır.
4.
Söz konusu Kuruluşun, l.tranş için ödeyeceği 1.250.000.000 Türk Lirası tutarındaki
işlem limiti karşılığı ek tabloda gösterilen işlem limiti karşılığı türlerinden, vadesiz Türk
Lirası, vadesiz altın, devlet tahvili ve vadesiz banka teminat mektubu (Türk Lirası)
olarak yatıracağını varsayalım. Bu durumda, her bir araç bazında yatırılması gereken
işlem limiti karşılığı tutarları ek tablodaki l.tranş fazla oranlarına göre şu şekilde
olacaktır:
İşlem Limiti
Karşılığı Tutarı
İşlem Limiti
Karşılığı Türü
Fazla
Oranı(%)
750.000.000
100.000.000
200.000.000
200.000.000
Vadesiz TL
Vadesiz Altın
Devlet Tahvili !
Vadesiz Tem
Mektubu(TL)
10
15
20
30
1.250.000.000
Yatırılacak
Tutar
825.000.000
115.000.000
240.000.000
260.000.000
1.440.000.000
5. Kuruluş 1.250.000.000 Türk Lirası tutarındaki işlem limiti karşılığı sadece devlet tahvili
olarak yatırmak isterse 1.250.000.000*1.20 = 1.500.000.000 Türk Lirası, sadece vadesiz
teminat mektubu (Türk Lirası) olarak yatırmak isterse 1.250.000.000 * 1.30 =
1.625.000.000 Türk Lirası tutarında işlem limiti karşılığı yatıracaktır.
6. Kuruluş, limitinin ikinci tranşını da kullanmak istediğinde, ilave 25 milyar Türk
Liralık işlem limiti için yatıracağı işlem limiti karşılığı ek tablodaki ikinci tranş
fazla oranlarına göre belirlenecektir. Aynı şekilde, limitin 3.tranşı da kullanılmak
istendiğinde yatırılacak işlem limiti karşılığı ek tablodaki 3.tranş fazla oranlarına
göre belirlenecektir. Bir başka anlatımla, tranşlar arasındaki fark, ödenecek işlem
limiti karşılığınının fazla oranlarındaki farklılıktan kaynaklanmaktadır.
7. Tranşlar halinde belirlenen "İşlem Yapabilme Limiti"ni artırmak isteyen Kuruluş
%100 işlem limiti karşılığı ödeyecektir. Artırılan kısma tekabül eden işlem limiti
karşılığının ödenmesinde, ek tabloda 3.tranş için gösterilen fazla oranları
uygulanacaktır. Buna göre, işlem limitini 30 milyar Türk Lirası artırarak 130
milyar Türk Lirasına çıkarmak isteyen ve bu nedenle ilave 30 milyar Türk Lirası
işlem limiti karşılığı yatıracak olan Kuruluş, bu işlem limiti karşılığını yukarıda
verilen dört değişik araçla yatırmak isterse yatırılacak toplam tutar aşağıdaki
şekilde olacaktır:
İşlem Limiti
Karşılığı Tutarı
5.000.000.000
5.000.000.000
10.000.000.000
10.000.000.000
30.000.000.000
İşlem Limiti
Karşılığı Türü
Fazla
Oranı(%)
Yatırılacak
Tutar
Vadesiz TL
Vadesiz Altın
Devlet Tahvili
Vadesiz Tem.
Mektubu(TL)
40
60
80
100
7.000.000.000
8.000.000.000
18.000.000.000
20.000.000.000
53.000.000.000
8. İlave işlem limiti karşılığı yalnızca devlet tahvili olarak yatırılmak istenirse
30.000.000.000* 1.80= 54.000.000.000 Türk Lirası, yalnızca vadesiz teminat mektubu
(Türk Lirası) olarak yatırılmak istenirse 30.000.000.000 * 2 = 60.000.000.000 Türk
Lirası tutarında işlem limiti karşılığı yatırılacaktır.