İÇİNDEKİLER iii İçindekiler Contents Yazar Hakkında About Ön Söz the Author xiii Preface Türkçe Baskıya Ön Söz xv Acknowledgments xix Kısım I Birey ve Toplum Part I The Individual andYeni Society 1. Aşina Olduğumuz Dünyaya Bir Bakış 1. Sosyoloji Birey Taking ave New Look at a Familiar World Sosyolojinin Özüthe (İçIndividual Yüzü) Sociology and Toplumbilimsel (Sosyolojik Bakış ya da Tasavvur) The Insights ofDüşün Sociology Sonuç Imagination The Sociological Conclusion Bölüm Özeti Chapter Highlights Anahtar Sözcükler Key Terms 2. Sosyolojik Görüş ve Düşünüş 2. Seeing and Thinking Sociologically Bireyler Toplumu Nasıl Oluşturur How Individuals Structure Society Sosyal Etki: Öteki İnsanların Günlük Hayatımıza Etkisi Social Influence: The Impact of Other People in Our Everyday Lives Toplumsal Etki: Sosyal Yapının Günlük Hayatımıza Societal Influence: The Effect of Social Structure Etkisi on Our Everyday Lives Statüler Roller Statusesveand Roles Gruplar Groups Organizasyonlar Organizations (Örgütler) Sosyal SocialKurumlar Institutions Kültür Culture Değerler Values Normlar Norms Küresel Sosyal Yapı Context Social Bağlamda Structure in a Global Toplumsal Düzen İle İlgili Üç Yaklaşım Three Perspectives on Social Order Yapısal-İşlevselci (Yapısal-Fonksiyonalist) Yaklaşım The Structural-Functionalist Perspective Çatışmacı Yaklaşım The Conflict Perspective Sembolik SymbolicEtkileşimcilik Interactionism Sonuç Conclusion ChapterÖzeti Highlights Bölüm Key Terms Anahtar Sözcükler 1 13 36 67 79 99 9 9 9 9 11 11 12 12 13 13 14 14 14 14 16 16 17 17 17 17 19 19 19 19 20 20 20 20 20 20 21 21 22 22 22 22 23 23 23 23 24 23 iv İÇİNDEKİLER Kısım II Birey ve Toplumun İnşası 3. Gerçekliğin İnşası: Bilginin Toplumsal İnşası 5 27 Gerçekliğin Sosyal İnşasını Anlamak Temel Atma: Hakikatin Temelleri Kültür ve Dil Kendini Gerçekleştiren Kehanetler İnanç ve Sorgulanamaz Önermeler Duvarların İnşası: Çatışma, Güç ve Toplumsal Kurumlar Gerçekliğin Ekonomisi Gerçekliğin Politikası Medya Mesajdır Sosyolojik Araştırmaların Katkılarının Önemi Sosyolojik Araştırmanın Ampirik Doğası Nitel ve Nicel Araştırma Teoriler, Hipotezler ve Değişkenler Araştırma Teknikleri Deneyler (Sistematik Gözlem) Alan Araştırması Anketler Etkileşimsiz (Dikkat Çekmeyen) Araştırmalar Sosyal Araştırmanın Güvenilirliği Örneklem Göstergeler (İndikatörler) Sosyolojik Araştırmada Değerler, İlgiler ve Etik İlkeler Sonuç 28 29 29 31 31 32 32 33 33 35 36 36 37 38 38 39 39 40 41 41 42 42 44 44 44 Bölüm Özeti Anahtar Sözcükler 4. Düzenin İnşası: Kültür ve Tarih 47 Kültürün Boyutları Maddi ve Maddi Olmayan Kültür Küresel Kültür Alt Kültürler Kültürel Beklentiler ve Sosyal Düzen Toplumsal Kurumlar ve Kültürel Normlar Kurumsallaşmış Duygular Normlar ve Yaptırımlar Kültürel Görecelilik ve Etnosentrizm (Etnik Merkezcilik) Kültürel Çeşitlilik ve Günlük Hayat Sağlık ve Hastalık Cinsiyet Sonuç 49 49 50 51 51 52 53 54 55 56 56 58 60 60 60 Bölüm Özeti Anahtar Sözcükler 5. Kimliğİn İnşası: Sosyalizasyon (Sosyalleşme-Toplumsallaşma) 61 İçindekiler v Genler, Sosyal Yapı ve İnsanın Oluşumu Sosyalleşme (Sosyalizasyon): Kişiliğimizin Oluşumu Öz Benliğin Oluşumu (Karakter İnşası) Dilin Öğrenilmesi ve Ayna Benlik Rollerin Gelişimi Yeniden Sosyalleşme Kültürel Bağlamda Benlik Sosyalizasyon ve Tabakalaşma: Eşitsizlik Ortamında Yetişmek Toplumsal Sınıf Irk ve Etnik Kimlik Toplumsal Cinsiyet Kurumlar ve Sosyalizasyon Süreci Eğitim Din Medya Sonuç Bölüm Özeti Anahtar Sözcükler 62 64 64 65 66 67 68 68 69 69 70 72 72 72 73 74 77 6. Kimliğin Desteklenmesi: Benliğin Sergilenişi (Kendini Tanıtma) 74 75 Ötekilerin Algılanışı (İzlenim Oluşturması) Sosyal Grup Üyeliği Fiziksel Görünüm Sözel ve Sözel Olmayan İfadeler Algıların Yönetimi Dramaturji: Sosyal Sahnede Aktörler Ön Sahne ve Sahne Arkası Sahne Aksesuarları İmaj Oluşturma Algı Yönetimine Sosyal Etkiler Irk ve Etnisite Sosyal Statüler Hatalı Algı Yönetimi: Şımarık Kimlikler (Karakter Zaafiyeti) Utanma (Mahcubiyet) Şımarık Kimliklere (Bozulmuş İmajlara) Çareler Damga Sonuç Bölüm Özeti Anahtar Sözcükler 89 89 91 7. Toplumsal İlişkilerin İnşası: Akrabalık ve Aile Ötekilerle Birlikte Yaşamak Sosyal Çeşitlilik ve Eş Seçimi Egzogami (Dışarıdan Evlilik) Endogami (İçeriden Evlilik) Dini Endogami (Cemaat İçinden Eş Tercihi) 78 78 79 80 80 81 81 82 82 83 83 84 85 85 86 87 88 92 93 93 94 94 vi İÇİNDEKİLER Irksal ve Etnik Endogami (Irk ve Etnik Grup İçinden Eş Tercihi) Sınıfsal Endogami (Sosyal Sınıf İçinden Eş Tercihi) Aile Hayatı Ailenin Tanımı Tarih Süreci İçinde Aile Aile Yapısındaki Değişim Hane Büyüklüğündeki Değişim Boşanma Eğilimlerindeki Değişim Aile ve Akrabalık Hususunda Kültürel Farklılıklar Aile ve Toplumsal Yapı Öteki Toplumsal Kurumların Aile Üzerine Etkileri Hukuk ve Siyasetin Etkisi Dinin Etkisi Ekonominin Etkisi Sosyal Çeşitliliğin Aile Üzerine Etkileri Ailenin Problemleri Boşanma Boşanmanın Normalleşmesi Süreci Çocuklar, Boşanma ve Bekâr Ebeveynlik Ailede Şiddet Evlilik ve Birliktelikte Şiddet Çocuk İstismarı Aile İçi Şiddetin Kültürel Temelleri Aile İçi Şiddetin Bireysel ve Kurumsal Sebepleri Sonuç 94 95 96 96 96 97 97 98 98 99 99 100 101 102 102 103 104 104 105 106 107 106 107 108 108 Bölüm Özeti Anahtar Sözcükler 110 110 8. Farklılığın Yapısı: Sosyal Sapma 111 Sapmanın Tanımı Sapmanın Mutlak Tanımı Sapmanın Göreceli Tanım Sapmanın Unsurları Sapkın Davranışın Açıklanması Sapmayı Caydırma Sapmayı Etiketleme Güç, Sapma ve Sosyal Kontrol Arasındaki İlişki Sapmanın Cezalandırılması Suçun Toplumsal Temelleri Kurumsal ve Beyaz Yaka Suçları Uyuşturucu ve Yasa Dışı İlaç Tehdidi Sapmanın Tedavi Edilmesi Karmaşık Sosyal Konuların Bireyselleştirilmesi Sapmanın Depolitize Edilmesi Sonuç 113 113 114 116 117 117 118 120 120 121 122 124 126 127 128 129 Bölüm Özeti Anahtar Sözcükler 130 130 İçindekiler Kısım III Toplumsal Yapı, Kurumlar ve Günlük Hayat 9. Toplumun Yapısı: Organizasyonlar, Toplumsal Kurumlar ve Küreselleşme 131 133 Toplumsal Yapı ve Günlük Hayat Sosyal İkilemler: Bireysel İlgiler ve Yapısal İhtiyaçlar Müşterek Hayatın Trajedisi (Bir Arada Yaşamanın Zorunlulukları) Başkalarının Sırtından Geçinme (Beleşçilik ya da Bedavacılık Sorunu) Resmi Organizasyonların Yapısı Bürokrasi: Oyunu Kuralına Göre Oynama Örgütsel Gerçekliğin İnşası Örgütler ve Kurumlar Kurumlar İçindeki Örgütsel Ağlar Tek Tipleştirmeye Yönelik Kurumsal Baskılar Küreselleşme ve Toplumsal Kurumlar Ekonomi Eğitim Din Sonuç 134 136 136 137 138 138 140 141 141 141 142 143 144 146 146 147 147 Bölüm Özeti Anahtar Sözcükler 10. Tabakalaşmanın Mimarisi: Sosyal Sınıf ve Eşitsizlik 149 Tabakalaşma Türleri Kölelik Kast Sistemi Feodal Sistemler Sosyal Sınıflar (Sınıf Sistemleri) Tabakalaşma İle İlgili Sosyolojik Teoriler Yapısal-İşlevselcilik ve Tabakalaşma Çatışma Teorisi ve Tabakalaşma Marksist Sınıf Modeli Tabakalaşma İle İlgili Yeni-Marksist Modeller Weber’in Tabakalaşma Modeli Amerika’da Sosyal Sınıf Eşitsizliği Sosyal Sınıf ve Günlük Hayat Sınıf Farklılıkları Üst Sınıf Orta Sınıf İşçi Sınıfı Yoksullar Amerika’da Yoksulluk Yoksulluk Sınırı Göreli Yoksulluk Yoksulluk Oranları Yoksulluğun Sonuçları Yoksulluk ve Sağlık 150 150 151 151 151 152 152 153 154 154 155 156 156 157 157 158 159 160 160 160 161 161 162 162 vii viii İÇİNDEKİLER Yoksulluk ve Eğitim Yoksulluğun Sürmesinin Nedenleri Gelir ve Servette Kalıcı Farklılıklar Yoksulluğun Sosyal Faydaları Rekabetçi Bireyciliğin İdeolojisi Küresel Gelişme ve Eşitsizlik Küresel Tabakalaşma Küresel Finans Kuruluşları Çokuluslu Şirketler Sonuç 163 164 164 165 166 167 167 168 168 169 Bölüm Özeti Anahtar Sözcükler 170 170 11. Eşitsizliğin Mimarisi: Irk ve Etnisite (Etnik Köken) 173 Irk ve Etnisite (Etnik Köken): Biyolojik Olmanın Ötesinde Baskı ve Eşitsizliğin Tarihi Kızılderililer (Amerika’nın Yerlileri) Latin Amerikalılar Afrika Kökenli Amerikalılar Asya Kökenli Amerikalılar Müslüman Amerikalılar Irksal ve Etnik İlişkiler Bireysel Irkçılık Basmakalıp Klişeler (Tek Tipleştirmeler-Kalıp Yargılar) Ön Yargı ve Ayrımcılık Renksiz Ayrımcılık Sınıf, Irk ve Ayrımcılık Sessiz (Sinsi) Irkçılık Irkçılığın Kültürel İdeolojisi Dilde Irkçılık Doğuştan Irksal Aşağılık Kandırmacası Kurumsal Irkçılık: Sistemdeki Adaletsizlik Ekonomik Sistemde Irksal Eşitsizlik Sağlık Sisteminde Irksal Eşitsizlik Eğitim Sisteminde Irksal Eşitsizlik Kurumsal Irkçılık İçin Çözümler: Pozitif Ayrımcılık Irkçılıkla İlgili Küresel Bakış Sonuç 175 177 177 177 178 179 180 181 181 181 182 183 183 184 185 185 185 186 187 188 190 191 193 194 Bölüm Özeti Anahtar Sözcükler 195 195 12. Eşitsizliğin Mimarisi: Cinsiyet ve Toplumsal Cinsiyet 197 198 199 200 201 Bireysel Düzeyde Cinsiyet Ayrımcılığı Cinsiyetçilik ve Sosyal Etkileşim Cinsel Yönelim Kadına Yönelik Şiddet İçindekiler Sosyal Kontrol Aracı Olarak Tecavüz Mağduru Suçlamak Cinsiyetçiliğin İdeolojisi: Kader Olarak Biyoloji Kurumlar Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Erkek Egemenliğindeki Kurumlar Sağlık ve Sağlık Sisteminde Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Ailede Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Ekonomide Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği İş Yerinde Ayrımcılık Ücret Farklılığı Küresel Bağlamda Kadının Değersizlik Sorunu Sonuç 201 202 204 205 205 206 207 208 209 210 211 212 213 Bölüm Özeti Anahtar Sözcükler 214 214 13. Demografik Dinamikler: Nüfus Eğilimleri 215 Kuşak Farklılıkları ve Kuşak Çatışması Doğum Patlaması Çağı Kuşağı X Jenerasyonu (Kuşağı) Yeni Yetmeler (Milenyum Kuşağı, Binyılın Çocukları) Demografik Dinamikler Nüfus Artışı Nüfus Artışında Küresel Dengesizlikler Siyaset, Kültür ve Nüfus Artışı Nüfusun Yaş Yapısı Coğrafi Dağılım Ülke İçi Göç (İç Göç) Ülkeler Arası Göç (Dış Göç) Amerika’da Nüfus Eğilimleri Göç ve Amerika’nın Değişen Yüzü Amerika’da Nüfusun Yaşlanması Sonuç 216 218 218 218 219 220 220 221 223 223 224 224 225 225 226 227 Bölüm Özeti Anahtar Sözcükler 228 228 14. Değişimin Mimarları (Değişim Ajanları): Toplumu Yeniden İnşa Etmek 229 231 233 233 233 234 236 236 236 238 Toplumsal Değişme Sosyal Değişmenin Hızı Sosyal Değişmenin Sebepleri Çevre ve Nüfus Baskısı Kültürel ve Teknolojik Yenilikler Teknoloji ve Kültürün Yayılması Toplumsal Hareketler Toplumsal Hareket Türleri Toplumsal Hareketlerin Unsurları ix x İÇİNDEKİLER İdeoloji Kaynak Hareketliliği Bürokratikleşme Siyasi Fırsat Yapısı Yeniden Toplumbilimsel Düşün (Sosyolojik Tasavvur-Sosyolojik İmgelem) Sonuç ve veda 238 240 241 242 243 245 Bölüm Özeti Anahtar Sözcükler 246 246 Kaynakça 247 Fotoğraf Referansları 283 Dizin 285