T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI YATIRIMLAR VE TESİSLER DAİRESİ BAŞKANLIĞI EĞİTİM YAPILARI MİMARİ PROJE HAZIRLANMASI GENEL İLKELERİ YATIRIMLAR VE TESİSLER DAİRESİ BAŞKANLIĞI ÖNSÖZ Millî Eğitim Temel Kanununun 51’inci maddesinde, “Her derece ve türdeki eğitim kurumlarına ait bina ve tesisler, çevrenin ihtiyaçlarına ve uygulanacak programların özelliklerine göre Millî Eğitim Bakanlığınca planlanır ve yaptırılır.” hükmü mevcuttur. Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 39’uncu maddesinde, Yatırımlar ve Tesisler Dairesi Başkanlığının görevleri belirtilmiştir. Bu görevlerden biri de; “Bakanlığa bağlı okul ve kurumların binalarını yapmak ve yaptırmak” tır. Bakanlığımıza bağlı okul ve kurumların binalarının, uygulanacak programların özelliklerine uygun yaptırılması için; ilgili genel müdürlükler veya daire başkanlıkları tarafından önerilen ihtiyaç programları dikkate alınarak, tip (örnek) projeler hazırlanmakta ve uygulanmaktadır. Eğitim hizmetleri için ihtiyaç duyulan okul yapılarının yapımında, ekonomik zorluklar gerekçe gösterilerek, özellikle valiliklerce hazırlanan ilköğretim yapım programları kapsamında, yapımı planlanan okullar için toplam inşaat alanı küçük projelerin uygulanması tercih edilmekte, bu sebeple elverişsiz eğitim ortamlarını oluşturacak özel projeler hazırlanmakta ve uygulanması önerilmektedir. Uygulanan özel projelerle elverişsiz eğitim ortamlarının oluşmaması için “Eğitim Yapıları Mimari Proje Hazırlanması Genel İlkeleri” hazırlanmış ve yardımcı kaynak olarak uygulanması 23.09.2010 tarihli ve 5934 sayılı Makam Onayı ile uygun görülmüştür. “Eğitim Yapıları Mimari Proje Hazırlanması Genel İlkeleri” nin uygulamaya konulması suretiyle, valiliklerce veya hayırseverler tarafından hazırlatılan özel projelerin; uygulanacak programların özelliklerine, yürürlükteki mevzuata, bölge ve arsa koşullarına uygun, güvenli, ekonomik, estetik, kullanışlı yaptırılması ve nitelikli eğitim ortamlarının oluşturulması hedeflenmiştir. Yatırımlar ve Tesisler Dairesi Başkanlığı İÇİNDEKİLER EĞİTİM YAPILARI MİMARİ PROJE HAZIRLANMASI GENEL İLKELERİ SIRA NO SAYFA NO 1 Girişler ve Holler …………………………………………….…………. 2 2 İdari Mekânlar ………………………………………….…………...…. 2 3 Derslikler ve Laboratuvarlar ………………………………….…...…… 2 4 Sosyal Tesisler …………….………………………………..……....…. 3 5 Teknik Servisler ………….…………………………………….…..….. 3 6 Fiziksel Engellilerle İlgili Düzenlemeler …………….……….……….. 4 7 Merdivenler, Rampalar, Küpeşteler ve Galeriler …..……….....……….. 4 8 Koridorlar ve Kapalı Teneffüs Holleri …………………………..…….. 5 9 Islak Hacimler …………….…………………….………...………….... 5 10 Pencereler ………………………………………….………..………… 6 11 Kapılar ………………………………………………………...……….. 7 12 Yangın Merdiveni ve Sığınaklar ………..……………………..…….… 7 13 Çatılar …………………….……………………………………………. 8 14 Cepheler ………………….………………………………..……….….. 8 15 Pansiyonlar …………………………….………………………..….….. 9 16 Eğitim Yapıları Vaziyet Planları ……………………………..…...….… 10 17 Eğitim Yapılarının Dış Cepheleri ve İç Mekanları İçin Renk Seçimi İlkeleri ………………………..……...……….……. 18 Derslik Eleman Etüdü ………………..……….………..………………. 12 14 EĞİTİM YAPILARI MİMARİ PROJE HAZIRLANMASI GENEL İLKELERİ Millî Eğitim Bakanlığı Yatırımlar ve Tesisler Dairesi Başkanlığınca yaptırılan eğitim yapıları projeleri ile hayırseverler tarafından yaptırılan veya başka sebeplerle özel proje uygulanmak istenen eğitim yapıları için proje hazırlanmadan önce, bu ilkelerin ve ihtiyaç programlarının incelenmesi ve proje yapımında dikkate alınması gerekmektedir. İhtiyaç programı, bir yapıda mekânların özelliklerini, sayılarını ve m² cinsinden büyüklüklerini belirten açıklayıcı bir listedir. Hangi türde okul yapımına ihtiyaç duyulursa, buna ilişkin ihtiyaç programları Yatırımlar ve Tesisler Dairesi Başkanlığından temin edilmelidir. Projeler; yürürlükteki mevzuata, Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik, Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği, Sığınak Yönetmeliği, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik, engellilerle ilgili TS 9111 ve TS 12576 no.lu standartlara, Genelge ve diğer mevzuata uygun hazırlanmalıdır. Projelerde, eğitim öğretim fonksiyonu açısından ihtiyaç programında belirtilen mekânlara yer verilmesinin yanı sıra; soğuk bölgelerde yapılacak öğretim binalarının koridorlarında ve anaokullarında, öğrencilere toplanma imkânı sağlayacak açıklıklar oluşturularak kapalı teneffüs holleri düzenlenmeli, aydınlık ve hoş mekânlar tasarlanmalıdır. Eğitim yapıları bodrum + zemin + 3 kattan yüksek olmamalıdır. Bodrum kat yüksekliği h = 3.80 m., zemin ve normal kat yükseklikleri h = 3.30 m. olmalıdır. Bodrum yapılamaması halinde, zemin kat yüksekliği h = 3.80 m. olmalıdır. Eğitim yapıları tam bodrumlu yapılmalı, kısmi bodrum yapılmamalıdır. Subasman kotu, arazi koşullarına göre belirlenmeli, mümkün olduğunca kuranglez yapımından kaçınılmalıdır. Projelendirmede; mimari, betonarme, tesisat ve elektrik projeleri bir bütün olarak düşünülmelidir. Mimari projeler, düzgün bir aks sistemine göre planlanmalı, taşıyıcı sistemle birlikte düşünülmeli ve okul binalarında geniş açıklıklardan kaçınılmalıdır. Aks sistemi, derslik eleman etüdüne uygun olarak düzenlenmelidir. (EK-1) Projelerin uygulanacağı arsaların eğimli olabileceği düşünülerek, kare formlu binalardan kaçınılmalı, modüler çözümler tercih edilmelidir. GİRİŞLER ve HOLLER: Bina girişlerinde, TS 9111 ve TS 12576 no.lu standartlarda ve engellilerle ilgili 17.12.2009 tarihli ve 9648 (2009/90) sayılı Genelge’de açıklandığı şekilde gerekli tedbirler alınmalıdır. Ana girişler ve yangın merdiveni çıkışlarına ilave olarak, acil durumlarda kullanılmak üzere arka veya yan bahçeye tali çıkış kapıları düzenlenmelidir. İlköğretim okullarındaki okul öncesi eğitim bölümüne bağımsız giriş yapılmalı, vestiyerli bir giriş holü düzenlenmelidir. Bütün girişlerde rüzgârlık yapılmalı, çarpma kapılardan kaçınılmalı, kapılar dışarı açılır şekilde düşünülmeli ve çift kanat yapılmalıdır. Rüzgarlık dış giriş kapısı ferforje demir profil olmalıdır. Giriş kapılarının camlı bölümleri ve yanlarda yapılan sabit camlar h = 90 cm. dolu kısımlardan sonra başlatılmalıdır. Giriş holünde Atatürk’e saygı köşesi, danışma bankosu ve sergi holü düzenlenmelidir. TS 9111 ve TS 8237 nolu standartlara ve 17.12.2009 tarihli ve 9648 (2009/90) sayılı Genelgeye uygun, kolay ulaşılabilir bir yerde fiziksel engelli asansörü yapılmalıdır. 16 Derslikli ve daha büyük ilköğretim okullarında, küçük ve büyük öğrenciler için ayrı giriş ve merdiven düzenlenmelidir. İDARİ MEKÂNLAR: Müdür odası ve öğretmenler odası tercihen birinci katta, tören alanına hâkim bir yerde düzenlenmelidir. Müdür ve müdür yardımcısı odaları, ihtiyaç programlarında öngörülen alanları (m²) aşmayacak büyüklükte planlanmalıdır. Müdür yardımcısı odaları, denetim açısından farklı katlara yerleştirilmelidir. DERSLİKLER ve LABORATUVARLAR: Derslik ebatları ekte verilen eleman etüdüne göre düzenlenmeli, ilköğretim okulu ve ortaöğretim okulu derslikleri 2.60 m. aralıklarla düzenlenen üç açıklıktan oluşturulmalı, derslik genişliği 7.00 m. yapılmalıdır. Dersliklerde öğrencilerin soldan ışık alacağı düşünülerek, tefrişler ve kapı açılımları buna göre düzenlenmelidir. Derslikler arası duvarların kalınlığı 20 cm.’den az yapılmamalıdır. Müzik dersliğinin tavanında ve duvarlarında ses yalıtımı yapılmalıdır. Resim atölyelerinde ve işliklerde lavabolu tezgâh yapılmalıdır. Anasınıfları yer döşemeleri PVC esaslı malzeme ile kaplanmalı, bilgisayar dersliklerinde antistatik PVC yer döşemesi tercih edilmelidir. Kimya laboratuarlarında havalandırma bacası yapılmalıdır. Laboratuarlar, hazırlık odaları ile irtibatlı olmalıdır. Laboratuar ve hazırlık odası, kantin-çay ocağı, resim atölyesi, işlik, servis ofisi bölümleri vb. mekânlarda; sabit tüm banko ve tezgâhlar gösterilmeli, detay projeleri hazırlanmalı, eviye-ocak yerleri belirtilmeli ve havalandırma bacası yapılmalıdır. SOSYAL TESİSLER: Çok amaçlı salon ve spor salonlarının mimari düzenlemelerinde, havalandırma cihazlarının konacağı mahaller planlanmalıdır. Her iki salonda da havalandırma tertibatı yapılmalı, sistemin çok amaçlı salonlarda asma tavanla, spor salonlarında ise duvardan dolaşacak şekilde gizlenmesi sağlanmalıdır. Kantinin 1. katta planlanması tercih edilmelidir. Kütüphane, tercihen son katta düzenlenmeli, iyi aydınlatılmış, gürültüsüz bir mekânda bulunmalıdır. İmkân bulunması halinde bodrum katta beden eğitimi salonu ve soyunma odaları düzenlenmelidir. TEKNİK SERVİSLER: Isı merkezi, sığınak, su deposu, hizmetli odaları, depolar, ana tablo, ihtiyaca göre jeneratör ve havalandırma santrali bodrum katta düzenlenmelidir. Isı merkezine dışarıdan da ulaşımın sağlanması için bağımsız bir servis girişi ve merdiveni yapılmalıdır. Bağımsız servis giriş merdiveninin kol genişliği ile giriş kapısı genişliğinin en az 1.60 m. olması sağlanmalıdır. Bodrum girişinde su tahliyesi sağlanmalıdır. Isı merkezi girişinde ızgaralı demir kapı yapılmalıdır. Isıtma sisteminin katı yakıtlı olması halinde; kömür girişi ve deposu ile kül tahliyesi için uygun çözüm düşünülmelidir. Ana tablo odası bodrumda merkezi bir yerde düşünülmeli, üst katında ıslak hacim bulunmamalıdır. Kazan dairesi tavanında ısıya dayanıklı malzemeden ses yalıtımı yapılmalıdır. Su deposu mahalli ısı merkezi mahallinden dolaşılabilecek şekilde düzenlenmelidir. ayrılmalı, etrafında Bodrum katta bulunan teknik mekânların kapıları alüminyum yapılmalıdır. Bodrum katlarda, beden eğitimi salonu ve soyunma odaları dışında zorunlu olmadıkça öğrencilerin kullanacağı mekânlar oluşturulmamalıdır. Beden eğitimi salonu ve soyunma odalarının doğal ışık ile aydınlatılmasına, vasistas bant pencere ile havalandırılmasına özen gösterilmelidir. FİZİKSEL ENGELLİLERLE İLGİLİ DÜZENLEMELER: Eğitim yapılarında, TS 9111 ve TS 12576 no.lu standartlarda ve fiziksel engellilerle ilgili 17.12.2009 tarihli ve 9648 (2009/90) sayılı Genelge’de açıklandığı şekilde gerekli tedbirler alınmalıdır. MERDİVENLER – RAMPALAR – KÜPEŞTELER VE GALERİLER: Öğretim binalarında, kolay algılanabilir konumda en az iki ana merdiven planlanmalıdır. Bina içi merdiven kol genişliği en az 2.00 m. olmalı, kova genişlikleri 20 cm.den fazla olmamalıdır. Merdiven rıht yüksekliği en fazla 17 cm., basamak genişliği en az 29 cm. olmalıdır. Konsol merdivenlerden kaçınılmalı, bütün merdivenlerin merdivenleri dâhil) bodrum kata indirilmesi sağlanmalıdır. (yangın Merdiven parapetleri betonarme olmalı, yükseklikleri h = 90 cm., üzeri küpeşte ve galeri parapet yükseklikleri h = 110 cm., üzeri korkuluk olacak şekilde düzenlenmelidir. Küpeşte, katlar boyunca kesintisiz olmalıdır. Korkuluklar; kaymayı, düzenlenmelidir. düşmeyi, tırmanmayı engelleyecek şekilde Galeri yapılması tercih edilmemeli, yapılması halinde geniş açıklıklardan kaçınılmalı ve parapetleri betonarme yapılmalıdır. Engelli rampalarının eğimleri en çok % 6, genişliği en az 152,5 cm. olmalıdır. Bina dışı merdiven ve rampalarda kaymayan malzemeler tercih edilmelidir. KORİDORLAR ve KAPALI TENEFFÜS HOLLERİ: Bir tarafı derslik olan koridorlarda koridor genişliği en az 2.50 m. ve iki tarafı derslik olan koridorlarda koridor genişliği en az 3.00 m. olmalı, koridor uçları mekânlarla veya yangın merdiveni ile kapatılmamalıdır. İki tarafı derslik olan koridorlar, koridor uçlarından ve teneffüs mekânı olarak düzenlenebilecek ara boşluklardan aydınlatılmalı ve havalandırılmalıdır. Ayrıca; gerektiğinde dersliklerin koridora bakan duvarlarında bant pencere yapılmalı ve koridorların gün ışığı ile aydınlatılması sağlanmalıdır. ISLAK HACİMLER: Bütün ıslak hacimler, tesisat kolaylığı açısından katlar boyunca aynı düşey akslar arasında planlanmalıdır. Öğrenci sayılarına göre katlarda WC grupları oluşturulmalıdır. WC’ler kız-erkek öğrenci ve öğretmenler için ayrı ayrı düzenlenmelidir. WC kabin bölümleri, bütün imalatlar bittikten sonra en az 1.00 m. genişlikte olmalıdır. İlköğretim okullarında; lavaboların öğrencilerin yaş gruplarına göre uygun yükseklikte yerleştirilmesi sağlanmalıdır. Ana sınıfı wc kabin kapıları dışa açılmalıdır. Islak hacimler, su deposu, laboratuar, ana tablo, jeneratör ve mutfak mekânlarının üzerine getirilmemelidir. Bütün ıslak hacimlerde doğal havalandırma olsa dahi, havalandırma bacası yapılmalıdır. Okul binalarında her 25 kız öğrenci için 1 adet wc, her 30 erkek öğrenci için 1 adet wc, ayrıca, her 20 erkek öğrenci için 1 adet pisuar, her 40 öğrenciye 1 lavabo, pansiyon binalarında ise her 6 kız öğrenciye 1 adet duş, her 10 erkek öğrenciye 1 adet duş düşünülmelidir. Her kattaki ıslak hacimlerin birinde 1 adet musluklu ve pis su gideri bulunan temizlik odası düzenlenmelidir. İdari wc’lerde her 20 öğretmen için 1 adet wc, 1 adet lavabo, 20 erkek öğretmen için 1 adet pisuvar düşünülmelidir. Zemin katta fiziksel engelliler için 1 adet wc düzenlenmelidir. Fiziksel engelliler dışındaki wc gruplarında 1 adet klozetli kabin düzenlenmeli, diğer kabinlerde alaturka helâ taşı konulmalıdır. PENCERELER: Dersliklerde pencere alanının, derslik alanına oranı, olmalıdır. 1/4 - 1/2 arasında Derslik pencereleri bitmiş döşeme kotu üzeri h = 90 cm.den başlamalı, pencere yüksekliği h = 180 cm. olmalıdır. Pencere açılımları üstte vasistas, altta açılır kanat olarak düzenlenmeli, açılır kanat genişliği 80 cm.den fazla olmamalı, vasistaslar başta ve sonda olmak üzere en az 2 adet yapılmalıdır. Pencerelerin rahat açılabilmesi için kolon ve duvara sıfır gelen yüzeylere en az 10 cm. olacak şekilde diş bırakılmalıdır. Merdiven sahanlıklarında bulunan pencereler döşeme kotu üzeri en az h = 90 cm. den başlatılmalıdır. WC pencereleri üstten açılabilir vasistaslı ve genişlikleri en çok 60 cm. olacak şekilde düzenlenmelidir. Asma tavanlar pencere açılımını etkilemeyecek şekilde yapılmalıdır. KAPILAR: Derslik kapıları kanat genişliği 1.00 m.den az olmamalı ve koridora doğru 180 derece açılmalıdır. Ana giriş kapıları dışarı doğru açılmalı, çarpma, döner kapı ve eşik kullanılmamalıdır. Koridorların aydınlanmasına imkân vermek için derslik kapılarının üstünde bant pencere yapılmalıdır. Camlı kapıların alttan 90 cm. bölümü dolu ( alüminyum lambri veya panel) olmalıdır. Merdivenlerin ve rampaların bitiş ve başlangıç noktalarına doğru açılan kapı yapılmamalıdır. Tuvalet giriş kapılarının kanat genişliği 90 cm., kabin kapıları kanat genişliği 80 cm.den az olmamalıdır. YANGIN MERDİVENİ ve SIĞINAKLAR: Yangın yönetmeliğine yapılmalıdır. uygun olarak betonarme yangın merdiveni Yangın merdivenleri, kaçış yolu açısından birbirine alternatif olacak şekilde, ana dolaşım merdivenleri ile ters yönde düzenlenmelidir. Yangın merdivenleri bodrum kata kadar indirilmeli, üzeri çatı ile örtülmeli, zemin kattan tahliye çıkışı yapılmalıdır. Dersliklerde, koridorlarda ve diğer mekânlarda, duvar, döşeme, kolon ve kirişlerde kolay alevlenen yapı malzemeleri kullanılmamalı, duvar iç kaplamaları, ısı ve ses yalıtımları, en zor alevlenici malzemeden yapılmalıdır. Sığınaklar, Yönetmeliğe uygun olarak bodrum katta düzenlenmelidir. Sığınak içerisinde bağımsız wc-lavabo-duş grupları ve eviyeli tezgâhlı mutfak ofis bölümü düzenlenmelidir. Sığınağa, dik açı dönüşlü iki demir kapının bulunduğu ara bir holden girilmelidir. ÇATILAR: Çatı içi havalandırması sağlanmalıdır. Çatılar saçaklı yapılmalıdır. Çatı damlalık aşıkları betonarme tabliyeye ankrajlanarak sabitlenmelidir. Havalandırma bacaları çatı üstüne çıkarılmalıdır. Teras çatı yapılmamalıdır. Uygun yerlerden ulaşılacak şekilde çatı çıkış kapakları ve gemici merdiveni yapılmalıdır. Kalkan duvarlar betonarme perde veya en az 19 cm. kalınlığında tuğla duvar yapılacaktır. Kalkan duvarların 19 cm. kalınlığında tuğla duvar yapılması halinde kolon ve perdeler kalkan duvar yüksekliğince devam ettirilecektir. Ayrıca 2 m. aralıklarla duvarlar, düşey ve yatay hatıllarla betonarme döşemeye, kolonlara ve perdelere bağlanacaktır. CEPHELER: Cephe kaplamaları ve boyaları uzun ömürlü malzemelerden seçilerek, imalatları teknik detaylara uygun yapılmalı, bina etek kaplama kotları (subasman seviyesi) projelerde belirtilmelidir. Kuranglez içlerine, markiz ve giriş platformu üzerine yağmur iniş boruları getirilmemelidir. Varsa kuranglez içinde kalan pencereler, kuranglez döşeme kotundan en az h = 15 cm. yükseklikten başlatılmalı, kuranglez duvar ve döşemesinin sıva ve boyası yapılmalı, su tahliyesi sağlanmalıdır. Monoton cephelerden kaçınılmalı, istenmesi halinde; cumba, çıkma, söve, geniş saçak, payanda, vb. geleneksel Türk mimarisi öğeleri, çağdaş yapım teknikleri ve çözümleri ile sentezlenerek kullanılmalı, binalarda açıklık, kitle ve hacim oranları göz önüne alınarak öğrencilerin severek ve hoşlanarak bulunmak isteyecekleri güzel görünümlü binalar yapılması sağlanmalıdır. PANSİYONLAR: Pansiyon binalarında yatak odaları, 4-6 kişilik olmalıdır. Pansiyonlar mutlaka okul bahçelerinde yapılmalı, etüt salonları olarak mevcut okulların derslikleri kullanılmalıdır. Zemin katlarda engelli odaları düzenlenmelidir. Duş ve wc grupları, kız ve erkek öğrenciler için ayrı ayrı olmak üzere, her katta toplu halde çözümlenmeli, yatak odalarında duş-wc bulunmamalıdır. Pansiyon binalarında, öğrenci kapasitesini karşılayacak şekilde iki adet merdiven ve insan asansörü yapılmalıdır. EĞİTİM YAPILARI VAZİYET PLANLARI Vaziyet planlarının hazırlanmasında aşırı hafriyat ve dolgu yapılması öngörülmemeli, arsaların mümkün olduğu ölçüde doğal yapısı ile kullanılmasına çalışılmalı, şev ve kademe yapılmalı, büyük istinat duvarlarının yapımından kaçınılmalıdır. Okul bahçelerinde yeterli büyüklükte tören alanı ve gezinti alanları bırakılmalı, tel örgülerle çevrili voleybol ve basketbol sahaları yapılmalı, imkân bulunması halinde küçük de olsa futbol sahası yapılmasına çalışılmalı, oluşturulacak yeşil alanlarla okul bahçesi, öğrenciler için sevimli hale getirilmelidir. Altyapı, yerleşim düzenlenmelidir. ve peyzaj olmak üzere 3 çeşit vaziyet planı Planlar 1/200 ölçekli hazırlanmalıdır. Bahçe girişi, taşıt giriş kapıları ve bekçi kulübesi gösterilmelidir. Servis girişi, yolu, rampaları ve servis avluları işlenmelidir. Tören alanında Atatürk büstü yeri ve 2 adet bayrak direği gösterilmelidir. Mümkün olduğu ölçüde, tören alanlarının güney yönde oluşturulması sağlanmalıdır. Kuzey yönü, hâkim rüzgâr yönü ve manzara yönü gösterilmelidir. Su pınarlarının yerleri gösterilmelidir. Her kademede arazi kotları gösterilmelidir. Parsel ve bina köşe koordinatları gösterilmelidir. Tabii zemin ve tesviye kotları yazılmalı, merdivenler ve rampalar gösterilmeli, merdiven ve rampa ölçüleri ve eğimleri yazılmalıdır. Bordür ve ihata duvar ayrımları farklı çizim tekniği ile gösterilmelidir. İstinat duvarları ve üst kotları gösterilmeli, istinat duvarları farklı taranmalıdır. İhata duvar üst kotu verilmelidir. Saha içinde kot farkı yüksek olan yerlerde metal korkuluk yapılmalıdır. Tören alanı, tretuvar üst kotu ve bina giriş kotları gösterilmelidir. Tören alanında su akış yönü gösterilmeli ve eğimi yazılmalıdır (en az % 0,5). Su toplama kanalları belirtilmelidir. Bina giriş merdivenleri, rampaları, kuranglezleri merdivenleri gösterilmelidir. ve bodruma iniş Açık spor alanları tel örgü ile çevrilmeli ve etrafında gezinti yolları yapılmalı, bitişik spor alanları tel örgü ile ayrılmalıdır. Şevler gösterilmeli alt ve üst kotları yazılmalıdır. Şevler 1/3 oranında eğimlendirilmelidir. Okul öncesi eğitimi bölümü girişine yakın bir yerde kum havuzu düzenlenmelidir. Açık spor alanlarına engelli öğrencilerin ulaşımı sağlanmalıdır. Arazi eğim çizgileri kot değişimini 5 metrede bir göstermelidir. Vaziyet planlarında daha çok ayrıntıyı gösterecek doğrultuda en az iki kesit alınmalı ve tüm kotlar belirtilmelidir. İtfaiye araçlarının, sağlanmalıdır. okul binası ve eklentilerine ulaşmasına imkan Çöp kovalarının yerleri belirtilmelidir. Bahçe aydınlatma elemanları gösterilmelidir. Varsa mevcut yapı ve ağaçlar gösterilmelidir. Bina etrafında tretuvarların hemen yanında yeşil alan bırakılmalıdır. Lejant düzenlenmelidir. Özel notlar ve varsa belirtilmelidir. yapılacak proje tadilatları İstinat duvarlarının detay projeleri hazırlanmalıdır. vaziyet planında EĞİTİM YAPILARININ DIŞ CEPHELERİ ve İÇ MEKÂNLARI İÇİN RENK SEÇİMİ İLKELERİ Uygun eğitim ortamının oluşturulması amacıyla, eğitim yapılarının mimari ve mühendislik projelerinin hazırlanması kadar, dış cephe ve iç mekânlarının renk uyumu da önem arz etmektedir. Eğitim yapılarının cepheleri ve iç mekânlarının renk seçiminde, aşağıdaki açıklamalara göre uygulama yapılması uygun mütalaa edilmiştir. 1- Tüm projelerde koyu ve parlak renkler tercih edilmemeli, pastel renkler seçilmelidir. 2- Dış cephelerde mavi, lacivert, bordo, kırmızı ve koyu yeşil renkler uygulanmamalıdır. 3- Dış cepheler için belirlenen bazı renk seçenekleri aşağıda verilmiştir. Renk seçenekleri penceresiz cephelerde biraz daha koyu olmak üzere iki renkten oluşmuştur. Pencereli cephelerde açık renklerin, penceresiz cephelerde koyu renklerin uygulanması uygun olacaktır. Cephe özelliğine bağlı olarak varsa söve, cumba ve diğer çıkmalarda diğer renklerle uyumlu olmak koşuluyla üçüncü bir renk uygulanabilecektir. Renk seçeneklerinin bazıları aşağıda belirtilmiştir. Pencereli Cepheler Açık somon Açık pembe Açık sarı Açık yeşil Açık somon Açık sarı Saray pembesi Penceresiz Cepheler Somon Gül kurusu Sütlü kahve Haki yeşil Kahve Gri Gri 4- İç mekânlarda 1.50 m.ye kadar olan yağlı boya uygulamalarında pastel tonlarda saray pembesi, şampanya, somon veya lila renkleri, 1.50 m. üstü yüzeylerde ise belirtilen renklerin açık tonları uygulanmalıdır. 5- Kapı kasaları ve radyatörlerde, 1.50 m. yükseklikteki duvar yağlıboya renginin aynısı kullanılmalıdır. 6- Laminant kapılar, laminant askılık panoları ve duvar bantları, duvarlarda kullanılan renklerle uyumlu tonda ve düz renkli olmalıdır. 7- PVC yer döşemeleri ve süpürgelik renkleri duvar boyaları ile uyumlu olmalıdır. 8- Rüzgarlık dışa açılan kapı kasa ve kanadı ile diğer dış kapı ve bodrum pencerelerinde demir profil kullanılıyorsa, (ferforje hariç) dış cephe boyası ile uyumlu boyanmalıdır. 9- Otel bölümü yatak odaları, yatak katı koridorlarında ve diğer halı kullanılan mekânlarda halı rengi, duvar boyası ile uyumlu olmalıdır. 10- Bekçi kulübesi dış cephe boyası, öğretim binasında kullanılan dış cephe rengi ile aynı olmalıdır. 11- Okul arsası üzerinde birden fazla bina bulunması halinde, (okul, yemekhane, pansiyon, spor salonu, atölye, vb.) uygulanacak renkler birbiriyle uyumlu ve bütünlük arzedecek şekilde seçilmelidir.