pulmoner tromboembol‹ ‹le kompl‹ke akc‹⁄er kanser‹ olgusu

‹z mir Gö¤üs Hastanesi Dergisi, Cilt XXI, Say› 1, 2007
PULMONER TROMBOEMBOL‹ ‹LE KOMPL‹KE AKC‹⁄ER
KANSER‹ OLGUSU
A CASE OF LUNG CANCER COMPLICATED WITH PULMONARY
THROMBOEMBOLI
Gülru POLAT
Melih BÜYÜKfi‹R‹N
Zehra AfiUK
Gültekin T‹BET
Dr. Suat Seren Gö¤üs Hastal›klar› ve Cerrahisi E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi, ‹zmir
Anahtar sözcükler:
Pulmoner emboli, akci¤er kanseri
Key words: Pulmonary embolism, lung cancer
ÖZET
SUMMARY
Malign hastal›k ile tromboz aras›ndaki iliflki
y›llard›r bilinmektedir. Ancak kansere ba¤l› klinik
olarak önemli trombotik komplikasyonun gerçek
insidans› hala bilinmemektedir. Daha önce KHAK
tan›s› alarak 2 kür KT alan 59 yafl›nda erkek olgu
sa¤ yan a¤r›s› ve halsizlik yak›nmalar› ile 3. kür
aç›s›ndan de¤erlendirilmek üzere baflvurdu. Toraks
BT’de; santral yerleflimli kitlenin küçüldü¤ü ancak
sa¤ hemitoraksta plevral efüzyonla birlikte sa¤ ana
pulmoner arterde trombus izlendi. Olgu pulmoner
emboli ile komplike KHAK olarak de¤erlendirildi.
Olguyu; pulmoner embolinin geliflebilece¤i düflünülmedi¤i takdirde yanl›fl de¤erlendirmelere neden
olabilece¤i ve tedavi karar›n› de¤ifltirebilece¤ini
göstermesi aç›s›ndan sunmay› uygun gördük.
The association between malignancy and clinical
thrombosis has been recognised for several years.
However true incidence of clinically significant
thrombotic complications due to cancer stil unknown.
59 years old male admitted to hospital with the
complaints of pain on the right side and fatigue
who had the diagnosis of small cell lung cancer
and got 2 cyclus of chemotherapy applied for the
3rd cyclus. Computed tomography performed.
Thrombus observed in the right pulmonary artery.
We evaluated the case as small cell lung cancer
complicated with pulmonary embolus. We presented
the case, because occurence of pulmonary embolism
made us to evaluate the disease as progressive
erroneously according to chest radiography at first.
G‹R‹fi
lik olaylar da geliflebilmektedir. Genifl retrospektif çal›flmalar erkeklerde tromboembolik olaylar›n daha çok pankreas ve akci¤er
kanserleri ile birlikte geliflti¤ini, kad›nlarda
ise jinekolojik, pankreatik ve kolorektal kanserlerle birlikte görüldü¤ünü göstermektedir (2-4).
Malign hastal›k ile tromboz aras›ndaki iliflki
y›llard›r bilinmektedir. Ancak kansere ba¤l›
klinik olarak önemli trombotik komplikasyonun gerçek insidans› hala bilinmemektedir (1).
Bu durum büyük oranda kanser hastal›¤›n›n
heterojen ve kompleks bir hastal›k olmas›ndan kaynaklanmaktad›r. Kanserle iliflkili tromboembolik olaylar›n büyük ço¤unlu¤u venöz
orijinli olmakla birlikte arteriyel tromboembo-
Tromboembolik olaylar›n kanser tan›s›ndan
önce de geliflti¤ini gösteren çal›flmalar vard›r.
Birkaç çal›flma; derin ven trombozu (DVT)
17
PULMONER TROMBOEMBOL‹ ‹LE KOMPL‹KE AKC‹⁄ER KANSER‹
ve pulmoner emboli (PE)’yi gizli kanserin bir
belirteçi olmas› aç›s›ndan de¤erlendirmifltir
(4-6). Olguyu; pulmoner embolinin geliflebilece¤i düflünülmedi¤i takdirde yanl›fl de¤erlendirmelere neden olabilece¤i ve tedavi
karar›n› de¤ifltirebilece¤ini göstermesi aç›s›ndan sunmay› uygun gördük.
malar› ile 3. kür KT aç›s›ndan de¤erlendirilmek üzere baflvurdu. Olgunun baflvurusunda TA: 110/70 mmHg, atefl 36.7ºC, nab›z
86/dk, solunum say›s› 16/dk idi. Solunum
sistemi muayenesinde sa¤ orta ve alt zonlarda solunum sesleri al›namad›. Hb 11.7
gr/dl, Lökosit 6500/mm 3, Htc %34.9, trombosit 168000/mm 3 idi. Biyokimya de¤erleri
AKfi 168 mg/dlt, BUN 28 mg/dl, AST 26 U/L,
ALT 24 U/L, ALP 197 U/L olarak bulundu.
Gö¤üs radyografilerine göre ilk kür KT sonras› regresyon izlenmifl olmas›na ra¤men
(Resim 1,2 ), olgu 3. kür KT için baflvurdu-
OLGU
Daha önce küçük hücreli akci¤er kanseri
(KHAK) tan›s› alarak sisplatin, etoposide içeren 2 kür kemoterapi (KT) alan 59 yafl›nda
erkek olgu sa¤ yan a¤r›s› ve halsizlik yak›n-
Resim 1. Olgunun ilk baflvurusundaki gö¤üs
radyografisi.
Resim 3.
Olgunun 3. kür için baflvurusundaki
akci¤er grafisi.
Resim 2.
Resim 4.
Olgunun 3. kür için baflvurusundaki
toraks BT’si.
Olgunun 2. kür için baflvurusundaki
akci¤er grafisi.
18
‹ZM‹R GÖ⁄ÜS HASTANES‹ DERG‹S‹
KHAK’li olgularda %24 olarak bulunmufltur. Alt ekstremitelerin derin ven trombozu
%35 olguda trombotik materyal kayna¤›
olarak bulunmufltur (7). Olgumuzda bilateral
alt ekstremite doppler ultrasonografi normal
olarak bulundu.
KHAK’li olgularda pulmoner tromboemboli
s›kl›¤›n› araflt›ran baflka bir çal›flmada 817
olgunun 17’sinde (%2.01) pulmoner tromboemboli saptanm›flt›r. Ancak otopsi yap›lan
olgular aras›ndaki pulmoner tromboemboli
s›kl›¤› ise %8 olarak bulunmufltur (8). Otopsi
çal›flmas›ndaki rakamlar›n yüksekli¤i kanserli
olgularda tromboembolik insidans›n bulunan de¤erlerin üzerinde oldu¤unu göstermektedir.
Resim 5. Olgunun ilk baflvurusundaki gö¤üs
radyografisi.
¤unda progresyon izle ndi (Resim 3). Tedavi
karar›n› etkileyecek olmas›ndan dolay› çeliflkiyi de ortadan kald›rmak için toraks bilgisayarl› tomografisi (BT) çekildi. BT’de; santral yerleflimli kitlenin küçüldü¤ü ancak sa¤
hemitoraksta plevral efüzyonla birlikte sa¤
ana pulmoner arterde trombus izlendi (Resim
4). Olgu pulmoner tromboemboli ile komplike küçük hücreli akci¤er kanseri olarak
de¤erlendirildi. Antikoagülan tedavi baflland›. Emboli tedavisi ayarland›ktan sonra olguya 3. kür KT’si uyguland›. Olgunun gö¤üs
radyografisi ile kontrollerinde s›v›n›n belirgin azald›¤› izlendi (Resim 5).
Pulmoner anjiografi pulmoner embolinin tan›s› için alt›n standart yöntem olmakla birlikte spiral BT santral ve birinci s›ra pulmoner arterleri göstermekte oldukça spesifiktir. Ayr›ca spiral BT dansite farkl›l›klar› ile
tümör embolisi ile tromboemboliyi ay›rdetmekte de yard›mc›d›r (1). Bu nedenlerden
dolay› pulmoner tromboemboli tan›s›nda
s›kl›kla kullan›lan yöntemdir. Olgumuzda da
pulmoner tromboemboli tan›s› spiral BT
yard›m› ile sa¤ ana pulmoner arterde trombusu göstermek yoluyla konuldu.
TARTIfiMA
Sonuç olarak; kanser hastalar› trombotik
olaylar›n geliflmesi aç›s›ndan artm›fl risk alt›ndad›r bu da kanser olgular›nda morbidite ve
mortalitenin artmas›na neden olmaktad›r.
Bu durum kanser olgular›nda yanl›fl de¤erlendirmelere neden olarak tedavi modalitelerinin de¤iflmesine bile neden olabilmektedir.
Akci¤er kanseri; kansere ba¤l› ölümlerde
bafl› çekmektedir ve tromboembolizm bu
hastal›kta önemli bir morbidite ve mortalite
nedenidir. Akci¤er kanserinde tromboembolinin gerçek insidans› bilinmemektedir
(1). Akci¤er kanserlerinde pulmoner embolinin insidans›n› ve klinik önemini araflt›ran
bir çal›flmada 111 otopsi olgusu analiz edilmifl. 34 (%31) olguda pulmoner emboli, 4
(%12) olguda doku embolisi oldu¤u tespit
edilmifltir. Küçük hücreli d›fl› akci¤er kanserinde (KHDAK) pulmoner e mboli s›kl›¤› %40,
19
PULMONER TROMBOEMBOL‹ ‹LE KOMPL‹KE AKC‹⁄ER KANSER‹
KAYNAKLAR
1. Sutherland DE, Weitz IC, Liebman HA.
Thromboembolic complications of cancer:
epidemiology, pathogenesis, diagnosis, and
treatment. Am J Hematol 2003; 72: 43-52.
7. Vertun-Baranowska B, Fijalkowska A, Tomkowski
W, Filipecki S, Szymanska D. Pulmonary
embolism in malignancy of the lung: a retrospective clinical evaluation and pathomorphologic personal material. Pneumonol Alergol
Pol 1996; 64: 392-402.
2. Thompson CM, Rodgers RL. Analysis of
autopsy records of 157 cases of carcinoma of
the pancreas with particular reference to the
incidence of thrombosis. Am J Med Sci 1952;
223: 469-76.
8. Remiszewski P, Slodkowska J, Wiatr E,
Szopinski J, Radomski P, Plodziszewska M,
Rowinska-Zakrzewska E. Pulmonary thromboembolism as the main or secondary cause of
death in patients treated for small cell lung
cancer. Pneumonol Alergol Pol 1999; 67:
470-6.
3. Sack GH, Levin J, Bell W. Trousseau’s syndrome and other manifestations of chronic
disseminated coagulapathy in patients with
neoplasm: clinical, pathophysiologic and
therapeutic features. Medicine 1977; 56: 1-37.
4. Rickles FR, Levine MN, Dvorak HB. Abnormalities of hemostasis in malignancy. In: Colman
RW, Hirsh J, Marder VJ, Clowes A, George JN,
editors. Hemostasis and thrombosis. Philadelphia: Lippincott, Williams and Wilkins;
2001: 1132-52.
Yaz›flma Adresi:
Dr. Gülru POLAT
Dr. Suat Seren Gö¤üs Hastal›klar› ve Cerrahisi
E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi
Yeniflehir / ‹zmir
Tel: 0 232 433 33 33/2310
e-posta: [email protected]
5. Rickles FR, Levine MN. Epidemiology of thrombosis in cancer. Acta Haematol 2001;106: 6-12.
6. Lieberman JS, Borrero J, Urdoncta E, Wright
IS. Thrombophlebitis and cancer. J Am Med
Assoc 1961; 177: 542-5.
20