500 Karar Tarihi - Yüksek Seçim Kurulu

Karar No
Karar Tarihi
: 500
: 23/11/2013
Baklan İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı tarafından Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 12/11/2013
tarihli, 137 sayılı yazıda; Baklan Sol Sahil Sulama Birliği Başkanı Ayhan DEMİRDÖĞER tarafından verilen
11/11/2013 tarihli dilekçede; 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak olan Mahalli İdareler Seçimlerinde belediye
başkanlığı ve belediye meclis üyeliği adaylıkları için Sulama Birliği Meclis Üyelerinin, Birlik Yönetim Kurulu
Üyelerinin ve Birlik Başkanının görevlerinden istifa etmelerinin gerekip gerekmediği, aday olmaları halinde
görevlerine devam etmelerinde bir engel bulunup bulunmadığı hususlarında bilgi verilmesi istenilmiş
olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 76. maddesinde; Hakimler ve Savcılar, yüksek yargı organları
mensupları, yükseköğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu Üyeleri, kamu kurum
ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile, yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan
diğer kamu görevlileri ve Silahlı Kuvvetler mensuplarının görevlerinden çekilmedikçe aday olamayacakları
ve milletvekili seçilemeyecekleri belirtilmiştir.
Öte yandan, 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi
Hakkında Kanunun;
17. maddesinde; “Milletvekilleri, belediye başkanları, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeleri ile
muhtarlar mahalli idareler seçimlerinde adaylıklarını koyabilmek veya aday gösterilebilmek için
görevlerinden istifa etmek zorunda değildirler. Milletvekilliği, belediye başkanlığı, il genel meclisi ve belediye
meclisi üyeliği ile muhtarlık bir şahıs uhdesinde birleşemez. Bu görevlerin birisinde bulunanlardan bir
diğerine seçilenler, seçim sonuçlarının kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde tercih
haklarını kullanırlar. Bu süre içinde tercih haklarını kullanmayanlar seçildikleri yeni görevi reddetmiş
sayılırlar.” hükmü mevcuttur.
Görüleceği üzere anılan maddede, aday olabilmek için görevlerinden ayrılmak zorunda olmayan
kamu görevlilerinin hangileri olduğu ayrıntılı biçimde düzenlendiği halde, istifaları zorunlu bulunan kamu
görevlilerinin kimler olduğu hususunda bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu nedenle, kamu kurumu
niteliğindeki meslek kuruluşlarının organlarında görev alan yöneticilerin adaylığı konusunda 2972 sayılı
Kanun’un 36. maddesi ile atıf yapılan 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 18. maddesinin
uygulanması gerekmektedir.
2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun;
“Adaylık için görevden çekilmesi gerekenler” başlıklı 18. maddesi; “Hakimler ve savcılar, yüksek
yargı organları mensupları, yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu,
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyeleri, kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile
yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, aday olmak isteyen belediye
başkanları ve subaylar ile astsubaylar, aday olmak isteyen siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan
ve üyeleri ile belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları
ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya
ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar genel ve ara seçimlerin başlangıcından bir ay
önce seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde yenileme kararının ilanından başlayarak yedi gün
içinde görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmadıkça adaylıklarını koyamazlar ve aday gösterilemezler.”
şeklinde düzenlenmiştir.
6172 sayılı Sulama Birlikleri Kanununun;
1. maddesinin ikinci fıkrasında; “Sulama birlikleri kamu tüzel kişiliğine sahip olup, bu Kanunda
hüküm bulunmayan hallerde özel hukuk hükümlerine tabidir.”
16. maddesinde ise ; “Birlikler siyasetle uğraşamaz, siyasi partilere her ne suretle olursa olsun
yardım yapamaz ve bunlardan yardım kabul edemez.”
hükümleri yer almaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 128. maddesinin ikinci fıkrası, “Memurların ve diğer kamu
görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer
özlük işleri kanunla düzenlenir.” hükmünü içermektedir.
Sulama Birlikleri; 6172 sayılı Sulama Birlikleri Kanunu’nun 1. maddesindeki düzenlemeden de
anlaşılacağı üzere, kamu tüzel kişiliği statüsünde olup, 16. maddesi uyarınca da, siyasetle
uğraşamayacaklar, siyasi partiler her ne suretle olursa olsun yardım yapamayacaklar ve bunlardan yardım
kabul edemeyeceklerdir. Kanun koyucu, açıkça sulama birliklerinin siyaset yapmasını arzu etmediği gibi,
siyasi partilere de mesafeli durmasını istemiştir.
6172 sayılı Kanunun 1. maddesi ve 16. maddesindeki düzenlemeler karşısında, sulama birliğinin
kamu tüzel kişiliğine sahip olması nedeniyle, 2839 sayılı Kanunun 18. maddesinde belirtilen kamu kurumu
niteliğindeki meslek kuruluşlarından sayılması gerektiği, hal böyle olunca birlik meclisinin yönetim ve
denetim kurulunda görev yapan üyelerden aday olmak isteyenlerin görevlerinden ayrılmaları gerektiği
yönünde görüş bildirilmesine karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
1- 6172 sayılı Kanunun 1. maddesi ve 16. maddesindeki düzenlemeler karşısında, sulama birliğinin
kamu tüzel kişiliğine sahip olması nedeniyle, 2839 sayılı Kanunun 18. maddesinde belirtilen kamu kurumu
niteliğindeki meslek kuruluşlarından sayılması gerektiği, hal böyle olunca birlik meclisinin yönetim ve
denetim kurulunda görev yapan üyelerden aday olmak isteyenlerin görevlerinden ayrılmaları gerektiği
yönünde görüş bildirilmesine,
2- Karar örneğinin Baklan İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı ile Kurulumuz resmî internet sitesi
www.ysk.gov.tr adresinde yayımlanması için Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğüne gönderilmesine,
23/11/2013 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
Başkan
Sadi GÜVEN
Başkanvekili
Turan KARAKAYA
(M)
Üye
Muharrem COŞKUN
Üye
Nilgün İPEK
Üye
Ünal DEMİRCİ
Üye
Ali KAYA
Üye
Mehmet KÜRTÜL
T.C.
YÜKSEK SEÇİM KURULU
Karar No : 500
- K A R ŞI OY İtirazın özü; Baklan Sol Sahil Sulama Birliği tarafından, 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak olan
Mahalli İdareler Seçimlerinde belediye başkanlığı ve belediye meclis üyeliği adaylıkları için Sulama Birliği
Meclis Üyelerinin, Birlik Yönetim Kurulu Üyelerinin ve Birlik Başkanının görevlerinden istifa etmelerinin
gerekip gerekmediği, aday olmaları halinde görevlerine devam etmelerinde bir engel bulunup bulunmadığı
hususlarında bilgi verilmesi istemine ilişkindir.
2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun Adaylık için görevden çekilmesi gerekenler” başlıklı 18.
maddesinde, Kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet
bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlilerinin ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları
ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya
ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar genel ve ara seçimlerin başlangıcından bir ay
önce seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde yenileme kararının ilanından başlayarak yedi gün
içinde görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmadıkça adaylıklarını koyamayacakları ve aday
gösterilemeyecekleri belirlenmiştir.
6172 sayılı Sulama Birlikleri Kanununun; 1. maddesinin ikinci fıkrasında; “Sulama birlikleri kamu
tüzel kişiliğine sahip olup, bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde özel hukuk hükümlerine tabidir.” hükmü
yer almaktadır.
Sulama birlikleri her ne kadar kamu tüzel kişiliğine sahip ise de, bunları kamu kurum ve kuruluşları
kapsamına dahil etmek mümkün olmadığı gibi, kanunla kurulan kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu
kapsamında kabul edilemez.
Bu durumda, 2839 sayılı Kanunun 18. maddesi içerisinde değerlendirilmesi mümkün olmayan
sulama birliklerinde görev yapanların, adaylık için görevden çekilmelerine gerek olmadığı görüşü ile karara
karşıyım.
Başkanvekili
Turan KARAKAYA