BIOS FEATURES(Advanced) SETUP

YAZILIM KURULUMU
VE YÖNETIMI DERS III
3.Hafta
Yrd. Doç. Dr. Muhammet Arucu
BIOS ve BIOS Ayarları
2
BIOS
Bilgisayarımızın güç düğmesine ilk dokunduğumuzda
BIOS arabirimi ( Basic Input Output System – Temel Giriş Çıkış Sistemi) devreye girer. BIOS kısaca bilgisayara
işletim sistemi (Windows, Linux vs.) yükleninceye kadar
olan tüm donanım kontrol, donanım tanıma haberleşme,
donanımın ayarlama ve işletim sistemini başlatmaktan
sorumludur. Bilgisayar ilk açıldığında bilgisayara takılı
çevre birimleri tanır ve kontrol eder.
BIOS ve BIOS Ayarları
3
BIOS tüm donanım kontrol ve ayarlamaları vs.
görevlerini yaptıktan sonra sıra işletim sistemini
başlatmaya gelir. Buna bilgisayarın boot etmesi
de denir.
BIOS ve BIOS Ayarları
4










Cogu F8 veya Delete veya F12
ASUS: F2, ESC
Acer: Ctrl+Alt+Esc
CASPER: F12, F2
Bilgisayar marka ve model ya gore Boot
Tuşu ve BIOS Tuşu degismektedir.
Del: F1, F2, F12, DEL
HP: F10, ESC, F9
Compaq: F10
TOSHİBA: F12
Hewlett Packard: F1
MSI: F11
BIOS AYARLARI / CMOS SETUP UTİLİTY
5
BIOS AYARLARI / CMOS SETUP UTİLİTY
6
CMOS, BIOS verilerini tutan yari iletkene verilen isimdir.
(Complementary(tümleyici) Metal Qxide Semiconductor).
BIOS Setup'ı ilk açtığınızda ekrana gelen mönüye de
CMOS Setup adı verilir.
BIOS AYARLARI / CMOS SETUP UTİLİTY
7
Ok tuşları ile buradaki seçeneklerden
üzerine gelip enter tuşuna bastığınızda
mönülere geçilir, ya da bu seçenekler
kendi başına birer komuttur. Bu komut
getirilir.
birinin
ya alt
zaten
yerine
BIOS Setup'in tüm pencerelerinde olduğu gibi
bu pencereden de Esc tuşuna basılarak çıkabilir
veya
F10
tuşuna
basarak
yaptığınız
değişiklikleri kaydederek çıkabilirsiniz.
STANDART CMOS SETUP
8
STANDART CMOS SETUP
9
Ana Menüden bu bölüme girdiğinizde, temel sistem ayarları
ve sistem saati ile ilgili seçeneklere ulaşırsınız.
Date/Time : Sistem saatini ve tarihini buradan
ayarlayabilirsiniz. Aslında sistem saatini ve tarihini
Windows veya DOS'tan da ayarlayabilirsiniz. İşletim
sistemlerinin saat ve tarihleri BIOS'dakilerden farkı olmaz.
Sabit Diskler : BIOS ve ana kartlar 4 IDE sürücüye (sabit
disk veya CD-ROM) destekler. IDE disketlerinizin ayarlarını
"Hard Disks" adlı bu bölmede görebilirsiniz.
STANDART CMOS SETUP
10
Video: Bu, monitörünüzün tipi ile ilgili bir ayardır.
Eskiden 40 veya 80 sütunluk CGA monitörler veya
mono monitörler varken bu ayar işe yarardı. Artık hep
renkli VGA veya SVGA monitörler kullanıldığı için bu
ayar EGA/VGA olarak bırakılıyor.
Halt-On : POST, yani BIOS ‘ un gerçekleştirdiği
donanım testleri sırasında bir donanım hatası ile
karşılaşılırsa sistem durur. Halt-On seçeneği ile bazı
hataların dikkate alınmamasını, POST işleminin
devam ederek sistemin açılmasını söyleyebilirsiniz. Bu
seçenekler aşağıdaki gibidir.
STANDART CMOS SETUP
11





No errors POST hiçbir hatada durmaz.
All errors BIOS bir hata tespit ettiğinde durur ve size bu
hatayı düzetmeniz için uyarıda bulunur.
All, But Keyboard POST klavye hataları dışındaki
hatalarda durur.
All, But Diskette POST disket sürücü hataları dışındaki
hatalarda durur.
All, But Disk/Key POST klavye ve disket sürücü hataları
dışındaki hatalarda durur.
Bellek Bilgileri : Bu alandaki bilgilerde değişiklik
yapamazsınız. Burada geleneksel (base), uzatılmış
(extended) ve diğer bellek kapasiteleri hakkında bilgi yer
alır.
BIOS FEATURES(Advanced) SETUP
12
BIOS FEATURES SETUP
13
CPU Internal Core Speed : Bu sayıdaki ekran
görüntüsünde görülmese de bazı ana kartların özelliğine
bağlı olarak burada işlemcinin hızı görünür.
Virus Warning : Bu seçenek "Enabled" konumuna
getirilmişse diskin boot sektöründe veya bölmeleme
tablosunda (partition table) kazara veya virüsler marifeti ile
değişiklik yapılmasını engeller.
CPU Internal Cache : Bazı BIOS'larda "CPU Level 1
cache/CPU Level 2 Cache" olarak da görünür. Sık
kullanılan bazı bilgiler disk veya sistem belleği (RAM)
yerine, geçici olarak hızlı olan önbellekte tutulabilir. Böylece
bazı işlemler daha hızlı gerçekleştirilir. Sisteminizin
performansını artırmak için bu seçeneği sürekli "Enabled"
konumunda tutmalısınız.
BIOS FEATURES SETUP
14
BIOS Update : BIOS yongası ile bütünleşik BIOS
güncelleme modülünün işlemciye gerekli bilgileri iletmesini
sağlar. Enabled konumunda durmalıdır.
CPU Fast String : Performansı artırır. Bu yüzden
"Enabled" konumda olması gerekir. Bazı BIOS'larda
bulunmayabilir.
Quick Power On Self Test : POST işleminin 4 kez yerine
(bazı PC'lerde 3 kez) bir kez yapılmasını sağlar. Sistemin
hızlı açılmasını sağlamak için "Enabled" konumuna
getirebilirsiniz.
BIOS FEATURES SETUP
15
Boot Sequence : PC‘niz açıldığında BIOS ’ un işletim
sistemi için önce hangi sürücüye bakması gerektiğini
söyler.
HDD Sequence SCSI/IDE First : Bazı yeni BIOS'larda
SCSI ve IDE diskleri bir arada kullananlar için konulan bu
yeni seçenek, SCSI’ye ayarlandığında sistemin SCSI(Small
Computer System Interface) sürücüler üzerinde birden fazla
işletim sisteminin boot edilmesinde de kullanılabilir.
Boot Up Floppy Seek : Bu seçenek "Enabled" konumda
ise açılışta disket sürücü bir kez aranır. Ama "Disabled"
konumda ise sistem ara sıra disket sürücüyü yoklayarak
doğru çalışıp çalışmadığını kontrol eder.
BIOS FEATURES SETUP
16
Floppy Disk Access Control : Bazı BIOS'larda bulunan bu
ayar, sabit diskten disket sürücüye dosya kopyalamasını
engeller. R/W (Read/Write) seçilmişse, diskete yazdırma
yapılabilir ve disket okunabilir.
IDE HDD Block Mode Sectors : Bu seçenek, disketlerde veri
transferi başına bir sektör yerine her transferde birden fazla
sektörün işleme alınmasını sağlayarak disk performansını
artırır.
Boot Up NumLock Status : Klavyenizin sağındaki nümerik
tuş dizisi-klavyenizde NumLock tuşu basılı ise - rakamları
yazmak için de kullanılabilir, ok ve fonksiyon (sayfa
yukarı/aşağı kaydırma, metin sonuna/başına gitme vs.) tuşları
olarak da. BIOS‘ta bu seçeneği "On" durumuna getirirseniz;
sistem açıldığında NumLock tuşuna basmışsanız gibi olur ve
nümerik klavye rakamları yazar.
BIOS FEATURES SETUP
17
Boot Up System Speed : Yeni bazı BIOS'larda bulunan bu
ayarı, sistemin işlemci hızınıza uygun olarak açılması için
"High" konumuna getirmelisiniz.
Gate A20 Option: Bu seçenek, sistemin 1 MB üzerindeki
uzatılmış belleği (extended memory) nasıl kullanacağı ile
ilgilidir.
Typematic Rate : Alternatif olarak tekrarlama oranı olarak da
adlandırılan, tipik hız, bir tuşa basılı tutulduğunda tek bir
karakteri bir kez tekrarlayacağı sayıdır.
BIOS FEATURES SETUP
18
Security Option :Bu seçenek şifrenin sistem için mi BIOS
Setup için mi olması gerektiğini belirler.
PS/2 Mouse Function Control : Farenin PS/2 portuna
bağlanma fonksiyonu.
PCI/VGA Palette Snoop : Bazı grafik kartları (örneğin
grafik hızlandırıcılar ve MPEG kartları) standart VGA
olmayabilir ve renkleri düzgün şekilde göstermeyebilir. Bu
ayarın "Enabled" yapılması sorunu giderir. "Disabled"
olarak bırakılması önerilir.
BIOS FEATURES SETUP
19
OS/2 Onboard Memory >64MB : OS/2 işletim
sistemi ile birlikte 64MB'tan büyük DRAM
kullanıyorsanız bu ayarın "Enabled" yapın. Aksi
halde "Disabled" olsun.
Video ROM BIOS Shadow : Bu ayar "Enabled"
yapıldığında video BIOS’ unun ROM tipi bellekten
RAM tipi bellek ROM'dan hızlı olduğu için,
"Shadow" adı verilen bu işlem sayesinde sistem
performansı artar.
CHIPSET FEATURES(Advanced) SETUP
20
CHIPSET FEATURES(Advanced) SETUP
21
EDO Auto Configuration : Bu ayar genelde default olarak
60 ns'ye ayarlanmıştır. 50 veya 70 ns'lik EDO RAM'ler
kullanıyorsanız bu ayarı 50 veya 70 ns'ye getirebilirsiniz.
EDO RAM ile ilgili teknik bilgiler içeren diğer ayarları olduğu
gibi bırakmanız önerilir.
SDRAM Configuration : Sisteminizde SDRAM tipinde
bellek kullanıyorsanız belleklerinizin hızını burada
belirleyebilirsiniz. LX yonga setli ana kartlarda bu ayar 8, 10
veya 12 ns olabilir. BX ana kartlar için geliştirilen
100MHz'lik belleklerde ise bu ayar 6 veya 8 ns olmalıdır.
SDRAM ile ilgili teknik bilgiler içeren diğer ayarları olduğu
gibi bırakmanız önerilir.
CHIPSET FEATURES SETUP
22
8/16 Bit I/O Recovery Time : 8 ve 16 bitlik ISA
kartlar için zamanlama. Default ayarlarda
bırakılmalıdır.
Memory Hole at 15M-16M : Bu ayarı "Enabled"
yapmak, belleği 15-16 MB arasındaki kısmını bu
ayarı özellikle gerektiren ISA kartlara ayırır.
Sisteminizde bu tür bir ISA kart yoksa ve bu ayar
"Enabled" edilmişse sistem belleği 1 MB az
görünebilir. Özel bir durum olmadıkça bu ayarı
"Disabled" olarak bırakın.
CHIPSET FEATURES SETUP
23
PCI 2.1 Support : Bazı BIOS'larda bulunan bu ayar PCI
2.1 standardının desteklenmesini sağlar. "Enabled"
konumda tutulmalıdır.
DRAM are xx bits wide : Pariteli bellek kullanıyorsanız
bunlar 36 bit'lik olarak kabul edilir. Örneğin iki pariteli bellek
modülü varsa bu ayar 72 olarak görünür. Paritesiz bellekler
ise 32 bitliktir. Yine iki bellek modülü varsa bu ayar 64
olarak görünür.
CHIPSET FEATURES SETUP
24
Data Integrity Mode : Hata düzeltmeli (Error Correction
Code – ECC)
bellek kullanıyorsanız bu ayar ECC
yapılmalı, aksi halde Non-ECC olarak bırakılmalıdır.
Onboard Serial Port 1 : Birinci seri portun bellek adresini
ve IRQ'sunu gösterir. Bazı dahili modemler bu portu (COM
1) kullanır ve seri portun iptal edilerek dahili veriyoluna
yönlendirilmesini gerektirir. Bu durumda Seri port
"Disabled" ayarına getirilir. Seri Port 1'in default bellek
adresi ve IRQ'su 3F8H/IRQ4'tür.
CHIPSET FEATURES SETUP
25
Onboard Serial Port 2 : İkinci seri portun bellek adresini
ve IRQ'sunu gösterir. Seri port 1 için söylediklerimiz bu
port için de geçerlidir. Seri Port 2'nin default bellek adresi
ve IRQ'su 2F8H/IRQ3'tür.
Onboard Parallel Board : Paralel portun bellek adresini
ve IRQ'sunu gösterir. Default değeri 378H/IRQ7'dir. Bir
PC'ye paralel portlu giriş çıkış (I/O) kartı bağlanarak
paralel port sayısı üçe çıkarılabilir. Ancak bu bellek adresi
ve IRQlarında çakışma olmamalıdır.
CHIPSET FEATURES SETUP
26
Paralel Port Mode : Bu, portun normal hızda ama tek yönlü
çalışmasını sağlar. EPP modu portun çift yönlü ve maksimum
hızda çalışmasını, ECP çift yönlü ve maksimum veri transfer
hızında daha hızlı çalışmasını, ECP+EPP modu ise normal
hızda çift yönlü çalışmasını sağlar. Özellikle tarayıcı, yazıcı
gibi cihazlar bu modları kullanabilir.
ECP DMA Select : ECP modu hızlıdır ama bir DMA (Direct
Memory Access – Doğrudan Bellek Erişimi) kanalının
kendisine ayrılmasını ister. Seri porta ECP veya ECP+EPP
modlarından birini kullanan bir aygıt takmışsanız ve seri portu
buna göre ayarlamışsanız işte bu seçeneği default ayarı olan
"Disabled" dan çıkarıp DMA 1 veya 3 kanalına
ayarlamalısınız.
CHIPSET FEATURES SETUP
27
UART2 Use Infrared : Bu ayar "Enabled" konuma
getirildiğinde ana kart üzerindeki infrared özelliği devreye
girer ve ikinci seri UART portu ana kart üzerindeki infrared
konnektörüne
ayırır.
(Infrared
cihazlar,
kablo
gerektirmeden kızıl ötesi ışınlarla PC ile veri alış verişinde
bulunurlar; ancak bunun içinde sisteme bu konnektör
yardımı ile bir IrDA cihazlar pek piyasaya çıkmadığı için bu
ayarı "Disabled" konumda tutabilirsiniz. )
CHIPSET FEATURES SETUP
28
Onboard PCI IDE Enabled : Bu ayarı kullanarak IDE
kanalını, ikinci IDE kanalını veya her ikisini birden ("both"
seçeneği ile) aktif konuma getirebilirsiniz. Normalde her iki
IDE kanalını da açık tutmalısınız, ancak sadece SCSI
sürücüye sahip sistemler için her iki kanal da "Disabled"
konuma getirilebilir.
IDE Master/Slave PIO/DMA Mode : IDE kanallarına (0 ve
1) master ve slave olmak üzere ikişerden dört IDE sürücü
bağlanabilir. IDE aygıtları farklı modlarda (0, 1, 2, 3) sahip
olduğu için bunların bağımsız olması gerekir. IDE
sürücüleriniz optimum performansa göre ayarlanır.
CHIPSET FEATURES SETUP
29
CPU Warning Temperature : İşlemci ısısı kaç dereceye
gelince sistemin alarm vereceğini belirler. İşlemci ısısının
üst ve alt limitlerini buradan belirleyebilirsiniz. İşlemci ısısı
belirlenen limitleri aşarsa sisteminize kurulu uyarı
mekanizması devreye girer.
Current CPU Temperature : Anakartınızda ısı sensörleri
varsa, bu alan işlemci ısısını gösterir.
CHIPSET FEATURES SETUP
30
Current System Temperature : Sisteminizde (anakartın
çeşitli yerlerinde) ısı sensörleri varsa, bu alan sistem ısısını
gösterir.
Current CPUFAN 1/2/3 Speed : Anakartınızda bu iş için
bir denetleme sistemi varsa sisteminizdeki üç CPU fanının
hızını gösterir
Önümüzdeki Hafta
31









POWER MANAGEMENT SETUP SEÇENEKLERİ
PNP/PCI CONFİGURATİON SEÇENEKLERİ
LOAD BIOS DEFAULTS SEÇENEKLERİ
LOAD SETUP DEFAULTS SEÇENEKLERİ
SUPERVİSOR/USER PASSWORD SEÇENEKLERİ
SAVE & EXİT SETUP SEÇENEKLERİ
EXİT WİTHOUT SAVİNG
BIOS PROBLEMLERİ
BIOS PÜF NOKTALARI