ORGANİK REDOKS TEPKİMELERİ Organik Bileşiklerde

ORGANİK REDOKS TEPKİMELERİ
Organik Bileşiklerde Yükseltgenme Basamaklarının Bulunması

C atomuna bağlanan atom C’dan daha elektronegatif ise (örn: O, N, Cl, Br, …) bu
atom δ(-) yükle yüklenirken C atomu δ(+) yük kazanır.
 C atomuna bağlanan atom H ise, H atomu δ(+) yükle yüklenirken C atomu δ(-)
yük kazanır.
 C – C bağında atomlar yük kazanmaz.
CH4 
+1
-4
+1
H
-1 -1
C atomu 1 tane olduğundan yükü basitçe
x+4(+1)=0
x = -4
işlemi ile de hesaplanabilir.
+1
H -1C -1 H
+1
H
-3
C2H5OH 
H
+1
+1
-1 -1
H
-1 -1 -1
C+1 OH
H -1C
+1
-1
O-1
CH3 C OH
-1
+3
HCHO 
CHCl3 
+1
H
+1
O-1
C
+1
H
0
Cl -1
+2 -1
H C Cl
-1
Cl
CH3NH2 
+1
H+1
-2 -1
H C NH2
+1
H
Nihal İKİZOĞLU
C atomları 1’den fazla olduğundan her biri
ayrı ayrı hesaplanmalıdır.
H
-3 3.(+1)
-1
-1
+1
H
CH3COOH 
+1
C atomları 1’den fazla olduğundan her biri
ayrı ayrı hesaplanmalıdır.
C atomu 1 tane olduğundan yükü basitçe
(+1)+x+(+1)+(-2)=0
x=0
işlemi ile de hesaplanabilir.
C atomu 1 tane olduğundan yükü basitçe
x+(+1)+3(-1) =0
x = +2
işlemi ile de hesaplanabilir.
C atomu 1 tane olduğundan yükü basitçe
x+3(+1)+(-1) =0
x = -2
işlemi ile de hesaplanabilir.
www.kimyaakademi.com
Organik Redox Tepkimeleri
Yanma tepkimeleri:
-4
CH4 + 2O20 
+4
(Bütün yanma tepkimelerinde O2, 0’dan -2’ye
indirgendiğinden yükseltgen madde olarak
görev yapar.)
CO2-2 + 2H2O-2
Wurtz sentezi:
2-2CH3-Cl + 2Na0 
-3
Alkil halojenürlerden Wurtz sentezi ile
alkan elde edilirken alkil grubundaki
halojenin bağlı olduğu C atomu Na ile
indirgenir  Na indirgen madde olarak
görev yapar.
CH3-CH3 + 2Na+1Cl
Alkol ve Aldehitlerin Yükseltgenme Tepkimeleri:
-1
R CH2 OH
1
ο
Alkol
[O]
[H]
O
+1
R C H
Aldehit
[O]
[H]
O
+3
R C OH
K. asit
Aldehitleri yükseltgemek için Fehling (NH3’lü Cu(NO3)2) ve Tollens (NH3’lü AgNO3)
çözeltileri kullanılabilir.
Fehling çözeltisi kullanılırsa Cu+2, Cu+1’e indirgenirken kırmızı çökelti oluşur.
Tollens çözeltisi kullanılırsa Ag+, Ag0’a indirgenirken gümüş aynası oluşur.
OH
0
R CH R
2
ο
Alkol
[O]
[H]
O
+2
R C R
Keton
Ketonlar yükseltgenemediklerinden Fehling ve Tollens’e etki etmezler.
Nihal İKİZOĞLU
www.kimyaakademi.com