11. SİNİF FELSEFE YTindd

KAVRAMA
Test
8
STİ
TE
KAZ
AN
IM
11.
SINIF
FELSEFE
ÜNİTE 3: VARLIK FELSEFESİ
4.
1. Berkeley; görünüş ve gerçeklik ikilemi sorununu ele aldığında, varlığı algı yoluyla temellendirmek istemiştir. Dış
dünyanın gerçekliğini; zihin tarafından algılamayla temellendiren Berkeley için; duyum ve deneyim dışında bir hakikatten söz edilemez. Ancak Berkeley’in aksini savunan
görüşün argümanına bakılırsa; “benim göremiyor olduğum
şeylerin var olma ve olmama olasılığı, aslında aynı doğruluk değerine sahiptir”. Bu durumda tek tip bakış açılarından kaçınmak gerekir.
Paragrafta Berkeley’e yapılan eleştiri aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Berkeley’e göre, gerçeklik ideal varlıklardır.
B) Gerçeklik, salt algıya dayandırılarak açıklanamaz.
C) Görünen ve gerçeklik ikilemi zihinsel bir yanılgıdır.
D) Berkeley dış dünyanın gerçekliğini reddetmektedir.
2.
I. Varlığın özü maddedir – Materyalizm
II. Gerçek varlık yoktur – Nihilizm
III.Varlık görünenlerdir – Fenomenoloji
IV.Varlık birbirine indirgenemez iki tözden oluşur – Monizm
V. Kesin varlık idealardır – Septisizm
Yukarıda verilen eşleştirmelerden hangileri yanlıştır?
A) I ve V
B) III ve IV
C) IV ve V
D) III ve V
E) I ve II
3. Aristotales’e göre varlık yapısı gereği, madde ve formdan
oluşmaktadır. Örneğin “şu” diye işaret edebildiğimiz karşımda duran insan dışında, ayrı bir insanlık kavramının
gerçekliğinden söz edemeyiz. Platon’un aksine, gerçekliği
ayrı bir alemde aramak yerine; şu diye gösterebildiğimiz
nesnelerin içindeki, formlarda aramamız gerektiğini savunmuştur. Buna göre, madde biçimlenmemiş bir yapıda iken,
formlar onun biçimsel temel ilkesini oluşturmaktadır.
Buna göre, Aristoteles’in, varlık konusundaki düşüncelerinin Platon’dan temel farkı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Varlığın özünü, salt maddesel ve denetlenebilir olarak
göstermesi
B) Varlığı; idealar yerine, gerçek varlıkların, formlarının
içinde görmesi
C) Varlığı, sürekli bir değişim ve dönüşümden ibaret göstermesi
D) Varlığı, şu diye gösterebildiğimiz nesneler yerine başka dünyada araması
E) Varlığı, fenomen içinde, bilinç yönelimiyle, sezgisel
olarak bulması
MEB 2016 - 2017
E) Gerçeği algıya dayandıranlar, metafiziği reddetmektedir.
• Yol aynı olsa da, yokuş aşağı inerken yola dair düşüncemizle, çıkarkenki bakış açımız farklıdır.
• Nesnelerin kendisinden gelip, kendisine gittikleri ilk
madde “ateş”tir.
Herakleitos’a ait verilen ifadelere bakıldığında, anlatılmak istenen temel düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
A) Belli bir ölçü içerisinde ateş ile maddeler karşılıklı olarak birbirlerine dönüşürler.
B) Her şeyin temelinde; madde ve maddenin şekil almış
formları bulunur.
C) Varlık, algılayan bilincin yönelimine göre farklı doğruluk değeri alabilir.
D) Varoluş süreci, düzen görünümünde olsa da rastlantısallık vardır.
E) Her şey değişir, değişim evrenin varoluş sürecini yansıtmaktadır.
5. Pythagoras, varlığın ne olduğuna dair, kendisinden önceki
doğa filozoflarının, arkhe açıklamaları yerine, soyut diyebileceğimiz bir akıl yürütmeyle cevap vermek istemiştir. Sayıların içinde, mükemmellik olduğunu iddia etmiş, “Bir”den
yola çıkarak varlığı açıklamıştır. Evrendeki düzeni, uyumu,
oran ve ölçütü akıl yürütmeyle, sayılar üzerinden anlatmaya çalışmıştır.
Pythagoras’ın düşüncelerini aşağıdakilerden hangisi
doğru ifade eder?
A) Evrenin temelindeki, düzen kadar düzensizliği de öne
çıkarma
B) Soyut bir akıl yürütme yerine, günlük deneyimlere
önem verme
C) Hiçbir şeyin değişmediğini ve değişimin yanılgı olduğunu gösterme
D) Doğal olanla ideal olanı birleştirmek için yeni bir yöntem geliştirme
E) Arkhe’yi soyut bir bakışla; uyum, denge ve sayılar
üzerinden açıklama
6. Elealı Zenon, felsefe tarihinde, paradokslar üzerine yaptığı
yorumlarla tanınmaktadır. Mekanın sonsuz sayıda bölünebilirliğine göre düşünürsek; bir ok, hiçbir zaman hedefine
ulaşamaz. Hiçbir zaman; bir tavşan, kaplumbağayı belli bir
zaman aralığında geçemez. Gördüğümüzden emin olduğunuz algılar ve buna dayalı genellemelerimiz bizi yanıltmaktadır.
Zenon’un temel düşüncesi, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hareket ve mekan yoktur.
B) Çokluk bir yanılgıdır, gerçeğe akılla ulaşılır.
C) Her şey değişir, değişmeyen tek şey değişimdir.
D) Varlık maddesel nitelikte atomdan oluşmaktadır.
E) Varlık yoktur, olsa bilinemez, bilinse de aktarılamaz.
11.
Test
8
SINIF
FELSEFE
ÜNİTE 3: VARLIK FELSEFESİ
7. “İnsanoğlu evrende olan biteni anlamak için; felsefe öncesi
mitolojileri, ilkçağda doğa olayları üzerinden bir öz bulma
çabasını, Ortaçağ boyunca yüce bir gücün kudretini gerekçe göstererek açıklamaya çalışmıştır. Rönesans sonrası ise aklı temel alan açıklamalara yönelim göstermiştir.
Artık gerek teolojik, gerekse metafizik dönemler bitmiş,
bilimin aydınlığında pozitif bir döneme geçilmiştir. Bu nedenle felsefede metafizik unsurlar artık önemini yitirmiştir.”
diyen akım ve filozof aşağıdakilerden hangisidir?
10. Aydınlanma, insanın kendi suçu ile düşmüş olduğu bir ergin olmama durumundan kurtulmasıdır. İnsanoğlu, Ortaçağ boyunca akıl anahtarlarının tek sahibi konumundaki
kilisenin, varlık anlayışını sorgulamaksızın kabul etmek
yerine, artık aklının anahtarını eline alarak, kullanma cesaretini göstermiştir. Fakat aşırı mekanik ve aklı kutsayan
yeni yaklaşımlar nedeniyle, bu kez de, insanın duygu varlığı olduğu gerçeği yadsınmaya başlamıştır. Romantizm
bu nedenle 18. yy da bilim ve aklın karşısına, duygu ve
sanatı koyarak; yaratıcılıkta özgürlük ve coşkunluğu öne
çıkarmıştır.
Parçada anlatılanlardan aşağıdakilerden hangisine
ulaşılamaz?
A) Pragmatizm- John Dewey
B) Rasyonalizm- Aristotales
C) Fenomenoloji- Edmund Husserl
D) Materyalizm- Demokritos
A) Aydınlanma öncesi, dönemde dini ve geleneksel düşünceler ağır basmaktadır.
E) Pozitivizm- A. Comte
B) Romantizm, aklı kutsayan düşünceler yerine, insani
duyguları öne çıkarmıştır.
A) Vacip’ül Vücud, mükemmel varlıktır.
B) Maddi varlıklar, varoluşunu kendilerine borçlu değildir.
C) Evrende var olan her şey, doğal düzenin bir sonucudur.
D) Var olan her şeyin temel belirleyicisi Vacip’ül Vücuttur.
E) Mümkün varlıkların var oluşu, Vacip’ül Vücud iradesine bağlıdır.
D) Varlığa bakış ölçütleri zamanla değişse de dini ve geleneksel düşünce her zaman hakim olmuştur.
MEB 2016 - 2017
8. Farabi, iki tür varlıktan söz etmektedir. Birincisi belirlenmiş,
varlığını başka bir varlığın iradesine borçlu olan; Mümkün’ül Vücud, diğeri ise her tür varlığın var olma sebebi,
mükemmellik ve sonsuzluğun yegane karşılığı olan Vacip’ül Vücud’tur. Vacip’ül Vücud, her tür eksiklikten arınmış
olmakla birlikte, tamlığı ve birliği temsil etmektedir.
Buna göre aşağıdaki görüşlerden hangisi Farabi’nin
varlık anlayışı ile bağdaşmamaktadır?
C) Varlığa dair düşünceleri belirleyen kriterler, zaman
içinde değişim göstermiştir.
E) Aydınlanma, doğmatik düşünceler yerine, otorite olarak akıl ve bilimi seçmiştir.
11. J. P. Sartre’a göre “insan ne ise, o değildir, aksine ne değilse odur”. İnsanın var oluş sürecine başlamadan önce,
belirlenmiş ve değişmez bir doğaya sahip olduğunu iddia
etmek, onun özgür iradesine kota koymaktır. Varoluş sürecindeki insan; kendi seçtiği olanaklar varlığı iken “kendisi
için varlık” konumundadır. Fakat bir kağıt parçası ise, onu
tasarlayan iradenin dışında bir varlık alanı gösteremediğinden, “kendinde varlık” olarak nitelenmiştir.
Sartre’ın varlık felsefesi hakkındaki görüşlerinden
aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Belirlenmiş ve değişmez bir doğa olmadığı için, varoluş özden önce gelir.
9. Beni bende demem, bende değilim,
Bir ben vardır bende, benden içeri. Yunus Emre, bu beyitte varlık felsefesi bağlamında,
varlığın özünü nasıl temellendirmiştir?
B) İnsan, dünyaya gelmeden önce belirlenmiş ve değişmez bir kadere sahiptir.
C) Kendisi için varlık iradesini kendi kullandığı için özgürdür.
A) Varlık oluş ve hareketten ibarettir.
B) Varlığın temel yapısı maddedir.
D) Kendinde varlık varoluş sürecinde kendine has bir irade geliştiremez.
C) Tüm varolanlar mutlak varlığın görüntüleridir.
E) İnsan bir imkan ve olanaklar varlığı olarak, özgürlüğe
mahkumdur.
D) Varlık madde ve formdan oluşmaktadır.
KAVRAMA
IM
STİ
TE
KAZ
AN
E) Varlık farklı iki tözden oluşmaktadır.
1
2 3
4 5
6 7
8 9 10 11 12
Adı
:.........................................................
Doğru :.....................................
Soyadı
:.........................................................
Yanlış :.....................................
Sınıf
:.........................................................
Boş
No
:.........................................................
:.....................................
Puan :.....................................
E E E E E E E E E E E E