Ekonomi Bakanlığı

İHRACAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI
VİZYONU VE MİSYONU,
TEŞKİLAT YAPISI
Ekonomi Bakanlığı- Tarihçe
•
•
•
•
•
•
•
Nisan 1920 : İktisat Bakanlığı
Mayıs 1934 : İktisat Bakanlığı (Dış Ticaret Reisliği)
Mayıs 1939 : Ticaret Bakanlığı (Dış Ticaret Dairesi Reisliği)
Mart 1971
: Dış Ekonomik İlişkiler Bakanlığı
Aralık 1971 : Ticaret Bakanlığı (Dış Ticaret Genel Sekreterliği)
Aralık 1983 : Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı
Aralık 1994 : Dış Ticaret Müsteşarlığı (20 Aralık 1994 - 4059 Sayılı
Kanun)
• Haziran 2011 : Ekonomi Bakanlığı (3 Haziran 2011 tarihli- 637 Sayılı
Kanun Hükmünde Kararname)
2
MİSYONUMUZ
Ülkemiz ekonomisinin gelişimine ve sosyal refaha katkı
sağlanması amacıyla, dış ticaret ve yatırımlara ilişkin
politikaları geliştirmek ve uygulamak
VİZYONUMUZ
Ülkemizin ekonomik ve ticari alanda dünyada
lider ülkeler arasında yer almasına
öncülük eden kurum olmak
3
Planlı ve proaktif bir dış ticaret politikası…
 Stratejik hedefimiz, dünya mal ticaretinden bugün
aldığımız yüzde 0,8’lik payı artırmak.
 Dünya mal ticaretinden 2015 yılında yüzde 1 pay
alarak ihracatımızı 170 milyar dolara, 2023 yılında
da yüzde 1,5 pay alarak 500 milyar dolara
çıkarmaktır.
4
 Yüzde 12’lik ihracat büyümesi ile 2023 yılında 500 milyar dolarlık
ihracat gerçekleştirmek ulaşılabilir bir hedeftir.
5
Teşkilat Yapısı
 Merkez teşkilatı
 Bakan
 Bakan Yardımcısı
 Müsteşar
 Müsteşar Yardımcılıkları
Genel Müdürlükler
Genel Müdür Yardımcılıkları
Daire Başkanlıkları
 Yurtdışı teşkilatı
 Daimi Temsilcilikler
 Ticaret Müşavirlikleri
Ticaret Ataşelikleri
 Bölge Teşkilatı
 Bölge Müdürlükleri
 Serbest Bölge Müdürlükleri
6
Yurtdışı Teşkilatı
Halihazırda 131 temsilcilik ve 6 ofiste
toplam 195 Ticaret Müşaviri/Ataşesi
görev yapmaktadır.
7
Ana Hizmet Birimleri






İhracat Genel Müdürlüğü
İthalat Genel Müdürlüğü
Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü
Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü
Serbest Bölgeler, Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler Genel
Müdürlüğü
 Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü
 Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü
8
Geleceğe Dönük Projeler
• İhracata Dönük Üretim Stratejisi ve
Girdi Tedarik Stratejisi
• Pazara Giriş Çalışmaları
• İhracatın Desteklenmesi
• Ticaret Politikaları Savunma Araçları
• Yatırımı Teşvik Sistemi
• Yatırım Ortamının İyileştirilmesi
• Ticaret Anlaşmaları
• Yeni Nesil Serbest Bölgeler
• Hizmet Ticareti ve Dış Yatırımlar
• Piyasa Gözetimi ve Denetimi
• Yurtdışı Teşkilatının Güçlendirilmesi
17
İhracata Dönük Üretim Stratejisi
Hedef: 2023’te dünya ticaretinden aldığımız payın artırılması
ve ihracatın 500 milyar dolara çıkarılması.
Amaç: İhracat-üretim-yatırım-istihdamı etkileyen politikaların
birbirini destekleyecek şekilde etkileşimli olarak kullanılması.
Kapsam: İmalat sanayii ve hizmet üretim potansiyelinin
ihracat odaklı değerlendirilmesi, sürdürülebilir ihracat artışı
sağlanması, ihracatta katma değeri yüksek ve teknoloji yoğun
sektörlere geçilmesi.
Kurul: Başbakanlık Genelgesi (2010/12) ile “İhracata Dönük
Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulu” kurulmuştur.
18
GİTES- Amaç
Girdi Tedarik Stratejisi
Tüm tedarik zincirinde daha fazla katma değerin
Türkiye’de bırakılması, ara malı ithalat bağımlılığının
azaltılması, tedarik sürekliliği ve güvenliği ile ihracatta
sürdürülebilir küresel rekabet gücü artışının sağlanması
19
Yatırım-Teşvik Politikaları
Yatırım-teşvik
politikalarını
ülke
ihtiyaçları
paralelinde değerlendiriyoruz ...
Bu sistemle, ülkemize yeni teknoloji transferi
sağlayacak, istihdam olanaklarını artıracak, katma
değeri yüksek, ekonomimizin rekabet gücünü
artıracak, ithalata bağımlılığı ve cari açığı azaltacak
stratejik yatırımların teşvik edilmesini hedefliyoruz.
20
Yatırım-Teşvik Politikaları
Mevcut yatırım teşvik sistemi 3 ana bölümden
oluşmaktadır:
Bölgesel Teşvik Sistemi
Büyük Proje Teşvik Sistemi
Genel Teşvik Sistemi
21
Yatırım-Teşvik Politikaları
Destek Unsurları
Genel Teşvik
Sistemi
Bölgesel Teşvik Sistemi
I. ve II.
Bölge
III. ve IV. Bölge
Büyük Ölçekli
Yatırımlar
KDV İstisnası




Gümrük Vergisi
Muafiyeti




Vergi İndirimi



Sigorta Primi İşveren
Hissesi Desteği



Yatırım Yeri Tahsisi



Faiz Desteği

22
Yatırım-Teşvik Politikaları
2012 yılının Ocak-Haziran döneminde Türkiye’ye
net doğrudan uluslararası yatırım girişi 8,2 milyar
dolar seviyesinde gerçekleşerek, 2011 yılının aynı
dönemine kıyasla %20,9 oranında artmıştır.
2012 yılı Haziran ayı sonu itibarıyla Türkiye’de
30.333 adet uluslararası sermayeli şirket faaliyet
göstermektedir.
23
Devlet Yardımları
İhracatımızda Rekabet Gücü
Devlet yardımları sistemi ihracat stratejisine paralel olarak; projeye dayalı,
ihtiyaca uygun hazırlanan, ihracatçılarımızın üretim alt yapıları ile Ar-Ge ve
inovasyon yeteneklerinin geliştirilerek uluslararası pazarlarda rekabet güçlerinin
artırılmasını hedefleyen, hedef pazara ve öncelikli sektöre göre farklılaştırılmış
destek unsurlarını içeren destek programlarıdır.
Yurtiçi Uluslararası İhtisas Fuarlarının Desteklenmesi,
Yurtdışında Gerçekleştirilen Fuarlara Katılımın Desteklenmesi,
Ar-Ge Yardımı,
Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi,
Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği, İstihdam Yardımı, Tasarım Desteği,
Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesinin Desteklenmesi
24
Pazara Giriş Komitesi
Pazara Giriş Komitesi
Pazara giriş konusunda Ekonomi Bakanlığı TİM,
TOBB, DEİK, TUSKON, TÜSİAD, MÜSİAD, TMMMB
ve Müteahhitler Birliği gibi kurum ve kuruluşlar ile
işbirliği içinde…
Hedef Ülkeler (2012-2013)
ABD, Çin, Rusya, Hindistan, Brezilya, Polonya,
Ukrayna, Japonya, Güney Afrika Cumhuriyeti,
Nijerya, Mısır, İran, Irak, Suudi Arabistan,
Kazakistan, Libya, Endonezya.
25
Ticari İlişkiler
İkili Ticari İlişkiler
Avrupa, Asya-Pasifik, Avrasya, Orta Doğu ve
Kuzey Afrika, Sahra Altı Afrika, Amerika
Bölgesel ve Çoklu Ticari İlişkiler
AB, EİT, D8, KEİ, İKÖ, İSEDAK
Çok Taraflı Ticari İlişkiler
DTÖ, OECD, ACTA
26
STA Ülkeleri
1. EFTA (Norveç, İsviçre,
İzlanda Liechtenstein)
2. İsrail
3. Makedonya
4. Hırvatistan
5. Bosna Hersek
11. Arnavutluk
12. Gürcistan
13. Karadağ
14. Sırbistan
15. Şili
6. Filistin
16. Ürdün
7. Tunus
17. Lübnan*
8. Fas
18. Morityus*
9. Suriye
19. Güney Kore*
10. Mısır
*İç onay sürecinde
27
Ticaret Politikası Araçları
İthalattan kaynaklanan ve yerli sanayimize zarar veren
haksız ticari uygulamalara karşı uluslararası,
bölgesel ve ikili anlaşmalardan kaynaklanan
haklarımızı da sonuna kadar, etkin bir şekilde
kullanmaya kararlıyız.
28
Piyasa Gözetimi ve Denetimi
 Piyasa gözetimi ve denetimini gelişmiş standartlara göre
uyguluyoruz.
Piyasa
gözetimi
politikalarımız
ve
denetiminde
temel
 İç piyasada üretilen ürünlerin piyasa gözetimi ve denetimi
yoluyla takibi ve denetimi;
 İthal edilen malların güvenli, mevzuata ve standartlara
uygun olması,
 Yerli üreticilerimize karşı haksız rekabete yol açmaması,
 Yerli üreticilerimizin gerektiğinde kolay ithal girdi temin
edebilmesi
29
Piyasa Gözetimi ve Denetimi
2011 yılında bir Başbakanlık Genelgesi ile
uygulayıcı kuruluşların en üst düzeyde temsil
edileceği ve sistemin sorunlarına çözüm
geliştireceği “Piyasa Gözetimi, Denetimi ve Ürün
Güvenliği Değerlendirme Kurulu” kuruldu.
Ürün güvenliğinin ikinci ayağını oluşturan ithalat
denetimleri Ekonomi Bakanlığı, Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı işbirliği
ile gerçekleştirilmektedir.
30
Serbest Bölgeler
Ekonomi Bakanlığı bünyesinde, Serbest Bölgeler,
Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler Genel Müdürlüğünün
kurulması ile yurt dışı yatırım ve hizmetlerin
bütünleştirici bir yaklaşım benimsiyoruz.
Yeni Nesil Serbest Bölgeler
Kurulması planlanan bakım-onarım ihtisas serbest
bölgesi, lojistik ihtisas serbest bölgesi ve ar-ge
ihtisas serbest bölgesinin özellikle hizmet ihracatı
yapacak firmaları bünyesine alacak
31
Yurtdışında Müteahhitlik Hizmetleri
Yıl
Proje Sayısı
Ülke Sayısı
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012*
131
278
423
406
518
574
620
482
575
460
151
32
37
39
34
36
44
40
45
50
46
25
Top. Proje
Bedeli ($)
2,570
4,504
11,322
12,318
24,086
24,992
24,359
21,418
22,289
18,511
14,975
Ort. Proje
Bedeli ($)
20
16
27
30
46
44
39
44
39
40
99
Sektörün ekonomiye katkıları:
Döviz girdisi, ihracata katkı,
istihdama katkı, teknoloji
transferi, makina parkına etki,
dışa açılma sürecine etki
* İlk 8 Ay
• Dünyanın
en
büyük
225
müteahhitlik şirketinden 31’i Türk
firmasıdır.
• Türkiye, bu bakımdan Çin’den
sonra 2. sırada yer almaktadır.
32
Lojistik
 Avrupa’nın en büyük kamyon filosu (45 bin adet kamyon ve 1.420
şirket)
 2011 yılında yaklaşık 1 milyon uçuş
 (Taşınan 2,3 milyon ton yük ve 117 milyon kişi)
 Dünyadaki 25. büyük deniz filosu
 45 havaalanı ve 51 liman
 Bölünmüş yolların toplam uzunluğu 15 bin km’ye çıkarılacaktır.
 Hızlı Tren Projeleri süratle devam etmektedir.
33
İHRACAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
DIŞ TİCARETİN GÖRÜNÜMÜ
34
2011 Yılı Dünya Ticareti
• 2011 yılında dünya mal ticaret hacmi %5 oranında
artış kaydetmiştir.
• 2011 yılında ihracat 18,2 trilyon, ithalat ise 18,4
trilyon dolar seviyesine ulaşmıştır.
• 2012 yılının ilk çeyreğinde dünya ticareti, 2011
yılının ilk çeyreğine göre, %5,3 oranında artmıştır.
T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI
35
Dünya Mal İhracatı (Milyar Dolar)
Sıra
ÜLKELER
2010-2011
2011
Değer
Pay
Değişim (%)
1
Çin
1.899
10,4%
20%
2
ABD
1.481
8,1%
16%
3
Almanya
1.474
8,1%
17%
4
Japonya
823
4,5%
7%
5
Hollanda
660
3,6%
15%
6
Fransa
597
3,3%
14%
7
Güney Kore
555
3,0%
19%
8
İtalya
523
2,9%
17%
9
Rusya Fed.
522
2,9%
30%
10
Belçika
476
2,6%
17%
….
…
….
….
…
33
Türkiye
135
0,9%
18,5%
T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI
36
Dış Ticaretin Gelişimi
2010 - 2011 / 2011-2012 Ocak-Temmuz
Yıllık (Milyar $)
İhracat
Enerji İhracatı
Altın İhracatı
İthalat
Enerji İthalatı
Altın İthalatı
Dış Ticaret Hacimi
Dış Ticaret Dengesi
Enerji Dışı Denge
İhracat / İthalat (%)
Dönemsel (Milyar $)
2010
2011
2011 (Ocak-Temmuz)
2012 (Ocak-Temmuz)
113,9
4,5
2,1
185,5
38,5
2,5
299,4
-71,7
-37,6
61,4
135,0
6,5
1,5
240,8
54,1
6,2
375,8
-105,9
-58,3
56,0
77,4
3,7
0,7
140,8
29,8
2,6
218,2
-63,4
-37,3
55,0
87,2
4,3
7,2
137,9
33,8
5,6
225,1
-50,7
-21,2
63,2
Değişim (%)
2011/2012
12,7
16,2
928,6
-2,1
13,4
115,4
3,2
-20,0
-43,2
*
* Enerji, 27. fasıla karşılık gelmektedir.
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
2012 yılının Ocak-Temmuz döneminde, 2011’in aynı dönemine kıyasla;
• İhracat %12,7 artış, ithalat ise %2,1 oranında düşüş kaydetmiştir.
• Dış ticaret açığı % 20,0’lik azalışla 50,7 milyar dolara gerilemiştir.
T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI
37
İhracatımızın Sektörel Dağılımı (USSS, 3. Rev)
İHRACAT
Milyon $
Tarım ve Ormancılık
Balıkçılık
Madencilik
İmalat
Diğer
TOPLAM
Yıllık
2010
2010/2011
2011
Değ. %
Dönemsel (Ocak-Temmuz)
2011
2012
2011/2012
Değ. %
4.935
5.169
4,8
2.744
2.892
5,4
156
186
19,3
107
102
-5,1
2.687
2.806
4,4
1.556
1.719
10,5
105.467
126.007
19,5
72.612
82.049
13,0
639
786
23,1
429
451
5,1
113.883
134.954
18,5
77.448
87.212
12,6
İTHALAT
Milyon $
Tarım ve Ormancılık
Balıkçılık
Madencilik
İmalat
Diğer
TOPLAM
Yıllık
2010
2010/2011
2011
Değ. %
Dönemsel (Ocak-Temmuz)
2011
2012
2011/2012
Değ. %
6.457
8.895
37,8
5.844
4.600
-21,3
33
49
46,2
28
35
21,5
25.933
37.331
44,0
20.573
23.684
15,1
145.367
183.922
26,5
108.316
103.112
-4,8
7.755
10.636
37,2
6.035
6.480
7,4
185.544
240.833
29,8
140.796
137.912
-2,0
T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI
38
Başlıca İhraç Ürünleri
Sıra Fasıl
1
87
2
71
3
72
4
84
5
85
6
61
7
27
8
73
9
62
10 39
Milyon Dolar
Dönemsel (Ocak-Temmuz)
Motorlu kara taşıtları, aksam ve parçaları
Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar
Demir ve çelik
Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler
Elektrikli makina ve cihazlar
Örme giyim eşyası ve aksesuarı
Mineral yakıtlar, mineral yağlar
Demir veya çelikten eşya
Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı
Plastikler ve mamulleri
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
İHRACAT
2011
2012
9.499 9.127
1.878 8.856
6.631 6.848
6.600 6.917
4.687 5.416
5.082 4.840
3.745 4.277
3.276 3.421
3.078 3.198
2.648 2.883
47.122 55.783
77.448 87.212
İTHALAT
2011
2012
10.208 8.039
3.099 6.125
11.657 11.846
16.207 15.012
9.668 9.339
716
446
29.824 33.783
1.506 1.284
1.225
802
7.766 7.447
91.875 94.123
140.796 137.912
DENGE
DEĞ. %
2011
2012 2011/2012
-709
1.088
-3,9
-1.222 2.731
371,7
-5.026 -4.999
3,3
-9.608 -8.095
4,8
-4.981 -3.924
15,5
4.367
4.394
-4,8
-26.080 -29.506
14,2
1.770
2.138
4,4
1.853
2.397
3,9
-5.118 -4.564
8,9
-44.753 -38.340
18,4
-63.348 -50.700
12,6
* Değişim ihracata göredir.
Kaynak: TÜİK
T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI
39
Başlıca İthal Ürünleri
Sıra Fasıl
1 27
2 84
3 72
4 85
5 87
6 39
7 71
8 29
9 90
10 88
Milyon Dolar
Dönemsel (Ocak-Temmuz)
Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve müstahsalları; mumlar
Kazanlar, makine ve cihazlar, aletler, parçaları
Demir ve çelik
Elektrikli makina ve cihazlar, aksam ve parçaları
Motorlu kara taşıtları, traktör, bisiklet, motosiklet ve diğer
Plastikler ve mamulleri
Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar
Organik kimyasal ürünler
Optik, fotoğraf, sinema cihazları
Hava taşıtları, uzay taşıtları ve bunların aksam ve parçalar
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
İTHALAT
2011
2012
29.824
33.783
16.207
15.012
11.657
11.846
9.668
9.339
10.208
8.039
7.766
7.447
3.099
6.125
3.436
3.028
2.410
2.325
2.709
2.250
96.984
99.195
140.796 137.912
İHRACAT
2011
2012
3.745 4.277
6.600 6.917
6.631 6.848
4.687 5.416
9.499 9.127
2.648 2.883
1.878 8.856
332
379
245
303
195
299
36.458 45.304
77.448 87.212
DENGE
DEĞ. %
2011 2012 2011/2012
-26.080 -29.506
13,3
-9.608 -8.095
-7,4
-5.026 -4.999
1,6
-4.981 -3.924
-3,4
-709 1.088
-21,2
-5.118 -4.564
-4,1
-1.222 2.731
97,6
-3.104 -2.649
-11,9
-2.165 -2.022
-3,5
-2.514 -1.951
-17,0
-60.526 -53.890
2,3
-63.348 -50.700
-2,0
* Değişim ithalata göredir.
Kaynak: TÜİK
T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI
40
İhracat ve İthalatta İlk Beş Ülke (Ocak-Temmuz 2012)
İhracatımızda İlk 5 Ülke (% Pay)
İthalatımızda İlk 5 Ülke (% Pay)
Kaynak: TÜİK
T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI
41