Tarih-2 Sınavı (Osmanlı Duraklama)

1. Osmanlı Duraklama Devrinin başlamasına
ve bitmesine yol açan olaylar nelerdir?
* 1579 Sokullu Mehmet Paşa’nın ölümü.
* 1699 Karlofça Antlaşması.
2. Duraklamanın iç sebepleri nelerdir?
* Merkez yönetimi bozuldu. Padişah ve devlet
adamlarının deneyimsiz ve yeteneksiz olması. I.
Ahmet, ekber-erşet sistemine
geçmiştir.
Şehzadelerin deneyimsiz olması.
* Ordu ve Donanma bozuldu. Yeniçeriler sık sık
isyan etmişlerdir. Devşirme kanununa uygun
olmayan asker alımlarının başlaması. Tımar
sistemi bozulmaya başladı ve Tımarlı Sipahilerin
sayıları azaldı. Buna karşın Yeniçeri sayıları arttı
ve maliyeye büyük yük olmaya başladı.
* Maliye bozuldu. Savaş ganimetleri azaldı.
Kapitülasyonların etkisi ile gümrük vergilerinin
azalması. Tımar gelirlerinin azalması. Coğrafi
keşifler sonucu ticaret yollarının değişmesi,
Osmanlı ticaret gelirlerinin azalmasına yol açtı.
Ulufe, Cülus bahşişleri ve saray masraflarının
artması.
* Eğitim ve İlmiye (Ulema) sınıfında bozulma
oldu. Osmanlı medreselerinde dini eğitim ağırlıklı
olmuştur ve Pozitif bilimlere önem verilmemiştir.
Müderrislik babadan oğula geçmeye başlamıştır
(Beşik Uleması).
3. Duraklamanın dış sebepleri nelerdir?
* İmparatorluğun doğal sınırlara ulaşması.
* Avrupa’daki silah ve ordudaki gelişimler (tüfek
ve sürekli ordu) Osmanlının meydan savaşı
tekniğinin geçerliliğini yitirmesine yol açtı.
* Coğrafi keşiflerin olumsuz etkileri.
* Avrupa’nın Rönesans ve Reform ile daha ileri
devletler konumuna gelmesi ve Osmanlı’nın bu
gelişmeleri takip edememesi.
* Batıda merkantilizm anlayışı ile ulusal
ekonomilerin
güçlenmesi.
(Merkantilizm;
korumacı ekonomidir. Altın, gümüş ve
hammaddelerin
ülke
dışına
çıkarılmasını
engelleyen ilk iktisat teorisidir).
4. XVII. Yüzyıl İsyanları nelerdir?
* İstanbul (Yeniçeri) isyanları:
- Askeri niteliklidir. Ekonomik nedenler ön
plandadır. Ulema ve bazen de halk desteklemiştir.
- Ulufelerin geç ödenmesi ve Yeniçerilere ayarı
düşük akçe verilmesi isyanlara sebep olmuştur.
Yönetime (rejime) karşı değil kişilere karşı
olmuştur.
* Anadolu (Celali) isyanları:
- Tımar sisteminin bozulması, ağır vergiler,
rüşvet, baskı ve zulümler sebep olmuştur.
- Ayaklanmalar şiddetle bastırılmış. Sorunlara
çözüm bulunmamıştır. Köyden kente göç
artmıştır. Kentlerde asayiş bozulmuştur.
* Eyalet İsyanları:
- Erdel, Eflak, Boğdan, Yemen, Bağdat, Kuzey
Afrika gibi yerlerde çıkan ayaklanmalardır.
- Merkezi otoritenin bozulmasını fırsat bilerek
bağımsızlıklarını kazanmak istemişlerdir.
- Sonuçta Osmanlıdan ayrılan bir eyalet
olmamıştır.
5. XVII. Yüzyıl Islahatlarının genel özellikleri
nelerdir?
- Devlet otoritesini yeniden sağlamak,
- Daha çok isyanları bastırmaya yöneliktir,
- Köklü çözümlerden uzaktır,
- Yüzeysel önlemler alınmıştır,
- Islahatlar kişilerle sınırlı kalmış ve devlet
politikasına dönüşmemiştir,
- Baskı ve şiddete dayanmıştır,
- Islahatlarda batı etkisi görülmez.
6. Dönemin Önemli Islahatçıları kimlerdir?
- Kuyucu Murat Paşa (I.Ahmet döneminin
sadrazamıdır)
- IV.Murat
- Tarhuncu Ahmet Paşa
- Köprülüler Dönemi (Köprülü Mehmet, Köprülü
Fazıl Ahmet, Merzifonlu Kara Mustafa Paşa)
7. Osmanlı Devleti Doğuda ve Batıda en geniş
sınırlarına hangi antlaşmalar ile ulaşmıştır?
* Doğuda; 1590 Ferhat Paşa (İran – Osmanlı)
* Batıda; 1676 Bucaş Antlaşması (Lehistan-Osm.)
8. Osmanlı Devleti’nin topraklarına toprak
kattığı son antlaşma hangisidir?
Lehistan ile yapılan Bucaş Antlaşmasıdır (1676).
9. Osmanlı-İran arasında yapılan antlaşmalar
nelerdir?
- Ferhat Paşa Antlaşması (1590)
- Nasuh Paşa Antlaşması (1611)
- Serav Antlaşması (1618)
- Kasr-ı Şirin Antlaşması (1639)
10. Karlofça Antlaşmasını (1699) açıkla.
- Osmanlı, II.Viyana kuşatmasından sonra
Avrupalı devletlerin topladığı haçlı ittifakı
karşısında yenilgiye uğramıştır.
- Garantör devlet Avusturya’dır. (Osmanlı
diplomasi tarihinde ilk defa garantörlük karşı
tarafa bırakılmıştır).
- Osmanlı, Batıda ilk kez toprak kaybına
uğramıştır.
- Kaybedilen topraklar, halkının çoğunluğu Türk
ve Müslüman olmayan yerlerdi.
- Osmanlı Devleti XVIII. Yüzyılda bu toprakları
geri alma siyaseti izlemiştir.
11. Kasr-ı Şirin Antlaşmasının önemi nedir?
Bu günkü Türkiye-İran sınırı çizilmiştir.
12. Osmanlı’nın Avusturya karşısında siyasi
üstünlüğünü yitirdiği antlaşma hangisidir?
Zitvatorok Antlaşması.