Grip nedir?

GRİP VE GRİP AŞISI
1
Soğuk Algınlığı(Nezle) mi Grip
mi?
Halk arasında Grip hastalığı ve
Soğuk algınlığı (Nezle) sıklıkla
karıştırılmaktadır.
Grip zannedilen hastaların
çoğunluğu nezledir.
2
Soğuk Algınlığı(Nezle) Belirtileri
 Merkez burun
 Burun akıntısı / tıkanıklık / aksırma
 Hafif ateş
 Semptomlar 1-5 gün sürer
 Aşısı yok
 Sık görülen enfeksiyon hastalığı
3
Grip Belirtileri
 Tüm vücut hasta
 Öksürük
 Yüksek ateş
 Semptomlar 2-3 gün sürer
 Aşısı var
 Daha nadir
4
Grip




Bulaşıcı bir hastalıktır
Kolay yayılır
Aynı anda bir çok kişi hastalanır
Kışın salgınlar yapar
5
Grip nasıl bulaşır?
 Öksürük ve aksırık
 Damlacık yolu
 Direk temas
 Mikrop bulaşmış eşyalarla
6
Hastalığın belirtileri nelerdir?
Bulaşmayı takiben 1-3 günde
 ateş, titreme,
 halsizlik, kırgınlık
 iştahsızlık
 boğaz ve baş ağrısı
 yaygın kas ağrıları
 bulantı, kusma
 genizde dolgunluk ve akıntı
 gözlerde yanma kızarıklık
 burun akıntısı
gibi belirtilerle ortaya çıkar
7
Bulaşma Yolları
Canlı grip virüslerinin bulunabileceği, sık
dokunduğumuz bazı yüzeyler şunlardır:
kapı kolları,
toplu taşınma araçlarında tutunma yerleri,
merdiven trabzanları,
bilgisayar ekipmanı, uzaktan kumandalar,
asansör düğmeleri,
telefonlar,
musluklar,
paralar,
sandalye, masa ve sıralar…
Hastalığın Bulaştırıcılık Süresi
Hastalık belirtilerinin başlamasından 1 gün önce
bulaştırıcılık başlar. Hastalık başladıktan sonra 7
gün süresince bulaştırıcılık devam edebilir.
Küçük çocuklarda bulaştırma süresi 10 güne kadar
uzayabilir.
9
Hastalığın Seyri
 Grip genellikle hafif veya orta şiddette seyreder, bazı
kişilerde ağır seyredebilir.
Hafif veya orta seyirli hastalıkta; ateş (38 C’dan
fazla), kuru öksürük, boğaz ağrısı, burun akıntısı, baş
ağrısı, halsizlik görülebilir. Hastalık ortalama bir hafta
sürer.
Ağır seyirli hastalık; ağır solunum sıkıntısı, hızlı
solunum, bilinç değişikliği, havale bulgularından en
az biri varsa ağır seyirli hastalık vardır. Bu durumda
hastalık daha uzun sürer ve bazen ölümle
sonuçlanabilir.
10
Komplikasyonlar
 Gripte hastalığa bağlı olarak yeni sağlık
sorunları (komplikasyonlar) ortaya
çıkabilir:
Zatürre (pnömoni), bronşit, sinüzit ve
orta kulak iltihabı sık görülen sağlık
sorunlarıdır.
Kronik hastalıklarda alevlenme (astım
krizi, epilepsi nöbeti, diyabet koması
vb.), kalp kası ve zarı iltihabı, menenjit,
geçici felç (Guillain Barre Sendromu), 11
Hastalığın Teşhisi
Gripte kesin teşhis laboratuvar tetkiki ile konur.
Pandemik gripte her hastada laboratuvar testi
yapmaya gerek yoktur, teşhis klinik belirtilere
bakılarak konulur.
12
Tedavi
1- Destekleyici Tedavi
2- Antiviral ilaç tedavisi
3- Gribe bağlı diğer sağlık sorunlarının tedavisi
13
Destekleyici Tedavi
İstirahat
- Hastalık belirtileri olan kişilerin istirahat
etmeleri gerekir.
- Hastane yatışı gerekmeyenlerin ev istirahatleri,
hastalık belirtilerinin geçmesinden bir gün
sonrasına kadar sürmelidir.
Ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar kullanılabilir.
Çocuklarda ağrı kesici-ateş düşürücü olarak
aspirin kullanılmamalıdır.
14
Destekleyici Tedavi
Bol sıvı alınmalı
Beslenmeye dikkat edilmeli
Sigara içmemeli
15
Antiviral İlaç Tedavisi
Ağır hastalık için risk grubunda olmayan ve hastalığı
hafif geçiren birçok kişiye antiviral ilaç tedavisi
gerekmez.
Antiviral ilaç hekim tavsiyesine göre kullanılmalıdır.
Ciddi hastalık belirti ve bulgusu olanlar ve ağır
hastalık için risk grubunda bulunanlar hemen sağlık
kuruluşlarına başvurmalıdır.
16
Hastaların Evde Uyması Gereken Kurallar
Hastalar;
zorunlu haller dışında, ateşleri düştükten 24 saat
sonrasına kadar evde istirahat etmelidirler.
iyi havalandırılabilen ayrı bir odada kalmalı ve oda
mümkünse güneş ışığı almalıdır.
evdeki ortak kullanım alanlarında ve evden dışarı
çıkmaları gereken zorunlu hallerde tıbbi maske
takmalıdır.
17
Evdeki Kişilerin Korunması
Hastanın bakımını yapanlar dışında hasta odasına
girilmesi sınırlandırılmalıdır.
Hastaya bakım verecek kişi mümkünse aynı kişi
olmalı ve ağır hastalık için risk grubunda olanlar
hasta bakımı ile ilgilenmemelidir.
Hasta ile yakın temastan mümkün olduğunca
kaçınılmalıdır.
18
Evdeki Kişilerin Korunması
Hasta, öksürürken ağız ve burnunu tek kullanımlık
mendille kapatmalı, ellerini sık sık su ve sabunla
yıkamalıdır. Bu amaçla alkol içeren el antiseptikleri
de kullanılabilir.
Eller yıkandıktan sonra kâğıt havlu kullanılmalı
veya hasta ile diğer kişilerin havluları ayrı olmalıdır.
Diğer kişiler mümkün olduğu kadar hasta ile aynı
sofrada yemek yememelidir.
Oturma odası, banyo, mutfak gibi ortak kullanılan
alanlar sık sık havalandırılmalıdır.
19
Hasta Bakımı Yapanların Korunması
Hasta bakımı esnasında tıbbi maske takılmalıdır.
Hasta olan küçük çocuk tutulurken, yüze
öksürmesini engellemek için çenesi bakım yapan
kişinin omzunda olmalıdır.
Hastaya ait mendil ya da çamaşırlarla temas
sonrasında eller yıkanmalı veya alkol içeren el
antiseptiği kullanılmalıdır.
Hastayla aynı evde yaşayanlar kendilerini grip
belirtileri açısından takip etmelidirler.
20
Grip Virüsünün Dayanıklılığı
Grip virüsleri sıcağa ve güneş ışığına dayanıksızdır.
Alkol (% 60-80 oranında) virüsü etkisiz hale getirir.
Virüs:
kâğıt havlu ve kumaş gibi gözenekli yüzeylerde en
fazla 12 saat,
metal gibi düzgün yüzeylerde 1-2 gün,
kâğıt paralarda kâğıdın özelliğine göre 3 güne kadar
canlı kalabilir.
21
Ev Temizliği
 Hasta tarafından kullanılan kâğıt mendiller ve
diğer tek kullanımlık malzemeler çöpe atılmalı,
kullanılmış mendil ve benzer atıklarla temas
durumunda eller yıkanmalıdır.
 Yatak başı, masa, kapı kolları, lavabo, musluk
başlıkları, telefon ahizesi, uzaktan kumandalar ve
oyuncaklar gibi virüsün kolayca bulaşabileceği
yüzeyler gündelik hayatta kullanılan deterjanlarla
temizlenmelidir.
 Özel dezenfektanların kullanılmasına gerek yoktur.
22
Ev Temizliği
Hastaların kullandığı yemek kapları, havlu,
çamaşır, çarşaf gibi eşyaların ayrı olarak
yıkanmasına gerek yoktur.
Yemek kapları bulaşık makinesinde ya da elde
bulaşık deterjanı kullanılarak yıkanabilir.
Ortak kullanılan eşyalar yıkandıktan sonra bir
başkası tarafından kullanılabilir.
Hastanın kullandığı banyo ve tuvalet evde
kullanılan deterjanlarla günlük olarak
temizlenmelidir.
23
Hastalıktan Korunma
1. Aşı
2. Kişisel hijyen
Hastalıktan Korunma
-AşıGripten korunmada en etkili yöntem aşıdır. Aşılama;
 Hastalıktan korur,
 Hastalığa bağlı ağır sağlık sorunlarını ve ölümleri azaltır,
 Hastalığın yayılmasını engeller,
 Toplumda verilmesi gereken zorunlu hizmetlerin kesintisiz
sürdürülmesini sağlar,
 Gribe bağlı okul devamsızlığını ve iş gücü kaybını önler,
 Ekonomik kayıpları önler.
25
Hastalıktan Korunma
-AşıAşı Tipleri
Dünyada halen içeriğine göre üç tip pandemik grip
aşısı üretilmektedir. Bunlar ;
Adjuvanlı ölü virüs aşısı,
Adjuvansız ölü virüs aşısı,
Canlı virüs(sprey) aşısıdır.
26
Hastalıktan Korunma
-Aşılanma Aşının koruyuculuğu, aşılamadan sonra, 10 ila 14
günde başlayıp, 3. haftada en üst düzeye ulaşır.
 Aşılanmadan sonra da, koruyuculuk için gerekli
süre
sağlanana
kadar,
kişisel
koruyucu
önlemlere özen gösterilmeye devam edilmelidir
 Adjuvanlı aşı, pandemik H1N1 virüsüne karşı
yaklaşık %90 oranında koruyucudur.
Hastalıktan Korunma
-Aşılanma-
 Aşı, 9 yaş ve altındaki kişilere 2 doz, 10 yaş ve
üzerindeki kişilere tek doz olarak uygulanmaktadır.
İki doz arasındaki süre en az 3 hafta olmalıdır.
 6 ay ve altındaki bebeklere yeterli bağışıklık cevabı
geliştiremedikleri için aşı uygulanmamalıdır.
 Emzirme döneminde aşı uygulanabilir
 Grip geçirdiği laboratuvar tetkiki ile belirlenmemiş
kişiler aşılanabilir.
 Grip aşısı diğer aşılar ile aynı günde veya farklı
günlerde uygulanabilir. Aşı takvimindeki diğer
aşılar ertelenmemelidir.
Grip Aşısı Uygulamasında
Öncelikli Kişiler
 Kronik hastalığı olanlar:
- Akciğer hastalığı olanlar (astım, KOAH vb.)
- Kalp-damar hastalığı olanlar (hipertansiyon
hariç)
- Böbrek ve karaciğer yetmezliği
- Şeker hastalığı
- Kan hastalıkları
 Kas-sinir hastalıkları
 Bağışıklık sistemi baskılanmış olan kişiler
(AİDS,kanser, steroid kullanımı vb)
 Aşırı kilolu kişiler
 19 yaşından küçük olup sürekli aspirin
kullananlar
 Gebeler ile doğum veya düşük yapmış ilk 15
gündeki kadınlar
Hastalıktan Korunma
-Aşılanma2 Aralık 2009 tarihinden itibaren ;
6 ay - 50 yaş arasındaki grupta yer alan
herkese,
Bulunduğu yaşa bakılmaksızın risk grubunda
yer alanlara,
Sağlık personeli başta olmak üzere itfaiye,
doğalgaz,su ve elektrik işleri, iletişim,
ulaştırma, güvenlik ve asayiş gibi hizmetlerde
çalışanlara talep etmeleri halinde aşı
yapılmaktadır.
Pandemik grip aşısı, sağlık ocakları, aile
hekimlikleri ve hastanelerde ücretsiz olarak
Hastalıktan Korunma
-AşılanmaAşının kesinlikle yapılmaması gereken durumlar:
Yumurta yediğinde şoka girecek derecede
ağır alerji görülenler,
Önceki grip aşılaması sonrası şoka girecek
derecede ağır alerji görülenler,
Guillian Barré Sendromu geçirenler aşı
yaptırmamalıdır.
Hastalıktan Korunma
-AşılanmaAşılamanın Ertelenebileceği Durumlar
Yüksek ateş (38ºC ve üzeri),
Yeni başlayıp henüz teşhisi konamamış
hastalıklarda teşhis konulana kadar aşılama
ertelenebilir.
32
Hastalıktan Korunma
-Aşılanma-
Yan etkiler
Her ilaçta olduğu gibi grip aşılarında da çeşitli
yan etkileri vardır. Ancak bunların çoğu lokal
ve hafif yan etkiler olup hiçbir müdahaleye
gerek kalmaksızın kendiliğinden
iyileşmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü’ne yapılan bildirimlere
göre; 19 Kasım 2009 tarihine kadar yaklaşık
65 milyon doz pandemik grip aşısı kullanıldığı
ve aşının mevsimsel grip aşısı kadar güvenli
olduğu ortaya çıkmıştır.
Hastalıktan Korunma
-AşılanmaYan etkiler
• Sık görülen yan etkiler (1/100-1/10):
Bu yan etkiler genellikle aşıdan sonraki birkaç
günde içerisinde kendiliğinden düzelir.
Aşı uygulanan bölgede kızarıklık, şişlik, sertlik, morarma,
ağrı, vücut kırıklığı, yorgunluk, baş ağrısı, terleme,
titreme, eklem ağrısı, kas ağrısı.
Yaygın olmayan yan etkiler (1/1.000-1/100):
Yaygın cilt reaksiyonu (ürtiker/kurdeşen dahil).
34
Hastalıktan Korunma
-AşılanmaYan etkiler
Nadir görülen yan etkiler(1/10.000-1/1.000):
Tansiyonda düşme, şok, sinirlerin geçtiği yol boyunca
ağrı, pıhtılaşma hücrelerinde azalma nedeniyle
kanama.
Çok nadir görülen yan etkiler (<1/10.000):
Vaskülit (damar iltihabı), nörit (sinir iltihabı),
ensefalomiyelit (beyin-omurilik dokusu iltihabı),
Guillain-Barre Sendromu.
35
Hastalıktan Korunma
-AşılanmaYan etkiler
Ülkemizde bugüne kadar yapılan aşılama
sonrasında beklenmeyen önemli bir yan etki tespit
edilmemiştir.
Aşı sonrası görülen bazı yan etkiler mevsimsel grip
aşılarında görülen sıklıktadır.
Aşının yararı, olumsuz etkileri ile kıyaslandığında
çok daha yüksektir.
36
Aşının etkinliği
<65 yaşta aşı etkinliği 70%-90%
 Hasta ve zayıf yaşlılarda 30%-40%
 Hastaneye yatışta koruma oranı
50%-60%
Ölümden koruma oranı 80%
5-7 yaş çocuklarda koruma oranı %
80
Hastalıktan Korunma
-Kişisel Korunma-
El yıkama:
 El yıkama diğer birçok bulaşıcı hastalıkta olduğu
hastalığın bulaşmasının engellenmesinde önemlidir. Eller
usulüne uygun şekilde su ve sabun kullanılarak
yıkanmalıdır.
 Suya ulaşılamayan durumlarda alkol içeren el
antiseptikleri kullanılabilir.
 Yıkama süresi en az 20 – 30 saniye olmalıdır.
 El yıkarken, ellerin bütün yüzeyleri ve parmak araları su
ve sabun ile iyice köpürtülerek yıkanmalıdır.
 Eller normal zamana göre daha sık ve şüpheli yüzeylere
temastan sonra yıkanmalıdır.
38
Hastalıktan Korunma
-Kişisel KorunmaKalabalık ortamlarda bulunmaktan ve
yakın temastan kaçınılmalı,
Öksürme ve hapşırma adabına riayet
edilmelidir: Öksürme ve hapşırma esnasında
tek kullanımlık mendil kullanılmalı ve kullanılan
mendil çöpe atılmalıdır. Mendile ulaşılamayan
hallerde kol içine hapşırılmalı ve öksürülmelidir.
39
Hastalıktan Korunma
Okullarda Ve Diğer Kuruluşlarda
Temizlik
Su ve sabun el temizliğinde yeterlidir. Suya
ulaşılamayan durumlarda alkol içeren el
antiseptikleri kullanılabilir.
Günlük temizlikte kullanılan deterjanlar
yüzey ve eşya temizliğinde yeterlidir.
Asıl olan öğrenciler ve personel okulda iken
temizlik yapmak ve riskli bölgeleri günde en
az 2 kez temizlemektir.
Özel bir dezenfeksiyon işlemine gerek yoktur.
40
41