Din Kültürü Ve Ahlak Dersi

Din Kültürü Ve Ahlak Dersi
2. Dönem Performans Ödevi
[Belge başlığını yazın]
[Yazar adını yazın]
Yamanevler
7/G - 845
İlköğretim
Okulu
Fıkhî Yorumlar
İslam dininde inanç esaslarının yanı sıra uygulamaya yönelik olan ilke ve öğütler de
vardır. Bu ilke ve öğütlerin yorumlanması sırasında fıkhi yorumlara ihtiyaç vardır. Fıkhi
yorumlar, dinin ibadet boyutu ve günlük hayatla ilgili olan diğer konuları ele alır.
Temel İslam bilimlerinden olan fıkıh, ibadetler hakkında açıklayıcı bilgiler verir.
Namaz, oruç, hac ve zekat gibi ibadetlerin nasıl ve ne zaman yapılacağını ayrıntılı bir
şekilde açıklayan yorumlara, fıkhi yorumlar denir.
İslamiyet'in
ilk
dönemlerinde
dinle
ilgili
bütün
soru
ve
sorunları
Hz.
Muhammed(S.A.V.) gideriyordu. Cevap veriyordu. Bundan dolayı dinin uygulanış
biçimi hakkında herhangi bir farklılık yaşanmamıştır.
Fıkhî Mezhepler nasıl ortaya çıktı?
Hz. Muhammed'in vefatının ardından Müslümanlar İslam hakkındaki bilgileri,
Peygamberimizin alim sahabelerinden öğrenmeye başladılar. Sahabelerin bir bölümü
hâlâ Medine'de yaşamaya devam ediyordu ama onların çoğunluğu diğer şehirlere
göçmüştü. Alim sahabelerden her biri, Peygamberimizden öğrendiği İslam'ı,
çevresindekilere öğretiyorlardı. Her bir sahabe, kendisine sorulan sorulara
Peygamberimizden öğrendiği gibi cevap vermeye çalışıyor, eğer bu konuda
Peygamberimizden bir örnek bilmiyorsa, kendi din anlayışına göre cevaplandırıyordu.
Her insanın algılayışının ve yorumunun farklı olabilmesinin yanı sıra değişik şehirlerde
yaşayan insanların kendilerine özgü örf ve adetleri vardı. Zaman içinde ayrıntı
konularda Müslüman şehirlerarasında farklı yorumlar ortaya çıktı.
İslam'ı öğreten sahabelerin etrafında öğrencileri vardı. Bu öğrenciler, öğrendikleri
bilgileri yaymaya devam ettiler. Aradan zaman geçti onlar da alim olup öğrenci
yetiştirmeye başladılar. Yetişen öğrenciler fıkhi yorumlar konusunda bilgin kimseler
oldular Kuşaklar sonra Müslümanlar karsılaştıkları sorunlarını çevrelerindeki bilgin
kimselere sormaya başladılar. Her bilgin kendi bilgi gücüne ve yöntemine göre bu
sorunlara çözümler bulmaya çalıştı. Zamanla bu bilgin kimselerin görüşleri toplumların
birçoğu tarafından benimsenir hale geldi. Belli dönemlerde yaşamış İslam bilginlerinin
belli konularla ilgili getirdikleri yorumlar daha sonra sistemleştirilmiş ve mezhepler
ortaya çıkmıştır. Allah'ın emrettiği bir tarzda ona kulluk yapmak, ibadetleri doğru
yapmaya bağlıdır. İslam düşüncesi içerisinde yer alan bazı fıkhi yorumlar, gelişerek
günümüze kadar gelmiştir.
Fıkhî Mezhep nedir?
Fıkhî mezhepler İslam’ın ibadet ve muamelât (günlük işlerle ilgili kurallar) konusunda
uygulamaların nasıl olacağına dair ortaya çıkan ekollerdir. Bunlar içinde belli başlı
mezhepler şunlardır: Ehli Sünnet mezhebi içinde dört mezhep yaygınlaşmıştır. Bunlar:
Hanefîlik, Hanbelîlik, Şafiîlik ve Malikîlik'tir. Şiilik mezhebinde ameli mezhep olarak
Caferilik yaygındır.
Hanefi Mezhebi
İmam-ı Âzam lakabıyla şöhret bulan Ebû Hanîfe'ye izafe edilen fıkıh ekolünün adı.
Ebû Hanife'nin asıl adı Numan, babasının adı Sabittir. Ebû Hanîfe H. 80 yılında
Kûfe'de doğdu, varlıklı bir ailenin çocuğu olarak orada yetişti. Irak ve Hicaz Ebû
Hanife'nin yetiştiği dönemde önemli iki ilim merkezi halindeydi. Ebû Hanife meseleleri
tek tek ortaya atar, öğrencilerini dinler, kendi görüşünü söyler ve onlarla konuyu bir
ay hatta daha fazla süreyle münakaşa ederdi. Bu mezhep bizim de amalde tabi
olduğumuz mezheptir.
Şafii Mezhebi
İmam Şafiî (ö. 204/819)'ye nispet edilen fıkıh ekolü. Muhammed b. İdrîs elKureşî H.
150'de Gazze'de doğmuştur. İmam Şafiî mutlak, bağımsız bir müctehid olup, fıkıh,
hadis ve usûlde imamdı. O, Hicaz ve Irak fıkhını birleştirici bir yol izledi.
Maliki Mezhebi
Malik b. Enes b. Malik b. Ebi Amir el Asbahî'ye nispet edilen fıkhî ekolün adı. Büyük
fıkıh ekollerinden biri olan Malikî mezhebinin imamı İmam Malik, Hicrî 93 yılında
Medine'de doğmuştur. O, hayatı boyunca Medine'den başka bir yere gitmemiştir.
İlimde ihtiyacı olduğu her şeyin, sahih bir şekilde Medine'de bulunduğuna inanıyor,
manevî havasını teneffüs ettiği Peygamber şehrinden uzaklaşmak istemiyordu.
Hanbeli Mezhebi
Ebû Abdillah Ahmed b. Hanbel eş-Şeybanî'ye nispet edilen mezhebin adı. İslam'da
dört büyük fıkıh mezhebin birisidir. Ahmed b. Hanbel 164/780 yılında Bağdat'ta
doğdu. 241/855'te yine orada vefat etti. Ahmed b. Hanbel, Ebû Hanîfe'nin
(ö.150/767) öğrencisi ve devrin ünlü baş kadısı Ebû Yûsuf'tan (ö.182/798) fıkıh ilmi
aldı. Rivayetle dirayeti birleştiren bir yol izledi.
Caferilik Mezhebi
Caferilik mezhebi, İmam Cafer Sadık'ın görüşlerini temel alan fıkhi bir yorumdur.
Caferilik, daha çok İran, Pakistan ve Irak gibi ülkelerde yaygındır.
Fıkhî Mezhepler Arasındaki Farklılıklara Örnekler:

Şafii mezhebine göre, birinin eli vb. kanarsa abdesti bozulmaz. Hanefi
mezhebine göre bozulur.

Hanbeli mezhebine göre namazda ilk tekbiri getirdikten sonra eller bağlanmaz.

Şafii mezhebine göre namazda rükua giderken ilk tekbirde olduğu gibi eller

kaldırılır.
Şafii mezhebinde vitir namazı Hanefilerin kıldığı gibi kılınmaz.

Şafii mezhebinde sabah namazının farzında eller açılarak dua edilir.

Şafii mezhebinde Ettehiyatü duası okunurken, şahadet kısmında sağ elin işaret
parmağı yukarı kaldırılır.
Görüldüğü gibi mezhepler arasındaki farklılıklar ayrıntı konulardadır ve çoğunlukla
sünnetlerdedir. Peygamberimiz, Müslümanlara kolaylık olması için, ayrıntı konularda,
farklı zamanlarda farklı uygulamalarda bulunmuştur.