MÜZİĞİN KAN BASINCINA VE KALP ATIŞINA ETKİSİ GRUP ADI
advertisement
PROJENİN ADI : MÜZİĞİN KAN BASINCINA VE KALP ATIŞINA ETKİSİ GRUP ADI : ATİ GRUP ÜYELERİ : Nazike KESGİN , Fevziye KORKMAZ , Veda ÖZCAN PROJE DANIŞMANLARI : Prof. Dr. Gürcan GÜLERYÜZ, Doç. Dr. Tijen OĞRAŞ PROJENİN AMACI : Bu çalışmada klasik müzik dinlemenin kalp atışı, sistolik ve diastolik kan basıncı üzerindeki etkisi amaçlanmaktadır. PROJENİN ÖZETİ : Müziğin insanlar üzerine psikolojik, fizyolojik etkilerinin olduğu hep düşünülmüş ve bu konuyla ilgili birçok çalışma yapılmıştır. Biz bu proje çalışmasıyla TUBİTAK-BİDEB Yibo Öğretmenleri Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı’na katılan delegeler arasından seçtiğimiz toplam 22 kişide 3.30 dakikalık müzik dinletisinden sonra sistolik kan basıncı, diastolik kan basıncı ve kalp atışı parametrelerindeki dinletiden önce ve sonraki değerleri karşılaştırılmıştır. Bu çalışma sonucunda elde ettiğimiz sonuçlara göre araştırdığımız parametreler açısından başlangıçtaki değerler ile dinletiden sonraki değerler arasında anlamlı bir farklılık saptanmadığı görülmüştür. PROJENİN KONUSU : Kan basıncı, dolaşım sistemi atardamarları içindeki kanın basıncıdır. Kan basıncı ölçümü tansiyon aleti yardımıyla yapılır. Kan basıncı, kanın kalpten pompalanmasına, aradamarcıkların direncine ve atardamar çeperlerinin esnekliğine bağlıdır. Kan basıncı (ya da tansiyon), yerleşmiş uygulamaya göre, önce kasılma basıncı (sistolik basınç), sonra gevşeme basıncı (diyastolik basınç) olarak yazılır. Kasılma basıncı, kalbin kasılması sırasında oluşan en büyük kan basıncıdır (büyük tansiyon); gevşeme basıncı, kalbin gevşeme ya da dinlenme durumunda ölçülen en düşük basınçtır (küçük tansiyon). Gevşeme basıncı (diastolik basınç) yükselirse kalbin beslenmesi azalır. Normal kan basıncı, bir türün kendi içinde ve bireyden bireye göre büyük ölçüde değişir. Erişkin bir genç insanın dinlenme durumunda kol atardamarlarındaki ortalama basınç, 120/80 mm civadır (Hg). İnsanlarda normal ve yüksek kan basıncı düzeylerini neyin oluşturduğu çeşitli tartışmalara konu olmuştur. 50 yaşın altındaki erişkinlerde, 130-90 mm Hg, üst normal sınır sayılır. Kan basıncı normal olarak yaşla artar; bunun nedeni genellikle atardamarların esnekliklerinin azalmasıdır. Fiziksel etkinlik ve duygusal stres, kan basıncını geçici olarak yükseltebilir (Vikipedi, özgür ansiklopedi). Müzik, duygu ve düşünceleri tek sesli ya da çok sesli anlatma sanatı olan ve bu biçimde düzenlenmiş seslerden oluşan yapıtların; okunarak ya da çalınarak anlatımını bulduğu müzik, insanları ortak duygularda birleştiren güçlü bir bağdır (www.turksanati.net/muzik). Klasik batı müziği, genelde yüksek kültür seviyesi ile bağdaştırılan, halk müziklerinden net çizgilerle ayrılmış, Avrupa kökenli ve ağırlıklı müzik türüdür. En önemli özelliği, çok sesli olmasıdır ( Vikipedi, özgür ansiklopedi). Müziğin kan basıncı ve kalp atışı üzerine etkisinin olup olmadığı çeşitli araştırmalar yapılarak ortaya konulmuştur. Müzik terapisinin ameliyat sonrası ağrıların kontrolü için etkin ilaçsız bir yaklaşım olduğu savunulmaktadır(Mimi ve ark. 2005). Cardigan ve ark. (2007), yatak istirahatinde olan 65 kontrol, 75 kalp hastası denekle yaptıkıları araştırmada müzik dinletisi sonrası kan basıncı ve solunum hızında azalmalar olduğunu gözlemişlerdir.Bu çalışmaların yanı sıra Tayvan’da 114 sağlıklı üniversite öğrencisi üzerinde yapılan 15’er dakika uygulanan çalışmalarda hafif müzik dinletisi ve aromatik yağ kokusunun kan basıncı üzerindeki etkileri incelenmiştir.Yapılan çalışmalarda genç ve sağlıklı bireylerde sonuç elde edilememiştir(Peng ve ark. 2009). Bu çalışmada klasik müziğin kan basıncı ve kalp atışı üzerine etkisinin olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. MATERYAL VE YÖNTEM TUBİTAK-BİDEB Yibo Öğretmenleri Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayına katılanlar arasından seçilen deneklere(n=22) müzik dinletilerek ölçümler yapılmıştır. Bu çalışma için tansiyon problemi olmayan 11 bay ve 11 bayandan oluşan bir denek grubu oluşturulmuştur. Deneklere parça dinletilmeden önce, sağlıklı ve güvenilir ölçüm yapabilmek için 5 dakika dinlenme süresi tanınmıştır.Bu denek grubundaki bireylere 3.30 dakikalık ”Beethoven –Himno de la alegria” parçası dinletilmiştir.Süre sonunda normal tansiyon ölçümü yapılarak ve kaydedilmiştir. Müzik dinletisinden sonra tekrar ölçüm yapılarak kaydedilmiştir. Ölçüm sonuçlarının güvenilir olması için uygulama sabah,öğle,akşam yemeklerinden 1 saat sonra olmak üzere 3 defa tekrar edilmiştir. Ölçüm sonuçları uygun tablo ve grafikler üzerinde gösterilmiştir. BULGULAR: Yapılan ölçümler sonucunda toplam deneklerde (n:22) belirlenen SKB, DKB ve KA değerleri Çizelge 1’de ve Şekil 1’de verilmiştir. Deney öncesi ölçülen (kontrol) ve deney sonrası ölçülen değerler arasında araştırılan parametreler açısından büyük farklılık saptanmamıştır. SKB : Sistolik Kan Basıncı, DKB : Diastolik Kan Basıncı, KA : Kalp Atışı Çizelge 1. Toplam deneklerde (n:22) belirlenen ortalama SKB, DKB ve KA değerleri Ort._Kontrol Ort._Deney SKB 116 115 DKB 66 65 KA 77 78 Şekil 1. Toplam deneklerde (n:22) belirlenen ortalama SKB, DKB ve KA değerlerinin sütün grafiğinde karşılaştırılması. Denemede bayan deneklerde saptanan SKB, DKB ve KA değerleri açısından müzik uygulamasından sonra önemli bir artış ya da azalış saptanmamıştır (Çizelge 2; Şekil 2) Çizelge 2. Bayan deneklerde (n:11) belirlenen ortalama SKB, DKB ve KA değerleri SKB DKB KA ORT._KONTROL 110 62 79 ORT._DENEY 109 62 80 Şekil 2. Bayan deneklerde (n:11) belirlenen ortalama SKB, DKB ve KA değerlerinin sütün grafiğinde karşılaştırılması. Denemede bay deneklerde saptanan SKB, DKB ve KA değerleri açısından müzik uygulamasından sonra önemli bir farklılık gözlenmemiştir (Çizelge 3; Şekil 3) Çizelge 3. Bay deneklerde (n:11) belirlenen ortalama SKB, DKB ve KA değerleri SKB DKB KA ORT._KONTROL 123 70 75 ORT._DENEY 122 69 75 Şekil 2. Bayan deneklerde (n:11) belirlenen ortalama SKB, DKB ve KA değerlerinin sütün grafiğinde karşılaştırılması SONUÇ VE TARTIŞMA: Yaptığımız araştırma sonucunda klasik müziğin tansiyon ve kalp atışına fark edilir bir etkisi olmadığı görülmüştür. Ölçüm öncesi deneklerin ortalama kan basıncı değerleri 116/66 iken deney sonrası ortalama 115/65 olarak ölçülmüştür. Deneklerin kalp atış ortalamaları 77 iken deney sonrası 78 olduğu görülmüştür. Bu konu hakkında araştırma yapan Wang T ve ark.(2006), beş farklı müzik türü kullanarak muziğin kan basıncına olan etkisini saptamaya çalışmış ancak çalışma sonucunda önemli bir farklılığın olmadığı sonucuna varmışlardır. Fakat yapılan başka bir çalışmaya göre ise müzik terapisinin ameliyat sonrası ağrıların kontrolü için etkin ilaçsız bir yaklaşım olduğu savunulmaktadır (Mimi ve ark. 2005). Öte yandan, Yatak istirahatinde olan 65 kontrol, 75 kalp hastası denekle yapılan çalışmalarda müzik dinletisi sonrası kan basıncı ve solunum hızında azalmalar olduğu gözlenmiştir (Cardigan ve ark. 2007). Bu çalışmaların yanı sıra Tayvan’da 114 sağlıklı üniversite öğrencisi üzerinde yapılan 15’er dakika uygulanan hafif müzik dinletisi ve aromatik yağ kokusunun kan basıncı üzerindeki etkilerinin olmadğı bildirilmiştir (Peng ve ark. 2009). Bununla birlikte denek grubunun ülkenin genelini kapsamayan, sınırlı bir topluluğa uygulanması istatistiksel hesaplamaların yapılamamasına neden olmuştur. Denek grubunun çalıştaya katılan ve proje hazırlama stresinde olan kişilerden oluşması, müzik dinletilen odanın gürültüden tam anlamıyla yalıtılmamış olması, deneklerin yeterince konsantre olamamalarından dolayı incelenen parametreleri etkilemiş olabilir. Bu çalışma daha büyük bir denek grubuna uygulanırsa, seçilecek oda müziğe daha iyi konsantre olunabilecek, gürültüden yalıtılmış olursa ,müzik daha uzun süre dinletilirse daha iyi bir sonuç alınabilir. KAYNAKÇA: 1.Tse MMY, Chan MF, Benzie IFF (2005). The Effect of Music Therapy on Postoperative Pain, Heart Rate, Systolic Blood Pressure and Analgesic Use Following Nasal Surgery. Journal of Pain and Palliative Care Pharmacotherapy. 19 (3): 21 – 29. 2.Cadigan ME ve ark. (2007). The Effects of Music on Cardiac Patients on Bed Rest. Progress in Cardiovascular Nursing.16 (1): 5-13. 3. Peng SM, ve ark. (2009) Effects of Music and Essential Oil Inhalation on Cardiac Autonomic Balance in Healthy Individuals. The Journal Of Alternatıve And Complementary Medıcıne. 15 (1) : 53-57. 4.Wang T ve ark.(2006). Blood Pressure and Music: A Study.CU Boulder. http://www.colorado.edu/eeb/courses/1230jbasey/abstracts%202006/31.htm TEŞEKKÜR: Çalıstay süresince projelendirmemize yardımcı olan tüm proje ekibine tesekkür ederiz.
