MEME KANSERİ

MEME KANSERİ
Öğr.Gör.Dr.Aylin ERDİM
M.Ü.
SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ
CERRAHİ HASTALIKLARI HEMŞİRELİĞİ
ANABİLİM DALI
KANSER “Cancer”
• İngilizce “yengeç”
• YENGEÇ düşmanını kıstırdıktan
sonra sıkıca tutuyor, yavaş yavaş
kemirerek yiyor.
• KANSER de tedavi edilmediği
takdirde, insanı giderek zayıflatıp
halsiz düşürüyor ve sonunda
öldürüyor.
HÜCRE
• Vücudumuzda tüm
organlar hücrelerden
oluşur.
• Sağlıklı vücut hücreleri bir
düzen içinde bölünebilme
yeteneğine sahiptirler.
KANSER OLUŞUMU
Etkenler ile
hücrenin anormal
çoğalması
Normal
hücre
Tümörün kan
dolaşımı
sisteminden
beslenmesi
Tümörün kan
dolaşım sistemi ile
diğer organlara
hücum etmesi
TÜMÖRLER
GELİŞTİKLERİ YERDE
SINIRLI KALANLAR
İYİ HUYLU
ÇEVRE DOKU
VE
ORGANLARA YAYILAN
KÖTÜ HUYLU
KANSER
TÜMÖR
• Vücudumuzdaki hücrelerin kontrolsüz
ve sürekli çoğalmaları durumudur.
• Tüm tümörler kanser değildir.
• İki tip tümör vardır:
1.iyi huylu( beningn)
2.kötü huylu (malign-kanser)
İyi huylu tümörler
• Ortaya çıktıkları organda sınırlı
kalırlar
• Yayılmalarını engelleyen bir kapsülle
çevrelidirler
• Çevre ve uzak dokulara yayılmazlar
• Örneğin; kist vb.
Kötü huylu tümörler-Kanser
• Normal yapısı değişmiş hücrelerin
kontrolsüz şekilde çoğalmaları ve
işlevlerini yitirmeleri ile ortaya çıkan bir
grup hastalıktır.
• Tüm doku ve organlarda kanser ortaya
çıkabilir.
Meme Kanseri,
kadınları
fiziksel
psikolojik ve
sosyal
Açıdan etkileyen karmaşık bir hastalıktır.
(Stacey D, DeGrasse C, Johnston L. ONF 2002; 29: 77–84)
Tüm dünyada yaklaşık olarak her
8 kadından birinde meme kanseri
gelişebileceği ve her 30 kadından birinin
meme kanseri nedeniyle öleceği tahmin
edilmektedir.
Dünyada her 3 dakikada bir kadına,
meme kanseri tanısı konuyor.
Dünyada Meme Kanseri,
kadınlarda görülen kanser türleri arasında
ilk sırada,
kanser nedeniyle oluşan ölümlerde ise
akciğer kanserinden sonra ikinci sırada
yer almaktadır.
Dünyada Kadınlarda Kanser
•
•
•
•
İnsidansa göre;
Meme
(38.9)
Serviks
(15.2)
Kolorektum (14.6)
•
•
•
•
Mortalite hızına göre;
Meme
(12.4)
Akciğer (10.9)
Serviks
( 7.8)
http://globocan.iarc.fr/factsheets/populations/factsheet.asp?uno=900#WOMEN
Türkiye’ de Meme Kanseri,
Meme kanseri Türkiye’ de de kadınlarda
en sık görülen kanserlerden biridir.
İlk sırada yer almaktadır.
Türkiye’de Kadınlarda Kanser
•
•
•
•
İnsidansa göre;
Meme
(28.3)
Kolorektum ( 9.1)
Mide
( 8.8)
•
•
•
•
Mortalite hızına göre;
Meme
(12.4)
Mide
(7.9)
Kolorektum ( 6.2)
Memenin Sınırları
Meme, göğüs kemiğinden
koltukaltına ve kaburgaların
alt sınırına kadar uzanan bir
organdır.
KADIN MEMESİ
• Meme dokusunun büyük
bölümünü laktasyon dönemi
dışında yağ dokusu
oluşturur.şekil ve sertliği yağ
dokusunun hacmine bağlıdır.
• Normalde 150-200 gr. dır.
• Ancak laktasyonda ağırlığı 400500 gr. ulaşır.
Memenin işlevi
• Memeler belli bir gelişim aşamasına
kadar bebeğin besin ihtiyacını
karşılamak üzere süt üretmekten ve
salgılamaktan sorumlu yapılardır.
• Ergenlik öncesi dönemde kız ve erkek
çocuklarda yaklaşık aynı büyüklükte
olmasına karşın, ergenlikte overlerin
östrojen üretimi ile hızla bir gelişim
gösterirler.
Yaşam Süreci ve Memedeki Değişiklikler
Meme, yaşam boyunca değişikliklere uğrar.
Meme dokusu
• Süt yapımını sağlayan bezlerin oluşturduğu
LOBÜLLER
• Sütün boşaltılmasını sağlayan kanallar
DUKTUSLAR
• Bu dokuların arasını dolduran yağ ve bağ
dokularından oluşmuştur.
• Lobüllerin birleşmesi ile loblar oluşur. Her
memede 15-20 adet lob bulunur.Lobüller
birbirine süt kanalları ile bağlıdır. Süt kanalları
meme başına doğru birleşir.
• Meme başının çevresindeki koyu renkli alana
AREOLA denir.
• Meme dokusu en fazla üst dış kadranda
bulunur ve bu bölgede daha fazla oluşmasına
neden olur.
MEMENİN YAPISI
Meme dokusu;
•Süt bezleri
•Süt kanalları
•Kas ve yağ dokusu
•Sinirler
•Kan damarlarından
oluşur.
MEME ANATOMİSİ
İÇTEN GÖRÜNÜM
ÖNDEN GÖRÜNÜM ve LENF NODLARI
LENF NODLARI
GÖĞÜS
DUVARI
CİLT
YAĞ
KOTLAR
LOBULLER
DUKTUS
MAJÖR PEKTORAL
KAS
AEROLA
MEMA BAŞI
BAĞ DOKU
DUKTUS İÇİNDEKİ NORMAL HÜCRELER
MEMENİN GELİŞİMİ
• Memenin gelişimi ve fizyolojik
fonksiyonları hormonlar tarafından
düzenlenir.
• Puberte ile birlikte meme dokusu
gelişmeye başlar.
• Meme dokusunun gelişimini sağlayan
esas hormonlar östrojen ve progesteron
dur.
MEME KANSERİ
NEDİR?
Memede bulunan süt
bezleri ve süt kanallarını
döşeyen hücrelerin,
kontrolsüz hızla çoğalarak
çevre dokulara ve vücudun başka
bölgelerindeki organlara
yayılarak çoğalmayı
sürdüren sistemik
bir hastalıktır.
MEME KANSERİNİN ÇEŞİTLERİ
Meme kanseri
Lobuler karsinom
% 30
LCIS (lobuler
Karsinoma insutu)
İnvaziv lobuler
karsınom
Duktal karsinom
% 70
DCIS (Duktal
Karsinoma İnsutu)
İnflamatuar kanserler
%1-2
İnvaziv Duktal
Karsinom
MEME KANSERİ
MEME KANSERİNİN TİPLERİ
Meme iki ana yapıdan oluştuğundan meme
kanserinin 2 tipi vardır:
1-Süt salgılayan kısımdan gelişen Lobuler kanser.
2-Süt kanallarından gelişen Duktal kanser.
Meme dokusu dışında öncelikle de koltuk
altındaki lenf bezlerini tutmaktadır.
En yaygın görülen meme kanser tipi
Duktal Kanserdir ve tüm meme kanserlerinin %75' ini
oluşturur.
Yayılma Eğilimi Olmayan/invaziv Olmayan
Meme Kanserleri:
• İnvaziv olmayan meme kanserlerine aynı zamanda
in situ meme kanseri de denir.
• İn situ terimi kanser hücrelerinin bir bölgeye sınırlı
olduğunu ve meme içinde henüz yayılmadığını
gösterir.
• İn situ duktal karsinom (DCIS): süt kanalları
içinde sınırlıdır.
• İn situ lobüler karsinom (LCIS): süt bezleri
içinde sınırlıdır.
İnvaziv meme kanserleri:
• İnvaze duktal
karsinom(IDC): Süt
kanallarında başlar ve
yakınındaki tüm meme
dokularına yayılır.
• İnvaze lobüler
karsinom(ILC): Süt
bezlerinde başlar ve
çevre dokulara yayılır.
INFLAMATUAR MEME KANSERİ
• İnflamatuvar meme kanseri (İMK) meme
derisinin tutulumu ile kendini gösteren
en agresif meme kanseri formudur.
• İMK tüm meme kanserlerinin %1-6'sını
oluşturmaktadır.
• Memede ödem, kızarıklık, sıcaklık ve
deride kalınlaşma,portakal kabuğu
görünümü bulguları vardır.
• Meme enfeksiyonu görünümündedir.
• Prognozu oldukça kötüdür.
INFLAMATUAR MEME KANSERİ
INFLAMATUAR MEME KANSERİ
• Genellikle bir kitle veya tümör yoktur, ancak meme
cildi şiş, sıcak ve kırmızı renktedir. Bu görünüm
portakal kabuğuna benzetildiği için “portakal
kabuğu görünümü” denilmektedir.
• Bu görüntü memenin iltihabından veya yangısından
değil, deri lenfatiklerinin tümör hücreleri ile
tıkanmasından kaynaklanmaktadır.
• Meme büyümüş ve serttir, hassastır, kaşıntılıdır. Bu
nedenle inflamatuar meme kanserlerinin erken
evreleri meme yangıları (mastit) ile karıştırılabilir ve
genellikle antibiyotikle tedavi edilmeye çalışılır.
Mevcut durum kanserden kaynaklanıyorsa
yakınmalar geçmez hatta ilerler, yapılacak deri
içeren biyopsi tanıyı koydurur.
INFLAMATUAR MEME KANSERİ
Genellikle bir kitle olmadığı için
mamografi ile
görüntülenemez,
böyle olunca da erken evrelerde
tanımak zorlaşır.
Bu tip meme kanseri daha yüksek
yayılma şansına sahiptir ve kötü bir
prognoza sahiptir.
MEME PATOLOJİSİ
Normal Hücreler
Duktal Karsinoma in situ
Meme dokusunu oluşturan bu hücrelerin
Hepsinin kendine ait DNA sı vardır;
büyümeleri normal ilerler
Süt ductusunu çevreleyen hücreler sayı ve
büyüklük olarak anormal arttığında oluşur.
DCİS da duktus içerisinde normal görünümlü
olmayan pek çok hücre gözlenir. Bu hücreler süt
Duktusunun içinde kalır
Lobuler Karsinoma in situ (LCİS)
İnvziv veya infiltratiif Karsinoma
Süt lobülünün içindeki hücreler in anormal
sayı ve büyüklük artışında oluşur. LCİS da lobül
İçinde normal görünümde olmayan pek çok
hücre gözlenir ve bu hucreler süt lobülünün içinde kalır
DCİS veya LCİS da bulunan hücreler duktusun
veya lobulun dışına yayıldığında oluşur.Diğer
vücüt organlarına yayılım olduğu anlamını
taşımaz
Meme kanserlerinin %80’i
süt kanallarından(duktus)
kaynaklanır. Bu nedenle
tıbbi olarak duktal
karsinoma olarak
adlandırılır.
Meme Kanserinin meme de bölgelere
göre görülme sıklığı nedir?
% 45
% 10
Sağ Meme
%25
% 15
%5
Meme kanserinde yayılım
• Meme kanseri öncelikle lenf damarları
ile koltuk altındaki lenf bezlerine sıçrar.
• İleri evrelerde kanserin meme dışında
başka orgnlara yayılmasına METASTAZ
denir.
Meme kanserinde yayılım
•
•
•
•
•
•
•
Kemik
%71
Akciğerler
%69
Karaciğer
%65
Plevra
%50
Adrenal bezde %49
Deri
%30
Beyin
%20
Meme kanseri yaygın olmasına karşın,
yavaş bir gelişme hızı gösteren,
tanısı erken yapıldığında,
başarılı tedavi sonuçları elde edilebilen,
ölüm oranı azaltılabilen
bir kanser türüdür.
Ortalama yaşam süresinin artması,
Yaşam tarzındaki değişiklikler,
Tanı testlerinde ve
Kanser olgularının bildirimindeki artışlar,
Meme Kanseri görülme sıklığında artışa yol
açan başlıca nedenler arasında sayılabilir.
ERKEN TANI NEDEN ÖNEMLİ?
ERKEN TANI İLE İYİLEŞME ORANI
%90
TEŞEKKÜR EDERİM.