T.C SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU
advertisement
T.C SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU Balıkesir İli Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği Dursunbey Devlet Hastanesi Baştabipliği Kod: ECZ.PR.02 İLAÇ YÖNETİMİ PROSEDÜRÜ Y. Tarihi: 01/10/2011 Sayfa No:1/1 Rev. T: 03.07.2013 Rev. No:02 1. AMAÇ: Hastanemizde hizmet alan hastaların kullandığı ilaçların takibinin yapılabilmesi, ilaç uygulamalarında oluşacak hataları önlemek, istenmeyen ilaç etkilerinin acil müdahalelerle yok edilmesini sağlamak ve hastalarımıza güvenli sağlık hizmeti sunmaktır. 2. KAPSAM: Hastanemizdeki ilaçların güvenli kullanımı ile ilgili tüm faaliyetleri içermektedir. 3. KISALTMALAR: TÜFAM : Türkiye Farmakovijilans Merkezi DÖF: Düzeltici – Önleyici Faaliyet 4. TANIMLAR: Farmakovijilans: günlük klinik uygulamada ilaçların güvenliği ile ilgili klinik verilerin toplanması, ilaç uygulamasında karşılaşılan sorunların takibi, sorumlu nedenlerin saptanması, tanınması, araştırılması, kaydedilmesi, duyurulması ve gerekli önlemlerin alınması şeklinde tanımlanabilir. Advers etkilerin ve beşeri tıbbi ürünlere bağlı diğer muhtemel sorunların saptanması, değerlendirilmesi, tanımlanması ve önlenmesi ile ilgili bilimsel çalışmaları kapsar. 5. SORUMLULAR: Hekimler Eczacı Tüm çalışanlar 6. FAALİYET AKIŞI: 6.1.Hastanın Beraberinde Getirdiği İlaçların Yönetimi: -Hastanın yanında getirdiği ilaçlar “Hastanın beraberinde getirdiği İlaçlar Kayıt Formu” ile Hemşire tarafından teslim alınır. -Teslim alınan ilaçların miat kontrolü yapılır. -Bu ilaçlar hastanın hekimi tarafından da kontrol edilir. -Bu ilaçlar mutlaka hemşire tarafından hastaya verilir. HAZIRLAYAN KONTROL EDEN ONAYLAYAN ECZACI Ecz. Yaprak ALKAYA KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ Uzm. Dr. Serkan PİRİNÇÇİ BAŞHEKİM Uzm. Dr. Haluk ÖZDEMİR T.C SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU Balıkesir İli Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği Dursunbey Devlet Hastanesi Baştabipliği Kod: ECZ.PR.02 İLAÇ YÖNETİMİ PROSEDÜRÜ Y. Tarihi: 01/10/2011 Sayfa No:1/1 Rev. T: 03.07.2013 Rev. No:02 -Bu ilaçlardan yatış süresince kullanabilecekleri hastanın doktoru tarafından belirlenir. -Hasta taburcu olurken yanında getirdiği ilaçlardan iade olacak olanlar yine “Hastanın beraberinde getirdiği İlaçlar Kayıt Formu” ile hastaya teslim edilir. 6.2. Hastanın Yatış Süresince Kullanacağı İlaçların Yönetimi: - Hastanede hastaya uygulanacak bütün ilaçlar hastanın doktoru tarafından order’e okunaklı bir şekilde, kısaltma yapmadan, ilacın ismini, uygulama zamanını ve dozunu, uygulama şeklini ve veriliş süresini içerecek şekilde yazılır. Kaşelenir, imzalanır. - Hemşire hekimin tedavi planını Hemşire İzlem Formu’na kaydeder. - İlaçlar her hastaya özel ve kapalı kutularda hazırlanır. Kutuların üzerine hastanın kimlik bilgilerini içeren barkot yapıştırılır. -Hastaya yatış süresince kullanacağı bütün ilaçlar mutlaka hemşire tarafından verilir ve Hemşire İzlem Formu’na kaydedilerek imzalanır. -Eğer ilacı stajyer öğrenci uygulayacaksa mutlaka hemşire gözetiminde uygulamalıdır. 6.3.Hastanın Taburcu olduktan sonraki süreçte kullanacağı ilaçların yönetimi - Hasta taburcu olurken hekim tarafından Epikriz Formu doldurularak bir nüshası hastaya verilir. -Bu form hastanın taburcu olduktan sonra kullanacağı ilaçları nasıl, ne zaman, hangi dozlarda, ne kadar süre ile kullanacağı konusundaki bilgileri içermelidir. -Kullandığı ilaçlardan özel bir besin ile olası bir etkileşimi var ise mutlaka belirtilir. 6.4.Yeşil ve Kırmızı Reçeteye Tabi İlaçların Yönetimi: -Kırmızı ve yeşil reçeteye tabi ilaçlar için Kırmızı Reçeteye Tabi İlaçlar Listesi ve Yeşil Reçeteye Tabi İlaçların Listesi oluşturulmuştur. - Kırmızı ve yeşil reçeteye tabi ilaçlar eczanede ve birimlerde kilitli dolaplarda muhafaza edilir. -Bu ilaçlar ECZ-FR-03-Kırmızı Reçeteye Tabi İlaç Teslim Formu ve ECZ-FR-04-Yeşil Reçeteye Tabi İlaç Teslim Formu ile imza karşılığı teslim alınır/verilir. -Eğer Narkotik ilaç uygulaması yapılırsa Narkotik İlaç Uygulama Defteri’ne kayıt edilir. HAZIRLAYAN KONTROL EDEN ONAYLAYAN ECZACI Ecz. Yaprak ALKAYA KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ Uzm. Dr. Serkan PİRİNÇÇİ BAŞHEKİM Uzm. Dr. Haluk ÖZDEMİR T.C SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU Balıkesir İli Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği Dursunbey Devlet Hastanesi Baştabipliği Kod: ECZ.PR.02 İLAÇ YÖNETİMİ PROSEDÜRÜ Y. Tarihi: 01/10/2011 Sayfa No:1/1 Rev. T: 03.07.2013 Rev. No:02 -Kayıtlarda mutlaka; * İlacın hangi hastaya kaç adet kullanıldığı, *İlacın kullanıldığı tarih *İlacı kimin uyguladığı *Kime kaç adet teslim edildiği bilgileri bulunmalıdır. Mor Reçeteye Tabi İlaçların Yönetimi -Hastanemizde kullanılması gereken mor reçeteye tabi ilaçlar için yazılmış doktor orderı gerekli tahlil raporları ve ilgili hekimin yazdığı mor reçete ile eczaneye getirilir. Eczacı ilacın verilmesinin uygun olup olmadığı, dozunu ve kaç adet ilaç verileceğini kontrol eder. İlaçlar hazırlanınca servis hemşiresine teslim edilir. Yüksek Riskli İlaçların Yönetimi -Kuruma alınacak Yüksek Riskli İlaç listesindeki ilaçlar sınırlandırılmış ve konsantrasyonları standardize edilmiştir. -Mümkün olan en az sayı ve en az farklı doz içeren şekilleri bulundurulur. -Yüksek riskli ilaç eczanede ve talep eden servislerde bulundurulur. -Bu ilaçlar eczane ve ilgili servislerde ayrı dolaplarda saklanır. Bu ilaçlar kutularından alınırken ve kutulara yerleştirilirken ilacın doğruluğu 3 kez kontrol edilir. -Servislerde Yüksek Riskli İlaçlar Listesi bulunur. -Yüksek Riskli İlaç direktifi eczanede eczacı tarafından kontrol edilir, eczacı veya eczane yardımcı personeli tarafından hazırlanır. -Kullanılan ilaçların ilaç etkileşimleri İlaç – İlaç Etkileşimi Tablosu ‘ndan kontrol edilir. - Yüksek Riskli İlaçlar Listesi’nde bulunan yüksek riskli ilaçları kullanan hastaların hayati bulgularının izlenmesi, gerekli laboratuar testlerinin yaptırılması ve varsa özel izleme ekipmanlarıyla takip edilmesi gerekiyorsa bu hekim tarafından hasta tabelasında belirtilir. HAZIRLAYAN KONTROL EDEN ONAYLAYAN ECZACI Ecz. Yaprak ALKAYA KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ Uzm. Dr. Serkan PİRİNÇÇİ BAŞHEKİM Uzm. Dr. Haluk ÖZDEMİR T.C SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU Balıkesir İli Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği Dursunbey Devlet Hastanesi Baştabipliği Kod: ECZ.PR.02 İLAÇ YÖNETİMİ PROSEDÜRÜ Y. Tarihi: 01/10/2011 Sayfa No:1/1 Rev. T: 03.07.2013 Rev. No:02 -Alışılmışın dışında fazla doz talepleri prospektüsten, ilaç rehberinden veya bilgisayar programlarından kontrol edilir ve gerekirse doktora ulaşılarak doz netleştirilir. 6.5.İlaç Güvenliğini Sağlamaya Yönelik Tedbirler İlaç uygulamada 8 doğruyu uygulamanın ilaç hataların oluşmasını engellemede büyük rolü vardır. 1) Doğru Hasta • Hastanın adı soyadı, • Protokolü, • Doğum tarihi doğrulanmalı, • Kimlik tanımlayıcı kontrol edilmeli, • İlacın ismi ve verilme nedeni hastaya açıklanmalıdır. 2) Doğru İlaç • İlacın jenerik ve satış ismi bilinmeli • İlaç isimleri birbirine benzediği için doğru ilaç olduğundan mutlaka emin olunmalıdır. 3) Doğru Doz • İlacın minimum ve maksimum dozu bilinmeli • Önceki dozlardan farklılıklar araştırılmalı • Doğru şekilde hesaplama yapılmalı, gerekirse ikinci bir hemşirenin de fikri alınmalıdır. 4) Doğru Zaman • Belli aralıklarla verilen ilaçlar genellikle yarım saat önce ya da sonra verilebilir. • Sabah/öğle/akşam gibi günde 3 kere verilen ilaçlar hastanın yatma/ kalkma alışkanlıklarına göre ayarlanabilir. • Saatlik ilaçlar dakik verilmelidir. 5) Doğru Yol HAZIRLAYAN KONTROL EDEN ONAYLAYAN ECZACI Ecz. Yaprak ALKAYA KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ Uzm. Dr. Serkan PİRİNÇÇİ BAŞHEKİM Uzm. Dr. Haluk ÖZDEMİR T.C SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU Balıkesir İli Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği Dursunbey Devlet Hastanesi Baştabipliği Kod: ECZ.PR.02 İLAÇ YÖNETİMİ PROSEDÜRÜ Y. Tarihi: 01/10/2011 Sayfa No:1/1 Rev. T: 03.07.2013 Rev. No:02 • İlacın veriliş yolu hekim isteminde belirgin olmalı • Bazı ilaçlar birkaç yolla verilebilir, hekimin istediği yol hangisi buna dikkat edilmelidir. 6) Doğru Etki • İlacın beklenen etkisi ve yan etkisi bilinmeli; beklenmeyen advers etkiler gözlendi ise ECZ-FR-07Advers Etki Bildirim Formu doldurulmalı ve hastanemizdeki Farmakovijilans Sorumlusuna bildirilmelidir. • İlacın başka ilaçlarla ya da besinlerle etkileşimi olup olmadığı bilinmeli 7) Doğru İlaç Formu • Aynı ilacın birden fazla formu olabilir, doğru ilaç formunun uygulandığı kontrol edilmelidir. (kapsül, tablet gibi) 8) Doğru Kayıt •İlaç verildikten sonra en kısa sürede kayıt yapılmalıdır. -Yukarıdaki 8 ilkeye aykırılık istemden kaynaklanıyorsa hekim uyarılmalıdır.ARINIZ -Yatışına karar verilen hastanın varsa kullandığı ilaçlar kayıt altına alınarak hemşire ve hastanın doktoru tarafından kontrol edilir. -Tedavi planı ilacın tam adını, ilaç dozu, zamanı, uygulama şeklini ve veriliş süresini içerecek şekilde okunaklı olarak her bir hasta tabelasına (Order) hastanın kendi hekimi tarafından yazılır. -Hastanın evden getirdiği ve hastanede kullanacağı ilaçlar günlük olarak ve her farklı ilaç eklendiğinde İlaç-İlaç, İlaç-Besin etkileşimleri bakımından değerlendirilir. - Hastanın kullanacağı tüm ilaçlar servis hemşiresi tarafından verilmelidir. -Eczanede ve birimlerde İlaçlar Benzer İsimli İlaçların Listesi, Benzer Dış Görünümlü İlaç Listesi, Acil Kullanılabilecek İlaçların Çocuk Dozları Listesi, Farklı Dozları Olan İlaç Listesi’ne göre ayrı ayrı raflarda bulundurulur. - Yüksek riskli ilaçlar listesi oluşturulur(Konsantre elektrolit çözeltileri,IV.antikoagülanlar, insülin, antineoplastik ajanlar,opioidler,vb.)yüksek riskli ilaçların üzerine eczanede kırmızı uyarı etiketi yapıştırılır ya da renkli işaretleme işlemine tabi tutulur. Yüksek yoğunluklu elektrolit çözeltileri üzerlerine yüksek riskli ilaç etiketi yapıştırılarak ameliyathane, yoğun bakım ve acil serviste kilitli dolapta servis hemşiresinin sorumluluğunda muhafaza edilir. HAZIRLAYAN KONTROL EDEN ONAYLAYAN ECZACI Ecz. Yaprak ALKAYA KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ Uzm. Dr. Serkan PİRİNÇÇİ BAŞHEKİM Uzm. Dr. Haluk ÖZDEMİR T.C SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU Balıkesir İli Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği Dursunbey Devlet Hastanesi Baştabipliği Kod: ECZ.PR.02 İLAÇ YÖNETİMİ PROSEDÜRÜ Y. Tarihi: 01/10/2011 Sayfa No:1/1 Rev. T: 03.07.2013 Rev. No:02 - İlaçlar Işıktan Korunması Gereken İlaçlar Listesi’ne göre korunur. -İlaçlar özelliklerine uygun olarak saklanır. İlaçlar bulundukları birimlerde İlaçların Muhafaza Koşulları’na uygun bir şekilde muhafaza edilir -Eczanede soğuk zincire tabi ilaçların saklanma ve depolanması her gün ısı kontrolü yapılan buzdolaplarında sağlanır. -Eczane depolarında ısı-nem takibi ve buzdolabı kontrolleri düzenli olarak yapılır ve kayıtları Isı ve Nem Ölçüm Listesi, Soğutucu Isı İzlem Formu’na kayıtlanır. -Servislerde bulunan ilaçlardan miadı dolmak üzere olanlar 4 ay öncesinden eczaneye bildirilir ve eczane koordinatör hastanemiz olan Balıkesir Devlet Hastanesi veya ilgili firma ile görüşerek uzun miadlı olanlarla değişimini sağlar. -Eczaneden verilen bütün ilaçların kayıtlarının tutulması hastaların almış olduğu ilaçların adı, dozajı, verilen miktarları ile verildiği tarihin kayıtlı olduğu bilgisayar çıktısı eczanede kalır. Nakil sırasında kaybolan veya kırılan ilaçlar için karşılıklı tutanak tutulur. -Ambalajı üzerinde son kullanma tarihi bulunmayan ilaçların üzerine son kullanma tarihi belirtilir. -İlaç-Besin etkileşimi olan ilaçların güvenli uygulanması İlaç-Besin Etkileşim Listesi’ne göre yapılır. -İlaç-İlaç etkileşimi olan ilaçların güvenli uygulanması İlaç-İlaç Etkileşim Listesi’ne göre yapılır. -Çocuk hastalar için acil kullanılan ilaçların güvenli kullanımını sağlamak için Acil Kullanılabilecek İlaçların Çocuk Dozları Listesi ve Farklı Dozları Olan İlaç Listesi’ne göre yapılır. - İlaçlar klinik olarak gerekli görülmeyen alanlarda bulundurulmamalıdır. -Kısaltmalardan sakınılmalı, ilaç uygulamalarında “Kullanılması Sakıncalı Kısaltmalar Listesi” ne uyulmalıdır. -İlaç alerjisi olan hastalara kırmızı hasta bilekliği takılmalıdır. -Sözel orderların doğrulanması “Hasta güvenliği Prosedürü-Sözel/Telefon orderları” na göre yapılır ve “Sözel veya telefonla order Formu” doldurulur. -İlaçlar için gerekli saklama koşullarını sağlayacak teknik donanım olmalıdır. Serin yerde muhafaza edilecek ilaçlar için buzdolabı bulunmalıdır. HAZIRLAYAN KONTROL EDEN ONAYLAYAN ECZACI Ecz. Yaprak ALKAYA KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ Uzm. Dr. Serkan PİRİNÇÇİ BAŞHEKİM Uzm. Dr. Haluk ÖZDEMİR T.C SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU Balıkesir İli Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği Dursunbey Devlet Hastanesi Baştabipliği Kod: ECZ.PR.02 İLAÇ YÖNETİMİ PROSEDÜRÜ Y. Tarihi: 01/10/2011 Sayfa No:1/1 Rev. T: 03.07.2013 Rev. No:02 -Parenteral solüsyonlarla meydana gelen infeksiyonlar uygunsuz hazırlanma, depolanma veya uygulama sonucu oluşmaktadır. İlaçların üretim aşamasında uygulanan infeksiyon kontrol önlemlerine ilaçların uygulandığı hastane ortamlarında da uyulmalıdır. -İlaçların hazırlık aşaması öncesi tüm görevliler ellerini yıkamalıdır. Sağlık Personeli sadece uygulama anında eldiven takmalı uygulamadan sonra eldivenler tıbbi atık kutusuna atılarak diğer birimlere kesinlikle aynı eldiven ile gidilmemelidir. -Her ilaç kutusunun üzerinde yazan son kullanım tarihine göre uygulanmalıdır -Sulandırma sıvısının steril olması şarttır. -Flakon şeklindeki ilaçlar sulandırıldıktan sonra kısa süre içinde kullanılmalı yada prospektüsünde belirtilen şartlarda ve belirtilen süre kadar saklanmalıdır. -Kliniklerde bulunan acil müdahale setlerindeki ilaçların kontrolü servis hemşiresi tarafından Acil Müdahale Seti Stok ve Miad Takip Formu ile yapılır. 6.6.İlaç güvenliği ile ilgili hataların gerçekleşmesi durumunda yapılacaklar: - Hatalı ilaç uygulamaları Güvenlik Raporlama Sistemi Bildirim Formu ile kayıt altına alınarak Kalite Yönetim Birimi’ne bildirilir. Kalite Yönetim Birimi bu bildirimleri Hasta Güvenliği Komitesine iletir. Gerekli DÖF başlatılır. -Hastalarla ve işleyiş düzeni ile ilgili karşılaşılan her türlü aksaklıkla bir daha karşılaşılmaması için duruma uygun olarak Uygunsuzluk Yönetimi Prosedürü ve Düzeltici Önleyici Faaliyetler Prosedürüne göre hareket edilir. Uygunsuzluk Tespiti Formu ve Düzeltici Önleyici Faaliyet İstek Formu doldurulur. -Çalışan ile karşılaşılan kazalarda Personel Sağlığı Takip Prosedürü’ne göre hareket edilir. Personel Yaralanmaları Bildirim Formu doldurulur. 6.7.(Advers Etki) İlaçla İlgili istenmeyen reaksiyon geliştiğinde yapılacaklar: - Özellikle parenteral yoldan yapılan tedavilerde, izlem boyunca uygulamaya bağlı komplikasyonlar (damar yolunda ağrı, şişlik, kızarıklık vb.) yönünden takip edilir ve böyle bir durumda uygulama durdurulur, hemşire izlem Formu’na kayıt düşülür ve hastanın doktoruna bilgi verilir. HAZIRLAYAN KONTROL EDEN ONAYLAYAN ECZACI Ecz. Yaprak ALKAYA KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ Uzm. Dr. Serkan PİRİNÇÇİ BAŞHEKİM Uzm. Dr. Haluk ÖZDEMİR T.C SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU Balıkesir İli Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği Dursunbey Devlet Hastanesi Baştabipliği Kod: ECZ.PR.02 İLAÇ YÖNETİMİ PROSEDÜRÜ Y. Tarihi: 01/10/2011 Sayfa No:1/1 Rev. T: 03.07.2013 Rev. No:02 - İlaç uyumu, istenmeyen ve beklenmeyen yan etkiler, tabip ve hemşireler tarafından izlenir. Ciddi ve beklenmeyen advers etkiler, Farmakovijilans sorumlusu tarafından 15 gün içinde TÜFAM’a elektronik raporlama sistemiyle veya “Advers Etki Bildirim Formu” doldurularak faks veya posta yoluyla bildirilmelidir. 7. İLGİLİ DÖKÜMANLAR ECZ-TL-01-ECZANE İŞLEYİŞ TALİMATI Narkotik İlaçlar Devir Teslim Defteri Hastanın beraberinde getirdiği İlaçlar Kayıt Formu Hemşire İzlem Formu Acil Müdahale Seti Stok ve Miad Takip Formu ECZ-LS-14-IŞIKTAN KORUNMASI GEREKEN İLAÇLAR LİSTESİ İlaçların Muhafaza Koşulları Listesi Isı ve Nem Ölçüm Formu Soğutucu Isı İzlem Formu Yüksek riskli ilaçlar listesi Acil Kullanılabilecek İlaçların Çocuk Dozları Listesi Farklı Dozları Olan İlaç Listesi İlaç-İlaç Etkileşim Listesi Benzer İsimli İlaçların Listesi Benzer Dış Görünümlü İlaç Listesi İlaç-Besin Etkileşim Listesi Narkotik İlaç Uygulama Defteri Advers Etki Bildirim Formu Kullanılması Sakıncalı Kısaltmalar Listesi Sözel Veya Telefonla Order Formu Hasta Güvenliği Prosedürü-Sözel/Telefon orderları Kırmızı Reçeteye Tabi İlaçların Listesi Yeşil Reçeteye Tabi İlaçların Listesi Güvenlik Raporlama Bildirim Formu Taburculuk özeti Formu Hasta Tabelası (Order) HAZIRLAYAN KONTROL EDEN ONAYLAYAN ECZACI Ecz. Yaprak ALKAYA KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ Uzm. Dr. Serkan PİRİNÇÇİ BAŞHEKİM Uzm. Dr. Haluk ÖZDEMİR
