Slide 1 - BİLGESAM

LOGO
Stratejik Ortaklıktan Model Ortaklığa:
Türkiye-ABD Ekonomik İlişkileri
Ömer ZARPLI
LOGO
Sunum Planı
1
Türkiye-ABD Ekonomik İlişkilerinin Geçmişi
2
Türkiye-ABD Ekonomik İlişkilerinin Bugünü
3
İlişkilerin Geliştirilmesine Yönelik Tespit ve Öneriler
LOGO
1980 Öncesi
Güvenlik odaklı
ilişkiler
LOGO
Türkiyenin aldığı
geniş ekonomik ve
askeri yardımlara ve
yakın askeri ilişkilere
rağmen, iki ülke
arasındaki ilk
ekonomik işbirliği
anlaşması ancak
1980`lerde
imzalanmıştır
LOGO
1980 Sonrası
Tohumları 24 Ocak
kararlarıyla atılan
ekonomik liberalleşme
ile birlikte Türkiyenin
ticaret hacminde
yaşanan patlama
LOGO
1970-2010 Arası Türkiyenin Dış
Ticaret Hacmi (Milyar $)
350
299
300
250
190
200
150
100
50
1,5
6
11
19
35
57
82
0
1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010

Kaynak: Dış Ticaret Müsteşarlığı
LOGO
Zenginleştirilmiş Ortaklık
(Enhanced Partnership)
1995 yılında Türkiyenin
Amerika tarafından
büyüyen en büyük on
ekonomisi arasında
gösterilmesi ve bunun ikili
ekonomik ilişkilere olumlu
etkisi
LOGO
İkili Ticaret Verileri
Yıl
İthalat
İthalat
İhracat
(1000 Dolar) Değişim % (1000 Dolar)
İhracat
Değişim
%
Hacim
(1000 Dolar)
Denge
(1000
Dolar)
2000
3.911.022
27,0
3.135.163
28,7
7.046.185
-775.860
2001
3.261.298
-16,6
3.125.771
-0,3
6.387.069
-135.527
2002
2003
2004
2005
3.099.099
3.495.770
4.745.195
5.375.548
-5,0
12,8
35,7
13,3
3.356.126
3.751.552
4.860.041
4.910.715
7,4
11,8
29,5
1,0
6.455.225
7.247.322
9.605.235
10.286.263
257.026
255.781
114.846
-464.832
2006
6.260.873
16,5
5.060.854
3,1
11.321.727
-1.200.019
2007
8.166.068
30,4
4.170.688
-17,6
12.336.756
-3.995.380
2008
11.975.929
46,7
4.299.941
3,1
16.275.870
-7.675.988
2009
8.575.737
-28,4
3.222.821
-25,0
11.798.558
-5.352.916
2010
12.318.394
43,6
3.769.260
Kaynak: ABD Census Bureau
17,0 16.087.654
-8.549.134
LOGO
Azalan İkili Ekonomik Önem
90 lar sonrası büyüyen
Türkiye-ABD ikili ticaret
hacmine rağmen, ikili
ticaretinin büyüme hızı
ülkelerin genel ticaret
hacmindeki artış hızının
altında kalmıştır.
Böylece, Türkiye-ABD
ikili ticaretinin, iki ülkenin
toplam ticareti
içerisindeki payı gittikçe
düşüş göstermiştir.
Sonuç olarak, bügüne
baktığımızda, iki ülke de
birbiri için temel bir
ticaret partneri
konumunda değildir.
LOGO
ABD’nin Türkiye İhracatındaki Payı
LOGO
ABD Dış Ticaretinde Türkiyenin Yeri
(2009)
ABD İthalatı (Türkiye 48.
Sıradadır)
ABD İhracatı (Türkiye 28.
Sıradadır)
LOGO
ABD’nin Artan İthalatı
Kaynak: TUİK
LOGO
Türkiyedeki Yabancı Yatırımlar
(Milyar $)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
LOGO
Batı Avrupa ve ABD Yatırımları
(2009) (Milyon $)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
LOGO
ABD’nin Türkiye İçin Önemi
Dünyanın
En Büyük
Ekonomisi
Dünyanın
En büyük
İthalatçısı
Dünyanın
En büyük
Yabancı
Yatırımcısı
2023 yılında dünyanın en
büyük 10 ekonomisi
arasına girmeyi
hedefleyen Türkiye için
Amerikan pazarı çok
önemli bir fırsat
oluşturmaktadır. Türkiye
bu hedefleri
gerçekleştirmek için
Amerikan pastasından
daha büyük bir pay almak
durumundadır.
LOGO
Temel Sorunlar
Korumacı
Tedbirler
Pazarlanan
Ürünlerin
Niteliği
Yasal
Uyuşmazlıklar
Dar
Ekonomik
İlişkiler
Hükümet
Düzeyinde
İnsiyatif
Eksikliği
LOGO



İhracatın emek-yoğun ürünlerden
oluşması.
Bu alanda ABD piyasasındaki ana
rakiplerin Çin ve Hindistan gibi ülkeler
olması.
Özellikle işçilik maliyetleri göreceli
yüksek olan Türkiyenin bu ülkelerle
rekabette zorlanması.
LOGO
Korumacı Tedbirlerin Türk
İhracatına Olumsuz Etkisi
LOGO
Fikri Mülkiyet Hakları
Türkiyedeki Fikri Mülkiyet Hakları
Amerikanın istediği şekilde
korunamamaktadır. Buna rağmen
son dönemlerde Türkiyenin FMH
konusunda gösterdiği gelişim ABD
tarafından takdir görmektedir. Bu
çerçevede Türkiye, ABD’nin her yıl
hazırladığı ve dünyadaki FMH
durumlarını gösteren “Special 301”
Raporunda 2008 yılında “öncelikli
izleme” listesinden “izleme”
listesine terfi etmiştir. Ama ABD bu
konuda Türkiyeden daha fazlasını
beklemektedir.
LOGO
Hükümetler Düzeyinde Ticari ve
Yatırım İşbirliği
EOK
(Ekonomik
Ortaklık
Konseyi)
TIFA
(Stratejik
Ekonomik
İşbirliği
Çervesi)
TAIK
(TürkAmerikan
İş
Konseyi)
LOGO
İlişkilerin Geleceği
Serbest
Ticaret
Gelişmiş
Ekonomik
İlişkiler
Ticarete
Stratejik
Bakış
BilimTeknoloji
Transferi
LOGO
Öneriler
ABD ile gümrük vergileri ve kotaların düşürülmesi
konusunda müzakere yapılması
Genelleştirilmiş Tercihler Sisteminin (GSP)
genişletişmesi
Türkiyede Nitelikli Sanayi Bölgelerin (QIZ)
oluşturulması sürecine ivme kazandırılması
Teknoloji transferine odaklanılması
İhracatta ürün yelpazesinin genişletilmesi
(araştırma-yoğun ürünlere ağırlık verilmesi)
Amerikalı tüketicinin beğenisine hitap edecek
ürünlerin pazarlanması
LOGO
Teşekkürler...
Ömer ZARPLI
LOGO