zaman içinde bilim

BİLİM NEDİR?
• “Evrenin ya da olayların bir bölümünü konu olarak
seçen.deneysek yöntemlere ve gerçekliğe dayanarak
yasalar çıkarmaya çalışan düzenli bilgi.”
• Bilim,yüzyıllar sürem bilimsel bilgi üretme sürecinde
kendi niteliğini,geleneklerini ve standartlarını
koymuştur.Çağdaş bilimin dört önemli
niteliği:çeşitlilik,süreklilik.yenilik ve ayıklanmadır.
Buluşlar medeniyetlerin bulundukları
bölgelerin ihtiyaçlarına göre ortaya
çıkar.
Buluşların Serüveni
• TEKERLEK
• Kesilen ağaç kütüklerinin
yuvarlandığının görülmesi
tekerleğin atası sayılır.Bundan
sonra insanlar yavaş yavaş
geliştirerek tekerleği
bulmuşlardır.Bu icat 5000 yıl
önce mezopotamya da ortaya
çıkmıştır.
• Tekerleğin bulunması ulaşımda
köklü bir değişikliğe neden
olmuştur.Böylece göç
ederlerken insanlar için
zorunlu bir icat olmuştur.
• Barut:
• Barutun ilk ortaya çıkışı Çin medeniyeti tarafından
olduğu bilinmektedir.Talas savaşı ile Müslümanlara
ordanda Avrupa ya geçmiştir.Barut sayesinde ilerde
Derebeyliklerin yıkılması şatolarını yıktılar, böylece
Avrupa’da derebeylerin egemenliklerine son veren
krallar siyasi güçlerini artırdılar.Barut her alanda
kullanılmaktadır.
• M.Ö 1300’e doğru Çinliler ve Mısırlılar kandillerde
yakılan yağdan çıkan ısı suyla ve bitki zamklarıyla
karıştırarak mürekkebi buldular.
• İlk çağlarda kullanılan mürekkep,parşömen üzerine
yazmak için deriye silinmesi kolay olmayan,özel
dayanıklı bir mürekkepti.Eski mürekkebin önemli bir
özelliği yazının renginin yazarken çok soluk olması
ve daha sonrasından kendi kendine kararmasıydı.
Mum
• Günümüzden yaklaşık 2000 yıl önce
ortaya çıkmıştır.Mumun çevresi
balmumuyla ya da don yağıyla sarılmış
bir fitilden oluşur, yakılan fitilin
balmumun ya da don yağının bir
bölümünü eritir; böylece fitil yanarak
sürekli ışık saçar.
• 19.yy kadar önemli ışık kaynaklarından
olmayı sürdürmüştür.
Cam
• Camın hammaddesi kumdur.Kumun yapısında
bulunan silisyum dioksit, yüksek sıcaklıkta erir.
• Camın hafif olması ve aydınlığı sağlaması yanında
estetik olması da kullanım alanı her alanda etkili
olarak cam kullanılır.
• Mezopotamya’da bulunan ilk cam örnekleri tarihi MÖ
kadar dayanır.Suriyeli cam ustaları Cam üfleme
tekniğini kullanmışlarıdır.Türklerde cam sanatı
Selçuklularla beraber başladı Türkiye de ilk cam
fabrikası 1934 yılında Paşabahçe’de kurulmuştur.
Yazının Bulunması
• İnsanların geleceklerine iz bırakma tutkuları
M.Ö’lere kadar dayanmaktadır.İnsanların mağara
duvarlarına çizilen hayvan bitki vb. resimleriyle
başlamıştır.Yazının bulunmasıyla birlikte altına
alınmıştır.
• Yazının ilk olarak Sümer rahipleri tarafından
kullanıldığı bilinmektedir.Yumuşak kil üzerine
sivriltilmiş uçlu kamuş parçaları ile şekiller çizerek
gerçekleştirlmiştir.Kullanılan kil tabletin kızgın
fırınlarda pişirilmesi üzerine ise kalıcı yazı elde
edilmiştir.
• Sümerlilerde yazının ilk yaygın
örnekleride genelde günlük
hayatta karşılarına çıkan
şekilleri resmetmişlerdir.
• Alfabenin evrimi ve bugün ki
halini alması Latin alfabesine
ulaşması üzerine Fenikelilerin
Sümerlerin yazı sistemi
üzerine alfabe
oluşturulmuştur.
• Mısırların kullandığı resimli
yazıya “Hiyeroglif” denir.
Matbaa
• Bilinen İlk matbaa Budizim’in Japonya’da yayılması için Çinliler
tarafından kullanılmıştır.Asyada yer alan Uygurlarında matbaacılık
faaliyetine başlamalarında komşuları olan Çin etkili olmuştur.
• Matbaanın modern anlamda 15 yy.da Alman matbaacı Johanne
Gutenberg yapmıştır.
• 300 sayfaya yakın baskı yapıyordu.
• Matbaanın Osmanlı Devletinde
kullanılması 18.yy
gerçekleşmiştir.Ancak Osmanlı
Devletinde yaşayan museviler
ve Ermeni azınlıkları matbaayı
kullanarak kendi dillerinde
kitaplar basmışlardır.
• Lale devrinde batını ilerleyişini
takip etmek için Avrupaya
gönderilen elçilerde biride
28.Mehmet çelebinin oğlu olan
Said Mehmet Efendi
gelişmenin eğitimden
kaynaklandığına ve matbaanın
gerekli olduğuna inanmıştır.
• İbrahim Müteferrika önemlidir matbaanın ortaya
çıkmasında 1726 yılında matbaanın gerekleri adlı bir
dilekçeyle dönemin şeyhülislama başvurdu.Ancak
sadece din dışı kitapların basımı için izin alabildi. Said
efendi ile birlikte ilk Osmanlı matbaasını kurdu.
• Osmanlıya matbaanın geç gelmesinin nedenleri
• 1.Dini tutuculuk
• 2.Teknik nedenler
• 3.Toplumun hazır olmaması
• 4.Hattatlık mesleğinin yaygın olması
BİLİM MİRASI
• BİRUNİ
• 10.yy da yaşamış Türk
bilginlerindendir Gazneli Mahmutun
sayesinde bilimsel çalışmalarını
sürdürmüştür.
• Aristo ve Batlamyus’a ait yanlış
bilgileri düzeltmiştir.
• Eczacılıkta kitaptan çok uygulamanın
olmasına önem vermiştir.
• Yazdığı astronomi kitabında güneş
tutulmasını
incelemiştir.Matematik,astronomi,ecz
acılık ve sosyoloji alanlarında 100 den
fazla eser vermiştir.
• Ömer Hayyam: Cebir
konusunda üçüncü derece
denklemlerin çözümüne
katkıda bulunmuştur.
• İbn-i Sina: Tıp alanının yanında
felsefe ve birçok bilimle
ilgilenmiştir.Kanun adlı
eserinde hekimlik,ilaçlar ve
cerahi yöntemler hakkında bilgi
vermiştir.Avrupada ders kitabı
olarakda okutulmuştur.
• Astronomi:
• Tarihte en çok ilgi çeken bilimler arasındadır.İlgi
çekmesinin nedeni ise tarım etkinlikleri
mevsimlerin zamanını önceden bilinme isteğiydi.
• Astronomi ile din iç içedir dini günlerin
belirlenmesi içinde ilgi duyulmuştur.
• Abbasi halifesi Bağdatta Beytü’l Hikmet adıyla bir
akademi kurdu.Halife biri Şam’da digeri Bağdatta
olmak üzere iki rasathane kurdu.İlk Gözlemevidir.
• İslam Dünyasında ve Batıda Astronomi
Alanında Çalışmalar Yapan Bilim Adamları
• Uluğ Bey
• Kopernik
• Galileo
• Kepler
• Newton
• Harezmi
COĞRAFİ KEŞİFLER
• 15. ve16.yy da Avrupalılar yeni ticarek yolları
bulmak amacıyla keşifler başlatmışlardır.Bu
keşiflere zemin hazırlayan nedenler şunlardır.
• 1.Avrupada coğrafi bilgilerin artması
• 2.Pusulanın öğrenilmesinin gemicilik
faaliyetlerine hız vermesi
• 3.Kralların değerli maden arayan gemicilere
destek vermesi,ve gezginlerin doğu ile ilgili
anlattıklarını merak etmeleridir.
• Bu nedenlerle Coğrafi Keşifler başlamıştır.
Keşifler Avrupalıların Dünya keşfetme ve yeni
yerler bulma girişimine verilen addır.Keşiflerin
sonuçları tüm insanlık tarihini etkilemiştir.
Amerikanın Keşfi:Kristof Kolomb Amerika kıtasını
buldu ancak buranın Hindistan olduğunu
sandı.1507 yılında Amerika Vespuçi buranın
yeni bir kıta olduğunu anladı
• Hindistan yolu :1487 de bartemi Diyaz Ümit
burnuna kadar gitti.1498 de Vasko dö Gama
Hindistan a varmayı başarmıştır.
• Macellan Dünyanın yuvarlak olduğunu
kanıtlamak için yola çıktı.Filipinlerde öldürüldü
Del Kano yolculuğunu devam ettirdi.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Sonuçları:
Yeni yollar bulundu
Sömürgecilik başladı.
Atlas okyanusu kıyındaki limanlar önem
kazanırken Akdeniz limanları önem kaybetti.
Yeni yollarının bulunması Osmanlı devletini
olumsuz etkiledi.
Burjuva sınıfı güçlendi.
Maya,Aztek ve inka uygarlıkları yok edildi.
Zengin burjuva sınıfı bilim ve sınıf adamları
desteleyerek Rönesans ve reformun doğuşunu
kolaylaştırmışlardır.
Baharat yolu üzerindeki halk yoksullaşmıştır.
• RÖNESANS(yeniden doğuş)
• 15 ve 16 yy sonlarında sanat ve
edebiyatta görülen gelişmelerdir.
• Matbaanın icadı,Hümanzimin
etkisi(insan sevgisi)
• Güzel sanatların olgunlaşması,bu
işleri yapanların mesenlerin
bulunması
• İstanbulun fethi ile bazı bilim
adamlarının İtalyaya gitmesi
• İslam medeniyetinin etkisi
• Coğrafi keşiflerin etkisi
İtalya da Rönesans ın etkisi ile
eski uygarlıklar incelenmeye
başlanmıştır.
Fransa da Kralların desteği ile
başladı.
Almanyada din alanında
başladı
İngilterede hümanizma
alanında gelişmiştir.
•
•
•
•
•
•
Rönesans’ın İtalya’da Başlama Sebepleri
* Akdenizin ortasında olması
* Hristiyanlığın merkezinde olması
* Siyasi birliğin olmaması(özgür düşünce)
* Roma ve Yunan uygarlıklarının izlerinin bulunması.
* Devletin ticaretle uğraşması
• SONUÇLARI
• 1. Skolastik düşünce yıkılmış,yerini pozitif
düşünceye bırakmıştır.
• 2.Bilimde deney ve gözleme yer verilmeye
başlandı.
• 3.Reform hareketleri başladı ve gelişti
• 4.Rönesans mimarisi oluştu.
• 5.Ulusal dilleer gelişti
• REFORM
• 16.yy Avrupasında Katolik klsisesinde görülen yenileşme
hareketleri REFORM denir.
• Tekrar sekil vermek manasına gelen reform hareketleri
avrupada dini alanda meydana gelmiştir.Katolik ve Ortodoks
olmak üzere iki büyük Mezhep tarafından temsil edilen
Hıristiyanlığın,gerçek inanç sisteminden uzaklaştığına ve aslına
döndürerek ıslah edilmesi gerektiğine inanılıyordu.
• Martin Lutherin kliseyi düzeltmek için onun elindeki bütün
servetini almak gerekir sözü üzerine Kliseye karşı halk
ayaklanması başladı bunun sonucunda protestanlık ortaya
çıktı.
• Reform’un sonuçları:
• Avrupada yeni mezhepler ortaya çıkarak mezhep birliği
bozulmuştur.
• Katolik klisesine ve din adamlarına olan güven
azalmıştır.
• Kilisenin elinde bulunan eğitim sistremi laik bir düzen
almıştır.
• Kilisenin elinde bulunan topraklar,mallar halk
tarafından paylaşılmıştır.
• Bilimsel çalışmaların önünde duran kilise önemini
kaybetmiştir.
• AYDINLANMA ÇAĞI
• Tüm toplumsal yaşamın ve
düşüncenin akla göre şekillendiği
yeni bir döneme
girilimiştir.Bilimsel yöntem ilkeleri
deney ve gözlemdir.Bu çağ
Avrupa’da Aydınlanma Çağı
olarak bilinmektedir.Aydınlanma
Çağı önce İngiltere’de
başlar,oradan Fransa’ya sonra
Almanya’ya geçer.
• Bu çağ yoğun bilimsel gelişmeler
bilimsel gelişmeler kaydedilir.
• Aydınlanma felsefesinin asıl
amacı evrensel insan mutluluğu
sağlamaktır.
• SANAYİ İNKILABI
• Bilim ve teknikteki
ilerlemeler sanayi İnkilabını
doğurdu
• El tezgahları yerini
kömür,petrol,su gücüyle
çalışan fabrikalara bıraktı.
• İç pazarları doyum
noktasına gelen ülkelerde
dış pazarlara açılmaya
başladı.Bu da sömürgecilik
faaliyetlerini başlattı.
• İngiltere deniz aşırı
ülkelerde sömürge
kurdu.Sanayi inkılabıyla
birlikte ülkeler yeni
teknolojik ürünlerle tanıştı.
• Çelik,demir yolunun hammaddesidir.Çelik
üretiminin artması demir yollarının
yaygınlaşmasını sağlamıştır.
• Sanayi alanında yatırım yapan ülkelerin
teknolojileri hızla gelişti.
• Sanayiciler hem ülkelerinin gelişmine katkıda
bulunmuş hem de ödedikleri vergilerle yeni
yatırımların yapılmasına kaynak sağlamışlardır.
• Hızla gelişen otomasyon ve eletronik sistemler ile
enerji üretim imkanları, sanayi yapıları ve
teknolojilerinin gelişmesini sağlamıştır.
• HATİCE YÜCEL
• 20110906067
• SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLİĞİ 3-A