let***m kavramı

İLETİŞİM
İLETİŞİM KAVRAMI
Düşünce ve görüşlerin
sözlü olarak karşılıklı
alışverişidir.
İletişimin Amacı
 İletişimin amacı bilginin taşınmasıdır
 Belirsizliğin giderilmesi
 Duyguların, düşüncelerin, isteklerin karşısındakine





aktarma
Toplumsal güvenin sağlanması
Rol ve sorumlulukların yerine getirilmesi
İnsanın kendisini ve başkalarını tanımasına yardım etme
Alıcıda bir etki ve davranış değişikliği oluşturmak
Çevre üzerinde etkin olmaktır
İletişimin Özellikleri
 İletişimin temel özelliği anlayarak kavramaktır.
 İletişim yeteneği gelişim dönemlerinde öğrenme
ile ortaya çıkar
 İletişim sürekli ve dinamik bir süreçtir
 İletişim süreçlerini katılanların bilgi düzeyleri,
değer yargıları, sosyo -kültürel geçmişleri, algılama
düzeyleri toplum içindeki rol ve sorumlulukları
içinde bulundukları ruhsal-toplumsal durumlar
etkiler.
 İletişimde ilk izlenim (ilk dakika) önemlidir.
 İletişim kişiye değil kişiyle yapılır.
İletişimin Fonksiyonları
 İletişim bilgi taşır
 İletişim sağlıklı ilişkilerin kurulmasına yardım eder
 İletişim etkileşimi sağlar
 İletişim kararları taşır
 İletişim emirleri taşır
 İletişim geri bildirime imkan tanır
İletişimin Öğeleri
İletişim olgusu en yalın şekliyle üç temel öğeye
dayanmaktadır.
 İletiyi yollayan,
 İletiyi alıp açan,
 İletinin gönderilmesinde kullanılacak bir iletişim
kanalı
Kaynak: Kaynak ya da gönderici
mesajları yaratan kişi, küme, örgüt
aygıttır. Mesaj içeriğini sözlü ya da
sözsüz olarak kodlayıp hedefe
gönderen birimdir
Alıcı: Kodu alıp
çözümleyen
birimdir.
İleti: Kaynak tarafından
oluşturulan sözlü ya da sözsüz
olarak oluşturulan göstergedir.
Kanal: Mesajın gönderildiği ve alındığı ortamdır. Her
duyu organı bir kanala karşılık gelmektedir. Gözümüz
görsel ortama, kulağımız işitsel ortama karşılık
gelmektedir. Yüz yüze iletişimde görsel ve işitsel
kanallar birlikte kullanılırlar. Gerekli durumlarda
koklama ve dokunmaya ilişkin duyularımızı da
kullanarak kanalların sayısını artırırız.
Araç: Araç; iletiyi kanal aracılığıyla aktarabilecek bir
sinyale dönüştüren teknik ya da fiziksel bir nesnedir.
Ses,radyo ve televizyon gibi.
Kod: Bir kültür ya da alt kültürün üyelerinin paylaştığı
bir anlam sistemidir.
Geribildirim :
Kaynak birimin gönderdiği mesaja karşılık hedef
birimin gönderdiği cevaptır.
Gürültü: Kaynak birimin gönderdiği mesaj ile
hedef birimin aldığı mesaj arasındaki farkı
oluşturan kaynaktır. Duyularımızın özellik ve
yeteneklerine bağlı olarak değişik çevresel etkiler,
gönderilen mesaj ile alınan mesaj arasında farklar
oluşmasına, mesajın doğru alınamamasına yol
açarlar. Özellikle kanal üzerinde etkili olan
bozucu faktörler gürültü olarak
adlandırılmaktadır. Yeteri kadar aydınlık olmayan
bir ortam görsel kanal için gürültü kaynağıdır.
Ortamdaki yüksek sesli müzik ise işitsel kanal
için gürültü kaynağıdır.
İletişim ve Enformasyon
Bir bilgi kaynağından tek yönlü
bilgi
iletimine
‘enformasyon’
karşılıklı bilgi alışverişine ise
‘komünikasyon yada iletişim’ adı
verilir.
İletişim ve Etik
Bilgi ve iletişim teknolojilerinin yaygın ve etkin
olarak gelişmesine dair üç temel görüş bulunur.Bunlar;
iyimserler, kötümserler ve bağlamcılar.
İyimserler; üretimin arttığını, bunun sonucunda
bolluk yaşandığını, yeni iş alanları doğduğunun,
bireylerin kullanabileceği boş zamanın arttığını, sınıf
farklılıklarının azaldığını, artık bilgi ve birikimin güç
olduğunu bu nedenle de daha eşitlikçi bir toplum
oluştuğunu, organizasyonların hiyerarşik yapısında
daha az katman olacağı için merkeziyetçi yapının
bozulduğunu, demokrasinin ve küresel anlayışın
gelişeceğini savunurlar.
Kötümserler; zaten güçlü olan kurumların gücünü
artırdığını, bilgi zengini ve bilgi fakiri arasındaki
uçurumun genişlediğini, bilgisayar uzmanlığının
askeri amaçlara hizmet ettiğini, birkaç yeni iş alanının
oluştuğunu fakat bu alanlarda yaratılan iş hacmine
göre işsizliğin daha fazla arttığını elektronik
gözetlemenin özel hayatı ve mahremiyeti tehdit
ettiğini, bir avuç şirketin bilgisayar pazarının ve uluslar
arası iletişimi kontrol ettiğini savunurlar.
Bağlamcılar ise teknoloji ve toplumun iki yönlü
olarak birbirlerini etkilediğini, toplumsal güçlerde
çeşitlilik olduğunu, teknolojinin oluşturduğu farklı
stratejiler, kararlar ve tepkilerle farklı toplumsal
sonuçlar şeklinde görülebileceğini söyleyerek
toplumsal dinamiklerin varlığını vurgularlar.
Etik, bireylerin yaptıkları seçimleri ve nasıl
davranacaklarını etkileyen, doğru ve yanlışa ilişkin
ilkeler bütünü olarak tanımlanabilir. Etiğin
dayandığı temel koşul iyi niyettir.
İletişim ve Kişilik









İnsanlar dokuz farklı kişilik tipine ayrılırlar.Bunlar;
Reformcu Kişilik (Rasyonel ve İdealist)
Danışman Kişilik (Şefkatli ve Cömert)
Başarıcı Kişilik (Etkin ve Hırslı)
Tasarımcı Kişilik (Bireysel ve Duyarlı)
Araştırıcı (Ketum ve Entelektüel)
Sorun Çözücü Kişilik (Korunaklı ve Üstlenici)
Hevesli Kişilik (Meşgul ve Eğlenceyi Seven)
Meydan Okuyan (Lider ve Kararlı)
Uzlaşmacı (Rahat ve Kendini Göstermeyen)
 Reformcu Kişilik (Rasyonel ve İdealist): Bu kişiler
düzenli, akılcı, mükemmeliyetçi, dürüst, detaycı ve
kontrollü olmalarıyla dikkat çekerler.Bu kişilerle iyi
iletişim kurabilmek için; fikirlerine değer vermeli,
onlara adil ve saygılı davranmalı gergin olduklarında
endişelerini anlamaya çalışmalı ve
cesaretlendirilmelidirler.
 Danışman Kişilik (Şefkatli ve Cömert): Bu kişiler
açıklayıcı, insanları seven, ılımlı, hassas, yardım sever,
takdirkar ve diğer insanların ihtiyaçlarına duyarlı
kişilerdir. Bu kişilerle iyi iletişim kurabilmek için;
onlara değer verildiği hissettirilmeli, spesifik olmalı,
eleştiriler nazikçe yapılmalı, takım çalışmasında
iletişim konusundaki yetenekleri değerlendirilmelidir.
 Başarıcı Kişilik (Etkin ve Hırslı): Bu kişiler esnek,
kendini geliştirebilen, enerjik, odaklanabilen, pragmatik,
çekici ve etkileyici insanlardır. Bu kişilerle iyi iletişim
kurabilmek için işlerini yaparken rahatsız etmemeli, geri
bildirim verirken gereksiz yargılama ve eleştiri yapılmamalı,
onların başarılarıyla gurur duyulduğu söylenmeli ve
bilgilendirilmelidirler.
 Tasarımcı Kişilik (Bireysel ve Duyarlı): Bu kişiler kendi
düşünce ve duygularını inceleyen, sanatsal, ifade gücü
yüksek, dramatik, içine kapalı ve çabuk öfkelenen
kişilerdir. Bu kişilerle iyi iletişim kurabilmek için
kendilerince anlamlar katabilecek işlerde çalıştırılmalı,
desteklenmeli ve kendilerine değer vermeleri sağlanmalı,
yaratıcılıkları ile mizah yeteneklerini kullanmaları
sağlanmalı, eleştirilmemelidirler.
 Araştırıcı (Ketum ve Entelektüel):Bu kişiler
anlayışlı, yenilikçi, sır saklayan, yalıtılmış, kendi
başlarına olmaktan hoşlanan, kışkırtıcı, meraklı ve
eksantrik tiplerdir.Bu kişilerle iyi iletişim kurabilmek
için, sözler dolandırılmadan kısaca söylenmeli, meşgul
edilmemeli, kalabalık ve gürültülü ortamlarda
bulundurulmamalı, aşırı samimi davranılmamalı,
kişisel alanlarına girilmemelidir.
 Sorun Çözücü Kişilik (Korunaklı ve Üstlenici): Bu
kişiler sorumluluk sahibi, bağlı, sempatik, şüpheci,
endişeli, çalışkan ve güvenilirdirler. Bu kişilerle iyi
iletişim kurabilmek için, endişeli olduğu zamanlarda
yargılanmamalı, doğru ve net ifadeler kullanmalı,
dikkatle dinlenmeli ve baskı kurulmamalıdır.
 Hevesli Kişilik (Meşgul ve Eğlenceyi Seven): Bu
kişiler içlerinden geldiği gibi hareket eden, çeşitli
yetenekleri olan, atılgan, dağınık, çekici, karizmatik ve
iyimser insanlardır. Bu kişilerle iyi iletişim kurabilmek
için, tarzları değiştirilmeye çalışılmamalı, ne
yapacakları söylenmemeli, hikayeleri dinlenmeli ve
anlattıklarına tepki verilmelidir.
 Meydan Okuyan (Lider ve Kararlı):Bu kişiler
kendilerine güvenen, güçlü, komuta eden ve çatışmacı
kişilerdir.Bu kişilerle iyi geçinebilmek için, haklarında
dedikodu yapılmamalı, güvenleri sarsılmamalıdır,
yardımları takdir edilmeli, ne yapabilecekleri veya
yapamayacakları söylenmemelidir.
 Uzlaşmacı (Rahat ve Kendini Göstermeyen ): Bu
kişiler, insanlara açık, güven tazeleyen, kabul
edilebilir, gölü rahat ve uyumlu kişilerdir. Bu kişilerle
iyi iletişim kurabilmek için, beklentili ve baskıcı
davranılmamalı, karar vermeleri ve işlerini
toparlamaları için vakit tanınmalı, onlarla sakin ve
yavaş konuşmalı, lafa tutulmamalıdırlar.
Motive Edici İletişim
Birini bir şey yapmaya zorlayabilirsiniz, ancak o
kişiyi bu şeyi yapmak istemeye kesinlikle
zorlayamazsınız.
İstemek için gereken arzu içimizden gelir ve
motivasyon da işten zevk almamızı sağlayan içten
gelen en büyük güçtür.
Mümkün olan birçok iletişim kanalı vardır.Bunlar
şöyle sıralanabilir:
 Kişisel İlişki ve Bilgi: Bilgi aktarımının en iyi yoldur.
 Yazılı Bilgiler: İnsani ilişkileri kısıtlar ve en çok
yöneticinin kendisi zarar görür.
 Video Yayınları: Haberleşme tek yönlü olarak gerçekleşir.
 Kurum İçi Radyo Yayını: Eğlendirici olsa da, tipik bir tek
yönlü iletişim sistemidir.
 Elektronik Veri Ağı: Bilgisayar yolu ile haberleşme, en
çok olayları ve haberleri duyurmak için uygundur. Çok
sayıda insana çok çabuk ulaşabilmesi açısından
avantajlıdır.
Bunlara ek olarak gayr-ı resmi iletişim ağı da eklenebilir.
Genellikle serbest toplantılarda,çay meclislerinde olur ve
karar verme aşamasında etkilidir.
İletişim Çeşitleri
İletişim olgusu; sözlü, yazılı ve teknik
formatlardan birine veya hepsine uygun bir şablonla
gerçekleşebilir.
A. Sözlü İletişim
Bu iletişim türünde en etkili araç dildir.
Sözlü iletişim, konuşma dili olarak da
adlandırılır. Sözlü iletişim: yüz yüze
görüşmeler, toplantılardaki konuşmalar,
sözlü brifingler, halka hitaplar, sözlü
sunumlar, kurmay toplantıları, komiteler
veya oryantasyon programları gibi değişik
formatlarda gerçekleştirebilir.
Sözsüz iletişim de yüz ifadeleri ve gözler, hangi
duygunun yaşandığı, duruşlar ise bu duygunun
yoğunluğu konularında önemli göstergelerdir.Sözsüz
iletişim öncelikle kişisel gelişmenin bir parçası olan
kendini çok iyi tanıma, düşüncelerini daha iyi ifade
edebilme, sözlerle uyumlu tavırlar sergileyerek
istenilen iletişim çizgisinin yakalama temelinde
anlamak gerekir.
Sözlü iletişimin avantajları;
 Verilen (iletilen) haberin anlaşılma derecesinin yüksek
olması
 Sorulan sorulara anında cevap verilebilmesi
 Anlaşılmayan konuların üzerinde gerektiği kadar
durulması ve eş zamanlı geri bildirimde bulunabilmesi
Sözlü iletişimin dezavantajları;
 Sözlü araçların tartışmalarda belgelenememesi
 Uzun konuşma ve görüşmelerle işlerin engellenmesi ve
çeşitli basamaklardan geçtikçe sözlü mesajın amacını
ve özünü yitirmesi
Sözlü iletişimde etkili ve başarılı olabilmek için
dikkat edilmesi gerekenler;
 Samimi ve açık sözlü olmak,
 Konuşma becerisinin olabildiğince geliştirilmesi,
 Konuşma üslubunun iyi ayarlanması,
 Gözgöze gelindiğinde bakışların kaçırılmaması,
 Konuşmada bazen mizahi argümanlara da yer
verilmesi
Sözlü İletişim Araçları
 Konferans ve seminerler
 Görüşme ve toplantılar
B. Yazılı İletişim
Organizasyonel yapılarda en çok başvurulan iletişim
biçimi yazılı iletişimdir.
Yazılı iletişim araçları;
 Resmi yazılar
 İş mektupları
 Dilekçeler
 Broşür ve el kitapları
 Afiş, ilan tahtası ve bültenler
 Yazılı raporlar
 Formlar
C. Teknik İletişim
Teknolojik gelişmeler iletişimin boyutunu, etkinliğini
ve biçimini önemli oranda değiştirmiştir. İletişim
teknolojileri günlük hayatımızın bir parçası haline
gelmektedir.
Teknik iletişim şu başlıklar altında incelenir;
 Teknoloji ve teknik iletişim
 Bilgi ve iletişim teknolojileri
 Elektronik araçlarla iletişim
 Grup iletişimi
 Kitle iletişimi
Teknoloji ve Teknik İletişim
Teknik iletişimin yararları; mesajın yüksek hızla
iletilebilmesi, mesajın boyut ve içerik olarak
aktarılabilmesine imkan sağlaması, çabuk geri bildirim
olanağıdır.
Bilgi ve İletişim Teknolojileri
Bilgi teknolojileri; bilginin toplanmasını,
işlenmesini, depolanmasını, ağlar aracılığıyla bir
yerden bir yere iletilmesini sağlayarak bilgiyi çağımızın
temel dönüştürücü gücü noktasına taşımıştır. Bilgi
teknolojileri paralelinde iletişim teknolojilerinin
ortaya çıkmasına, bunlar aracılığıyla bilginin ve
mesajın daha kolay iletilmesine zemin hazırlamıştır.
Bilgi iletişim teknolojilerinin sağladığı yararlar;
 Üretim için her türlü bilgi akışını hızlandırıp




kolaylaştırır
Zamanı iyi kullanmaya katkı sağlar
Üretimde etkinlik ve verimliliği sağlar
Üretim maliyetlerini azaltır, kaliteyi yükseltir
Kırtasiyeciliği ve gereksiz bürokrasiyi azaltır
Elektronik Araçlarla İletişim
Elektronik araçların kullanılarak sağlandığı iletişime
elektronik iletişim denir. Elektronik iletişim;
elektronik posta(e-mail), bilgisayar ağları, faks
makineleri, bilgisayar ve video görüşmelerini kapsar.
Elektronik araçların iletişlimde kullanılır hale
gelmesi, özellikle multimedya uygulamalarının
kullanımının yaygınlaşması sanal organizasyon
yapılarının oluşmasına neden olmuştur.
Grup İletişimi
 Merkezi model: Bu model otorite ve karar alma
inisiyatifinin örgütün en üst yöneticisinde
toplanmasını esas alır. Grubun tüm üyelerinin merkezi
konumdaki yetkili ile bilgi alışverişinde bulunmalarına
karşın, kendi aralarında bir iletişim yaşanmaz.
 Y modeli: Merkezileşme derecesi yüksek bir modeldir.
Daha az sayıdaki iletişim kanalına sahip olan bu
modelde, önderlik tatmini, merkezileşme derecesi ve
hız çok yüksek, kişisel tatmin ve doğruluk derecesi
yüksek grup tatmini ile haberleşme kanal sayısı ise
düşüktür.
 Zincir modeli: Bu modelde iletişim, üyelerin birbirine
yakınlık derecesine göre işler. Bu nedenle bazı grup
üyeleri izole durumda kalabilir. Dolayısıyla iletişimin
işlevsel niteliğini yitirdiği, bireyler arası ilişkilerin
zayıfladığı ve grup verimliliğinin tehlikeye düştüğü bir
modeldir.
 Daire modeli: Bu modelde belirgin bir grup lideri
yoktur. Bireylerin herhangi biri iletişimi başlatabilir.
Grup üyelerinin birbirleriyle iletişim olanaklarının çok
fazla olduğu daire modelinde bir tek kişinin iletişim
kurması güçtür.
 Serbest model: Bütün haberleşme kanallarının her
zaman ve herkese açık olduğu, herkesin herkese hiçbir
kısıtlama olmadan iletişimde bulunduğu demokratik
bir modeldir.
Kitle İletişimi
Bir takım bilgilerin ve sembollerin, bir takım
hedefler tarafından üretilmesi,geniş insan
topluluklarına iletilmesi, ve bu insanlar tarafından
yorumlanması süreci kitle iletişimini oluşturur.
İLETİŞİM MODELLERİ
TOPLUMSAL İLİŞKİLER SİSTEMİ OLARAK
İLETİŞİM MODELLERİ
Toplumsal iletişimin kapsamına giren iletişim modelleri
şunlardır:
 Kişilerarası iletişim,
 Kişi ile grup arasındaki iletişim,
 Gruplar arası iletişim
 Grup ile örgüt arasındaki iletişim
 Örgütler arası iletişim
Kişiler arasında bir iletişimin olabilmesi aşağıda
sıralanan beş temel faktöre bağlıdır:
 Kişiler arasında iletişim kurma isteğinin olması
 Bir amacın olması
 Belli bazı kuralların mevcut olması
 Rol ilişkilerinin bulunması
 Ortak bir dilin olması gerekir