atatürk ilkeleri ve inkılap tarihi dersi

ATATÜRK İLKELERİ
VE İNKILAP TARİHİ
DERSİ
SAYGIYLA
MİNNETLE
ŞÜKRANLA
ATATÜRK VE
TÜRK KADINININ
HAKLARINI
ALMASI
KADININ TARİHİ GELİŞİMİ
• KADIN VE ERKEK İNSANLIĞIN İKİ ÖNEMLİ
UNSURU
• GÜÇ UNSURUNDAN KAYNAKLANAN ERKEK
ÜSTÜNLÜĞÜ
• GÜCÜN ÜSTÜNE EKİLEN FELSEFİ
ÜSTÜNLÜK
• ERKEK TANRIDAN KADIN
ERKEKTEN İNANCI
• İLK SUÇ İŞLEYEN İNSAN
KADIN
• BİR BÖLGENİN DEĞİL
İNSANLIĞIN ORTAK KABULÜ
KADININ YETKİNSİZLİĞİ
TÜRK TARİHİNDE KADIN
• GÖÇEBE YAŞANTININ GETİRDİĞİ GÖRELİ
BİR BİRLİKTELİK
• KADIN SOSYAL YAŞAM İÇİNDE
• KADIN ÜRETİN İÇİNDE
• KADIN KISMEN YÖNETİM İÇİNDE
YERLEŞİK HAYAT VE TÜRK KADINI
• YERLEŞİK HAYAT GÖÇEBELİĞİN
ÖZGÜRLÜĞÜNÜ ÖLDÜRDÜ
• KADININ EVE KAPATILMASI
• ÜRETİMDEN VE YÖNETİMDEN
DÜŞÜRÜLMESİ
KUTADGU BİLİGDE TÜRK KADINI
• BÜYÜK BİR ÖĞÜT KİTABI GÜZEL
ÖĞÜTLER İÇERİR
• ANCAK KADININ STATÜSÜNÜ BİZE ŞÖYLE
BİLDİRİR
• LXIII. 4511 Ey dost arkadaş, sana kesin
bir söz söyleyeyim; bu kızlar doğmasa,
doğarsa yaşamasa daha iyi olur.
• 4512 Eğer dünyaya gelirse (Kadın) , onun
yerinin toprağın altı veya evinin mezara
komşu olması daha hayırlıdır
• 4513 Kadınları her vakit evde muhafaza
et; kadının içi dışı gibi olmaz.
• 4517 Yemekte içmekte kadınları erkeklere
katma; eğer katarsan, ölçüyü kaçırırlar.
• 4519 Kadının aslı ettir; eti muhafaza
etmeli; gözetmezsen et kokar;
bunun çaresi yoktur.”
• Kadına bu pencereden bakılması
sonuç olarak kadını kapatmış eve
hapsetmiştir
• Üretim ve yönetimden tamamen
çıkarılmıştır.
• Basit haklarıyla ilgili olarak bile
kavgalar çıkmıştır erkekler arasında
• Şahitliğiyle ilgili olarak böyle olmuş
mezhepler arası sorun olmuştur.
• Kadın kırsal alan harici üretimde yer
alamamıştır
• Eğitimden ise payına hiçbir şey
düşmemiştir
TANZİMAT VE DIŞA AÇILMA
• TANZİMAT FERMANI İLE AVRUPANIN
TANINMASI
• GİDENLERİN AVRUPA YAŞAM BİÇİMİNİ
ÖĞRENMELERİ
• GERİ DÖNÜŞLERİNDE UYGULAMA
ÇALIŞMALARI
• İLK OKUYAN ŞEHİRLİ KADINLAR
MEŞRUTİYET DÖNEMİ
• “MESAJ GÖTÜRÜCÜLER” OLARAK ŞEHİRLİ
KADINLARIN DOLAYLI OLARAK SİYASETE
İLK KATILIMLARI
• YETİM VE KADIN DERNEKLERİYLE
ŞEHİRLİ KADINLARIN VARLIK
GÖSTERMESİ
MEŞRUTİYET DÖNEMİ
• KADINLARIN İLK HAKLARI ELDE ETMELERİ
• İTTİHAT VE TERAKKİ PARTİSİNİN BATICI
KADIN UYGULAMALARI
• KADININ MEMURİYETE ALINMASI SAĞLIK
MEMURU (HEMŞİRE) ÖĞRETMEN
• İLK KADIN SANATÇILAR
• KADININ ŞARTLI BOŞANMA HAKKI
KAZANMASI
MEŞRUTİYET DÖNEMİ TEPKİLER
• MODERN ERKEKLERE KARŞI MUTAASSIP
ERKEKLER
• KADININ HAK ELDE ETMESİNE ENGEL
OLUNMAK İÇİN DİNİN KULLANILMASI
• ŞARTLI BOŞANMA HAKKININ İPTAL
EDİLMESİ
MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİ
• ERKEĞİYLE BİRLİKTE VATAN İÇİN ORTAK
SAVAŞ
• İŞGALE KARŞI MİTİNGLER
• KADIN MÜDAFAYI HUKUK DERNEKLERİ
• ERZAK CEPHANE TAŞIMA
• FİİLİ SAVAŞ
• "Dünyada hiçbir milletin kadını, ben Anadolu
kadınından fazla çalıştım, milletimi kurtuluşa ve
zafere götürmekte, Anadolu kadını kadar emek
verdim diyemez. Erkeklerden kurduğumuz
ordumuzun hayat kaynaklarını kadınlarımız
işletmiştir. Çift süren, tarlayı eken, kağnısı ve
kucağındaki yavrusu ile yağmur demeyip, kış
demeyip cephenin ihtiyaçlarını taşıyan hep onlar,
hep o yüce, o fedakar, o ilahi Anadolu kadını
olmuştur. Bundan ötürü hepimiz bu büyük ruhlu ve
büyük duygulu kadınlarımızı, şükranla ve minnetle
sonsuza kadar aziz ve kutsal bilelim."
MUSTAFA KEMAL ATATÜRK
YENİ TÜRKİYE VE KADIN
• HAKLARIN ELDE EDİLMESİ İÇİN BAZI
DENEMELER
• KADINLAR HALK FIRKASI
• TÜRK KADINLAR BİRLİĞİNİN KURULMASI
• MUHAFAZAKAR TEPKİLER
• BEKLEME AŞAMASI
TEPKİLERE BİR ÖRNEK
• 1923 YILINDA TBMM’NDE “YİRMİ BİN
ERKEĞİN YAŞADIĞI YERLERİN SEÇİM
BÖLGESİ KABUL EDİLMESİ” ÖNERİSİ
TARTIŞILIRKEN
• BOLU MİLLETVEKİLİ TUNALI HİLMİ BEY “
KADINLARIN SEÇME VE SEÇİLME
HAKKININ TANINMAMASININ DOĞRU
OLMADIĞINI İFADE EDEREK, HİÇ
DEĞİLSE NÜFUSLARINI SAYALIM”
DEMİŞTİ.
TEPKİLER BİR ÖRNEK
• DİĞER MİLLETVEKİLLERİ, TUNALI HİLMİ
BEYİ ŞERİATI BİLMEMEKLE
SUÇLAYACAKLAR VE TEPKİ
GÖSTERECEKLERDİR
• SÖZLERİNE DEVAM EDİNCE DE SIRA
KAPAKLARINA VURARAK PROTESTO
ETTİLER
• BU DURUM DA GÖSTERMEKTEDİRKİ
HENÜZ MUHAFAZAKAR TÜRK ERKEKLERİ
DURUMU KAVRAYACAK DURUMDA
DEĞİLDİRLER
• ONUN İÇİN BEKLEMEK GEREKECEKTİR
• EĞİTİM YOLUYLA HAZIRLIK
SÜRDÜRÜLECEKTİR BU SÜREÇTE
Bizim dinimiz hiçbir vakit kadınların erkeklerden
geri kalmasının talep etmemiştir. Allah'ın
emrettiği şey, erkek ve kadının beraber olarak
ilim ve bilgiyi kazanmasıdır. Kadın ve erkek bu
ilim ve bilgiyi kazanmasıdır. Kadın ve erkek bu
ilim ve bilgiyi aramak ve nerede bulursa oraya
gitmek ve onunla donanmak mecburiyetindedir.
İslâm ve Türk tarihi tetkik edilirse görülür ki,
bugün kendimizi bir türlü kayıtlarla bağlı
zannettiğimiz şeyler yoktur. Türk sosyal
hayatında kadınlar ilim ve bilgi yönünden ve
diğer hususlarda erkeklerden asla geri
kalmamışlardır. Belki daha ileri gitmişlerdir.
1923 (Atatürk'ün S.D. II, S. 86)
TÜRK DEVRİMİ VE KADININ
HAKLARINI ALMASI
• 1925 YILI MNEMLİ BİR YILDIR
• DEVRİMİN HIZLANDIĞI BUNA KARŞIN
PROBLEMLEMLERİN DE BOL OLDUĞU BİR
YIL
• 1924 YILI SONRASINDA BİR HAYLİ OLAY
GERÇEKLEŞMİŞTİR
• FAKAT DEVRİM BUNLARA DAYANDI
KADIN HAKLARI
• 1926 KADININ YILI
• DEVRİMİN BU YILI KADININ YENİDEN
DOĞDUĞU YILDIR TÜRKİYE İÇİN
• 1926 MEDENİ KANUNU
• KADIN İNSAN, KADIN EVLAT, KADIN
ARKADAŞ, KADIN EŞ
• PEK ÇOK AÇIDAN BÜYÜK DEVRİMDİR
1926
KADIN HAKLARI
• TEK EŞLİLİK
• MİRAS EŞİTLİĞİ
• ŞAHİTLİKTE EŞİTLİK
• BOŞANMADA EŞİTLİK özellikle bilmek
gerekiyor kadın için önemli bir devrim
KADIN HAKLARI
• 1925-1930 BU HAKLARIN HAZMEDİLMESİ
• 1930 TÜRK KADINININ SİYASİ HAKKINA
•
•
•
•
•
KAVUŞMASI
YEREL SEÇİMLERE KATILMA HAKKI
BU HAKKIN KABÜLÜ DE BİR SÜREÇTİR.
İLK ÖNCE YEREL BELEDİYE SEÇİMLERİNE
KATILMA
SONRA KÖY MUHTARI OMA HAKKI
VE SONUNDA GENEL SEÇİMLERE KATILMA
HAKKI 1934
KADIN HAKLARI
• İLK SEÇİM 1935 17 MİLLETVEKİLİ ARA SEÇİMLE
•
•
•
18 TÜRK TARİHİNİN İLK SEÇİLMİŞ KADIN
VEKİLLERİ
SEYRETMEK VE DİNLEMEK İÇİN GİRMELERİNE
İZİN VERİLMEYEN BİR MEKANA VEKİL
SIFATIYLA OTURDULAR
ATATÜRKÜN ÖNGÖRÜSÜYLE MECLİSİN % 4.5
KADINLARDAN OLUŞTU.
FRANSA, İTALYA, İSVİÇRE, JAPONYA
KADINLARINDAN ÖNCE TÜRK KADINI VEKİL
OLDU
DEVRİM SONRASI
• TÜRK KADINI DEVLET DESTEĞİYLE
YÜZYILLARDIR ALÇALTILDIĞI DURUMDAN
KURTARILMAYA BAŞLANDI
• DEVLET KAPILARI SONUNA KADAR
KADINA AÇILDI
• OKUYAN KADINLARIMIZ DEVLET
HİZMETİNE ALINDI ÖĞRETMENLERİMİZ
BUNLAR ARASINDA SAYILABİLİR
SORUNLAR
• ŞÜPHESİZ DEVRİMLE BİR ADIM ATILDI
• KADIN SORUNU EVRENSEL BİR KONU OLARAK
•
•
•
VARLIĞINI SÜRDÜRÜYOR
BUGÜN İÇİN DE TÜRK KADINI DEVRİMİN
HEDEFLEDİĞİ YERİNDEN UZAKTIR
DEVLET DIŞI ALANDA HALEN İSTENİLEN
KONUMDA DEĞİLDİR
EKONOMİ ALANINDA VARLIĞI HALEN CILIZDIR
SORUNLAR
• SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİNDE ZAYIFTIR
• EĞİTİM KONUSU HALLEDİLEMEMİŞTİR
• VERİLEN HAKLARIN KULLANILMASIYLA
İLGİLİ PROBLEMLERİ VARDIR
• ŞAHİTLİK, MİRAS, BOŞANMA HAKKI
• TÖRE VE TAASSSUP DEVAM ETMEKTEDİR
SONUÇ
• DEVRİMİN AMACI OLAN ÇAĞDAŞ
UYGARLIĞI YAKALAYABİLMEK İÇİN
KADININ STATÜSÜNÜN MUTLAKA
DEVRİMİN BAŞLANGICINDAKİ HIZLA
DEĞİŞTİRİLMESİ ZORUNLUDUR
• Bir toplum, bir millet, erkek ve kadın denilen
iki cins insandan meydana gelir. Kaabil midir
ki bir kütlenin bir parçasını ilerletelim, diğerine
müsamaha edelim de kütlenin hepsi yükselme
şerefine erişebilsin? Mümkün müdür ki bir
topluluğun yarısı topraklara zincirlerle bağlı
kaldıkça diğer kısmı göklere yükselebilsin?
Şüphe yok yükselme adımları, dediğim gibi,
iki cins tarafından beraber, arkadaşça atılmak
ve ilerleme ve yenilik alanında birlikte yol
alınmak gerektir. Böyle olursa inkılâp
muvaffak olur. 1925 (Atatürk'ün B.N., S. 95)
SONUÇ
• TÜRK KADINI YÜKSELMEDİKÇE TÜRKÜN
YÜKSELMESİ MÜMKÜN DEĞİLDİR
• BU YÜZDEN KADIN ERKEK BÜTÜN TÜRK
MİLLETİNİN YÜKSELTİLMESİ İÇİN
GEREKEN YAPILMALIDIR
• HİÇ DURMADAN ÇAĞDAŞ UYGARLIK
YOLUNDA YÜRÜNDÜĞÜNÜN HER ALANDA
GÖSTERİLMESİ GEREKİR
SONUÇ
• KADIN SADECE “ANA” VE “BACI” DEĞİLDİR
• BU ROLLER DE ELBETTE ÖNEMLİDİR
• KADIN “ARKADAŞ” “EŞ” “ÜRETİCİ” YÖNETİCİ”
•
•
DURUMLARINI DA BÜTÜNÜYLE İÇERMELDİR
ÇAĞDAŞ UYGARLIK HEDEFİ ANCAK EŞİTLİKÇİ
ÜRETİCİ BİR TOPLUMDA GERÇEKLEŞİR
BU GÜNLERİN YAKINDA OLMASI DİLEĞİYLE