yuNaN TaNrIlarI

E T KİNLİK
4
1.................................
2...............................................................................................
3.......................
U Y G A R L I K L A R
T A R İ H İ - I
N İ L G Ü N
Y A M A N
YUNAN TANRILARI
4......................................................................
5..................................
6...............................................................
212
DKIH I-uygarliklar tarihi.indd 212
03.11.2014 12:03:20
8.........................................................................
9......................................................
11.....................................................
12............................................................
Y
U
N
A
N
U
Y
G A
R
10......................................................................................
L
I
Ğ
I
7..............................
213
DKIH I-uygarliklar tarihi.indd 213
03.11.2014 12:03:22
K a yn a k 1 :
BÜYÜK TANRILAR
Zeus: Hükümdar ve babadır. Göğe ve bütün atmosfer olaylarına hükmeder. Simgeleri kalkan, asa,
taht, yıldırım, meşe, kartaldır.
Hera: Zeus’un karısıdır. Evlilik ve doğum tanrıçasıdır. Simgeleri zambak, inek ve tavustur.
Hades: Zeus’un kardeşi, ölülerin zindancısıdır. Toprağın derinlerindeki zenginliğin sahibidir.
Simgeleri bolluk boynuzu ve görünmez miğferdir.
Poseidon: Zeus’un kardeşi ve deniz tanrısıdır. Pınarları fışkırtan, atları ve boğaları evcilleştirenin o
olduğuna inanılır. Simgeleri üç dişli yaba, at ve balıktır.
Ares: Zeus ve Hera’nın oğludur. Savaş tanrısı olup akbabayla simgelenir..
N İ L G Ü N
Y A M A N
Dionysos: Zeus’un oğullarındandır. Şarap, bitki büyütme, bereket ve tiyatro tanrısı olarak anılır.
Simgeleri üzüm asması, sarmaşık, panter, asa ve bolluk boynuzudur.
Apollon: Zeus’un oğludur. Işık, kehanet, şiir ve müzik tanrısıdır. Salgın hastalıkları onun gönderip
onun iyi ettiğine inanılır. Simgeleri defne, yay, lir, yunus ve kargadır.
Hermes: Zeus’un oğludur. Hatiplerin, tüccarların ve hırsızların tanrısı olarak anılır. Ölenlerin
ruhlarına elçilik yapar ve yol gösterir. Simgeleri yılan ve kanatlı asadır.
Athena: Zeus’un kızıdır. Sanat, teknik, barış ve savaşın tanrıçasıdır. Simgeleri kalkan, mızrak,
zeytin dalı ve baykuştur.
Artemis: Zeus’un kızıdır. Hayvanların, bitkilerin ve çocukların tanrıçasıdır. Simgeleri sedir ve
maraldır.
Afrodit: Aşk, güzellik ve eğlence tanrıçasıdır. Simgeleri kuğu, serçe ve güvercindir.
Demeter: Zeus’un kız kardeşidir. Tarımın ve yaşamın yenilenmesinin tanrıçası olarak bilinir.
Simgeleri buğday başağı, haşhaş ve evcil domuzdur.
U Y G A R L I K L A R
T A R İ H İ - I
(Estin, Colette ve H. Laporte, Yunan ve Roma Mitolojisi, Tübitak Yayınları, 2012, s. 98-99)
ÇALIŞMA SORULARI (1)
1. Resimdeki tanrı ve tanrıçaların hangileri olduklarını bularak noktalı yerlere yazınız.
2. Tanrılarının özelliklerini incelediğinizde Yunan toplumunda hangi kavram ve
olguların önemli bir yere sahip olduğu yargısına varıyorsunuz?
214
DKIH I-uygarliklar tarihi.indd 214
03.11.2014 12:03:22
Kay n a k 2 :
GÜZELLİK YARIŞMASI
Olimpos tanrıları, kavga (geçimsizlik) tanrıçası
Eris’i yeni evlilerin arasını açmasın diye, Peleus’la
Thetis’in düğününe çağırmamışlardı. Durumdan
haberdar olan tanrıça Eris öç almak amacıyla gelir
ve konukların arasına karışır. Altın bir elmanın üstüne “Tanrıçaların en güzeline” sözlerini yazarak
tanrıların eline tutuşturur. Tanrılar elden ele dolaştırdıkları elmayı, tanrıçalardan birine vermeye
cesaret edemez. Tanrılar tanrısı Zeus zor durumu
fark ederek tanrıçalar arasında bir güzellik yarışması düzenlemeyi uygun bulur. Hakem olarak
ölümlülerin en yakışıklısı, kral Priamos’un elli oğlundan biri olan Troyalı Paris’i tayin eder. İlk ele-
meyi yapan Zeus, üç tanrıçayı son seçmeye bırakır.
Son elemeye kalan Hera, Athena ve Afrodit, kendilerini seçmesi için Paris’e vaatlerde bulunurlar:
Hera, Asya İmparatorluğu’nu; Athena, bilgeliği ve
savaşlarda zafer kazanmayı; Afrodit ise ona ölümlülerin en güzelinin, Zeus ile Leda’nın kızı, Sparta
kralı Menelaos’un karısı Helena’nın aşkını sunar.
Sonuncu vaade dayanamayan Paris en güzel tanrıça olarak Afrodit’i seçer. Ne var ki öbür tanrıçalar
kıskançlığa kapılarak ondan öç almaya karar vermişlerdir.
(Hançerlioğlu, Orhan, İnanç Sözlüğü, Remzi Kitabevi,
1975, s. 220)
ÇALIŞMA SORULARI (2)
1. Seçeceğiniz Yunan tanrılarından biriyle ilgili mitolojik bir öykü bularak defterinize
yazınız.
2. Yukarıdaki resimler ile tanrıların özelliklerini betimleyen yazı ve mitolojik
Y
U
N
A
N
U
Y
G A
R
L
I
hakkında neler söylenebilir?
Ğ
3. Sadece tanrı ve tanrıçalara ilişkin yukarıdaki resimler incelendiğinde, Yunan heykel sanatı
I
öykülerden yola çıkarak Yunan dini ile tanrılarının genel özelliklerini saptayınız.
KAYNAKLAR
Gombrich, E.H., Sanatın Öyküsü, Remzi Kitabevi, 1971, s.54, 68, 70
215
Estin, Colette ve Laporte, Helene, Yunan ve Roma Mitolojisi, Tübitak Yayınları, 2013
Hançerlioğlu, Orhan, İnanç Sözlüğü, Remzi Kitabevi, 1975
DKIH I-uygarliklar tarihi.indd 215
03.11.2014 12:03:23