BÜ-TÜSİAD Dış Politika Forumu 4 Ocak 2006 günü Boğaziçi

BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ-TÜSİAD
DIŞ POLİTİKA FORUMU
KONFERANS BİLGİ NOTU
BÜ-TÜSİAD Dış Politika Forumu 4 Ocak 2006 günü Boğaziçi Üniversitesi Rektörlük
Konferans Salonunda “Yükselen Güç Çin ve Türkiye ” konulu bir konferans düzenlemiştir.
Açılış konuşmasını TÜSİAD International Başkanı ve Yüksek İstişare Konseyi Üyesi Sayın
Aldo Kaslowski’nin yaptığı konferans iki oturumda gerçekleşmiştir.
“Çin’in Bölgesel Yaklaşımları ve Türkiye” başlıklı ilk oturumun başkanlığını TÜSİAD’ın
ekonomik ilişkiler ve ekonomik araştırmalardan sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Ümit
İzmen yapmıştır. Bu oturumda ilk olarak Pekin Üniversitesi Uluslararası İlişkiler
Bölümü’nden Prof. Dr. Wang Suolao “Çin’in Orta Doğu Yaklaşımları ve Türk -Çin İlişkileri”
başlıklı sunumuyla yer almıştır. “Çin’in barışçıl yükselişi” kavramının altını özellikle çizen
Prof. Wang, Çin-Ortadoğu ilişkilerini kavramaya yönelik dört temel nokta üzerinde
durmuştur: Çin’in giderek artan enerji ihtiyacı, Çin ve Ortadoğu arasındaki ticaret potansiyeli,
Çin’in Tayvan ve Doğu Türkistan için politik destek gereksinimi, Çin’in Ortadoğu barış
sürecine katkısı. Oturumun ikinci konuşmacısı olan Dış ticaret Müsteşarlığından TC Pekin
Eski Ticaret Müşaviri Bekir Aslaner “Türk-Çin Ticaret İlişkileri” başlıklı sunumunda, TürkÇin ekonomik ilişkilerini tarihsel perspektifle ele alarak Çin’in dünya pazarlarına giderek
artan nüfuzunun Türk ekonomisine ihracat, ithalat ve yatırım bağlamında etkilerini analiz
etmiştir. Aslaner, hem Çin lehine açık veren dış ticaretimizin toparlanması hem de Türk
mallarının Çin malları karşısında rekabet gücünü arttırabilmesi için Türk ekonomisinin daha
fazla kurumsallaşmasının, ekonomik faaliyetlerin sağlıklı piyasa şartları altında
gerçekleşmesinin ve işadamlarının Çin pazarına yönelik iş geliştirme faaliyetlerinde
bulunmasının önemini vurgulamıştır.
Konferansın, BÜ-TÜSİAD Dış Politika Forum Direktörü Doç. Dr. Gülden Ayman’ın oturum
başkanlığını yürüttüğü ikinci bölümünde “Enerji ve Güvenlik Ekseninden Türk-Çin İlişkileri”
değerlendirilmiştir. İlk konuşmacı olan, ASAM Genel Koordinatörü Necdet Pamir, “Çin’in
Enerji Politikaları ve Olası Türk-Çin İşbirliği alanları” başlıklı sunumunda Çin’le Türkiye
arasında enerji alanındaki işbirliğinin son derece yetersiz olduğunu belirterek, her iki ülkenin
de sadece resmi kurumları aracılığıyla değil, sivil toplum kurumları, üniversiteler ve düşünce
kuruluşları vasıtasıyla enerji alanında işbirliği arayışlarını hızla arttırması ve ortak yatırım
alanlarını belirlenmesi gerektiğini ifade etmiştir. İkinci konuşmacı olan Çin Silahsızlanma ve
Silahların Denetimi Kuruluşu Direktörü Dr. Teng Jianqun “Çin Nükleer Siyaseti ve Büyük
Güçler Arasındaki İşbirliği” başlıklı sunumuyla oturumda yer almıştır. Dr. Teng, Çin nükleer
siyasetinin üç ana özelliği olduğunu ifade etmiştir: “nükleer gücün kullanılacak son askeri
araç olması”, “Minimum nükleer güç kullanımı”,“Çin’in nükleer silahsızlanmayı
desteklemesi”. Küresel dünyada büyük güçler arasındaki ilişkilere çatışma yerine işbirliği
1
ekseninden yaklaşılmasının gerekliliğinden hareket eden Bay Teng ABD ve Çin arasındaki
işbirliği ve uzlaşma dinamiklerini açığa çıkarmaya çalışmıştır. Oturumun son konuşmacısı
“Çin’in Ortadoğu Politikaları ve Güvenlik Boyutunda Türkiye’ye Etkileri” başlıklı
sunumuyla Genelkurmay Başkanlığı’na bağlı Askeri Tarih ve Strateji Etüt Başkanlığı’ndan
Uzman Kutay Karaca olmuştur. Çin’in güçlü ekonomik duruşunun bir hegemonik süper güç
olma stratejisine evirildiğinin belirtildiği sunumda Çin’in Ortadoğu politikalarının enerji,
güvenlik ve ABD karşıtlığı olduğu vurgulanmıştır. Çin’in Ortadoğu’ya yönelimiyle bölgede
işbirliği yapılabilecek önemli alanların olduğunu ifade eden Kutay Karaca, ancak bu
işbirliğinin Çin’in Doğu Türkistan konusunda Türkiye hakkındaki önyargılarından
vazgeçmesine bağlı olduğunun altını çizmiştir.
2