Slayt 1
advertisement
ULUSLARARASI İKTİSAT DERS-4 SLAYT GÖSTERİSİ • Slaytların fotokopi veya elektronik ortamda kopyalanması, her ne şekilde olursa olsun çoğaltılması, bilgisayarlara veya CD vb. depolama araçlarıyla çoğaltılması ve ticari olarak kullanılması yasaktır. • Dersi öğrenmek için sadece bu slaytların kullanılması yetersizdir. Tavsiye edilen ek kaynaklara başvurulması zorunludur. Slaytlar derslerde anlatılan tüm konuları kapsamamaktadır. Yatay Eksendeki Malın İhracatçısı Ülkenin Teklifinin Artması Fu Televizyon t2 t1 β açısı büyümüştür. Televizyonun (Japorya’nın) dış ticaret hadleri iyileşmiştir TT2 F U1 TT1 FU2 D2 D1 JT1 M TE Türkiye - + ? Japonya + + + Açısı küçülmüştür. Buğdayın (Türkiye’nin) dış ticaret hadleri kötüleşmiştir Dış Ticaret Hacmi Artmıştır 0 b1 b2 Buğday Fu M TE Türkiye - + ? Japonya + + + Türkiye için + ve – iki refah etkisi vardır. Toplam etkinin ne olduğu, hangi etkinin büyük olduğuna bağlıdır. Rakamlı örneklerle çalışmış olsaydık, sonucu rakam olarak bulabilirdik. Rakam olmamasına rağmen, yine de sonucu tahmin edebiliriz. Bunun için malların esnekliklerini bilmek gerekir. Esneklikler ise İktisada Giriş derslerinde öğretilmiş olmalıdır. Et= Miktardaki Yüzde Değişme Fiyattaki Yüzde Değişme • Talep kanununa göre bir • • malın fiyatı ile talep edilen miktarı arasında ters yönlü ilişki vardır Fiyat artarsa, talep azalır. Fiyat azalırsa talep artar Fiyat değişmeleri karşısında miktarın ne oranda değişeceği, malın esnekliğine bağlıdır. = ∆M/M ∆F/F • Örneğin, Türkiye’nin dış • • ticaret hadlerinin %10 kötüleştiğini, yani buğdayın fiyatının %10 düştüğünü kabul edelim. Önceki örnekte dış ticaret hadlerindeki değişmenin eksi olduğunu hatırlayalım. O halde, fiyat düşerse dış ticaret hacmi artacaktır. Yani İhracat artacaktır. Ama Yüzde kaç? Eğer Et=1 ise Sonucun 1 çıkabilmesi için Dış Ticaret Hacmindeki değişme %10 olmalıdır Et= Miktardaki Yüzde Değişme Fiyattaki Yüzde Değişme = ∆M/M ∆F/F Buğdayın (Türkiye’nin) Dış ticaret hadlerinin %10 kötüleştiğini kabul edersek, dış ticaret hacmindeki değişme, buğdayın dış talep esnekliğine bağlıdır. • Eğer Et=1 ise • Eğer Et>1 ise (Örneğin 2 ise) • Eğer Et<1 ise (Örneğin 0.5 ise) • Eğer Et=0 ise Et= Et= Et= Et= %10 -%10 %20 -%10 %5 -%10 %0 -%10 = -1 = -2 = -0.5 = 0 Fu M TE Türkiye -10 +10 0 Japonya + + + Türkiye -10 +20 + Japonya + + + Türkiye -10 +5 - Japonya + + + Türkiye -10 0 - Japonya + + + Türkiye’nin Teklif Eğrisi neden sağ tarafa kayar? • Sadece Türkiye’nin teklif eğrisi yer değiştirdiğine göre, sadece Türkiye’deki arz ve talepte değişiklikler oldu demektir. • Japonya’nın teklif eğrisi yerinde durduğuna göre, Japonya’da arz ve talep şartlarında bir değişiklik olmamıştır. Teklif Eğrisi neden sağ tarafa kayar? TV çok istenir Türkiye’de TV’nin Marjinal Faydası Artacak İhraç Buğday’ın TV’nin Fiyatı Buğday Malının Marjinal Artacak Az istenir Fiyatı Faydası Değişmeyecek Düşecek Buğday Arzı Artmış OLABİLİR Türkiye’de T TV arzı azalmış F DİKKAT Fiyatı Artan F T Bu durum İthal Malına teklif eğrisinin Kendi malından sağa kayması D1 Daha fazla vermeye Razı olunur f1 İle gösterilir Bu durum A teklif eğrisinin kaymasıA2 Dsağa 1 İle gösterilir Buğday’ın Fiyatı Düşecek A2 İthal Malının Fiyatı Değişmeyecek OLABİLİR Fiyatı Düşen A TV ve Buğdayın Arz ve Talepleri Maldan birim İthal Malına teker teker değişebileceği gibi Bir Daha fazla vermeye f1 Razı olunur hepsi aynı anda da değişebilir. Hatta, İthal M bazen bir tanesiBuğday’ın Buğday’ın M teklif eğrisini Marjinal m Malının Buğday m1 1 Fiyatı Faydası Fiyatı bollaşacak yönde artıracak değişirken, Düşecek Düşecek Değişmeyecek Türkiye’de Buğday talebi azalmış OLABİLİR İhraç TV’nin Türkiye’de TV talebi artmış OLABİLİR TV’nin diğeri azaltacak yönde F Marjinal Malının TV Fiyatı Faydası Fiyatı F kıtlaşacak T Artacak değişebilir. A Artacak Değişmeyecek T Fiyatı Düşen Bu durum A Bu durumda hangisinin fazla olduğuna Maldan teklif eğrisinin D1 Bir birim İthal Malına sağa kayması ne bakılarak teklif eğrisinin yönde D 1 Daha fazla vermeye f1 Fiyatı Artanİle Bu durum f1 Razı olunur gösterilir kayacağına karar verilir İthal Malına teklif eğrisinin sağa T2 kayması İle gösterilir m1 M Kendi malından Daha fazla vermeye Razı olunur T2 m1 M Buğday Arzında Artış F T f1 f2 A A2 D1 D2 m1 m2 M Buğday arzındaki artışlar, buğdayın arz fonksiyonuna bağlıdır. Buğday Arz eğrisini sağa kaydıran etkenler, burada da teklif eğrisini sağa Kaydırır. Bu etkenler, arz fonksiyonunda, buğdayın kendi fiyatı dışındaki değişkenlerdir. Örneğin, • Diğer Malların Fiyatı düşmüş • Faktör fiyatları azalmış • Faktör miktarı artmış • Üretici sayısı artmış • Devlet Sübvansiyon vermiş • Devlet vergi İndirimi yapmış v.b. sayılabilir Buğday Talebi Neden Azalır? Buğday talebindeki azalışlar, buğdayın talep fonksiyonuna bağlıdır. Buğday Talep eğrisini sola kaydıran etkenler, burada da teklif eğrisini sağa kaydırır. Bu etkenler, talep fonksiyonunda, buğdayın kendi fiyatı dışındaki değişkenlerdir. Örneğin, • İkame mallarının fiyatı düşmüş • Tamamlayıcı malların fiyatı artmış • Gelir azalmış, • Zevk ve tercihler buğday aleyhine değişmiş, • Tüketici sayısı azalmış vb. olabilir. Bir malın talep esnekliği nedir? • Her malın talep esnekliğini ezbere bilmek mümkün değildir. • Malların talep esnekliğini çıkarabilmek için talep esnekliğini belirleyen faktörleri bilmek gerekir • Bu konu İktisada Giriş derslerinde verilmiştir. Yine de tekrar etmekte fayda vardır. • Özetlemek gerekirse; Talep esnekliğini Belirleyen Faktörler Mallara Duyulan İhtiyacın Şiddeti Az ise (Lüks Mallar) Fazla Oldukça İkame Malları Var mı? Mala Yapılan Harcamanın Tüketici Bütçesindeki Yeri Fazla Oldukça Az Oldukça Fazla ise (Zorunlu Mallar) Az Oldukça Zaman Esneklik Yüksek Kısaldıkça Uzadıkça Esneklik Düşük Buğday Örneğinde • Buğday zorunlu bir maldır • Tüketici bütçesindeki oransal yeri düşüktür • İkame malları nispeten azdır Dolayısıyla, Buğdayın esnekliği düşüktür Uygulaması kolay olsun diye ebuğday=0,5 olarak alınırsa, Türkiye’nin teklif eğrisi arttığında Türkiye’nin refahı olumsuz etkilenecektir (negatif) denilebilir Yatay Eksendeki Malın İhracatçısı Ülkenin Teklifinin Azalması β açısı küçülmüştür. Televizyonun Televizyon (Japorya’nın) dış ticaret hadleri TT 2 kötüleşmiştir FU2 Fu FU1 TT1 JT1 t1 t2 D1 D2 M TE Türkiye + - ? Japonya - - - Açısı büyümüştür. Buğdayın (Türkiye’nin) dış ticaret hadleri iyileşmiştir Dış Ticaret Hacmi Azalmıştır 0 b2 b1 Buğday Fu M TE Türkiye + - ? Japonya - - - Türkiye için + ve – iki refah etkisi vardır. Toplam etkinin ne olduğu, hangi etkinin büyük olduğuna bağlıdır. Rakamlı örneklerle çalışmış olsaydık, sonucu rakam olarak bulabilirdik. Rakam olmamasına rağmen, yine de sonucu tahmin edebiliriz. Bunun için malların esnekliklerini bilmek gerekir. Esneklikler ise İktisada Giriş derslerinde öğretilmiş olmalıdır. Et= Miktardaki Yüzde Değişme Fiyattaki Yüzde Değişme • Talep kanununa göre bir malın fiyatı ile talep edilen miktarı arasında ters yönlü ilişki vardır • Fiyat artarsa, talep azalır. Fiyat azalırsa talep artar • Fiyat değişmeleri karşısında miktarın ne oranda değişeceği, malın esnekliğine bağlıdır. = ∆M/M ∆F/F • Örneğin, Türkiye’nin dış ticaret hadlerinin %10 iyileştiğini, yani buğdayın fiyatının %10 arttığını kabul edelim. • Önceki örnekte dış ticaret hadlerindeki değişmenin pozitif olduğunu hatırlayalım. • O halde, fiyat artarsı dış ticaret hacmi azalacaktır. Yani İhracat azalacaktır. Ama Yüzde kaç? Sonucun 1 çıkabilmesi için Dış Ticaret Hacmindeki değişme -%10 olmalıdır Et= Miktardaki Yüzde Değişme Fiyattaki Yüzde Değişme = ∆M/M ∆F/F Buğdayın (Türkiye’nin) Dış ticaret hadlerinin %10 iyileştiğini kabul edersek, dış ticaret hacmindeki azalma, buğdayın dış talep esnekliğine bağlıdır. • Eğer Et=1 ise • Eğer Et>1 ise Et= Et= (Örneğin 2 ise) • Eğer Et<1 ise (Örneğin 0.5 ise) • Eğer Et=0 ise Et= Et= -%10 %10 -%20 %10 -%5 %10 -%0 %10 = -1 = -2 = -0.5 = 0 Fu M TE Türkiye +10 -10 0 Japonya - - - Türkiye +10 -20 - Japonya - - - Türkiye +10 Japonya - - - Türkiye +10 0 + Japonya - - - -5 + Türkiye’nin Teklif Eğrisi neden Sol tarafa kayar? • Sadece Türkiye’nin teklif eğrisi yer değiştirdiğine göre, sadece Türkiye’deki arz ve talepte değişiklikler oldu demektir. • Japonya’nın teklif eğrisi yerinde durduğuna göre, Japonya’da arz ve talep şartlarında bir değişiklik olmamıştır. Japonya’nın Teklifinin Azalması Fu M TE Türkiye - - - Japonya + - ? Televizyon TT1 β açısı büyümüştür. Televizyonun (Japorya’nın) dış ticaret hadleri iyileşmiştir FU2 JT1 t1 t2 FU1 D2 D1 JT2 Açısı küçülmüştür. Buğdayın (Türkiye’nin) dış ticaret hadleri kötüleşmiştir Dış Ticaret Hacmi Azalmıştır 0 b2 b1 Buğday Fu M TE Türkiye - - - Japonya + - ? Japonya için + ve – iki refah etkisi vardır. Toplam etkinin ne olduğu, hangi etkinin büyük olduğuna bağlıdır. Rakamlı örneklerle çalışmış olsaydık, sonucu rakam olarak bulabilirdik. Rakam olmamasına rağmen, yine de sonucu tahmin edebiliriz. Bunun için malların esnekliklerini bilmek gerekir. Siz de bunu artık biliyorsunuz. Sonucun -2 çıkabilmesi için Dış Ticaret Hacmindeki değişme -%20 olmalıdır Et= Miktardaki Yüzde Değişme Fiyattaki Yüzde Değişme = ∆M/M ∆F/F Televizyonun (Japonya’nın) Dış ticaret hadlerinin %10 iyileştiğini kabul edersek, dış ticaret hacmindeki azalma, televizyonun dış talep esnekliğine bağlıdır. Televizyonun Talep Esnekliği Yüksektir. Örneğin Etv=2’dir Et= -%20 %10 ÇÜNKÜ = -2 Fu M TE Türkiye - - - Japonya +10 -20 - • Televizyon zorunlu bir mal değildir • Tüketici bütçesindeki oransal yeri yüksektir • İkame malları vardır Japonya’nın Teklifinin Artması β açısı küçülmüştür. Televizyon Televizyonun (Japorya’nın) dış ticaret hadleri kötüleşmiştir t2 FU2 Fu FU1 TT1 JT2 M TE Türkiye + + + Japonya - + ? D2 JT1 t1 D1 Açısı büyümüştür. Buğdayın (Türkiye’nin) dış ticaret hadleri iyileşmiştir Dış Ticaret Hacmi Artmıştır 0 b1 b2 Buğday Sonucun -2 çıkabilmesi için Dış Ticaret Hacmindeki değişme +%20 olmalıdır Et= Miktardaki Yüzde Değişme Fiyattaki Yüzde Değişme = ∆M/M ∆F/F Televizyonun (Japonya’nın) Dış ticaret hadlerinin %10 kötüleştiğini kabul edersek, dış ticaret hacmindeki azalma, televizyonun dış talep esnekliğine bağlıdır. Televizyonun Talep Esnekliği Yüksektir. Örneğin Etv=2’dir Et= +%20 -%10 ÇÜNKÜ = -2 Türkiye Japonya Fu M TE + + + -10 +20 • Televizyon zorunlu bir mal değildir • Tüketici bütçesindeki oransal yeri yüksektir • İkame malları vardır +
