Hormon Bozuklukları - BitkiselDestek.com

advertisement
Hormon Bozuklukları
http://bitkiseldestek.com/hormon-bozukluklari/
Hormon Bozuklukları
Hormon Bozuklukları Genel
Hormon bozuklukları hakkında bilmek istedikleriniz ve daha fazlası için aşşağıdaki makaleye bakabilirsiniz...
Hormon Bozuklukları
Hormonal dengenin bozulması hormon bozukluklarına yol açar. Düzenleyici
organlardaki (hipotalamus ve hipofiz) bozukluk diğer hormon bezlerini
etkiler ve çeşitli şikâyetlere neden olur. Bu bozukluk iç salgı
bezlerinden birinde olmuşsa, yalnız bu bez tarafından yapılan hormon
salgılanması etkilenir. Bez dokusunun faaliyetinin az veya çok oluşuna
göre, hormon salgılanması da çok veya az olur. Fazla olmasına neden,
genellikle bezlerde tümör oluşmasıdır. En iyi bilinen hormon bozukluğu,
şeker hastalığıdır.
Hormon bozukluklarında esas hormon bozuklukları (iç salgı bezi
faaliyetinin bozukluğu) ile ikincil hormonal bozukluklar (iç salgı
bezinin fonksiyonunun normal olduğu ancak diğer hormonlar tarafından
düzenlenemediği) arasında ayırım yapmak gerekir. Bu ikinci durumda,
hastalıkların çoğuna tiroid, adrenal ve gonadlar gibi bezleri uyaran
çeşitli hormonlar salgılamakla görevli hipofizdeki bozukluklar neden
olur. Eğer hipofizin tümü zarar görmüşse (kafatası tabanındaki
kırıklardaki gibi) buna panhipopitütarizm denir. İlgili patolojik
tabloya Sismonds hastalığı veya doğumdan sonra meydana gelmişse Sheehan
sendromu denir. Uyarıcı veya frenleyici hormonlar zerk edilerek (uyarma
ve frenleme testleri) hormonların işlevlerinin yolunda gidip gitmediği
kontrol edilir. Bazen bir tümörün büyümesinden ötürü o denli çok bez
dokusu oluşur ki, frenleme testine biraz reaksiyon gösterilmiş olsa
bile, hormon üretimi hep fazladır.
Organ çok çalışıyorsa, bez dokusunun bir kısmı alınır. Tümör olduğu
zaman bezin tümünü almak gerekir. Ne yazık ki adrenal, yumurtalık ve
erbezlerinde tümörler hemen hemen hiçbir zaman tek yanlı değildirler.
Eğer öyle olsaydı, bezlerin bir tarafı alınır, onun işlevini de geride
kalan kısım görürdü. Bez dokusunun tümü alındığında eksilen hormonların
yerine ilaç verilir. Artık bazı hormonların kimyasal sentezi
olanaklıdır. Diğerleri hala ölü hayvanların hormon bezleri gibi doğal
kaynaklardan elde edilir. Bu yolla elde edilen ensülinle şeker
hastalarının uzun yıllar yaşamasını sağlamak olanaklıdır.
Hipofiz Hormonları
Hipofiz de dolaysız olarak faal olan bazı hormonlar salgılar. Çocuklarda
büyüme hormonunun fazla üretilmesi anormal gelişmeye (jigantizm) yol
açar, yetişkinlerde ise akromegaliye neden olur. Bu ikincisinden
kemikler büyümeye devam etmez ancak eller, ayaklar, burun, dudaklar, dil
ve iç organlar gibi bedenin öteki kısımları gelişirler. Çocuklarda bu
hormondaki yetersizlik cüceliğe yol açar. Antidiüretik hormonun yetersiz
olduğu durumlarda, böbrekler tarafından suyun bedenden atılmasında
bozukluk görülür. Bu duruma diyabetes insipidus, (şekersiz diyabet)
denir; bazen günde 15 litreye kadar idrar çıkarılır.
Tiroid Hormonları
Aşırı tiroid hormonu bulunması ile (hipertiroidizm) bu hormonun
eksikliği (hipotiroidizm) arasında bir ayırım yapmak gerekir.
Hipertiroidizm yalnız çok faal olan doku veya fazla miktarda hipofiz
hormonundan ileri gelmez, aynı zamanda tiroidi uyaran başka maddelerden
ötürü de oluşur. Bilimsel olarak çok hızlı bir metabolizma görülür;
hastalar heyecanlıdır, zayıflarlar, ishal olurlar, sürekli terlerler vs.
Hipertiroidizmin en iyi bilinen şekli Basedow hastalığıdır. Tiroid
hormonunun noksanlığı tam ters etki yapar ve şişmanlık, uyuşukluk ve
kabızlığa neden olur. Karakteristik bir belirtisi, şeker içeren mukusun
birikimiyle derinin sertleşmesi, miksedemadır. Tiroid hormonunun üretimi
için iyoda gereksinme olduğundan iyot eksikliği hipotiroidiye neden
olur. Henüz bebeklik çağında başlarsa, bir çeşit cücelik olan kretenizme
yol açar. Guatr, tiroid bezinin genişlemesidir. Bazen iyot
eksikliğinden olur. Hipofiz fazladan uyarıcı hormonlar salgılar, böylece
tiroid dokusu miktarı artar. Ancak, guatrların başka nedenleri de
vardır ve örneğin hipertiroidizmle birlikte de meydana gelebilirler.
Dolayısıyla guatr deyimi tiroidin işlevi ya da bozukluğun nedeni
hakkında pek fikir vermez.
Paratiroid Hormonu
Bu hormonun yetersizliği kandaki kalsiyumun eksilmesine yol açar
(hipoparatiroidizm) ve kaslarda aşırı duyarlılık ve spazmlar meydana
gelir (tetani). Bu hormondan fazla miktarda varsa (hiperparatiroidizm)
kalsiyum azalmasından dolayı kemikler zayıflar ve kolaylıkla kırılırlar.
Pankreatik Hormonlar
Pankreastaki hormonun üretiminde görülen bozukluklar hemen hemen her
zaman ensülin üretimini de kapsar. Ensülinoma çok miktarda ensülin
salgılayan bir tümördür. Sonuç olarak, kandaki şeker miktarı çok düşer
ve açlık nöbeti ve uyuşukluk yaratır. Daha önemlisi, ensülin
yetersizliğinin neden olduğu şeker hastalığıdır (diabetes mellitus).
Sonuçta, beden hücreleri kandan glikozu yeterli derecede hızlı
ememezler. Böylece hücrelerde beslenme yetersizliği görülür. Bu kısmen
yağ metabolizmasının hızlandırılmasıyla kapatılır, fakat sonuç olarak
kandaki keton hücreleri artar. Bunlar normal yağ metabolizmasının ara
ürünleridir ancak fazla miktarda bulunurlarsa beden tarafından yeterli
derecede işlenemezler. Dolayısıyla, şeker hastalığının belirtileri bir
yandan kandaki glikoz fazlalığı (hiperglisemi), öte yandan da kanın
asitlenmesine (asidoz) ve bilinçsizliğe (diyabetik koma) yol açan
genellikle asitli keton hücrelerinin fazla miktarda bulunuşudur.
Akciğerlerde keton hücreleri asetona dönüşerek nefese tipik bir koku
verirler. Kanda yüksek miktarda bulunan glikoz, bedenden atılan fazla
suyla birlikte glikozun da atılmasını sağlar (glükozüri). Anormal
derecede susama (polidipsia) ve fazla miktarda idrara çıkma (poliüri)
şeker hastalığının tipik belirtileridir. İki çeşit şeker hastalığı
vardır. Gençlikte olan şeker hastalığı genellikle doğuştan vardır ve
Langerhans adacıklarındaki beta hücrelerinin yetersiz faaliyetinden
dolayı meydana gelir. Bu bozukluk, ensülinle tedavi edilir. İleri yaşta
meydana gelen şeker hastalığında, beta hücreleri yavaş yavaş daha az
faal olmaya başlar; ensülin eksikliği genellikle ciddi değildir. Bu tür
şeker hastaları çoğunlukla, sıkı bir rejim ve kilonun azaltılması
yoluyla tedavi edilirler. Bazen ağızdan alınan ilaçlara da gereksinme
duyulur. Bunlar beta hücrelerinin daha fazla ensülin üretmeleri için
uyarırlar.
Adrenal Hormonlar
Feokromositom, adrena medullanın bir tümörüdür ve çok miktarda adrenalin
salgılanmasından dolayı meydana gelir. Adrenal korteksteki bozukluklar
daha önemlidir. Çeşitli bazı hormonların aşırı miktarda bulunması
Cushing sendromuna yol açar; bunun işaretleri de belli yerlerde yağ
birikimi (kafanın, boynun ve gövdenin şişmanlaması) ile kasların ve
kemiklerin zayıflamasıdır. Eğer yalnızca mineralokortikoid fazlalığı söz
konusuysa, bu da en önemli belirtisi aşırı yüksek kan basıncı olan Corn
sendromuna yol açar. Adrenal korteks hormonlarının yetersizliği,
eksilen hormonların yerine başkalarının koyulmasıyla tedavi edilen
Addison hastalığına neden olur. Tuz kaybı sonucu, hasta çabuk yorulur.
Kan basıncı düşüktür ve hastalıklara olan direnci azalır. Eğer bu
bozukluk yalnızca adrenal bezlerdeki hastalıktan ileri geliyorsa adrenal
bezini uyarmak için aşırı miktarda hipofiz hormonu (ACTH) üretilir.
ACTH derideki pigment üretimini arttırdığından sonuç olarak deri
koyulaşır.
Bazen adrenaller doğuştan bir hastalıktan ötürü (adrenojenital sendrom)
fazla miktarda cinsel hormon üretirler. Erkek çocuklarda, ergenlik çağı
çok erken başlar (pubertas praecox), kızlarda da ikinci erkek
nitelikleri gelişir (virilizm).
Cinsel Hormonlar
Cinsel hormonların aşırı üretimine çok az rastlanır ve özel bir şikâyete
neden olmazlar. Bu hormonların çok az üretilmesi sonucu ise erkeklerde
ve kızlarda cinsel özellikler gelişmez (hipogonadizm). Bu daha ileri
yaşta meydana gelirse, erkeğin ikincil cinsel özellikleri ve cinsel
isteği geniş ölçüde veya tamamen kaybolur. Dişi hormonlarının daha az
üretilmesi de genellikle virilizme neden olur (yaşlı kadınlarda görülen
sakal çıkması gibi). Buna neden adrenallerden çıkan endrojen
hormonlarının egemen etkisidir.
Hormon bozuklukları için hazırlanan bitkisel kürleri görmek için tıklayın..
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
Download