YENi BİR YÖNTEMLE aKİRAL AMİNO ASİTLERİN SENTEZLERİ

-9 0 -
YENi BİR YÖNTEMLE a-KİRAL AMİNO ASİTLERİN SENTEZLERİ
Ayhan S.Demir, Kenan Aydoğan, Nezire İbrahimzade, Mehran Mohammedi, Şerafettin
Demiç.
Orta Doğu Teknik Üniversitesi Fen Edebiyat Faküitesi Kimya Böiümü
06531 Ankara
a-Amino asitler biyolojltıp,biyokimya ve kimya
sahiptirler.
Özellikle
farmazide,ziraatte
ve
gıda
alanında
endüstrisinde
büyük öneme
büyük
miktarda
kullanılmaları, moleküler biyolojide ve protein mühendisliğinde temeî madde özelliğinde
olmaları bunların yeni yöntemlerle sentezlenmeleri çalışmaları güncelliğini devamlı
olarak korumaktadır. Bu çalışmada da yeni bir yöntemle kolay bulunur ucuz
maddelerden başlanarak şekilde görüldüğü gibi enansiyoseçici katalitik redüksiyon
reaksiyonlarla optik saf a-kirai amino asitler elde edilmiştir.
Başlangıç maddesi olarak furil ketonlar alınmış ve seçici reaksiyonlarla E ve Z
okzim eterlerine dönüştürülmüş, bunların da enansiyoseçici redüksiyonları yapılarak
optik saf furil aminler elde edilmiştir. Furil amino asitlerin furan halkaları oksitlenerek
karboksilik grubuna dönüştürülmesiyle değişik a-kiral amino asitler yüksek kimyasi ve
optik verimle elde edilmişlerdir. Amino asitlerin her İki optik antipodu ( R ve S ) kiral
katalizörün ve okzim eterin konfigürasyonu değiştirilerek elde edilmiştir.
{ E ) ( 2 )
( S ) Ve ( S )
T
X
HOOC'
R
{ R ) ve ( S )