gümrük müşavirliği - İzmir Gümrük Müşavirleri Derneği

• Gümrük Müşavirliği, ülkemizde
1909 yılından bugüne kadar 100
yıllı aşkın tarihsel sürecinde,
daima varlığını sürdürmüş.
05.02.2000 tarihinde yürürlüğe
giren 4458 sayılı Gümrük Kanunu
ile meslek unvanımızın adı
değiştirilmiş olup, nitelikleri ve
sorumlulukları artırılmış olan
Gümrük Müşavirliği sistemi
getirilmiştir. Gümrük Müşavirleri
her türlü gümrük işlemlerini
dolaylı temsilci olarak beyan ve
takip etmektedirler.
Gümrüklerde İş Takibi ve Gümrük Müşavirleri
• Eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi
tutulmasına ilişkin faaliyetler, GK 5 inci madde hükümleri
çerçevesinde, iş sahipleri ile bunların adına hareket edenler
tarafından doğrudan temsil yoluyla veya gümrük müşavirleri
tarafından dolaylı temsil yoluyla takip edilir ve
sonuçlandırılır.
• Devlet, belediye, il özel idareleri ve diğer kamu tüzel
kişilerinin amir ve memurları, özel hukuk tüzel kişilerinin
kendilerini temsile yetkili personeli, tüm gümrük işlemlerini
doğrudan temsil yoluyla takip edebilirler.
• Bütün kişiler, gümrük mevzuatı ile öngörülen tasarrufları ve
işlemleri bizzat kendileri takip edebilecekleri gibi bu
tasarruf ve işlemleri gerçekleştirmek üzere bir temsilci tayin
edebilir.
• Temsilci, temsil edilen kişi namına hareket ettiğini beyan
etmek, temsilin doğrudan veya dolaylı olduğunu belirtmek
ve sahip olduğu temsilnameyi gümrük idaresine ibraz
etmek zorundadır.
• Gümrük Müşavirleri dış ticaret işlemlerinde bilgisine
başvurulan, ülke sanayi ve ihracatına sunulan gümrük
hizmetlerinin kalitesini yükselten, sanayici, ihracatçı ve Gümrük
İdaresi ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılan
mesleki disiplin ve saygınlığa önem veren meslek mensupları
olarak faaliyet göstermektedirler.
• İthalatta gümrük yükümlülüğünde yükümlü, beyan sahibidir.
Dolaylı temsil durumunda, hesabına gümrük beyanında
bulunulan kişi de yükümlüdür. Dolaylı temsilde, temsilcinin
yükümlülüğü, beyanda kullanılan verilerin yanlış olduğunu
bildiği veya mesleği icabı ve mutat olarak bilmesi gerektiği
durumlarla sınırlıdır.
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri
• 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 227 ve 228’inci maddelerinde
yer alan şartları taşıyan gümrük müşavirliği izin belgesine
sahip olan, 2 Seri No’lu Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği
Tebliği kapsamındaki tespit işlemlerini yapan ve sonucunda
tespit raporu düzenleyen, Bakanlıkça adına yetki belgesi
düzenlenen gerçek kişi veya tüzel kişi ortağı gümrük
müşavirini ifade eder.
• Türkiye dış ticaret işlemlerinin %95’i gümrük müşavirleri
kanalıyla yapılmakta.
• Sadece İzmir’in ülkemizin dış ticaret işlemlerindeki payı %16
• Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın personel sayısı 15 bin
civarında iken, TÜRKİYE genelinde gümrük müşavirlik
şirketlerinde çalışan sayısı 80 bin kişi.
Ticaret Odası
FİRMA
DETAYI
Ön inceleme ve
Mevzuat
TSE
Gümrük Md.
ihr. Birliği
Bankalar
DTS
Borsa
Tarım il Md
Gümrük
Antrepoları
Sanayi Bakanlığı
Sanayi Odası
Zirai Karantina
Md.
Nakliye Firması
Gümrük
Laboratuar
Gümrük
Ambarı
GÜMRÜK REJİMLERİ VE GÜMRÜK BEYANI
GÜMRÜK REJİMLERİ
• SERBEST DOLAŞIMA GİRİŞ REJİMİ: Türkiye Gümrük bölgesine
gelen eşyanın Ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın
ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması ve Kanunen
ödenmesi gereken vergilerin tahsil edildiği rejim şeklidir.
• İHRACAT REJİMİ: Serbest dolaşımda bulunan eşyanın ihraç
amacıyla Türkiye gümrük bölgesi dışına çıkışına ilişkin hükümlerin
uygulandığı Ticaret politikası önlemleri ve gerektiği takdirde
ihracat vergileri de dahil olmak üzere çıkış işlemlerine ilişkin
hükümlerin uygulandığı rejim şeklidir.
• GÜMRÜK ANTREPO REJİMİ: İthalat vergilerine ve Ticaret politikası
önlemlerine tabi tutulmayan serbest dolaşıma girmemiş eşyanın
bir gümrük antreposuna konulmasına ilişkin hükümlerin
uygulandığı rejim şeklidir.
• DAHİLDE İŞLEME REJİMİ: Serbest dolaşımda olmayan eşyanın işlem
görmüş ürünlerin üretiminde kullanılmasından sonra Türkiye
gümrük bölgesinden yeniden ihraç edilmesi amacıyla gümrük
vergileri ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın
vergilerin teminata bağlanarak dahilde işleme rejimi kapsamında
eşyaların geçici olarak ithal edildiği rejim şeklidir.
• GEÇİCİ İTHALAT REJİMİ: Serbest dolaşıma girmemiş eşyanın ithalat
vergilerinden tamamen veya kısmen muaf olarak ve Ticaret
politikası önlemlerine tabi tutulmayan Türkiye gümrük bölgesi
içinde kullanılması ve bu kullanım sırasında olağan yıpranma
dışında herhangi bir değişikliğe uğramaksızın yeniden ihracına
olanak sağlayan hükümlerin uygulandığı rejim şeklidir.
• HARİÇTE İŞLEME REJİMİ: Serbest dolaşımda bulunan eşyanın
hariçte işleme faaliyetlerine tabi tutulmak üzere Türkiye gümrük
bölgesinden geçici olarak ihracı ve bu faaliyetler sonucunda elde
edilen ürünlerin ithalat vergilerinden tam veya kısmi muafiyet
suretiyle yeniden serbest dolaşıma girişine ilişkin hükümlerin
uygulandığı rejim şeklidir.
• GÜMRÜK KONTROLÜ ALTINDA İŞLEME REJİMİ: Serbest
dolaşıma girmemiş eşyanın Türkiye gümrük bölgesinde
ithalat vergilerine ve Ticaret politikası önlemlerine tabi
tutulmaksızın niteliğini veya durumunu değiştiren işlemlere
tabi tutulmaları ve bu işlemlerden elde edilen ürünlerin
gümrük vergileri üzerinden serbest dolaşıma girmelerine
ilişkin hükümlerin uygulandığı rejimdir.
• TRANSİT REJİMİ: İthalat vergileri ve Ticaret politikası
önlemlerine tabi tutulmayan serbest dolaşıma girmemiş eşya
ile, ihracatla ilgili gümrük işlemleri tamamlanmış eşyanın
gümrük gözetimi altında Türkiye gümrük bölgesi içindeki bir
noktadan diğer bir noktaya taşınması hükümlerin uygulandığı
rejimdir.
GÜMRÜK BEYANI
Gümrük rejimlerinden herhangi birine eşyaların beyanı
yapılabilmesi için öncelikle eşyanın yer aldığı G.T.İ.P.
(Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) kodu tespit edilir.
İstatistik pozisyonlarına bölünmüş Türk Gümrük Tarife
Cetvelinin ilk sütununda 12 rakamlı kod kullanılmıştır. İlk
altı rakam Armonize Sistem Nomanklatürü kodunu, 7-8
inci rakamlar AB'nin Kombine Nomanklatür kodunu, 9-10
uncu rakamlar farklı vergi uygulamalarımız nedeniyle
açılan pozisyonları gösteren kodlarını, 11-12 nci rakamlar
ise istatistik kodlarını göstermek için kullanılmıştır.
123456
78
9 10
AS Nomanklatür
Kombine
Milli alt
Kodu
Nomanklatür
Kodu
açılım kodu
11 12
İstatistik
kodu
Gümrük Beyannamesi
• Mükellef tarafından Gümrük Müşavirine tevdi edilen evraklar üzerinde
gerekli inceleme yapıldıktan sonra gümrük müşavirinin gerek görmesi
halinde ise eşyanın ön incelemesi yapılarak G.T.İ.P. Kodu tespit edilir.
• Mükellefin talebine uygun rejim beyanında bulunulmak üzere tespit
edilen G.T.İ.P. ve belgelerin uygunluğunun kontrolünden sonra gümrük
beyanı yapılır.
• Beyannamede imzası bulunan kişiler (Gümrük Müşavirleri beyanname
ve eki belgelerin uygunluğundan sorumludur.) cezai hükümlerin
uygulanması açısından beyannamede belirtilen bilgiler ile
beyannameye ekli belgelerin doğruluğu ve ilgili rejimin gerektirdiği
bütün yükümlülüklere uyulmasından sorumludur. Doğrudan temsil
durumunda bu sorumluluk adına hareket edilenlere aittir.
• Beyanın bağlayıcı olması nedeniyle beyanname başkasına
devredilemez; eşyanın başkalarına satılması beyan sahiplerini
yükümlülüklerinden kurtarmaz. Beyan edilen eşyanın G.T.İ.P.’i ile
gümrük idaresince yapılan kontrol neticesinde tespit edilen G.T.İ.P.’in
farklı olması sonucu, Gümrük idarelerinde yaşanan ihtilafların büyük bir
bölümünü oluşturmaktadır.
• GÜMRÜK BEYANI;
• Yazılı olarak
• Bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla
• Sözlü olarak
• Eşya sahibinin bu eşyayı bir gümrük rejimine tabi tutma
isteğini ifade ettiği herhangi bir tasarruf yoluyla,
yapılabilir.
• Aksine hüküm bulunmadıkça, eşyanın beyan edildiği gümrük
rejimine ilişkin tüm hükümlerin uygulanmasında esas alınacak
tarih, beyannamenin tescil edildiği tarihtir.
• Tescil edilmiş beyanname, ait olduğu eşyanın vergileri ve para
cezalarından dolayı taahhüt niteliğinde beyan sahibini bağlar
ve gümrük vergileri tahakkukuna esas tutulur.
• Gümrük antrepolarında bulunan eşya için, gümrükçe
onaylanmış bir işlem veya kullanım tayin edilmesine ilişkin
beyanname verilmesi halinde, gümrük işlemlerinin
beyannamenin tescil tarihinden itibaren 30 gün içinde
bitirilmesi gerekir.
• Bu süre içinde işlemleri bitirilemeyen eşya ile ilgili olarak
Tasfiye hükümleri uygulanır.
Beyannameye Eklenecek Belgeler
• Fatura
• Ayrıntılı Fatura
• Çeki Listesi
• Taşıma Belgeleri
• İşlenmiş Tarım Ürünleri Beyan Formu/Analiz Sonuç Raporu
• Kıymet Bildirim Formu
• Tercihli Tarife varsa..?
Menşe İspat Belgeleri – A.TR Dolaşım Belgesi
Beyannamenin İptali
• Beyannamenin iptaline ilişkin taleplerin beyannamenin tescil
edildiği tarihten itibaren 3 ay içerisinde yapılması gerekir.
Beyanın kontrolü türleri
a) Kırmızı hat; eşyanın muayenesi ile birlikte belge kontrolünün
de yapıldığı hattır.
b) Sarı hat; muayeneye gerek görülmeksizin eşyaya ait
beyanname ve eklerinin doğruluğunun ve birbiriyle
uygunluğunun kontrol edildiği hattır.
c) Mavi hat; Bakanlıkça belirlenen onaylanmış kişi statüsüne
sahip kişilerin yararlandığı ithalatta veya ihracatta, eşyanın
tesliminden önce belge kontrolüne veya muayeneye tabi
tutulmadığı hattır.
d) Yeşil hat; eşyanın belge kontrolüne veya muayeneye tabi
tutulmadığı hattır.
GÜMRÜKTE UZLAŞMA
Uzlaşmanın Kapsamı
• Beyan ile gümrük idaresince yapılan tespit sonucunda
belirlenen veya gümrük idaresince tespit edilmesinden önce
beyan sahibince bildirilen farklılıklara ilişkin tebliğ edilen
gümrük vergileri alacakları ile Kanunda ve ilgili diğer
kanunlarda öngörülen cezaların tümü uzlaşma kapsamındadır.
• Uzlaşmaya konu alacaklar hakkında yapılan denetim
sonucunda tespit edilen eksiklik veya aykırılıkların ek
tahakkuku yapılarak yükümlüye tebliğ edilen gümrük vergi
alacakları ile kesilen ve muhatabına tebliğ edilen para
cezalarının tümü uzlaşma kapsamındadır.
• Alacak: Gümrük Kanununu ve ilgili diğer kanunlar kapsamında
gümrük yükümlülüğü doğan ve gümrük idarelerince tahsili
gereken gümrük vergileri ile para cezalarını
Uzlaşmaya konu olabilecek GÜMRÜK VERGİLERİ
• Gümrük Vergisi
• İlave Gümrük Vergisi
• Tek ve Maktu Vergi
• Dampinge Karşı Vergi
• Subvansiyona Karşı Telafi Edici Vergi
• Katma Değer Vergisi
• Özel Tüketim Vergisi
• Ek Mali Yükümlülük
• Toplu Konut Fonu
• Tütün Fonu
• Ek Fon
• Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu
• Çevre Katkı Payı
• Telafi Edici Vergi(İhracat)
• TRT Bandrol Ücreti(Ticari olmayan eşya için)
Uzlaşmaya konu olabilecek PARA CEZALARI
• 4458 sayılı Gümrük Kanunu
• 2976 sayılı Dış Ticaretin Düzenlenmesine Hakkında Kanun
• 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu
• 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu
• Uzlaşma talebi, yükümlüye tebliğ edilen alacakların tamamı
için yapılabileceği gibi vergiler veya cezaların tür itibariyle bir
kısmı için de yapılabilir.
• Şartlı muafiyet rejimlerine ilişkin hükümlerin ihlali sonucunda
doğan alacağın yükümlüye tebliğinden itibaren 15 gün içinde,
alacağa konu para cezaları uzlaşmaya konu edilebilir
Uzlaşmaya konu olamayacak alacaklar
• Gümrük vergilerinin matrahına giren, ancak aslı gümrük
idarelerince takip ve tahsil edilmeyen vergi ve benzeri mali yükler
uzlaşmaya konu edilemez.(Örneğin Kültür Fonu)
• İlgili mevzuat uyarınca alacağın tahsilat aşamasına geldiği
durumlarda söz konusu alacak uzlaşmaya konu edilemez.
• Alacağın 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele
Kanununun 3 üncü maddesinde yer alan kaçakçılık suçlarına ve
kabahatlerine ilişkin olması halinde uzlaşma talebinde
bulunulamaz.
• Eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine ilişkin kararlar
uzlaşmaya konu edilmez.
• Ancak, mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilen eşya ile ilgili
gümrük vergileri ve para cezaları uzlaşmaya konu edilebilir.
Uzlaşma komisyonlarının teşkili
• Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü Uzlaşma Komisyonları
• Merkezi Uzlaşma Komisyonu
Merkezi Uzlaşma Komisyonu
• 3 üyeden oluşur.
Müsteşar veya görevlendireceği Müsteşar Yardımcısı
Komisyonun başkanıdır. Diğer iki üye, Gümrükler Genel
Müdürü, Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürü ve bu genel
müdürlüklerin ilgili Genel Müdür Yardımcısı ve Daire Başkanı
arasından Müsteşar tarafından belirlenir.
• Uzlaşma Komisyonları, 10.000 TL’den az olan uzlaşma talepleri
için toplanamaz.
• Birden fazla yükümlünün başvurusunun 10.000 TL’yi aşması
halinde, bu talepler tek bir Uzlaşma Komisyonu tarafından
sonuçlandırılabilir.
Uzlaşma komisyonlarının yetkisi
• Gümrük Yönetmeliği kapsamına giren başvurularda; konusu
500.000. – TL’ye kadar olanlar (bu tutar dâhil) için
Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü Uzlaşma Komisyonları
• Uzlaşma Komisyonları, 500.000.–TL’yi aşanlar için ise
Merkezi Uzlaşma Komisyonu
yetkilidir.
• Aynı nitelikteki alacakların birden fazla gümrük müdürlüğünde
veya Bölge Müdürlüğü bağlantılarında yapılan işlemlere ilişkin
olması halinde, söz konusu alacakların toplamı tek bir
uzlaşmaya konu olabilir. Bu durumda yükümlü tarafından
yetkili uzlaşma komisyonuna başvurulması esas olmakla
birlikte, uzlaşmaya konu alacaklara ilişkin detaylı bilgilerin
verilmesi şartıyla, işlemin yapıldığı gümrük idarelerinden
herhangi birine de başvurulabilir.
• Kanun uyarınca, vergi aslı ile vergi aslına bağlı olmayan
cezanın
birlikte
uygulandığı
durumlarda,
uzlaşma
komisyonlarının yetki alanlarının tespitinde vergi aslı ile vergi
aslına bağlı olmayan cezanın toplamı dikkate alınır.
Başvuru Süresi
• Uzlaşma talepleri, henüz itiraz başvurusu yapılmamış gümrük
vergileri ve vergi aslına bağlı olsun ya da olmasın tüm para
cezalarının yükümlüye veya ceza muhatabına tebliği
tarihinden itibaren Kanunun 242 nci maddesinde belirtilen 15
günlük itiraz süresi içinde yapılır.
• Gümrük vergileri ve cezalarının tebliğ tarihlerinin farklı olması
halinde, uzlaşma başvurusunda, gümrük vergileri veya
cezalara ilişkin en son tebliğ tarihi esas alınır.
Uzlaşma talebinde bulunabilecek kişiler
• Yükümlünün kendisi, temsilcisi veya özel vekâletname
verilmesi şartıyla gümrük müşaviri; veli ya da vasi veya aynı
gümrük vergilerinin ödenmesinden yükümlü ile birlikte
müştereken ve müteselsilen sorumlu olması halinde
gümrük müşavirleri uzlaşma talebinde bulunabilir.
Uzlaşma talebinin sonuçları
• Uzlaşma talebinde bulunulması halinde, itiraz veya dava
açma süresi durur.
• Uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi
halinde, süre kaldığı yerden işlemeye başlar. Ancak sürenin
bitimine üç günden az kalmış olması halinde, süre 3 gün
uzar.
• Süresi içinde uzlaşma talebinde bulunan yükümlü, uzlaşma
talep ettiği alacaklar için, başvurusuna ilişkin süreç
sonuçlanmadan itiraz veya dava yoluna gidemez.
• Aynı gümrük vergilerinin ödenmesinden yükümlü ile birlikte
gümrük müşavirlerinin müştereken ve müteselsilen sorumlu
olması halinde yükümlü ile gümrük müşavirinin başvurusu
beraber sonuçlandırılır. Bu durumda, taraflardan biri veya her
ikisinin katılımı ile uzlaşma görüşmesi yapılır.
• Aynı gümrük vergilerinin ödenmesinden yükümlü ile birlikte
gümrük müşavirlerinin müştereken ve müteselsilen sorumlu
olması durumunda, taraflardan birinin uzlaşma başvurusunda
bulunması, diğerinin ise Kanunun 242 nci maddesine göre
itiraz etmesi halinde, itiraz başvurusunda bulunan tarafın
talebi uzlaşma talebi sonuçlandıktan sonra değerlendirmeye
alınır.
Uzlaşma işlemlerinin süresi
• Yükümlünün uzlaşma talebinin, dilekçenin ilgili Gümrük ve
Ticaret Bölge Müdürlüğü uzlaşma komisyonu kayıtlarına
girdiği tarihten itibaren azami
45 gün içinde sonuçlandırılması esastır.
• Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüklerine yapılan uzlaşma
taleplerinin 3 ay içerisinde 10.000 TL’ye ulaşmaması halinde,
takip eden ay içinde mevcut uzlaşma talepleri sonuçlandırılır.
• Söz konusu sürelerin hesaplanmasında ilk yapılan uzlaşma
başvuru tarihi esas alınır.
Uzlaşmanın sonuçları
Uzlaşmaya ilişkin toplantı sonucunda uzlaşma vaki
olmamışsa bu husus, uzlaşma vaki olmuşsa uzlaşılan
tutarlar ilgili gümrük müdürlüğüne bildirilir.
Uzlaşmanın kesinliği
• Uzlaşma
vaki
olduğu
takdirde
gümrük
uzlaşma
komisyonlarının düzenleyecekleri uzlaşma tutanakları kesin
olup, gereği ilgili gümrük müdürlüğünce derhal yerine getirilir.
• Uzlaşma tutanağının ilgili gümrük idaresine intikali üzerine,
tahakkuk ve tebliğ edilmiş olan gümrük vergileri ve/veya
kesilen para cezaları uzlaşılan tutarlara göre düzeltilir.
• Üzerinde uzlaşılan ve tutanakla tespit edilen hususlar dâhil
olmak üzere, Uzlaşma Yönetmeliği kapsamında oluşturulan
komisyonların tüm çalışmaları ve işlemleri hakkında yükümlü
veya cezanın muhatabı ya da idare tarafından dava açılamaz,
hiçbir mercie şikayet veya itirazda bulunulamaz, herhangi bir
idari inceleme, araştırma ve soruşturmaya konu edilemez, geri
verme ve kaldırma talebinde bulunulamaz.
İtiraz ve kanun yolu
• Uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi hallerinde
yükümlü, tahakkuk eden ve kendisine tebliğ edilen alacaklara,
uzlaşmanın vaki olmadığına dair düzenlenen ve kendisine
tebliğ olunan tutanağın tebliğinden itibaren 14 üncü maddede
belirtilen esaslar çerçevesinde itiraz/dava yoluna gidebilir.
• İtiraz ve dava yoluna ilişkin hususlar gümrük mevzuatında
belirtilen genel hükümlere tabidir.
• Uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi
hallerinde, aynı alacaklar için yeniden uzlaşma talebinde
bulunulamaz.
• Bu Yönetmelik uyarınca üzerinde uzlaşılan cezalar hakkında
30/3/2005 tarihli ve
5326 sayılı Kabahatler Kanununun 17 nci maddesi uyarınca
ayrıca peşin ödeme indiriminden yararlanılamaz.
• Uzlaşma konusu yapılan alacaklar, uzlaşma gerçekleştiği
takdirde, uzlaşma tutanağının tebliğinden itibaren genel
usullere göre 1 ay içinde ödenir.
• Uzlaşılan vergilerin ilgili olduğu gümrük beyannamelerinin
tescil tarihinden itibaren uzlaşma tutanağının imzalandığı
tarihe kadar geçen süre için, uzlaşılan tutar üzerinden
21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil
Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre belirlenen
gecikme zammı oranında
gecikme faizi uygulanır.