Ekonomi Bülteni

advertisement
Ekonomi Bülteni
06 Ekim 2014, Sayı: 40

Yurt Dışı Gelişmeler

Yurt İçi Gelişmeler

Finansal Göstergeler

Haftalık Veri Akışı
Ekonomik Araştırma ve Strateji
Dr. Saruhan Özel
Ercan Ergüzel
Ezgi Gülbaş
Ali Can Duran
1
06 Ekim 2014
DenizBank Ekonomi Bülteni
Yurt Dışı Gelişmeler
 Almanya ekonomisinden daralma sinyalleri geliyor. Bu sene 2.
çeyrekte bir önceki çeyreğe göre %0.2 oranında daralan Euro Bölgesi’nin büyüme motoru Almanya’da son dönemde gelen veriler 3. çeyrekte beklentilerin altında bir performans görülebileceğine işaret ediyor. Geçtiğimiz hafta açıklanan IFO iş dünyası ortamı endeksi son 1.5
yılın en düşük seviyesine gerilerken, bu hafta aşağı revize edilen PMI
verileri de 3. çeyrek için ılımlı büyüme beklentilerini baskı altına aldı.
Üretim PMI endeksi Eylül ayı için daralma ile genişlemeyi ayıran 50
seviyesinin altına 49.9’a gerileyerek son 15 aydır ilk defa daralmaya
işaret etti. Hem güven endekslerinde aşağı yönlü trendin devam ediyor olması hem de üretim ve hizmet sektöründe görülen hız kaybı
Almanya’nın yılın son çeyreğine de pozitif bir başlangıç yapamayacağına işaret ediyor.
 Euro Bölgesi’nde deflasyon riski yükseliyor. Euro Bölgesi’nde
büyüme endişelerine ek olarak deflasyon riski giderek artmaya başladı. Euro Bölgesi’nde 2011 yılından bu yana aşağı yönlü ana trendi
takip eden yıllık enflasyon oranı son 11 aydır %1 seviyesinin altında
bulunuyordu. Eylül ayı için açıklanan yıllık enflasyon tahmini beklentilere paralel %0.4’den %0.3’e geriledi. ECB’nin %2’nin altında ama %
2’ye yakın olan hedefinin oldukça altında bulunan veri ECB üzerindeki
baskıları arttırıyor. Geçtiğimiz 1 yıllık süreçte enflasyon oranı ortalama %0.6 olarak gerçekleşti. Ayrıca enerji, gıda, alkol ve tütün ürünlerini hariç tutan çekirdek enflasyon oranının da %0.9’dan %0.7’ye gerilemiş olması aşağı yönlü baskının devam edebileceğine işaret ederek
deflasyon riskinin güçlenmesine neden oluyor.
Almanya Büyüme Göstergeleri
IFO İş Dünyası
Bileşik PMI
Büyüme (QoQ)
3
2
1
0
-1
-2
-3
-4
-5
5
Euro Bölgesi
Enflasyon Oranı (%)
Çekirdek Ülkeler*
115
65
110
60
105
55
100
50
95
45
90
40
85
35
80
30
Periferi Ülkeler**
4
3
2
%0,3
1
0
-1
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
*:Almanya, Fransa, Avusturya, Belçika, Hollanda
**: İtalya, İspanya, Portekiz, Yunanistan
 ECB varlık alım programının detaylarını paylaştı. Avrupa Merkez Bankası (ECB) para politikası toplantısında beklendiği gibi faiz oranlarında bir değişikliğe gitmedi ve politika faizini %0.05, bankaların ECB’de tuttukları negatif mevduat faizini -%0.2 ve marjinal fonlama faiz oranını %0.3’de sabit tuttu. Mario Draghi’nin konuşmasından ve detayları
verilen varlık alım programlarından piyasanın mevcut fiyatlamasından daha güvercin bir haber gelmedi. Draghi daha
fazlası için de hazır olduklarını dile getirse de QE benzeri bir programın mesajını net olarak vermedi. Öte yandan soru
cevap kısmında devlet tahvili alımı konusunda konvansiyonel olmayan araçları kullanma konusunda tüm üyelerin
hemfikir olduğu şeklinde açık uçlu bir cevap verdi. Varlığa dayalı tahvil alım programı (ABSPP) ve teminatlı tahvil alım
programının (CBPP) 2 yıl boyunca 2016 Haziran’a kadar devam edeceği açıklandı. Programın tüm Euro Bölgesi ülkeleri kapsaması için Merkez Bankaları Bilanço Büyüklükleri
(Milyar £)
(Milyar $/€)
700
yatırım yapılabilir seviyenin altında kalan Yunanistan ve Kıbrıs için bu 4.400
FED (Sol Eksen)
ECB (Sol Eksen)
650
kural belli şartlara bağlı olarak esnetilecek. Böylece bu iki ülkeden de 4.000
600
BOE (Sağ Eksen)
550
ilgili varlıklar diğer bölgelerde olduğu gibi birincil ve ikincil piyasalar- 3.600
500
3.200
450
dan alınacak. Diğer bazı teknik ayrıntıları ile birlikte bu programın
2.800
400
ECB’nin gevşek para politikası duruşunu güçlendireceği ve kredi ver- 2.400
350
300
me aktivesini hareketlendirme yoluyla ekonomiye destek vereceği 2.000
250
200
belirtiliyor. Bazı büyük gelişmiş ekonomilerdeki (ABD) para politikası 1.600
150
duruşundaki farklılaşmanın daha da belirginleşeceği açıklamada be- 1.200
100
800
50
lirtilmişti. ECB’nin aldığı önlemlerle birlikte bilançosunu 1 trilyon €’ya
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
kadar bir tutarda genişleyebileceğini tahmin ediyor. Mario Draghi varlık alımlarının dışında yaptığı yorumlarda çok farklı bir sinyal vermemekle beraber deflasyon riski konusunda, enflasyonun önümüzdeki aylarda düşük kalmaya devam edeceğini beklediklerini 2015 ve 2016’da kademeli artışa geçeceği
görüşünü koruduklarını söyledi. Ek olarak fiyat gelişmeleri tarafında riskleri yakından takip etmeye devam edecekler.
Gerektiğinde de uzunca bir süre devam edebilecek düşük enflasyon oranına karşı ek konvansiyonel olmayan adımları
atmaya hazır olduklarını yineledi. Ekonomik aktivite tarafında aşağı yönlü risklerin devam ettiğini ve yüksek işsizlik
oranı, düşük kapasite kullanım oranı ve banka kredilerindeki gerilemenin bu toparlanma önünde engeller olarak kalmaya devam ettiğini söyledi. ECB’nin adımlarına ek olarak bazı ülkelerde reformların hızlandırılması gerektiği, istihdam piyasasının canlandırılması ve iş ortamının geliştirilmesine yönelik adımlar atılması gerektiğini dile getirdi.
2
06 Ekim 2014
DenizBank Ekonomi Bülteni
Yurt Dışı Gelişmeler
 ABD’de ISM verisi negatif sürpriz yaptı. ABD’de sürpriz bir şekilde beklentilerin altında kalan ISM üretim PMI endeksi 56.6 olarak açıklandı. Ağustos ayında 59 ile Mart 2011’den
ABD ISM İmalat PMI Endeksi
bu yana en yüksek seviyesinde olan endeksin 58.5’e gerilemesi 60
56.6
bekleniyordu. ABD’de soğuk hava koşullarının ilk çeyrekte ekono55
mik aktiviteyi olumsuz etkilemesinden önce yıl 2013 sonunda yükseldiği seviyeye kadar gerileyen endeks açıklandığı gün ABD his- 50
se senedi endekslerinde sert satışlara neden olmasına karşın şu
an için bunun bir trend değişimi olduğunu söylemek zor. Ek olarak 45
halen 50 seviyesinin üzerinde olan tarihsel ortalamasının da 40
önemli bir oranda üzerinde bulunuyor. ISM verisi ilk çeyrekteki daralmanın düzeltmesi niteliğinde olan hızlı 2. çeyrek büyüme oranı- 35
nın bundan sonraki çeyreklerde daha makul oranlarda bir büyüme 30
oranına işaret edeceği yönündeki beklentilere de destek vermiş 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
oldu.
 ABD’de enflasyon geriledi. Tüketici enflasyonundan ziyade kişisel tüketim harcamaları (PCE) enflasyon göstergesini
takip eden FED’in hedefi uzun vadede %2. Önceki ay açıklanan
ABD Enflasyon Oranları (%, Yılık)
enflasyon oranının ardından PCE’de fiyatları bir önceki aya göre 6
sınırlı bir gerileme kaydetti ve yıllık PCE enflasyonu %1.6’dan %
1.5’e geriledi. Geçtiğimiz ay içerisinde açıklan tüketici fiyat enflas- 4
1.7
yonu Ağustos ayında geçtiğimiz yılın başından bu yana aylık bazda ilk defa gerilemiş çekirdek endeks ise 2010’dan beri ilk defa 2
1.5
değişim göstermemişti. Çekirdek PCE endeksi de yıl başından bu 0
yana aylık bazda en düşük artışını kaydetti. Global olarak da enfEnflasyon (PCE)
lasyon oranlarında aşağı yönlü bir trend görülmesi FED’in faiz artı- -2
şı için acele etmemesi gerektiği görüşlerini gündeme getirse de,
Enflasyon (TÜFE)
yukarı yönlü trendin devam edip etmeyeceği sonraki verilerde da- -4
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
ha netlik kazanacak.
 Global büyüme beklentileri geriliyor. Hafta içerisinde öncü verilerin (PMI) ekonomik aktivitenin global olarak gerilediğine işaret
etmesi global büyüme trendlerinin aşağı yönlü ilerlediğine işaret
etti. ABD’de ISM imalat endeksinin sürpriz bir şekilde gerilemesi,
Almanya’da imalat sanayinin uzun bir aradan sonra ilk kez daralma sinyali vermesi ve dünyanın en büyük 2. ekonomisi Çin’de üretim PMI verisinin durgunluğa işaret etmesi risk iştahı üzerinde bir
baskı olarak dikkat çekti. Büyümenin yavaşladığına ve yavaşlayacağına yönelik veriler ve USD’deki yükseliş emtia fiyatları üzerinde
de baskı kurmaya devam ediyor. Eylül başından bu yana değerli
madenler %6.4, temel maden %8, tarım %10, enerji emtia endeksi
ise %7.3 gerileme kaydetti.
3
Emtia Endeksleri (GS-S&P Endeksleri, Ocak'12=100)
130
Değerli Maden
Enerji
Temel Maden
Bileşik Endeks
Tarım
120
110
100
90
80
70
Ocak 12 Temmuz 12 Ocak 13 Temmuz 13 Ocak 14 Temmuz 14
06 Ekim 2014
DenizBank Ekonomi Bülteni
Yurt İçi Gelişmeler
Enflasyon, Eylül 2014
 Eylül ayında TÜFE piyasa beklentisinin hafif altında %0.14
Manşet ve Çekirdek TÜFE
arttı. Enflasyonun beklentilerin altında kalmasında giyim ve
14%
alkollü içecekler grubunda görülen düşüş ve gıda grubu enfManşet
lasyonunun önceki aylara göre yavaşlaması etkili ol- 12%
du. Eylül ayında gıda ve alkolsüz içecekler grubunda aylık
9.25%
bazda görülen %0.3’lük artış manşet enflasyona 0.07 puan 10%
etkide bulunurken, lokanta ve oteller grubu da enflasyona
8.86%
0.08 puan artırıcı etkide bulundu. Eylül ayında da yıllık gıda 8%
enflasyonu %14.3’le yüksek seviyede kalmaya devam ederken, yıllık yemek hizmetleri enflasyonu da %15.3’e yükseldi. 6%
Aylık bazda giyim ve ayakkabı grubunda görülen %2.4’lük
4%
düşüş ise enflasyona -0.17 puan etki yaparak gıda ve alkolÇekirdek I
süz içecekler ile lokanta ve oteller gruplarından gelen artışı 2%
dengelendi. Konut grubu fiyatları da kira fiyatlarından kay2005
2007
2009
2011
2013
naklı görülen artışın etkisiyle manşet enflasyona 0.08 puan
artırıcı etkide bulundu. Ağustos ayında %7 seviyesinin üzerine çıkan yıllık kira enflasyonu %7.4 seviyesine yükseldi.
Yıllık çekirdek enflasyon göstergelerinde ise baz etkisinin de desteğiyle Eylül ayında iyileşme gözlendi. Yıllık H tanımlı
çekirdek enflasyon göstergesi %10.4’ten %10’a, I tanımlı çekirdek enflasyon ise %9.7’den %9.3’e geriledi.
 Eylül ayında üretici fiyatları tarafında ise aylık bazda %0.85 artış görülürken, yıllık ÜFE %9.84 seviyesinde yüksek
kalmaya devam etti. ÜFE’deki aylık bazda görülen yükselişe gıda fiyatlarındaki %2.8’lik artış 0.59 puan etkide bulundu. Gıda grubu fiyatlarındaki artışın devam etmesi bunun tüketici fiyatlarına yansıması olabileceğine işaret ediyor.
 Eylül ayında yıllık enflasyonun %8.9’a gerilediğini görüyoruz. Ancak döviz kurundaki yükselişin devam etmesi ve yıllık
gıda ve hizmet enflasyonunun çift haneli seviyelerde bulunması enflasyon görünümü üzerinde risk oluşturmaya devam ediyor. Buna ek olarak doğalgaz ve elektrik fiyatlarında yapılan %9’luk fiyat artışının ilk etapta enflasyona 0.4
puan artırıcı etki yapmasını bekliyor ve yılsonu enflasyon tahminimizi de %9.2 olarak revize ediyoruz.
Dış Ticaret Dengesi, Ağustos 2014
 Ağustos ayında dış ticaret piyasa beklentisinin üzerinde 8.0 milyar $ açık verdi. Dış ticaret verisinin beklentilerin üzerinde gelmesinde ithalatta Şubat ayından beri
devam eden daralmanın Ağustos ayında tersine dönmesi etkili oldu. Ağustos ayında ithalattaki yükselişin
etkisiyle ihracatın ithalatı karşılama oranı %67.3’ten %
58.7’ye geriledi. 12 aylık birikimli ihracatın ithalatı karşılama oranı ise %65 seviyesinde bulunuyor. 12 aylık birikimli dış ticaret açığı ise bir önceki aya (84.4 milyar $) göre hafif yükselişle 85.7 milyar $ oldu.
 İhracat tarafında bir önceki yıla göre düzelme devam ederken, yılın ilk sekiz ayında ihracat bir önceki yılın aynı dönemine göre %5.7 artış gösterdi. İthalat tarafında ise iç talepteki yavaşlamaya paralel olarak Şubat ayından beri devam
eden gerileme eğilimi Ağustos ayında tersine döndü. İthalattaki artış ara malları ithalatında görülen yükselişten kaynaklandı (bir önceki yıla göre %7.2). Altın ithalatındaki normalleşme ise devam etti ve net altın ihracatı Ağustos ayında da pozitif gerçekleşti (69 milyon $).
 2014 yılında AB ülkelerine olan ihracatımızda bir önceki yıla göre artış çift haneli seviyelerde kalmaya devam ediyor.
Ağustos ayı itibarıyla AB ülkelerine olan ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine göre %13 artış gösterirken, AB ülkelerinin 2013’te %41.5 olan toplam ihracat içindeki payı %43.7’ye yükselmiş bulunuyor. Avrupa ülkelerindeki ılımlı
toparlanmanın devam etmesi ve Avrupa Merkez Bankası’nın genişleyici adımlarının etkisiyle AB ülkelerine olan ihracattaki artış eğiliminin devam etmesini bekliyoruz. Diğer taraftan bölgede yaşanan gerginliklerle 2013 yılında 2. büyük
ihracat pazarımız olan Irak’a ihracatta Haziran ayında başlayan düşüşün Ağustos ayında da çift haneli seviyede (-%
26) devam ettiğini görüyoruz. Ağustos ayı itibarıyla yılbaşından bu yana Irak’a olan ihracattaki düşüş %5’e ulaşırken,
gerilemenin önümüzdeki aylarda da sürmesi olası.
4
06 Ekim 2014
DenizBank Ekonomi Bülteni
Haftalık ve Aylık Getiri
Finansal Göstergeler
Para Piyasaları
Risk iştahını baskı altında olmaya devam ediyor.
H. Senedi Piyasaları
USD Libor’da yükseliş dururken, EUR Libor yatay bir seyre döndü.
Borsa İstanbul’da geçen haftaki kayıplar diğer GOÜ’lere kıyasla daha limitli kaldı.
Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir.
5
06 Ekim 2014
DenizBank Ekonomi Bülteni
Tahvil Piyasaları
Finansal Göstergeler
Döviz Piyasaları
Gösterge tahvil getirisi risk algısının yoğunlaşması ile %9.72’ye kadar yükseldi.
Emtia Piyasaları
USD önceki haftaya görece daha sınırlı da olsa tüm para birimlerine karşı güçlenmeye devam ediyor.
Emtia ve enerji fiyatlarındaki gerileme global enflasyon görünümü açısından pozitif bir gelişme...
Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir.
6
06 Ekim 2014
DenizBank Ekonomi Bülteni
Veri Akışı
7
Download