Geçen haftanın özeti

6 Mart 2017
Geçen haftanın özeti
Enerji ithalatı artarken Ocak’ta dış ticaret açığı yeniden
genişlemeye başladı. TÜİK’in nihai dış ticaret verilerine göre,
Ocak ayı dış ticaret açığı 4.3 milyar dolar olarak kaydedildi. Önceki
yıla göre %18.1 yükselen aylık ihracat 11.3 milyar dolar, %15.9
yükselen ithalat 15.6 milyar dolar oldu. Dış ticaret açığı ise %10.31
arttı. Bunun sonucunda, önceki ay 56 milyar dolar olan 12 ay
birikimli dış ticaret açığı 56.4 milyar dolara çıktı.
İhracattaki güçlü artışta, son aylarda olduğu gibi bilhassa otomotiv
sektöründe ve Avrupa ülkelerine yapılan ihracatın önemli payı var.
Olumlu baz etkisi ve altın ihracatının da bunda katkısı oldu.
İthalatta ise, petrol fiyatlarındaki toparlanmayla beraber, enerji
ithalatında görülen yıllık bazlı düşüş tamamen sona erdi ve
yükseliş başladı.
Coğrafi bölgelere göre ticarete bakınca, AB’ye ihracatın %12 (0.6
milyar dolar), Yakın ve Orta Doğu’ya ihracatın %27 (0.7 milyar
dolar) arttığını görüyoruz. Ortadoğu’ya ihracatta Irak ve BAE’deki
artışlar dikkat çekti. İkincisinin geçen yıla göre %130 artması
bunun bir seferlik olabileceğini düşündürüyor. İthalatta da aynı
bölgeden gelen ticari akımların hacmi, İran’a uluslararası
ambargonun kalkmasının desteğiyle ciddi oranda yükseldi.
Dış ticaret açığı öncü verilere göre Şubat’ta da genişledi.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığından açıklanan öncü dış ticaret
verilerine göre, Şubat ayı dış ticaret açığı 3.7 milyar dolar olarak
kaydedildi. TÜİK’in verileri baz alındığında, önceki yıla göre %2
düşen aylık ihracat 12.1 milyar dolar, %1.5 yükselen ithalat 15.8
milyar dolar oldu. Dış ticaret açığı ise %15.4 arttı. Bunun
sonucunda, önceki ay 56.4 milyar dolar olan 12 ay birikimli dış
ticaret açığı 56.8 milyar dolara çıktı.
İthalat tarafında, enerjide yükselen petrol fiyatı sebebiyle yıllık %43
(0.9 milyar dolar) artış görüldü. Buna rağmen manşet ithalat
verisinin sınırlı artış göstermesi bir ölçüde geçen yıla göre eksik
işgünü olmasına, bir ölçüde de zayıf iç talebe bağlanabilir.
İhracat tarafında ise düşüşe, altın ihracatının önceki yılın aynı
ayındaki yüksek değerinin altında kalması neden oldu. TİM ihracat
verilerinin de gösterdiği gibi altın dışı ihracat, eksik işgünü etkisine
rağmen, %5.1 artış kaydetti. Bunda %12 artan otomotiv sektörü
ihracatının önemli payı oldu.
Gökçe Çelik
+(90) 212 318 5096
[email protected]
Deniz Çiçek
+(90) 212 318 5086
[email protected]
Önümüzdeki dönemde, enerji ithalatının toparlanması dış ticaret
açığını olumsuz, iç talebin zayıflığı ve dış talebin güçlenmesi
olumlu etkileyecek. Altın ticaretinde ise, geçen seneki yüksek
ihracat değerleri sebebiyle olumsuz baz etkisi sürecek. Sonuç
olarak, yılın ilerleyen dönemlerinde iç talebin hızlanabileceğini de
dikkate alarak dış ticaret açığının artmasını bekliyoruz. 2017 yılı
dış ticaret açığı tahminimiz 63 milyar dolar.
Turist sayısındaki düşüş yavaşlayarak sürüyor. Kültür ve
Turizm Bakanlığı tarafından yayımlanan verilere göre, Ocak ayında
Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı geçen yılın aynı ayına
göre %10 azalarak 1.1 milyon oldu. Bu sonuçla 12 ay birikimli
yabancı ziyaretçi sayısı bir önceki aya göre 0.1 milyon azalarak ve
25.2 milyona indi. Hatırlanacağı gibi geçen yılın tamamında turist
sayısında %30 (11 milyon) düşüş olmuştu. Düşüş trendi
yavaşlayarak da olsa sürüyor.
Rusya’nın uyguladığı yaptırımları kaldırmasıyla bu ülkeden gelen
turist sayısı toparlanmayı sürdürdü. Ocak’taki %82’lik artış tüm yıla
yayılırsa turizme ciddi katkı sağlar. Hatırlanacağı üzere Rus turist
sayısı geçen yıl 2.8 milyon (%76) düşmüştü. Öte yandan, güvenlik
endişeleriyle Avrupa başta olmak üzere diğer büyük pazarlardan
gelen turistler ciddi oranda (Avrupa yıllık %27) düşüş kaydetmeyi
sürdürdü. Geçen yıl %35 düşen ve 10 milyon ile toplamın %10’unu
oluşturan Avrupalı turistlerdeki azalma sürerse, Rusların
dönmesinden kaynaklanan artışı büyük ölçüde geri alabilir.
PMI Şubat’taki artışa rağmen daralma bölgesinden çıkamadı.
PMI Şubat ayında bir önceki aya göre 1 puan yükselerek 49.7 oldu.
Endeks böylelikle imalat sektöründe genişlemeyi daralmadan
ayıran 50 eşiğinin altında seyretmeyi sürdürerek, art arda on ikinci
ayında imalat aktivitesinde daralmaya işaret etti. Endeksin
bileşenlerine baktığımızda üretim endeksinin 12 ay aradan sonra
genişleme bölgesine geçtiği ama iç siparişlerdeki daralmanın
sürdüğü görüldü. Son dönemde manşet endekse göre güçlü
seyreden ihracat siparişleri ise fazla değişmeyerek 50.5’te kaldı.
Sonuç olarak PMI Şubat ayında, geçen hafta açıklanan reel sektör
güven endeksi ve kapasite kullanım oranı göstergelerine paralel
olarak artış kaydetti. PMI ekonominin daralma kaydettiği geçen
yılın üçüncü çeyreğine göre yüksek olsa da, dördüncü çeyreğe
göre anlamlı bir iyileşme henüz gerçekleşmedi. Önümüzdeki
dönemde hükümetin iç talebi canlandırmaya yönelik mali önlemleri
ekonomik aktivitede kısa vadede artış yaratabilir. Ancak Fed’in
yaklaşan faiz artırımları sebebiyle finansal koşulların sıkı olacağını
düşündüğümüzden, bu yıl için %3.3 olan GSYH büyümesi
tahminimiz üzerindeki riskleri aşağı yönlü görmeyi sürdürüyoruz.
Önümüzdeki Haftaya Bakış
Ocak ayı sanayi üretim endeksi Çarşamba günü açıklanacak.
Mevsimsellikten arındırılmış sanayi üretim endeksinin aylık bazda
%1 artacağını tahmin ediyoruz. Arındırılmamış ve takvim etkisi
arındırılmış endeksler için beklentilerimiz ise sırasıyla %3.2 ve
%1.3. Bu beklentilerimizin altında, otomobil üretimi ve ihracattaki
güçlü performans ile altın ve enerji hariç ara malı ithalatındaki
yükseliş bulunuyor. Ayrıca ay içindeki sert hava koşulları ve elektrik
kesintileri üretim artışını sınırlayan etmenler olacaktır. Zayıf PMI ve
güven endeksleri de iç talebe yönelik üretim yapan sektörlerde
aşağı yönde riske işaret ediyor.
Sanayi üretiminin yanı sıra, Çarşamba günü Ocak ayı perakende
satış verileri de açıklanacak. Bu haftanın veri gündeminde ayrıca
Salı günü yayınlanacak olan Şubat ayı hazine nakit dengesi de
bulunuyor.
Bu rapor, QNB Finansbank Hazine Bölümü ekonomistleri tarafından müşterilerini
bilgilendirmek amacıyla düzenlenmiştir. Raporun QNB Finansbank ile ilişkili bir kuruluşun
müşterisi tarafından kullanılabilirliği, alan kişi ve bu kuruluş arasındaki akdi ilişkiye tabi
olacaktır. Bu raporda sunulan bilgi, yorum ve tavsiyeler raporu hazırlayanların görüşlerini
yansıtmakta olup yatırım danışmanlığı hizmeti kapsamında değildir. Mali durum ile risk ve
getiri tercihlerinin çeşitliliğini göz önünde bulundurunca sadece bu raporda yer alan
görüşlere dayanarak verilecek yatırım kararları beklentilere uygun sonuçlar doğurmayabilir.
Bu rapordaki bilgilerin derlenmesinde güvenilirliğine inanılan sağlam kaynaklardan
faydalanılmıştır; ancak bilgilerin doğruluğu bağımsız olarak teyit edilmemiştir. QNB
Finansbank bilgilerin doğruluğu ve bütünlüğü konusunda garanti vermemekte ve
doğabilecek hatalarda sorumluluk üstlenmemektedir. Raporda sunulan bilgiler üzerinde
önceden belirtilmeksizin değişiklik yapma hakkı saklıdır. QNB Finansbank ve ilişkili
kuruluşlar ile bu kurumlarda çalışan personel araştırma raporlarında sözü edilen menkul
kıymetlere yatırım yapabilir ve zaman içerisinde pozisyonlarını değiştirebilir. Bu raporda yer
alan bilgilerin bir kısmı ya da tamamının kopyası çıkarılamaz ya da dağıtılamaz.