T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK 1.ÜNİTE BİR

T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK
1.ÜNİTE
BİR KAHRAMAN
DOĞUYOR
•
•
•
•
•
•
KAZANIMLAR
Atatürk’ün çocukluk dönemini ve bu dönemde içinde bulunduğu toplumun sosyal ve kültürel yapısını analiz eder.
Atatürk’ün öğrenim hayatı ile ilgili olay ve olguları kavrar.
Atatürk’ün askerlik hayatı ile ilgili olay ve olguları kavrar.
Örnek olaylardan yola çıkarak Atatürk’ün çeşitli cephelerdeki başarıyla askeri yeteneklerini geliştirir.
Atatürk’ün fikir hayatının oluşumuna ve gelişimine etki eden Selanik, Manastır, Sofya ve İstanbul şehirlerindeki ortamın rolünü fark
eder.
Atatürk’ün 1919’a kadar bulunduğu görevler ve yaptıkları Milli mücdele liderliği açısından yorumlar.
dersyüz.wordpress.com
Ali ELHAN-Cevdet ÇALIŞKAN
Sosyal Bilgiler Öğretmeni
BATIYA ERKEN AÇILAN KENT: SELANİK - FİKİR AKIMLARI
SELANİK
 Yunanistan topraklarında yer almaktadır. Rumeli’de (Balkanlar)
Ege denizi kıyısında yer alan ve Osmanlı-Avrupa ticaretinin
önemli noktalarından biri olan, önemli bir LİMAN şehridir. Kara,
deniz ve demiryolu ulaşımı gelişmişti. Üsküp, Belgrat, Manastır ve
İstanbul’a demir yolu ile bağlıydı.
 Selanik’te, çoğunluğu Türkler olmak üzere Rum, Bulgar,
Ermeni, Yahudi ve Sırplar yaşamaktaydı. Farklı milletlerin
bulunduğu bu şehirde, çeşitli dillerde gazete ve dergiler
yayınlanırdı.
 Bu çok uluslu yapı, konuşulan diller, inançlar, gelenek ve
görenekler ülkede çok zengin bir sosyal ve kültürel
yapının oluşmasını sağlamıştı.
 Gelişmiş bir kent olan Selanik'te çocukluğunu geçiren
Atatürk'ün fikri zenginliğinin ve ufkunun gelişmesinde bu
şehrin olumlu katkıları olmuştur.
Ticaret
Para
Nüfus
Millet çeşitliliği
Kültür
 Coğrafi konumu
 Ulaşımı gelişmiş
 Ekonomik ve ticari
açıdan gelişmiş
• Çok uluslu yapı
•
•
•
•
 İlk ayaklanan Sırplar
 İlk bağımsız olan Yunanlılar
 En son ayrılan ise Arnavutluk’tur.
Kültürel
zenginlik
Sosyal çeşitlilik
Basın ve fikir
hayatı
Fikir ve düşünce
hayatını
şekillendirmiştir
Notlar:
 Fransız İhtilalinin yaydığı
Milliyetçilik akımı sonucunda
Osmanlı Devleti’ne karşı
Farklı milletler
Osmanlı Devleti’nde 19. yüzyıla
kadar
huzur
ve
güven
içerisinde yaşayan milletler,
Fransız İhtilali ile ortaya çıkan
milliyetçilik düşüncesinden
etkilenerek
çatışma
ortamına
sürüklenmişlerdir.
Emperyalist
devletlerinde
kışkırtmasıyla bağımsızlık için
isyan etmişlerdir. Bu çatışma
ortamında
devleti
parçalanmaktan kurtarmak
amacıyla Osmanlı aydınları
bazı çareler aramış bunun
sonucunda yeni fikir akımları
ortaya çıkmıştır.
OSMANLIYI DAĞILMAKTAN KURTARMAK İÇİN ORTAYA ATILAN FİKİR AKIMLARI
BATICILIK: Osmanlı
Devleti’nin kurtuluşunun tek
yolunun batıya ayak
uydurarak çağın fikir ve
ihtiyaçlarına uygun medeni
bir millet ve devlet haline
gelmekten geçtiğini savunan
fikir akımıdır.
Cumhuriyetin ilanından
sonra inkılapların
yapılmasında etkili olmuştur.
OSMANLICILIK: Bu akıma
göre Osmanlı Devleti içindeki
tüm milletler ‘Osmanlılık’
duygusu ile Osmanlı milleti
haline getirilirse, devlet
içindeki değişik milletlerin
ayaklanmaları önlenmiş
olacaktır. ( I. Meşrutiyet )
Bu fikir Balkan uluslarının
Osmanlı Devletine isyan edip
bağımsızlıklarını ilan
etmeleriyle
uygulanamamıştır.
İSLAMCILIK: Bu akıma göre,
devletin parçalanmasını
engellemek için Müslüman
milletler Osmanlı
halifesinin liderliğinde tek
bir çatı altında
birleşmelidir.
Bu düşünce I. Dünya savaşı
yıllarında Arapların
Osmanlı Devletine karşı
isyanı ile iflas etmiştir.
(Ümmetçilik-Panislamizm)
TÜRKÇÜLÜK: Tüm
Türkleri milli bir duygu
ile bilinçlendirmeyi ve
bir bayrak altında
toplamayı amaçlamıştır.
Balkan
Savaşlarından
sonra
Osmanlı
yönetimine hâkim olan
düşünce akımıdır.
Kurtuluş Savaşının
kazanılmasında
etkili olmuştur.
(Turancılık-PanTürkizm)
Osmanlı devleti Fransız ihtilalinin yaydığı milliyetçilik fikir akımının etkisinden kurtulmak için yaptığı faliyetler hep sonuçsuz
kalmış ve ortaya atılan fikir akımlarından hiçbiri Osmanlıyı dağılmaktan kurtaramamıştır.
 Mustafa Kemal, bu fikir akımlarından Türkçülük ve Batıcılık akımlarından etkilendi.
 20. Yüzyıl başlarında Osmanlı aydınlarının birçoğu devletin kurtuluşunu meşrutiyet yönetimine geçmekte buluyorlardı. Osmanlıcılık fikrini savunan
bu aydınlar daha çok Selanik’te örgütlenmişler, gazeteler ve dergiler çıkararak düşüncelerini yaymaya çalışmışlardır. Sonunda II. Abdülhamit’e
Meşrutiyeti ilan ettirmeyi başarmışlardır.
MUSTAFA KEMAL’İN EĞİTİM HAYATI
MUSTAFA’DA ÇOCUKTU
Mustafa Kemal, 1881‟de Selanik’te doğmuştur. Mustafa Kemal ‟in ailesi Rumeli’nin fethi sonrasında Selanik’e yerleşen Türk boylarına mensuptur. Babası Ali Rıza
Efendi’nin ailesi Söke (Aydın) annesi Zübeyde hanımın ailesi de Konya’dan Rumeli ‟ye göç eden bir aileye mensuptur. Babası önce gümrük memurluğu sonrada tüccarlık
yapmıştır. Zübeyde Hanım ev hanımıydı. Zübeyde Hanım ile Ali Rıza Bey ‟in 6 çocuğu vardır. Bunlardan Mustafa ve Makbule dışında Fatma, Ahmet, Ömer, Naciye
küçük yaşlarda vefat etmişlerdir. Öğrenim çağına gelen Mustafa'nın hangi okula gideceği konusunda annesi ile babası arasında anlaşmazlık çıkmıştı.Annesi Mustafa'nın
Hafız
Mehmet
MAHALLE
M Efendi'nin Mahalle Mektebine gitmesini istiyor,babası ise o dönemki yeni yöntemlerle eğitim yapan Şemsi Efendi Mektebinde okumasını istiyordu.Zübeyde
Hanımı üzmek istemeyen Ali Rıza Efendi oğlunu önce Mahalle Mektebine gönderdi. Fakat birkaç gün sonra Şemsi Efendi Mektebi'ne geçti.
MAHALLE MEKTEBİ
Geleneksel eğitim veren bir
okuldur.
Annesinin isteği üzerine ilk
olarak bu okula gitmiştir.
Bu okulu bitirmemiştir.
ŞEMSİ EFENDİ OKULU
Modern eğitim veren, Selanik’in
ilk özel Müslüman okuludur.
Babasının isteği üzerine bu
okula gitmiştir. (1887)
Bu okulda okurken babası
ölmüş eğitimine bir süre ara
SELANĠK
EKTEBİ ŞEMSİ EFENDİ OKULU SELANĠK MÜLKĠYE
vermiştir.
MANASTIR ASKERİ İDADİSİ
MANASTIR
ASKERĠ
ĠDADĠSĠ
Selanik Askeri Rüştiyesini
bitirdikten sonra, 1896 yılında
Manastır Askeri İdadisine (lise) başladı. Derslerde gösterdiği
başarıyla hem öğretmenlerinin hem de arkadaşlarının takdirini
kazandı.
Bu okulda sınıf arkadaşı Ömer Naci sayesinde edebiyata
ve hitabete ilgi duydu. Fransızca özel dersleri aldı.
Tarih öğretmeni Kolağası Tevfik Bey’in tarih bilgisi onda
tarih bilinci uyandırmıştır.
Askeri İdadi’de okurken Fransız yazarlar ile Türk Milliyetçiliği
üzerine de Namık Kemal ve Mehmet Emin Yurdakul gibi
yazarları okumuş ve etkilenmiştir
SELANİK MÜLKİYE RÜŞTİYESİ
İlkokuldan sonra bu okula devam
etmiştir. (Rüştiye: Ortaokul)
Bu okulda okurken gizlice askeri
okulun sınavlarına girmiş ve
kazanmıştır.
Bu okulu da bitirmemiştir.
İSTANBUL HARP OKULU
ĠSTANBUL HARP OKULU
Manastır Askeri İdadisini
bitirdikten sonra 1899 yılında
Harp Okulu’na girdi.
Harp Okulunda okurken
arkadaşları ile birlikte bir dergi
çıkardı.
1902 ‘de Teğmen rütbesiyle
mezun oldu.
Atatürk’ün yetiştiği dönemde Osmanlı Devleti sınırları içinde farklı özelliklerdeki okullar mevcuttu.
Bir tarafta dini derslerin ağırlıkta olduğu mektep ve medreseler; diğer tarafta Batı tarzı okullar,
askeri okullar ve çeşitli meslek okulları vardı. Bunun yanında azınlık okulları ile yabancı okullar da
faaliyetteydi. Bu okulların her biri kendi amaçları doğrultusunda eğitim yapıyordu.
SELANİK ASKERİ RÜŞTİYESİ
Sınavlarına girerek kazandığı bu
okulda, zekâsı ve üstün
yetenekleriyle öğretmenlerinin
sevgisini kazandı.
Kemal adını bu okuldaki
matematik öğretmeninden
almıştır. (1893)
İSTANBUL HARP AKADEMİSİ
ĠSTANBUL HARP AKADEMĠ
Harp Akademisinde okurken derslerinin
yanı sıra, ülkenin içinde bulunduğu
siyası durum ve sorunları ile yakından
ilgilendi.
Mustafa Kemal, Harp Akademisini
kurmay yüzbaşı olarak bitirdi (11 Ocak
1905). Böylece orduda görev almaya
hazır bir kurmay subay oldu.
Bu durum, Atatürk'ün yetiştiği dönemde
Osmanlı Devleti’nde eğitim birliği
olmadığını gösterir.
MUSTAFA KEMAL’İN ASKERLİK HAYATI
ŞAM’A ATANMASI (1905)



İlk görev yeri olan Şam’daki 5. Ordu’ya Kurmay
Yüzbaşı olarak atandı.
Suriye'de bulunduğu sırada yakın arkadaşlarıyla
Vatan ve Hürriyet Cemiyetini kurdu (Ekim 1906).
Selanik başta olmak üzere birçok şehirde cemiyetin
şubesini açtı.
Vatan ve Hürriyet Cemiyeti’ni kurması, liderlik
özelliğini, yöneticiliğini ve vatanseverliğini
göstermektedir.
31 MART OLAYI (1909)



TRABLUSGARP SAVAŞI (1911)





İtalya'nın Trablusgarp'a saldırması üzerine gönüllü
subay arkadaşları ile birlikte gizlice Trablusgarp'a
gitti.
Halkı örgütleyerek Derne ve Tobruk'ta İtalyanlara
karşı başarılı savunma savaşları yaptı.
Başarılarından dolayı Mustafa Kemal binbaşılığa
terfi ettirildi.
Trablusgarp Savaşı, Mustafa Kemal’in ilk askeri
başarısıdır.
Mustafa Kemal'in Trablusgarp'ta yerli halkı
İtalyanlara karşı örgütleyerek direnişe geçirmesi
onun teşkilatçılığı ile ilgilidir.
•
•
•
SURİYE CEPHESİ (1917)
•
Suriye’deki 7. Ordu Komutanlığına atandı. Alman
komutan ile düştüğü anlaşmazlık sebebiyle istifa
etmiş İstanbul’a döndü.
1918 yılında 7.Ordunun da bağlı olduğu Yıldırım
Orduları Grup Komutanı olarak atanmış ve
Halep’in kuzeyinde bir savunma hattı kurarak
İngiliz kuvvetlerini durdurmayı başarmıştır.
İstanbul'da meşrutiyet karşıtlarının çıkardığı 31 Mart
Ayaklanmasını bastırmak ve düzeni sağlamak amacıyla
Hareket Ordusu’nda kurmay yüzbaşı olarak başarıyla
görev yaptı.
31 Mart Olayı mevcut düzene karşı girişilen ilk
isyan hareketidir.
Mustafa Kemal’in 31 Mart isyanını bastırmada önemli
rol oynaması, meşrutiyet taraftarı yani yenilik yanlısı
olduğunu gösterir.
ÇANAKKALE CEPHESİ (1915)
•
•
PİKARDİ MANEVRALARI (1910)
•
19.Tümen Komutanı olarak Arıburnu,
Conkbayırı, Anafartalar'da düşmana karşı
büyük başarılar elde eden Mustafa Kemal,
Osmanlı Devleti'nin bu cephedeki savaşı
kazanmasında önemli rol oynadı.
Mustafa Kemal, meşhur “Ben size taarruz
emretmiyorum. Ölmeyi emrediyorum.”
sözünü burada söylemiştir. Bu söz onun
vatanseverliği ve liderliği ile ilgilidir.
Çanakkale savaşlarında düşmanın nereden
çıkarma yapacağını bilmesi ileri
görüşlülüğü ile ilgilidir.
Çanakkale Savaşlarında kazandığı başarılar
onun askeri dehasının tüm yurtta ve
dünyada tanınmasını sağlamıştır.
Bu cephedeki başarılarından sonra Albaylığa
yükselmiştir.
 I. Dünya Savaşında sırasıyla Çanakkale,
Kafkas ve Suriye cephelerinde görev yaptı.
Ali ELHAN-Cevdet ÇALIŞKAN


Fransız ve İngiliz birliklerinin ortaklaşa
düzenlediği askeri tatbikatlara Fethi Okyar
ile birlikte gözlemci olarak katılmış,
gelecekte hava kuvvetlerinin önemine
vurgu yapmıştır.
Yenilikçi kişiliğini, kendisini geliştirdiğini
ve ileri görüşlülüğünü gösterir.
KAFKASYA CEPHESİ (1916)
•
•
•
•
Ruslara karşı mücadele verilen Kafkasya cephesinde
16.Kolordu Komutanı olarak görevini sürdürdü.
Burada Ruslar karşısında dağınık halde olan
birlikleri bir araya getirerek eksiklikleri
tamamlayan Mustafa Kemal, Rusların elinden Muş
ve Bitlis’i geri almayı başardı.
Bu başarı, Mustafa Kemal’in kişisel özelliklerinden
sabır ve disiplin anlayışını göstermektedir.
Tuğgeneralliğe yükselmiştir.
KURTULUŞ SAVAŞI (1921-1922)
•
•
•
•
Samsun'a çıkarak Kurtuluş Savaşı’nı başlatmış ve
zafere ulaştırmıştır.
Kurtuluş Savaşı'nın her aşamasında Türk Milletine
liderlik etmiş, Türk halkını düşmana karşı
birleştirmiştir. (birleştirici ve bütünleştirici oluşu)
Başkomutan olarak orduyu yönettiği Sakarya
Meydan Savaşı ve Başkomutanlık Meydan
Muharebesi'ni kazanmıştır.
Türk milletinin her alanda çağdaşlaşmasını hedef
alan inkılapları gerçekleştirmiştir.

•
•
•
•
Şam= M.Kemal’in ilk görev yeridir. (5.Ordu
komutanlığı) M.Kemal Şam’dayken Arapların
Osmanlıya karşı ayaklandığını ve Osmanlıdan ayrılmak
istediklerini görmüş; bunun üzerine Namık Kemal’den
esinlenerek gizli bir cemiyet olan Vatan ve Hürriyet
Cemiyetini kurmuştur.
Trablusgarp= ilk askeri başarısıdır.
Çanakkale Cephesi= Tüm dünya tarafından tanındı ve
Kurtuluş Savaşının lideri oldu.
Kafkas Cephesi= 1.Dünya Savaşı sırasında Muş ve
Bitlis’i geri aldı.


Notlar:
ATATÜRK’ÜN ESERLERİ
VATANDAŞ
İÇİN MEDENİ
BİLGİLER
NUTUK
GEOMETRİ
ZABİT VE
KUMANDAN İLE
HASBİHAL
CUMALI
ORDUGAHI
TABİYE VE
TATBİKAT
SEYAHATİ
M.Kemal’e göre “benim en büyük eserim Türkiye
Cumhuriyeti’dir.”
Trablusgarp savaşı Uşi Antlaşması ile sona
erdi.
Trablusgarp savaşı M.Kemal’in ilk askeri
başarısıdır.
Trablusgarp İtalyanlara bırakıldı ve böylece
Osmanlının Kuzey Afrika’daki son toprağı
da elinden çıktı.
Bu şehirler günümüzde
Selanik: Yunanistan
Manastır: Makedonya
İstanbul: Türkiye
Sofya:
Bulgaristan
sınırları içerisinde yer
almaktadır
MUSTAFA KEMAL VE DÖRT ŞEHİR
 Selanik, Manastır, İstanbul ve Sofya şehirleri Mustafa Kemal'in fikir hayatının oluşmasında büyük etkiye sahiptir. Selanik günümüzde Yunanistan; Manastır
Makedonya; İstanbul Türkiye; Sofya ise Bulgaristan sınırları İçinde yer almaktadır.
SELANİK
 Mustafa Kemal’in doğup büyüdüğü, çocukluğunun ve eğitim
hayatının geçtiği şehir olan Selanik, Osmanlı’nın önemli bir Balkan
kentiydi. Ege kıyısında bulunan Selanik’te deniz ticareti oldukça
gelişmişti.
 Farklı milletlerin bulunduğu bu şehirde, çeşitli dillerde gazete ve
dergiler yayınlanırdı.
 Mustafa Kemal, 1907’de askeri görevle geldiği Selanik’te İttihat ve
Terakki Cemiyetine katıldı.
 Mustafa Kemal ordunun siyasetten ayrılması gerektiğini
düşündüğünden ve İttihat ve Terakki Cemiyeti ile olan fikir
uyuşmazlıkları sebebiyle cemiyetten ayrılarak kendini tamamen
askerlik mesleğine verdi.
İSTANBUL

İstanbul, Osmanlı’nın başkentiydi ve en gelişmiş şehriydi.

Mustafa Kemal, İstanbul’da hem asker hem öğrenci olarak
bulunmuştur.
Mustafa Kemal'in İstanbul’da bulunduğu Beyoğlu (Pera) ve Galata
civarı şehrin Batı’ya açılan yüzüydü. Avrupa elçiliklerinin yoğun
olduğu, sosyal ve kültürel yönden hareketli bir semtti.
Mustafa Kemal, okul yıllarında, arkadaşlarına konferans niteliğinde
konuşmalar yaparken sonraki yıllarda da İstanbul’da evinde
arkadaşlarıyla toplantılar düzenlemiş, ülke sorunlarını tartışmıştır.
Osmanlı’nın içinde bulunduğu siyasi ve ekonomik sorunları
yakından görmüştür.
Arkadaşlarıyla gazete ve dergi hazırlamıştır.




Ali ELHAN-Cevdet ÇALIŞKAN Sosyal Bilgiler Öğretmeni
MANASTIR
•
•
•
•
•
Konsolosluklar ve ticaret şehri Manastır, aralarında çekişme olan çeşitli
din ve milliyetten insanları barındırıyordu. Sırbistan, Bulgaristan ve
Yunanistan, kiliseler aracılığıyla bölgeye hâkim olmak istiyordu.
Mustafa Kemal Askeri İdadide (lise) öğrenim görmek üzere geldiği
Manastır’da vatan ve hürriyet şiirleri yazan Namık Kemal’den,
milliyetçilik alanında Ziya Gökalp’ten ve Türkçülüğü savunan
Mehmet Emin Yurdakul’dan etkilenmiştir.
Mustafa Kemal’in tarih bilincinin gelişmesinde öğretmeni Mehmet
Tevfik Bey’in rolü büyüktür. Bu dönemde Türk kültür ve tarihi ile ilgili
okuduğu eserler sayesinde Mustafa Kemal'in fikir hayati şekillendi.
Burada bazı Fransız düşünürlerinin eserleriyle tanıştı.
1897 Türk-Yunan Savaşında savaşta başarılı olunmasına rağmen barış
masasında istenilenin alınamaması Mustafa Kemal’i derinden etkiledi.
SOFYA
 Mustafa Kemal, Balkan Savaşları sonrasında 1913'te Sofya Askeri
Ataşeliği’ne atanmıştır.
 Sofya'da sosyal hayat çok canlıydı. Üst düzey yetkililerin katıldığı
danslı, yemekli toplantılarda Mustafa Kemal, Avrupa devletlerinin
temsilcileriyle doğrudan görüşme ve fikirlerini paylaşma imkânı
buldu.
 Bulgaristan'da kalan Türklerle yakın ilişki kurdu ve Türklerin yaşadıkları
yerleri ziyaret etti. Bulgaristan'da Türkçe olarak yayımlanan gazetelerle
irtibat kurarak bölgedeki Türklerin sosyal ve siyasi haklarının
yükseltilmesi çalışmalarına katıldı.
 Bulgar Meclisinin toplantılarını (parlamento işleyişi) takip etti.
Mustafa Kemal, gözlemlerinin yer aldığı raporlarına kendi analizlerini de
ekleyerek bunları Osmanlı Hükümeti yetkilileriyle paylaştı.
MUSTAFA KEMAL LİDERLİK YOLUNDA
ATATÜRK’ÜN KİŞİSEL ÖZELLİKLERİ
 Vatan ve millet
sevgisi
 İdealistliği
 Mantıklı ve gerçekçi
oluşu
 Sabır ve disiplin
anlayışı
 İleri görüşlülüğü
 Açık sözlülüğü
 Gerçekçiliği
 Çok yönlülüğü
 Öğreticilik yönü





Yöneticiliği
İnsan sevgisi
Yaratıcı düşüncesi
Önder oluşu
Kararlı ve mücadeleci




Planlı çalışması
İnkılâpçılığı
Sanatseverliği
Birleştirici ve
bütünleştirici oluşu
oluşu
ÜSTLENDİĞİ BAZI GÖREVLER
Harp Akademisi’nden Kurmay Yüzbaşı olarak mezun
olması
Şam’daki 5. Orduya atanması (1905)
Manastırdaki 3.Ordu’da görevlendirilmesi (1907)
Hareket Ordusu Kurmay Başkanı (1909)
Trablusgarp’ta görev alması (1911)
Derne Komutanlığına getirilmesi (1912)
Sofya’da askeri ataşe olarak atanması (1913)
Çanakkale Cephesi’nde 19.Tümen Komutanlığı (1915)
Kafkas Cephesinde 16.Kolordu Komutanlığı (1917)
Suriye Cephesinde 7.Ordu Komutanlığı (1917) ve
Yıldırım Orduları Grup Komutanlığı (1918)
Vatanseverliği: ,”Ben icap ettiği zaman en büyük hediyem olmak üzere,Türk milletine
canımı vereceğim “
İdealistliği: “Benim yaptığım işler, biri diğerine bağlı ve gerekli olan şeylerdir. Fakat bana
yaptıklarımdan değil, yapacaklarımdan bahsediniz.”
Hakikati Arama Gücü: “Bizim akıl, zekâ ile hareket etmek şiarımızdır.”
Yaratıcılığı: Atatürk, en zor anlarda dahi üstün yaratıcı düşünceleriyle, sorunlara çözümler
bulan ve bunları başarıyla uygulayabilen bir önderdi. Yaratıcı düşünceleriyle kimsenin hayal
dahi edemediği işleri başarabilmiştir.
Sabırlı ve Disiplinli Oluşu: 16 Mayıs 1919’da Samsun yolculuğuna çıktığında, gelecekte
neler yapacağını milli bir sır olarak saklamış ve günü geldiğinde her birini gerçekleştirmiştir.
Sakarya ve Büyük Taarruz öncesi TBMM’de karşılaştığı tüm eleştirileri, büyük bir sabır
örneği göstererek anlayışla karşılamıştır.
İleri Görüşlülüğü: 1932’de Amerikalı General Mac Arthur’la yaptığı görüşmede, 1939’da
çıkacak ve 1945 yılına kadar devam edecek olan İkinci Dünya Savaşı’nı ve sonuçlarının nasıl
olacağını ifade etmesi.
İyi Kalpliliği: -“Ben onları affederim, çünkü kalbim vardır; onlar beni affetmezler, çünkü
kalpsizdirler.” demişti.
Açık Sözlülüğü:”Ben düşündüklerimi, sevdiklerime olduğu gibi söylerim. Aynı zamanda
gereği olmayan bir sırrı kalbinde taşıyacak güçte olmayan bir adamım. Çünkü ben, bir halk
adamıyım. Ben, düşündüklerimi daima halkın önünde söylemeliyim. Yanlışım varsa halk beni
uyarır.”
Çok Cepheliliği:Atatürk’ün değişik alanlarda gerçekleştirdiği inkılâplar, Onun çok cepheli bir
önder olduğunun en açık kanıtıdır. Atatürk, vatan kurtarıcı,teşkilâtçı insan ve büyük bir
komutandı.Usta siyasetçi,örnek inkılâpçı idi.Hem düşünce adamı,hem hareket adamı idi
.Milletine yepyeni ufuklar açan insandı.Bu özelliklerin hepsi Atatürk’te toplanıyordu.
Atatürk,askerlikten sanata,hukuktan eğitime,tarihten dil konusuna kadar her alanda
düşünmüş,yeni fikirler üretmiş ve topluma yeni hedefler göstermiştir
Yöneticiliği / ( Teşkilatçılığı )
Atatürk’ün önemli kişisel özelliklerinden biri de üstün bir yönetici olmasıdır.Atatürk bu
konuda”Verdiğiniz emrin yapılmasından emin olmak istiyorsanız,ta en son gerçekleşme
ucuna kadar kendiniz onun başında bulunmalısınız.” diyerek, yöneticilik konusundaki
başarısının sırrını açıklamıştır.
Askerlik hayatında üstün bir komutan olan Atatürk,devlet kuruculuğu ve yöneticiliğinde de
üstünlüğünü sürdürüp,örnek bir devlet adamı olmuştur. Gerçekleştirdiği işlere ve inkılâplara
baktığımızda,onun üstün bir örgütleyici ve yönetici olduğunu görmekteyiz.
MİLLİ MÜCADELEDE MUSTAFA KEMAL
 Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra İstanbul’a geldi (13 Kasım 1918) (Geldikleri gibi giderler.)
 İstanbul’da bulunduğu zaman içerisinde memleketin kurtuluşu ile ilgili olarak güvendiği arkadaşlarına Ali Fuat (Cebesoy), Rauf (Orbay)
ve İsmet (İnönü)] kendi fikirlerini anlattı.
 Şişli’deki evinde arkadaşlarıyla çeşitli toplantılar düzenledi. Bu görüşmeler sonunda ülkenin kurtuluşunun milletin desteğine
dayanan bir mücadele ile sağlanabileceği kanaatine vardı.
 İstanbul İtilaf devletlerinin sıkı bir denetimi altında bulunduğundan burada bir şey yapmak mümkün değildi. Bu sebeple Mustafa
Kemal Paşa, düşündüklerini uygulamak için Anadolu’ya geçmeye karar verdi.
 Samsun’a çıktıktan(1919) sonra da Anadolu’nun birçok yöresinde Kurtuluş Savaşı’nı başlatmak için hazırlıklarını devam ettirdi.
 Kurtuluş Savaşı’nı Başkumandan olarak yöneten Mustafa Kemal Paşa Sakarya, Büyük Taarruz ve Başkumandanlık Meydan
Savaşı’nı kazanarak yurdumuzu işgalden kurtarmıştır.
 Sakarya Meydan Savaşı’ndaki başarılarından dolayı TBMM, Mustafa Kemal’e “mareşal” rütbesi ile “gazilik” unvanını vermiştir.
 Atatürk, hayatının bütün aşamalarında lider kişiliğiyle ön plana çıkmasını bilmiştir. Çanakkale, Filistin ve Suriye cephelerinde dağınık ve
moral olarak çökmüş birlikleri yeniden düzenleyerek düşmanın ilerleyişini durdurmasını bilmiştir.
 Kurtuluş Savaşı’nda askerî liderliğinin yanında siyasal liderlik görevini de yürütmüştür. Samsun’a ulaştıktan sonra Amasya Genelgesi,
Erzurum ve Sivas kongrelerini düzenleyerek Millî Mücadele’nin önderi olmuştur. Kurtuluş Savaşını kazanarak Türk milletini bağımsızlığına
kavuşturmuştur.
 Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasına ve inkılapların gerçekleşmesine önderlik etmiştir
Notlar:
Ali ELHAN-Cevdet ÇALIŞKAN Sosyal Bilgiler Öğretmeni