Pathogen-associated molecular patterns (DAMPs)

Doğal Bağışıklık
1
Doğal Bağışıklık
2
Mikrop vücudumuza girdiği zaman
3
İkinci görevi adaptif immün yanıtı uyarmaktır
4
Hafızası yoktur
5
Doğal Bağılık Yanıtın Kompenentleri
1.
2.
3.
4.
Anatomik yapı
Mekanik komponentler
Normal flora
Antijene özgül olmayan antimikrobiyal
moleküller
5. Hücreler
6. Diğer bazı moleküller
6
1
Anatomik yapı fiziksel bir engeldir
• Deri
– Kuru
– Asidik
– Düşük pH
• Kıl folikülleri ve ter bezleri
– Lizozim
– Toksik lipid
• Epitel hücreleri
– Defensin
– Katelisidin
7
Solunum, sindirim ve genito-üriner sistem mukoza ile kaplıdır.
8
Mukozalar mukus salgılarlar.
Lizozim
Laktoferrin
Laktoperoksidaz
9
Silia bir organeldir
10
Bazı mekanik hareketler ile mikroplar vücudumuzdan atılır.
Öksürük
Hapşırma
Kusma
İshal
11
Vücud sıvılarımız
Ter
İdrar
Gözyaşı
Salya
12
2
Normal flora
Yaklaşık 100 tirilyon mikroorganizma içeriyoruz.
Metabolik ürünler oluşturur.
Yüzeyi kapatır.
Besinleri kullanır.
Bağışıklık sistemini uyarır.
13
3
Antijene özgül olmayan anti-mikrobiyal moleküller
Hidroklorik asit ve enzimler.
14
15
Defensin delik açar
16
Katelisidin bir proteindir
17
Laktik asid ve yağ asidleri kıl folikülleri ve ter
bezleri tarafından salgılanır.
18
Laktoferrin ve ransferrin demiri yakalar.
19
5
Hücreler
5a.-Fagositler
5b.-Mediatör salan
fagositer hücreler
5c.-Lenfositler
20
5a
İki tip fagosit vardır.
Mononükleer fagositler
21
Pomimorfonükleer fagositler, PML
22
Monosit lökositlerin %2-8’ini oluşturur.
23
Doku makrofajları
24
Monositlerde at nalı şeklinde nükleus ve granüller vardır.
• Primer granül(azurofilik
granül)
• Lizozom
– Peroksidaz
– Asit hidrolaz
• Fagosit
• Antijen sunar
• Sitokin salgılar
• Uzun ömürlüdür
• Çoğalır
25
Özel reseptörleri vardır.
– Mikrop
– Sitokin
• IFN-γ
– Opsonin
26
27
Üç tip PML
Düzensiz ve loplu nükleus
Nötrofil
Granül
Eozinofil
Bazofil
28
Enfeksiyon bölgesine ilk giden hücreler
• Lökositlerin %54-75
29
Nötrofilin temel görevi fagosite etmektir.
•
•
•
Fagosit
the primary (azurophilic) granules
lysosomes
–
–
–
–
–
–
–
•
Acid hydrolases,
Myeloperoxidase,
Muramidase (Lysozyme)
Defensins
Cathepsin G
Cationic protein
Bacterial permeabily increasing
protein
the secondary granules
–
–
–
–
Lactoferrin
Lysozyme
Collagenase
Elastase
30
Granüller bazen dış ortama da salınabilir.
31
Kalikrein ve diğer enzimleri salarlar. Vasoaktif aminlerin sentezine girer.
32
Nötrofil çeşitli adezyon moleküller ve reseptörler içerir.
33
Nötrofil
• Çok kısa ömürlü
• Çoğalmaz.
34
5b
Eozinofil lökositlerin %1-4’ünü oluşturur.
• İki loplu nükleusu vardır.
• Bir çok sitoplazmik granül
içerir
– Asit fosfataz
– Peroksidaz
– Major basic protein
• Etkili zehir
• Histamin salınımına neden
olur.
• Nötrofil ve tr
– Eosinophil cationic protein
(ECP)
– Eosinophil derived
neurotoxin
35
Fagositoz yapabilir
• Fungus, protozoa ve
helmint
• Lökotrien ve
prostoglandin
• 8-12 gün
36
5b
Bazofil dolaşımda az sayıda bulunur.
•
•
•
•
0,2 %
Mast hücreleri
Fonksiyonları aynı
Çok sayıda granül içerir
–
–
–
–
–
Histamine
Lökotrien
Prostoglandin
Heparin
PAF
• Sekresyon
– IL-4
– IL-13
• Bazofilin ömrü daha
kısadır
37
Mast hücreleri ve bazofiller genellikle allrjen uyarısı ile degranüle olurlar.
38
5c
Lenfositler
•
•
•
•
Natural Killer Hücreleri (NK)
Natural Killer T Hücreleri (NKT)
Intraepiepitelyal lenfositler
B1 lenfositler
39
NK hücreleri enfekte hücreyi, kanser hücresini ve stres altındaki hücreyi tanır ve
öldürür.
• Yok
– T hücre reseptörü
– B hücre reseptörü
• Fonksiyonları
– Öldürme
• Virus-enfekte hücre
• Tumor hücresi
• Stres altındaki hücre
– Sekresyon
• IFN-γ
40
NK hücreleri iki reseptör sistemine sahiptir.
41
Stres-kaynaklı glikoprotein salgılandığı zaman NK hücresi
gelir.
42
Bazen de olay tersine döner.
43
NK süresi por oluşturan moleküller sentezler ve salar
perforin
granzyme
44
IL-2 ve IL-12 NK hücrelerini uyarırlar.
45
NK hücreleri adaptif immun yanıtta da rol oynarlar.
antibody-dependent cellular cytotoxicity (ADCC)
46
NKT hücreleri özel bir grup hücredir.
IL-4, IL-10
47
γδ T hücreleri vücudumuzun mukozal yüzeyini korur
•
•
•
•
Epidermis
Mukozal epitel
Intraepithelial lenfosit
PAMP-TCR
48
B-1 hücreleri peritoneal ve plevral kavitede bulunur.
• T-independent
antijenler
• Doğal antikorlar
49
6
Doğal bağışıklık sisteminde yer alan moleküller
• Kompleman sistemi
• Akut faz proteinleri
• Sitokinler
50
Kompleman sistemi bir seri proteinden oluşur.
C3 convertase
51
52
Enfeksiyon esnasında bir çok plasma proteini sentezlenir.
53
54
Mikropların Doğal Bağışıklık
Tarafından Tanınması
55
Doğal bağışıklık hücreleri PAMPs ile tanır.
•
•
•
•
LPS
Porin proteinleri
Lipoprotein
Lipid
56
Pathogen-associated molecular patterns (PAMPS)
Patojenite ile ilişkili moleküler dizilim
• Peptidoglikan
• Teikoik asit
• Lipoteikoik asit
57
• Lipoarabinomannan
58
Mannoz zengin glikan
59
60
61
Damage associated Molecular Pattern
Pathogen-associated molecular patterns
(DAMPs)
•
•
•
•
Stres
Hasar
Enfeksiyon
Transformasyon
62
Damage-associated molecular patterns (DAMPs)
Heat-shock protein, değişmiş membran fosfolipidleri
63
PAMP’ı tanımak için
Pattern-Recognation Receptors
Patern Tanıyan Reseptörler, PRR
64
PRR hücre dış membranında, fagolizozom membranında ve sitoplazmada bulunur.
65
• Fagositozu sağlayan PRR
• Sinyal oluşturan PRR
66
Fagositozu sağlayan PRR
LPS
Peptİdoglycan
teichoic acid
CRP
C3b, C4b
Surfactant protein A and D
67
Sinyal oluşturan PRR
PAMP sinyal oluşturan PRR’ya bağlandığı zaman…
toll-like receptors (TLRs)
68
Farklı TLR’ler farklı mikrop moleküllerine bağlanırlar.
69
Önemli bir yüzeyel PRR ise CD14’dür.
70
71
T-independent antijen PAMP’dır.
72
TLRs adaptif immün yanıtta da rol oynar.
73
Sinyal oluşturan PRR’ler endozom memnranında da bulunur.
74
75
NOD proteinleri, RIG-1 ve MDA-5 sitoplazmik sensörlerdir.
76
Bazen PAMP’lere farklı şekilde cavp gelişir.
neutrophil extracellular traps (NETs)
Nötrofil mayınları
77
Doğal bağışıklık sisteminin cevapları
78
Doğal bağışıklık sistreminin fonksiyonel hücreleri mikropları tanıdığı zaman,
79
Diapedez
80
Doku makrofajları mikropları tanır ve sitokin salgılarlar.
3
4
7
6
2
1
8
5
81
Diapedez
• selectin-kaynaklı dönme
• integrin-kaynaklı sıkı yapışma
• Kemokin kaynaklı hareket
82
Mikrop makrofajlar tarafından tanındığı zaman
83
Fagolizozomdaki çeşitli enzimler aktive olur.
84
Mikroplar kapsülleri sayesinde fagositozdan kurtulabilir
85
86
Lizozom ile fagozom birleşmesi olmadan önce hücreden kaçarlar
87
Lizozom ile fagozom birleşmesini engellerler
88
MAC kompleksinden kaçarlar
89
•Kapsülü ile fagositozdan kurtulurlar,
•Lizozom ile fagozom birleşmesi olmadan önce hücreden kaçarlar
•Lizozom ile fagozom birleşmesini engellerler,
•Fagolizozom içindeki enzimlere dayanıklılık gösterirler,
•Kompleman aktivasyonunu engellerler,
•Fagositleri öldüren enzimler salarlar,
•Makrofajların apoptozisini aktive ederler.
90
Lenfosit aktivasyonu için iki sinyal gereklidir
91
Microp veya NK hücresi tarafından oluşturulan IFN-γ
92
Kan kaynaklı mikrop komplemanı alternatif yoldan aktive eder
93
İkinci sinyal adaptif immün yanıtın yolunu belriler.
94
95
96