Camın Tarihçesi - ArletBiblo.Com

Camın Tarihçesi
Administrator tarafından yazıldı.
Cuma, 19 Haziran 2009 19:28 -
OSMANLI TÜRK CAM İMALATI VE SÜSLEME SANATI
Osmanlı İmparatorluğu Döneminde Cam İmalatı ve Türk Cam Süsleme Sanatının Gelişimi :
* İstanbul, 17. ve 18.yüzyılda Osmanlı Cam Endüstrisinin merkezi oldu.
* Türk camlarının ender örneklerini ilk kez,1947 yılında , Exhibition of Turkish Glass Art , The
People s House Ankara da açılan sergide gördük. İlk broşürde o zamanlarda basıldı.
Osmanlı döneminde yapılan bu çalışmaları incelediğimizde cam sanatçılarının bu eserlere
zekalarını ve yaratıcılıklarını katarak yaptıkları objeleri bugün de müzelerde görmekteyiz.
Bu eserler; gaz lambası, lale şeklindeki vazolar, kupalar, gülsuyu (parfüm) şişeleri, su soğutma
kapları, orduda kullanılan kimi malzemeler, aynalar, camdaki süslemeler, ilaç kapları, sokak
lambaları, eski binalardaki pencere vitray çalışmalarını görüyoruz.
Türk cam sanatçılarının o dönemde faydalı ve kullanışlı eserler yaptıklarını görüyoruz.
Bu eserler saraylarda, konaklarda, küçük mescitlerde, camilerde renkli camların güzel bir
tasarımla kombine edilerek sergilendiğini görüyoruz.
Ayrıca İstanbul Eğrikapı Tekfur Sarayında Cam Yapım Atölyeleri bulunmaktadır. Kanıtlar
Osmanlı Cam Atölyelerinin İstanbul da Eğrikapı, Eyüp, Bakırköy, Beykoz, Paşabahçe, Çubuklu
da çeşitli cam üretimi yapan cam atölyelerini göstermektedir.
* Cam imalatında, ithalat ve ihracat :
Cam endüstrisi 13. yüzyılda Osmanlı imparatorluğu zamanında gelişmiş olsa da cam işçilği ve
elsanatları Avrupadan, özellikle Venediktan ithal ediliyordu.
O dönemde Venedik te bir Türk Cam Atölyeside bulunuyordu.
Bu bölgeden yerel ihracatçılar kendi ürünlerine benzer imalatları satmaktaydı. Bu nedenle
benzer ürünleri dünyanın her bölgesinde görmek mümkün oldu.
Türkiye de o dönemde cam çalışmalarını ve vitrayları Avrupa ya satıyordu. Özellikle İtalyada ki
Murano camları çok tanındığından Türk cam ustaları da benzer çalışmaları başarılı bir şekilde
yaptılar. Hatta bu camlara Turkish taste for the Ottoman Market existed in Europa and was even called Turkısh Glass olarak isimlendirildi. Hatta bazı yabancı yazarlar, Çeşm i Bülbül
(glassware decorated with coloured lines) en iyi Venedik Camları olarak nitelendirildi ki
gerçekte Çeşm i Bülbül bir Osmanlı Türk cam sanat eseridir. Bu konuda değişik yorumlar
bulunmaktadır.
Bir diğer görüşte bu camları hem Venedik te, hem İstanbul da, hem de İspanya da yapıldığı
şeklinde idi.
1/4
Camın Tarihçesi
Administrator tarafından yazıldı.
Cuma, 19 Haziran 2009 19:28 -
* Orta çağda ,Yakın Doğu özellikle Mısır cam yapım çalışmalarının merkezi durumunda idi.
Daha sonra Venedik ve Bohemia cam yapımının merkezi oldu. Suriye ve Mısır Venedik ten
cam alıyordu. I.Selim in Mısır ve Suriye yi alması ile (1512 1520) 1700 den itibaren Bohemia
den cam ithalatı devam etti .
Ayrıca I.Mahmut döneminde Fransa dan cam ustası getirtildiği, III.Selim döneminde ise
Mehmet Dede adlı bir dervişin Cam yapım tekniklerini öğrenmek için İtalya ya gönderildiği belirlenmiştir. Bu kişi daha sonra Beykoz da ilk atölyesini açmış ve ilk eserlerleride Beykoz tarzı
cam süsleme sanatı olarak isimlendirilen objeleri imal etmiştir. Bugün de bu eserleri müzelerde
görebiliyoruz. Ayrıca bugün de bu motifleri klasik ve/veya modern objelerde uygulayan
sanatçıların olduğunu görüyoruz. * III. Selim 19. yüzyılda batıdan (barok sitili) etkilenerek iç mimari ve saraylarda bu çalışmaları
uygulattığını görüyoruz.
* Daha sonra Osmanlı İmparatorluğu ,Hollanda,İspanya ,Polonya ve özellikle Bohemian
kristallerini almaya başlamış.
* Ayrıca Osmanlı İmparatorluğunun yabancı ülkelere 17.ve 18. yüzyıllarda bir satış yaptığına
dair kayıtlar da bulunmaktadır.
* Cam imalatı ve Süsleme sanatı Cumhuriyetin kuruluşundan sonra 17 Şubat 1934 yılında
Paşabahçe de kurulan ilk ulusal fabrika ile gelişme kaydetmiştir.
* Paşabahçe çok sayıda cam ustasını bir araya getirerek Türk cam tarihi için tarihi bir önem
taşıyan cam imalatını ve süsleme sanatını gerçekleştirmiştir.
Ev ve ofis dekorasyonu için vazgeçilmez bir malzeme olan camdan butik tasarımlarla
fonksiyonel ürünler yapılmaktadır.
Cam İmalatının gelişiminde bazı önemli tarihler
2/4
Camın Tarihçesi
Administrator tarafından yazıldı.
Cuma, 19 Haziran 2009 19:28 -
* 1202 Venedik te cam imalatının başlangıcı
* 1348 Venedik te ayna yapımının başlangıcı. Venedik te kristal cam imalatının başlangıcı
* 1609 Amerika da cam yapımı
* 1635 Robert Mansell tarafından kömür kullanımının başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesi,
Almanya da ve cam fırınlarında ısıtma işlemiyle yapılmış
* 1674 İngiltere de kristal cam yapımı
* 1688 Fransa da Lucas Nehou tarafından cam plakaların yapılması
* 1700 Osmanlı beylikleri içinde cam yapımı konusunda gerçekleşen ilerlemeler
* 1711 Süsleme amacıyla parlak bohemıans kristallerinin üretilmesi
* 1795 Dekoratif renkli çizgilerde camlı binalar çeşmi bülbül
* 1874 Fransa da kırılmayan cam yapımı
* 1884 Almanya da İlk optik cam fabrikasının inşaatı
* 1886 İlk soğutma makinesinin inşaatı
3/4
Camın Tarihçesi
Administrator tarafından yazıldı.
Cuma, 19 Haziran 2009 19:28 -
* 1895 Amerika da otomatik şişe makinelerinin inşaatı
* 1904 prexs glass türünde gelişmeler
* 1934 Yeni Paşabahçe cam fabrikasının inşaatı
* 1939 %96 slıkat oranlı camın imalatı
* 1944 esnek pencere camı üretimine geçilmesi
4/4