BİLGİ TEORİSİ DERS NOTLARI BÖLÜM 1-2-3

11.03.2011
1
Yazılımcıların da endüstri mühendislerinin de en büyük
ihtiyaçlarının başında “ortak modelleme dili” ihtiyacı gelir.
UML’nin (Unified Modeling Language) Kasım 1997′de OMG
tarafından yayınlanmasıyla birlikte yazılımcıların ihtiyaçları
büyük ölçüde karşılanmıştı.
UML sayesinde yazılımcılar artık sadece diyagramlar
aracılığıyla birbirlerine fikirlerini anlatabiliyorlar,yazılım
tasarımı yapabiliyorlardı. Hatta daha da önemlisi, bütün
süreçler şekiller üzerinde olduğu için yazılımı diğer
departmanlara da daha iyi tanıtabiliyorlardı
(Örneğin: Pazarlama, reklam, görsel tasarım, yönetim, vb…).
2
1
11.03.2011
UML’in çıkışıyla beraber pek çok endüstri
mühendisi de UML’i modellerinde kullanmaya
başladı. Simülasyon olsun, yöneylem modeli olsun
her çeşit modellenebilecek sistem için UML
kullanmaya başladık.
Fakat aslında, UML, endüstri mühendislerinin
ihtiyaçlarını yeterince karşılayamıyordu. UML’in
temel olarak yazılım için tasarlandığı pek çok
aşamada belli oluyordu.
3
Eylül 2007′de v1.0′ı yayınlanan SysML sayesinde endüstri
mühendislerinin de ihtiyacı karşılanmış oldu.
SysML v1.0 ile UML 2 arasındaki ilişki genel olarak aşağıdaki şekilde
gösterildiği gibidir
4
2
11.03.2011
SysML (Systems Modelling Language)
SysML
karmaşık
sistemlerin
sistem
mühendisliği seviyesinde analiz ve tasarımının
yapılmasını sağlayan bir modelleme aracıdır.
SysML
modelleme
araçlarını,
sistem
analizlerini ve tasarımlarını yapan ve farklı
mühendislik alanlarını birleştirip karmaşık sistem
tasarlayan sistem mühendisleri kullanabilirler.
5
SysML sistem mühendisliği çerçevesinde soyut
tasarım araçlarını sunmakla beraber herhangi bir
metodoloji dikte etmez. Çeşitli geliştirme süreçleri ve
SysML araçları kullanılarak sistem modelleme
yapılabilir.
6
3
11.03.2011
SysML ve Diyagramlar
7
Şekilde görüleceği gibi, SysML, UML 2′deki bazı
özellikleri aynen kullanıyor, bazılarını kullanmıyor ve
bazı yeni özellikler ekliyor.
Eklediği diyagramlar arasında en önemlilerden
biri “requirements” diyagramı. Bu diyagram
sayesinde tasarlanan sistemin ihtiyaçlarını dokümana
dökmek kolaylaşıyor.
SysML’in bir diğer önemli özelliği ise sisteme
“donanım”, “yazılım”, “bilgi”,”personel”, “prosedür”,
“tesis” gibi unsurların da dahil edilmesi.
8
4
11.03.2011
1. Yapısal (Structure) Diyagramı:
1.İç Blok (Internal Block) diyagramı, alt sistemi ifade eden
dallardan ve işaretleri ifade eden düğümlerden oluşur.
2.Paket (Package) diyagramı, modellenen sisteme belli bir
açıdan bakışı gösterir. Gösterim genel olarak paketler,
paket birleşmeleri, paket dışa gönderimi ve bağımlılık
ilişkilerini içerir.
3-Blok tanımı (Block Definition) diyagramı, blok tanımı
diyagramı sistem hiyerarşisi ve sistem / bileşen
sınıflandırması göstermektedir.
2. Gereksinim
(Requirement) diyagramı,
gereksinimleri diyagramı özel bir diyagram görsel bir
model olarak bir sistem gereksinimleri veya özellikleri
tanımlamak için kullanılır.
9
3.
Davranış Diyagramları
1.Kullanım Senaryosu (Use-Case) diyagramı, modellenen
sistemin ne yaptığını ve sistemi kimin kullandığını gösterir.
2.Durum (Statechart) diyagramı, bilgisayar programlarından
iş süreçlerine kadar birçok sistemi tarif eden standartlaşmış bir
gösterimdir. Durumlar, geçişler, olaylar ve faaliyetler gösterilir.
3.Faaliyet (Activity) diyagramı, modellenen sistemdeki
sınıfların, kullanım senaryoların ve fonksiyonların davranışını
gösterir.
4.Sıralama (Sequence) diyagramı, nesnelerin birbiriyle
zaman içerisinde nasıl iletişim kurduklarını gösterir.
10
5
11.03.2011
SysML Kullanmanın Faydaları
1.SysML iç ve dış paydaşlar için resmi dil sağlayarak
iletişimi geliştirir.
2.SysML'in gereksinim modellemesi desteği, sistem
mimarisi gereksinimleri değişen etkisini
değerlendirmesini sağlar.
3.SysML parametrik analiz desteği de dahil olmak
üzere kısıtlamaları ve modelleri analiz ve benzetim
yaparak sistem modeli geliştirmenizi sağlayan bir
dildir.
4.SysML açık bir standarttır ve bilgi değişimi için diğer
sistem mühendislik araçlarını sağlayan XMI ve ISO
10303-303'ı destekler.
11
Sonuç
Sistem modellenmesi
sayesinde
sistem
gereksinimlerini ve sistem davranışlarını daha iyi
anlarız ve hata riskimiz azalır.
Sistem geliştirme yaşam döngüsü içinde
hatalar ne kadar erken saptanırsa düzeltme
maliyeti de o kadar az olur. Çok
karmaşık
sistemler için bir değişiklik yapmanın maliyeti
zaman ve risk açısından çok yüksektir. Bu sebeple
sistemi doğru anladığımızdan emin olmamız
gerekir, bunu da ancak modelleme sayesinde
yapabiliriz.
12
6
11.03.2011
Sonuç
UML, Unified Modeling Language, evrensellik
şartını yerine getirmek için tasarlanmış bir dildir.
Ancak UML yazılıma özgü bir dil olduğundan
mühendislerin karmaşık sistemleri tasarlamalarını olanak
vermiyor. Bu nedenle, SysML oluşturulmuştur. SysML
gitgide popülerite kazanmaktadır ve pek çok şirket,
özellikle Savunma, Otomotiv, Uzay, Tıbbi Cihaz ve
Telekom endüstrisi ya SysML kullanıyor ya da yakın
gelecekte geçmeyi düşünüyor.
13
7