tıbbi uygulama hatası nedir? - Adana Tabip Odası | Adana Tabip Odası

malpraktis
TIBBİ UYGULAMA HATASI NEDİR?
NE DEĞİLDİR?
Tıbbi uygulama hataları, Dünya Tabipler Birliği’nin
1992 yılındaki 44. Genel Kurulu’nda “hekimin tedavi sırasında standart uygulamayı yapmaması, beceri
eksikliği veya hastaya tedavi vermemesi ile oluşan
zarar” olarak tanımlanmıştır.
Hastalık sürecinde olaylar normal seyrinde gelişebileceği gibi, bir zarar da oluşabilmektedir. Bu zarar
yani istenmeyen sonuç; hem izin verilen risk yani
komplikasyon sonucunda, hem de tıbbi uygulama
hatası sonucunda gelişebilir.
Hemen her tür tıbbi uygulamanın bir takım riskleri
vardır. Uygulama bu riskler göze alınarak, yarar-zarar dengesi gözetilerek yapılır. Kesin ortaya çıkacağı
veya çıkma olasılığı bulunduğu bilinen yani öngörülebilen riskler, uygulama belirgin derecede hasta
yararına ise uygulamanın yapılmasına engel kabul
edilmez.
Günümüzdeki hukuk anlayışına göre, sağlık hizmeti sunanlar mesleklerini “izin verilen risk” kavramı
çerçevesinde uygularlar. İzin verilen riskin tıbbi karşılığı komplikasyondur ve tek başına kusur sayılmaz.
Komplikasyon tıbbi bakım ve tedavi sırasında görülen ve hekimin hatası olmayan durumları ifade etmektedir. Hekim, hastanın bilgisi dahilinde (aydınlatılmış onam) olması durumunda, bu zararların ortaya
çıkmasından sorumlu değildir. Komplikasyon, yetkili bir sağlık çalışanının hastasına uyguladığı standart
tedavi sırasında veya sonrasında öngördüğü halde
önleyemediği, istemediği bir zararlı sonuçla karşılaşmasıdır. İzin verilen risk çerçevesinde standart bir
uygulama sonucu zarar oluşmuştur. Ancak komplikasyonun tıbbi uygulama hatasına dönüşmemesi için
zamanında fark edilmesi, gerekli önlemlerin alınıp,
standart tıbbi girişimlerin uygulanması gereklidir.
Hekim, tedavi sonucunda ortaya çıkacak riskten ancak kusur yapması halinde sorumlu tutulabilir. Hekimin sorumlu tutulabilmesi için kusurlu davranış,
zararlı sonuç ve kusurlu davranışla zarar arasında
nedensellik bulunması gereklidir.
Tıbbi uygulama hatası ve komplikasyon farkları:
Tıbbi Uygulama Hatalarının Özellikleri:
• Öngörülebilir ve önlenebilir özelliktedir.
• Zamanında müdahale edilmemiştir.
• Ceza ve tazminat sorumluluğu bulunmaktadır.
• Tanı ve tedavi hataları olabilir.
20
artı 49
• Gerekli konsültasyonlar yapılmamış, geciktirilmiş olabilir.
• İhmal, tedavi sonrası takip kusuru olabilir.
• Gerekli laboratuar ve teknik inceleme yapılmamış olabilir.
Komplikasyon:
• Öngörülebilir veya öngörülemez, engellenemez
özelliktedir.
• Zamanında müdahale edilmiştir.
• Ceza ve tazminat sorumluluğu bulunmamaktadır.
• Tanı ve tedavi hataları yoktur.
• Gerekli konsültasyonlar yapılmıştır.
• İhmal, tedavi sonrası takip kusuru yoktur.
• Gerekli laboratuar ve teknik inceleme yapılmıştır.
Bakım standardı
Tıp biliminin günümüzde ulaştığı bilimsel ve teknik
düzey, uygulamanın yapıldığı ortamın koşulları, uygulamayı yapanın eğitim düzeyi göz önünde bulundurulduğunda, aynı ortam koşullarında, aynı yetkinlik düzeyinde bir hekimin göstermesi gereken özen,
bakım standardı olarak adlandırılır.
Bakım standardının belirlenmesinde; ortam koşulları
(uygulamanın yapıldığı yerin teknik donanım olarak
uygulamanın yapılmasına uygun olup olmadığı, uygulamanın acil ya da seçilmiş şartlarda yapılıp yapılmadığı, olay yerinin özellikleri…) ve kişinin yetkinlik düzeyi göz önünde bulundurulmaktadır.
Yargıtay 13. Hukuk Dairesi, bir kararında; ölçü olarak, “tedbirli bir doktorun aynı hal ve şartlar altında
göstereceği özen”in göz önünde tutulacağını kabul
etmiştir. Bilirkişi değerlendirmesinde bakım standardına uygun davranılıp davranılmadığı araştırılmaktadır.
Tıbbi uygulamalarda başlıca hata meydana gelen
alanlar şunlardır:
1. İletişim eksiklikleri
2. Kayıt hataları
3. Yetki sınırlarının aşılması ve konsültasyon
4. Aydınlatma ve onam
5. Tanı hataları
6. Tedavi hataları
7. Hatalı karar
8. Girişim hataları ve teknik hatalar
9. Terk etme
10. Özen eksikliği