6 haftalık blok kondisyon antrenmanı planlamasının 16 yaş erkek

6 HAFTALIK BLOK KONDİSYON ANTRENMANI PLANLAMASININ
16 YAŞ ERKEK BASKETBOLCULARDA AEROBİK KAPASİTE ÜZERİNE
ETKİSİNİN İNCELENMESİ
Dr. Murat BİLGE
2011 Basketbol Yıldız Erkekler Türkiye Şampiyonası’na katılacak olan Milli
Piyango Takımı oyuncularına, şampiyona öncesi uygulanan 6 haftalık blok kondisyon
antrenmanı planlamasının, sporcuların aerobik dayanıklılıklarına etkisi incelenmiştir.
Bu sürede 15 kondisyon antrenmanı, 11 teknik antrenman, 9 resmi maç yapılmış ve
5 tam dinlenme günü verilmiştir.
Aerobik Dayanıklılık: Tüm takımda 6 haftalık kondisyon antrenmanının
etkisinin ortalama % 12,88 lik bir Max VO2 gelişimi düzeyinde olduğu şeklinde
saptanmıştır. Bu gelişmenin 9 resmi maçın oynandığı bir dönemde gerçekleşmesi, 6
haftalık blok antrenman planlama başarısının, istatistiksel olarak anlamlı olduğunu
göstermektedir.
Bir diğer anlamlı gelişme, sporda yorgunluk belirtisi olan laktat seviyesidir.
Tüm takımda % 10,43 lük bir gerileme görülürken (laktat seviyesinin gerilemesi,
yorgunluğun daha geç ortaya çıkması anlamında değerlendirilir), bunun yanı sıra çok
daha önemli bir saptama ortaya çıkmıştır.
Bu saptama da 9 resmi maçta fazla dakika alan (ortalama 30 dk)
oyunculardaki yorgunluk indeksi gerilemesinin (Oğuz, Ahmet, Samir, Necdet), diğer
oyuncularla karşılaştırıldığında (Berken, Kaan, Güray, Yiğit, Barış) %30, 68’ e
karşılık, % - 3,05 olduğu şeklindedir (Bu değerlendirmeye yapılan 2 testten herhangi
birine sağlık sebepleriyle katılamayan Mustafa, Murat Kaan ve Yaman alınmamıştır).
Bu çok önemli nokta, 6 haftalık blok kondisyon antrenmanı planlamasının etkisinin,
aerobik dayanıklılık ve yorgunluk indeksi gelişimi yönünde maçlarda fazla süre alan
oyuncularda çok daha fazla olduğu yönündedir.
Ayrıca kondisyon antrenmanlarının vazgeçilmez bir parçası olan kuvvet
egzersizleri de tüm takım tarafından özveriyle gerçekleştirilmiş, ama öncesi ve
sonrası kuvvet testleri yapılmadığı için, görülen gelişme sadece subjektif olarak
tarafımızdan olumlu olarak değerlendirilmiştir.
BİREYSEL DEĞERLENDİRMELER
OĞUZ: %21,35’lük gelişme ile dayanıklılık başlığında takımda en üst sırada
yer almıştır. Laktat gerilemesi de bu gelişmeye eşlik ederken, test sırasında kalp atım
hızı açısından maksimal zorlama yaptığı da açıktır (201 maxKAH). Maçlarda
gösterdiği yüksek mücadele gücü, oynadığı pozisyon itibariyle de takım liderliği
hususunda teknik ekibi rahatlatacağı yönünde ipuçları vermiştir.
SAMİR: %45,41’lik laktat eşiği gelişimi, bu başlıkta liderliği getirmiştir.
Aerobik gelişimin de eşlik ettiği datalarda, kalp atım hızı değerlendirmesinde benzer
bir yüklenme söz konusudur. Normal doğum tarihinin takımdaki diğer oyunculardan 2
yaş daha büyük olduğu doğru ise, genel değerlendirme sağlıklı olmayacaktır. Ama
bireysel gelişme düzeyi kesindir. Şahsi görüşümüz, eğer sahip olduğu fizyolojik ve
motorik düzeyi, maçlara aktif olarak yansıtıp daha agresif olursa takıma liderlik
boyutunda da katkı sağlayacağı yönündedir.
AHMET: Basketbol yaşının diğerlerine göre çok düşük olduğu düşünülürse,
ilk etapta değerlendirme yaparken bireysel gelişiminin önde tutulması gereken
oyunculardandır. Her parametrede dengeli bir gelişim gösteren, aynı zamanda da
maçlarda takımın ciddi bir oranda mücadele yükünü çeken sporcumuzun, iyi niyetli ve
kendi
maksimal
sınırında
yüklenmeler
yaptığı
hem
testlerdeki,
hem
de
antrenmanlardaki kalp atım hızı değerlerinden aşikardır. İkinci testlerdeki gelişimsel
değerleri, % 16’lık daha düşük kalp atım hızı ile gerçekleştirmesi de (daha az enerji
ile daha fazla iş yükü) bu değerlendirmeyi objektifleştirmektedir.
NECDET:
Kondisyon
antrenmanlarında
elinde
olmadan
süreklilik
yakalayamamasına rağmen, yine her parametrede ciddi gelişim göstermiştir. Kişisel
görüşümüz
(Mustafa
ile
beraber),
ciddi
ve
planlı
kondisyon
ve
kuvvet
antrenmanlarıyla ileride (big size) atlet sporculardan olacağı yönündedir. Birkaç
antrenmanda ağrılarına rağmen egzersizlere devam etmesi, gelecek adına bir başka
umut verici nokta olmuştur. Maçlarda gösterdiği yüksek sorumluluk anlayışı da,
yeteneğini ortaya koymada onu destekleyecektir.
MUSTAFA: Yine son derece iyi niyetle çalışan ve maçlarda yüksek
mücadele gösteren oyunculardan olmuştur. İlk testlere katılamayışına rağmen, genel
değerlendirmede ilk beş içerisinde yer almıştır. Fiziksel olarak, arkadaşlarına göre
daha özel bir kuvvet antrenman planına ihtiyacı olacaktır. Bilişsel gelişim seviyesinin
yüksekliği de, yaşıtlarına göre daha fazla çalıştığında ona avantaj sağlayacaktır.
GÜRAY: İlgili parametrelerde gelişme görülmesine rağmen, gelişim seviyesi
ortalamanın altında gözlenmiştir. Antrenman temposu ve isteği konusunda bir
problem görülmemekle beraber, antrenman sürekliliği ile beraber devamlılık
beklenebilir.
KAAN: Belki de ilk beşteki yerini kaptırmanın etkisiyle, özellikle ikinci
haftadan itibaren antrenman hırsıyla kendini göstermiştir. Bunun sonucunda da
aerobik kapasite açısından takımın en iyi üçüncü pozitif gelişimini ortaya koymuştur.
Yorgunluk indeksini de ciddi oranda aşağı çekerek şampiyona için önemli bir takım
elemanı olacağı yönünde rakamsal gelişim göstermiştir.
YİĞİT: Antrenman temposu ve isteğinin, takım ortalamasının altında olduğu
gözlenirken, bu subjektif gözlem; rakamlara da yansımıştır. Aerobik kapasite
gelişimine, laktat düşüklüğü eşlik etmemiştir. Mental yönden kendisini turnuvaya
daha iyi hazırlaması ve ihtiyaç duyulduğunda (ki herkese ihtiyaç olacaktır) takımı
yönetecek fiziksel kapasiteyi ortaya konması beklenmektedir.
BARIŞ: İlk testte takımın en iyi performansını ortaya koyarken, 6 hafta
sonrası gelişme ortalamanın altında çıkmıştır. Mental yönden maçlarda daha fazla
etkin olması beklenebilir. Bu gelişim kendini fiziksel ve fizyolojik parametrelerde de
gösterecektir.
BAHADIR: Maçlarda çok az oynama fırsatı bulabilen sporcumuzun
gösterdiği gelişim seviyesi, sınırlı kalmıştır. Antrenörünün geleceğe yönelik
beklentisine göre kesinlikle ekstra antrenmana ihtiyacı vardır.
MURAT KAAN: Sadece ilk teste katılan sporcumuzun aerobik kapasitesi,
laktat değerinden anlaşılacağı gibi çok zorlamadığından düşük çıkmıştır. Bazı
antrenmanlarda
da
düşük
eşik
kas
ağrılarına
boyun
eğerek
antrenmanı
çıkaramamıştır. Hem mental, hem de kondisyonel ek antrenmanlara ihtiyacı vardır.
Aslında olumlu yönde bir potansiyeli de görülmüştür.
BERKEN: En yüksek aerobik kapasiteyi ortaya koyarken, performansa laktat
eşiği düşüşü eşlik etmemiştir. Son testte ortaya koyduğu mücadeleyi, sonradan
girdiği maçlarda da gösterebilse, antrenör ekibinden de daha fazla süre alabileceği
gerçeğini ortaya koyabilirdi.
YAMAN: Antrenmanlara devam etmemesine rağmen maçlarda süre alması,
tarafımızdan soru işareti ile karşılanmıştır.
Forma
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
20
Adı Soyadı
TOPLAM
I. TEST
TOPLAM
II. TEST
%
GELİŞME
Kaan
Yiğit Bedişkan
Berken Aksu
Oğuz Öngel
Yaman Şanlıoğlu
Mustafa Kaleli
Barış Yılmaz
Necdet Gürkan
Murat K. Koçak
Bahadır Demirel
Ahmet Aksan
Güray Batur
Samir
87
107
108
103
101
102
121
128
125
17,24
13,08
18,51
21,35
ORTALAMA
GELİŞME %
112
94
85
92
68
100
90
120
122
102
8,92
8,51
99
79
103
103
7,60
16,17
3
14,44
12,88
Max VO2
ml/kg/dk
I. TEST
Max VO2
ml/kg/dk
II. TEST
%
GELİŞME
NABIZmax
I. TEST
NABIZmax
II. TEST
49,24
55,42
55,70
54,29
53,50
54,00
59,37
61,43
60,46
17,24
13,08
18,51
21,35
191
202
181
184
188
194
180
180
201
56,84
51,44
48,63
50,85
43,19
53,20
50,16
59,09
59,64
54,00
8,92
8,51
52,90
46,83
57,12
57,12
7,60
16,17
3
14,44
12,88
196
194
193
205
210
182
190
185
208
198
196
180
193
192
Laktat
(Mmol )
I. TEST
Laktat
(Mmol )
II. TEST
23,4
12,4
20,7
24,5
8,3
18,6
13,9
23,3
18,8
20,51
- 12,09
- 12,56
23,26
14,1
18,1
12,2
- 11,72
30,68
23,2
17,7
13,6
11,1
- 9,95
23,37
7,48
45,41
16,2
17,6
12,5
21,1
23,1
14,7
20,7
%
GELİŞME
10,43