AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ ÜLKE BÜLTENİ

AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ
ÜLKE BÜLTENİ
Başkent
Washington, D.C.
Resmi Dil(ler)
İngilizce
Yönetim Biçimi
Federal Cumhuriyet
Devlet Başkanı
Barack Hussein Obama
Başkan Yardımcısı Joe Biden
Kuruluş
4 Temmuz 1776
Yüzölçümü
9.826.675 km2
Nüfus
308.831.000
GSYİH
14.624 trilyon $
Kişi Başına GSYİH
Sektörlere Göre
GSYİH
47,123 $
Tarım % 1,2
Sanayi % 21,9
Hizmet % 76,9
Para Birimi
United States Dollar ($) (USD)
Zaman Dilimi
Doğudan Batıya -7, -12
Telefon Kodu
+1
1. SİYASİ VE İDARİ DURUM
Amerika Birleşik Devletleri 50 eyalete ayrılmış, federal ve anayasal demokrasiye
dayalı bir Cumhuriyet'tir. Kuvvetler ayrılığı ilkesini benimsemiş olan ABD'nde,
yürütme kuvveti Başkan'da, yasama kuvveti ise Kongre'dedir.
Kongre, iki alt organdan oluşmaktadır: Her iki yılda bir yeniden seçime tabi olan
435 üyeli Temsilciler Meclisi ve her iki yılda bir üçte biri yenilenen 100 üyeli Senato
vardır.
ABD'de mevcut iki büyük siyasi partiden Cumhuriyetçi Parti daha çok
muhafazakâr kesimi temsil ederken, Demokrat Parti ise liberalleri temsil
etmektedir. ABD Anayasası, dış ticareti düzenleme konusunda esas olarak Kongre'yi
yetkilendirmiştir.
2. EKONOMİK YAPI
ABD, 2009 yılında 14,13 trilyon dolar civarında gerçekleşen GSYIH 2,5 trilyon
doları aşan dış ticaret hacmine sahip olmasının yanı sıra dünyanın en büyük
doğrudan yabancı sermaye kaynağı ve alıcısı konumu ile gelişmiş ülkeler yanında
tüm gelişme yolundaki ülkeler açısından da en önemli hedef pazardır.
Dünyanın en büyük ekonomisi ve önemli ihracat pazarlarımızdan ABD, küresel
krizin etkisiyle 2009 yılı genelinde % 2,4 küçüldükten sonra, bu yılın ilk çeyreğinde
ise ABD Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'sı (GSYH) % 3 artış kaydetmiştir. Büyüme oranıyla
ilgili yapılan ilk açıklamada bu oran % 3,2 düzeyindeydi. Aşağı doğru yapılan
revizeye en önemli sebep olarak azalan tüketim harcamaları gösterilmektedir.
IMF verilerine göre ise ABD ekonomisinin 2010 yılı genelinde % 2,7 büyümesi
beklenmektedir.
ABD genelinde perakende satışlar 2010 yılı Mayıs ayında Nisan ayına göre
% 1,2 düşerken, geçen yılın aynı dönemine göre ise % 6,9 yükselmiştir. 2010 Mart
ayından Mayıs ayına kadar olan 3 aylık dönemde perakende satışlarda ise bir önceki
yılın aynı dönemine göre % 8,1 artış kaydetmiştir. Öte yandan, ülke genelinde OcakMayıs döneminde hazırgiyim ve aksesuar perakende satışları ise geçen yılın aynı
dönemine göre % 4,7 artmış bulunmaktadır.
Nisan ayı verilerine göre ABD toplam mal ihracatı % 19,9 artışla 104 milyar dolar
olarak gerçekleşirken, toplam mal ithalatı ise % 23,9 artışla 156,5 milyar dolara
yükselmiştir. Bu verilere göre mal bazında ABD dış ticaret açığı Nisan ayında Mart
ayına göre 0,1 milyar dolar artarak 52,5 milyar dolara yükselmiştir.
Mayıs ayında tüketici fiyatları ise % 0,2 düşmüştür. Çalışma Bakanlığının
açıkladığı verilere göre, ABD'de tüketici fiyatları Nisan ayının ardından Mayıs ayında
da gerilemiştir. Nisan ayında % 0,1 gerileyen tüketici fiyatları geçen ay da % 0,2
düşüş kaydetmiştir.
Öte yandan, ülke ekonomisinin en önemli sorunlarından işsizlik Mayıs ayında
Nisan ayına göre % 0,2 gerileyerek % 9,7 seviyesinde gerçekleşmiştir. 2009 ile
kıyaslandığında ABD'de birçok firma işçi çıkarmaya son vermekte ancak tüketici
talebinden emin olmadığı için yeni işçi alımı karşısında da çekimser kalmaktadır.
Ülke genelinde ortalama reel kazançlar Mayıs ayında Nisan ayına göre %0,5 artış
kaydederken, mevcut verilere göre, 2010 yılı tüketici harcamalarının % 0,9 artması
öngörülmektedir.
Uzmanlara
göre
ABD
ekonomisini
yılın
ikinci
yarısında
ciddi
sorunlar
beklemektedir. Bu sorunların başında düşük gerçekleşmesi beklenen büyüme oranı
ile yüksek seyreden işsizlik oranı gelmektedir. Mevcut büyüme potansiyeliyle işsizlik
oranının yakın dönemde ciddi bir düşüş göstermesi beklenmemektedir.
2.1.
Yıl
Temel Ekonomik Göstergeler
GSYİH
(Milyar Dolar)
9.952
10.286
10.642
11.142
11.868
12.638
13.399
14.062
14.369
14.119
14.598
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Kişi Başına
Gelir
(Dolar)
29.485
30.575
30.575
31.472
41.400
42.000
43.500
45.851
47.363
46.370
47.160
Büyüme
Oranı
(%)
4,1
1,1
1,8
2,5
3,6
3,1
2,7
1,9
0,0
-2,6
2,8
Enflasyon
Oranı
(%)
3,4
2,8
1,6
2,3
-0,1
3,2
2,5
4,1
0,0
2,8
0,9
İhracat
(Milyar
Dolar)
772
719
682
713
808
904
1.037
1.163
1.300
1.046
1.289
İthalat
(Milyar
Dolar)
1.224
1.146
1.165
1.261
1.473
1.671
1.855
2.017
2.166
1.562
1.936
Kaynak: ABD Census Bureau ve Economist Intelligence Unit
2.2.
Türkiye’nin A.B.D.’ne İthalat ve İhracat Göstergeleri
Yıl
İthalat
(1000 Dolar)
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
3.911.022
3.261.298
3.099.099
3.495.770
4.745.195
5.375.548
6.260.873
8.166.068
11.975.929
8.575.737
12.318.394
Kaynak: Dış Ticaret Müsteşarlığı
İthalat
Değişim
(%)
27,0
-16,6
-5,0
12,8
35,7
13,3
16,5
30,4
46,7
-28,4
43,6
İhracat
(1000 Dolar)
3.135.163
3.125.771
3.356.126
3.751.552
4.860.041
4.910.715
5.060.854
4.170.688
4.299.941
3.222.821
3.769.260
İhracat
Değişim
(%)
28,7
-0,3
7,4
11,8
29,5
1,0
3,1
-17,6
3,1
-25,0
17,0
Hacim
(1000 Dolar)
Denge
(1000 Dolar)
7.046.185
6.387.069
6.455.225
7.247.322
9.605.235
10.286.263
11.321.727
12.336.756
16.275.870
11.798.558
16.087.654
-775.860
-135.527
257.026
255.781
114.846
-464.832
-1.200.019
-3.995.380
-7.675.988
-5.352.916
-8.549.134
2.3.
Türkiye’nin İhracatındaki Başlıca Ürünler
Ürün Adı
Tekstil Elyafı ve Mamulleri
Demir ve Çelik
Kara Ulaşım Araçları
Metal Dışı Mineral Mamuller
Enerji Üreten Makine ve Cihazlar
Diğer Ulaşım Araçları
Giyim Eşyası ve Aksesuarları
Çeşitli Mamul Eşya
Sebzeler, Meyveler ve Mamulleri
Taşkömürü Katranı ve Ham Petrolden Ürünler
LİSTE TOPLAMI
TÜRKİYE İHRACAT TOPLAMI
2009 (Dolar)
371.244.794
227.898.028
462.520.532
257.616.084
153.435.506
223.587.209
184.933.292
190.405.205
152.988.772
74.148.712
2.298.778.134
3.222.821.024
2010 (Dolar)
468.193.149
407.484.915
340.461.715
278.805.673
237.508.072
226.910.381
225.816.846
201.479.648
195.775.860
162.762.625
2.745.198.884
3.769.260.427
Değişim (%)
26,11
78,80
-26,39
8,23
54,79
1,49
22,11
5,82
27,97
119,51
19,42
16,96
Kaynak: Dış Ticaret Müsteşarlığı
2.4.
Türkiye’nin İthalatındaki Başlıca Ürünler
Ürün Adı
Diğer Ulaşım Araçları
Metal Cevherleri, Kırıntı, Döküntü, Hurdaları
Tekstil Lifleri
Enerji Üreten Makine ve Cihazlar
Vitaminler, Antibiyotikler, İlaçlar, Tıbbi Eşya
Taşkömürü, Linyit ve Bunlardan Ham Yağlar
Mesleki, İlmi Cihazlar, Kontrol Alet ve Cihazları
Organik Kimyasal Ürünler
Yağlı Tohumlar ve Meyveler
Plastikler ve Mamulleri
LİSTE TOPLAMI
TÜRKİYE İHRACAT TOPLAMI
Kaynak: Dış Ticaret Müsteşarlığı
2009 (Dolar)
603.837.288
1.035.723.274
546.200.404
495.650.067
526.389.701
282.015.203
351.143.864
338.807.264
300.929.457
219.810.469
4.700.506.991
8.575.737.462
2010 (Dolar)
2.153.788.861
1.637.505.486
826.817.826
756.976.860
525.237.841
506.959.740
388.714.536
385.750.728
353.367.260
352.628.183
7.887.747.321
12.318.394.024
Değişim (%)
256,68
58,10
51,38
52,72
-0,22
79,76
10,70
13,86
17,43
60,42
67,81
43,64
2.5.
Türkiye ile A.B.D. Arasında Yürürlükteki Anlaşma ve Protokoller
Anlaşmanın Adı
İmza Tarihi
İmza Yeri
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması
03.12.1985
Washington
Yürürlüğe
Giriş Tarihi
18.05.1990
Çifte Vergilendirmeyi Önleme
26.03.1996
Washington
19.12.1997
ABD ile Ticari İstişare Mekanizması Kurulmasına
İlişkin Mutabakat Zaptı
Ticaret ve Yatırım İlişkilerinin Geliştirilmesine İlişkin
Anlaşma
2. Dönem Ticaret ve Yatırım Konseyi Ortak Bildirisi
(TİFA)
1. Dönem Ekonomik Ortaklık Komisyonu Toplantısı
(EOK)
3. Dönem Ticaret ve Yatırım Konseyi Toplantısı
(TİFA)
2. Dönem Ekonomik Ortaklık Komisyonu Toplantısı
(EOK)
4. Dönem Ticaret ve Yatırım Konseyi Toplantısı
(TİFA)
3. Dönem Ekonomik Ortaklık Komisyonu Toplantısı
(EOK)
5. Dönem Ticaret ve Yatırım Konseyi Toplantısı
(TİFA)
4. Dönem Ekonomik Ortaklık Komisyonu Toplantısı
(EOK)
6. Dönem Ticaret ve Yatırım Konseyi Toplantısı
(TİFA)
Enerji Verimliliği, Yenilenebilir Enerji ve Temiz
Kömür Teknolojilerine ilişkin bir Mutabakat Zaptı
Enerji Çalışma Grubu (EÇG) Toplantısı
20.01.1998
Ankara
29.09.1999
Washington
12.07.2001
Ankara
26-27.02.2002
Ankara
25.04.2002
Washington
1-2.12.2003
Washington
24.01.2006
Ankara
8-9.02.2007
Ankara
12-13.04.2007
Washington
16-17.04.2008
Washington
13.01.2009
Ankara
5. Dönem Ekonomik Ortaklık Komisyonu Toplantısı
(EOK)
7. Dönem Ticaret ve Yatırım Konseyi Toplantısı
(TIFA)
6. Dönem Ekonomik Ortaklık Komisyonu Toplantısı
(EOK)
08.06.2010
Ankara
15-16.07.2010
Washington
02-03.03.2011
Washington
04.04.2009
03.12.2009
11.02.2000
Kaynaklar
- T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI
- T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI İHRACATI GELİŞTİRME ETÜD MERKEZİ