b*l**sel yakla*ım

Bilişsel Öğrenme Kuramı
• Uyaranları algılama, anlama, sebep – sonuç ilişkisi
içinde yapısallaştırma değerlendirme ve
gerektiğinde kullanma sürecine işaret eder.
• Öğrenen, dış dünyanın pasif bir alıcısı değil,
onların özümleyicisi ve davranışların aktif
oluşturucusudur.
Bilişsel Öğrenme Kuramı
•Öğrenen, kendi öğrenmesinden sorumluluk taşıyan,
verileni olduğu gibi alan değil; verilerin taşıdığı anlamı
keşfedendir.
•Öğrenen, verilen bilgiler arasında, uygun olanları seçen
ve işleyendir.
•Öğrenen, kendisine kazandırılmak istenen bir ilke de
olsa , onun anlamını bulmak, diğer ilkelerle ilişkisini
kurarak ve daha önce öğrendikleriyle bağdaştırarak ona
anlam vermek zorundadır.
Bilişsel Yaklaşım
BİLGİYİ İŞLEME KURAMI
 İnsan zihni bilgiyi alır, işler, biçim ve içeriğini
değiştirir, depolar, gerektiği zaman geri getirir
ve tepkiler üretir.
 Bir başka söylemle, süreç bilgiyi bir araya
getirir, kodlar, bilgiyi korur ya da depolar ve
gerektiği zaman geri getirir.
5
4
Bilişsel YaklaşımBİLGİ İŞLEME
YÜRÜTÜCÜ KONTROL
ÇIKTI
Ç
E
V
R
E
Uyarıcılar
Uyarıcılar,
(Fiziksel
Girdiler)
V
E
R
İ
C
İ
L
E
R
A
L
I
C
I
L
A
R
(Duyu
Organ
ları)
KURAMI MODELİ
BEKLENTİLER
Tepki
Süreci
D
U
Y
U
S
A
L
KAYIT
ZİHİNSEL
TEKRAR
Dikkat ve
Seçici Algı
Kısa
Süreli
Bellek
(İşleyen
Bellek)
Zihinsel tekrar
Kodlama
Uzun
Süreli
Bellek
Hatırlama
4
6
Bilişsel Yaklaşım
BİLGİYİ İŞLEME KURAMI
1.
Bellek Türleri
2.
Bilişsel Süreçler
3.
Bilişsel Gelişim Kuramcıları
7
Bilişsel Yaklaşım
1. BELLEK TÜRLERİ
Bilgiyi işleme kuramına göre üç tür bellek vardır.
a. Duyusal kayıt
b. Kısa süreli bellek / İşleyen Bellek
c. Uzun süreli bellek
8
Bilişsel Yaklaşım
a. Duyusal Kayıt
 Çevreden gelen uyarıcılar duyu organları
yolu ile duyusal kayıta gelirler.
 Duyusal
kayıtın kapasitesi çok geniş
olmasına karşın bilginin kalış süresi çok
kısadır.
 Ancak dikkat ve algı süreçleri ile bu
bilginin bir kısmı alınır ve kısa süreli
belleğe gönderilir.
9
7
Bilişsel Yaklaşım
b. Kısa Süreli Bellek / İşleyen Bellek
• Duyusal kayıttan dikkat ve algı süreçleri
sonunda ayrılan bilgi, sistemin ikinci
öğesi olan kısa süreli belleğe geçer.
• Kısa süreli belleğin hem bilgi tutma
süresi, hem de kapasitesi sınırlıdır.
8
10
Bilişsel Yaklaşım
c. Uzun Süreli Bellek
• Bilgiyi işleme modelinde bilgiyi, özellikle iyi
öğrenilmiş bilgiyi, uzun süre saklayan kısımdır.
• Uzun süreli bellekte
uzunlukta ve miktarda
unutmayız.
bilgiyi, istediğimiz
depolar ve asla
• Uzun süreli bellekte bilgiler kaybolmaz, ancak
bilgi, uygun biçimde kodlanmamış ve uygun
yere yerleştirilmemişse, geri getirmede
zorluklarla karşılaşılır.
Bilişsel Yaklaşım
UZUN SÜRELİ BELLEK
 ANISAL BELLEK
 Yaşamımız
süresince başımızdan geçen olaylar,
dedikodular, kısaca kişisel yaşantılar burada depolanır.
şakalar,
 İŞLEMSEL BELLEK
 Herhangi bir şeyin nasıl yapılacağı ile ilgili bilgiler ve işlemler
depolanır.
 ANLAMSAL BELLEK
 Konu alanlarının kavramları, olguları, genellemeleri, kuralları
depolanır.
12
Bilişsel Yaklaşım
•
•
•
•
•
•
2. BİLİŞSEL SÜREÇLER
Dikkat
Algı
Açık Ve Örtük Tekrar
Kodlama
• Etkinlik
• Örgütleme
• Eklemleme
• Bellek destekleyici ipuçları
Geri Getirme Ve Unutma
Yürütücü Biliş
13
Bilişsel Yaklaşım
DİKKAT
 Öğrenme, dikkat etme süreciyle başlar.
 Uyarıcı
ya
yönelmedir.
da
uyarıcılara
tepkiye
 Hangi bilginin kısa süreli belleğe geçip
geçmeyeceğini belirler. Bilgiyi işleme
süreci dikkat ile başlar.
14
12
Bilişsel Yaklaşım
ALGI
• Duyusal bilginin yorumlanması ya da
anlamlandırılması işlemidir.
• Büyük ölçüde
dayalıdır.
geçmiş
yaşantılara
• Algıyı etkileyen bir başka etken de
beklentilerdir.
• Algıda seçicilik
• Algıda değişmezlik
13
15
Bilişsel Yaklaşım
AÇIK VE ÖRTÜK TEKRAR
• Bilgi yeterli sıklıkta tekrarlanırsa uzun
süreli belleğe geçer.
• Tekrar iki biçimde; sesli ve zihinde
yapılır. Tekrar sürecinde bireyin rolü
önemlidir.
• Aralıklı tekrar sürekli tekrardan daha
etkilidir.
14
16
Bilişsel Yaklaşım
KODLAMA
• Uzun süreli bellekte var olan bilgi ile
kısa
süreli
bellekteki
bilginin
ilişkilendirilerek transfer edilmesidir.
15
17
Bilişsel Yaklaşım
KODLAMA
ETKİNLİK
 Öğrenen kişinin etkin olmasıdır.
ÖRGÜTLEME
 Düzenleme ya da bilgiyi gruplama, tutarlı yapılar
oluşturma, kodlamaya yardım eden önemli bir
süreçtir.
18
Bilişsel Yaklaşım
KODLAMA
EKLEMLEME
 Bilginin uzun süreli belleğe yerleştirilmesinde en
etkili strateji olan eklemleme, bilgi birimleri
arasında ilişkiyi ve anlamlandırmayı artırma
sürecidir.
BELLEK DESTEKLEYİCİ İPUÇLARI
 Doğal
bağlantının var olmadığı durumlarda,
çağrışımlar oluşturarak bağlantı yaratırlar.
19
Bilişsel Yaklaşım
GERİ GETİRME VE UNUTMA
• Öğrenme sürecinde ön bilginin geri
getirilmesi öğrenme düzeyini etkiler.
• Çünkü yeni bilgiler ön bilgi
ilişkilendirilirse anlamlı hale gelir.
ile
• Öğrenme hem sunulana hem de
buna uyum sağlayan mevcut bilgiye
bağlıdır.
18
20
Bilişsel Yaklaşım
YÜRÜTÜCÜ BİLİŞ
• Yürütücü kontrol bireyin tüm biliş
süreçlerini denetleyen sisteme verilen
addır.
• Yürütücü biliş, bilişe ilişkin bilgidir.
• Öğrenme gerçekleşmezse yürütücü
biliş, duruma uygun doğru süreçleri
işe koşar. Özetleme, eklemleme,
şematize etme, düzenleme gibi.
19
21
Bilişsel Yaklaşım
3. BİLİŞSEL GELİŞİM KURAMCILARI
 Piaget
 Bruner
 Vygotsky
22
Bilişsel Yaklaşım
PİAGET ‘İN BİLİŞSEL GELİŞİM
KURAMI

Piaget, bilişsel gelişimi, biyolojik
ilkelerle açıklamıştır.

Bunlar gelişim, kalıtım ve çevrenin
etkileşiminin bir sonucudur.
23
Bilişsel Yaklaşım
PİAGET‘İN BİLİŞSEL GELİŞİM KURAMI
 Bilişsel gelişimi etkileyen ilkeleri de belirtirsek;
 Olgunlaşma
 Yaşantı
 Uyum
 Örgütleme
 Dengeleme
24
Bilişsel Yaklaşım
PİAGET’YE GÖRE BİLİŞSEL GELİŞİM DÖNEMLERİ
 Duyusal-motor dönemi
 İşlem Öncesi Dönem
 Somut İşlemler Dönemi
 Soyut İşlemler Dönemi
25
Bilişsel Yaklaşım
BRUNER’IN BİLİŞSEL GELİŞİM
KURAMI
 Bilişsel gelişim, bireyin kendisine ve
başkalarına ne yaptığını ve ne
yapacağını artan bir kapasiteyle
açıklamasıdır.
 Bilişsel
gelişim için sistemli bir
öğretici-öğrenici etkileşimi gereklidir.
Bruner’e göre, baba, anne, öğretmen
ve toplumun diğer üyeleri çocuğa
öğretmelidir.
26
Bilişsel Yaklaşım
BRUNER’İN BİLİŞSEL GELİŞİM DÖNEMLERİ

Eylemsel Dönem

İmgesel Dönem

Sembolik Dönem
27
Bilişsel Yaklaşım
VYGOTSKY’NİN BİLİŞSEL
GELİŞİM KURAMI
 Çocukların
kazandıkları
kavramların, fikirlerin, olguların,
becerilerin, tutumların kaynağı
sosyal çevreleridir.
 Bilişsel gelişimin kaynağı, kişisel
psikolojik
süreçlerden
önce,
insanlar ve kültür arasındaki
etkileşimdir.
28