bilişsel yaklaşım

BİLİŞSEL YAKLAŞIM
Bilgiyi İşleme Kuramı
Bilişsel Yaklaşım
BİLİŞSEL GELİŞİM
2
4
Bilişsel Yaklaşım
BİLGİYİ İŞLEME KURAMI
• İnsan zihni bilgiyi alır, işler, biçim ve içeriğini
değiştirir, depolar, gerektiği zaman geri getirir
ve tepkiler üretir.
• Bir başka söylemle, süreç bilgiyi bir araya
getirir, kodlar, bilgiyi korur ya da depolar ve
gerektiği zaman geri getirir.
3
4
5
Bilişsel Yaklaşım
YÜRÜTÜCÜ KONTROL
ÇIKTI
Ç
E
V
R
E
Uyarıcılar
Uyarıcılar,
(Fiziksel
Girdiler)
V
E
R
İ
C
İ
L
E
R
A
L
I
C
I
L
A
R
(Duyu
Organ
ları)
BEKLENTİLER
BİLGİ İŞLEME
KURAMI MODELİ
Tepki
Süreci
D
U
Y
U
S
A
L
KAYIT
ZİHİNSEL
TEKRAR
Dikkat ve
Seçici Algı
Kısa
Süreli
Bellek
(İşleyen
Bellek)
Zihinsel tekrar
Kodlama
Uzun
Süreli
Bellek
Hatırlama
4
4
6
Bilişsel Yaklaşım
1. BELLEK TÜRLERİ
Bilgiyi işleme kuramına göre üç tür bellek vardır.
a. Duyusal kayıt
b. Kısa süreli bellek / İşleyen Bellek
c. Uzun süreli bellek
5
8
Bilişsel Yaklaşım
a. Duyusal Kayıt
• Çevreden gelen uyarıcılar duyu organları
yolu ile duyusal kayıta gelirler.
• Duyusal kayıtın kapasitesi çok geniş
olmasına karşın bilginin kalış süresi çok
kısadır.
• Ancak dikkat ve algı süreçleri ile bu
bilginin bir kısmı alınır ve kısa süreli
belleğe gönderilir.
6
7
9
Bilişsel Yaklaşım
b. Kısa Süreli Bellek / İşleyen Bellek
• Duyusal kayıttan dikkat ve algı süreçleri
sonunda ayrılan bilgi, sistemin ikinci
öğesi olan kısa süreli belleğe geçer.
• Kısa süreli belleğin hem bilgi tutma
süresi, hem de kapasitesi sınırlıdır.
7
8
10
Bilişsel Yaklaşım
c. Uzun Süreli Bellek
• Bilgiyi işleme modelinde bilgiyi, özellikle iyi
öğrenilmiş bilgiyi, uzun süre saklayan kısımdır.
• Uzun süreli bellekte
uzunlukta ve miktarda
unutmayız.
bilgiyi, istediğimiz
depolar ve asla
• Uzun süreli bellekte bilgiler kaybolmaz, ancak
bilgi, uygun biçimde kodlanmamış ve uygun
yere yerleştirilmemişse, geri getirmede
zorluklarla karşılaşılır.
8
9
11
Bilişsel Yaklaşım
UZUN SÜRELİ BELLEK
• ANISAL BELLEK
– Yaşamımız süresince başımızdan geçen olaylar, şakalar,
dedikodular, kısaca kişisel yaşantılar burada depolanır.
• İŞLEMSEL BELLEK
– Herhangi bir şeyin nasıl yapılacağı ile ilgili bilgiler ve işlemler
depolanır.
• ANLAMSAL BELLEK
– Konu alanlarının kavramları, olguları, genellemeleri, kuralları
depolanır.
9
12
Bilişsel Yaklaşım
2. BİLİŞSEL SÜREÇLER
•
•
•
•
Dikkat
Algı
Açık Ve Örtük Tekrar
Kodlama
• Etkinlik
• Örgütleme
• Eklemleme
• Bellek destekleyici ipuçları
• Geri Getirme Ve Unutma
• Yürütücü Biliş
10
13
Bilişsel Yaklaşım
DİKKAT
• Öğrenme, dikkat etme süreciyle başlar.
• Uyarıcı ya
yönelmedir.
da
uyarıcılara
tepkiye
• Hangi bilginin kısa süreli belleğe geçip
geçmeyeceğini belirler. Bilgiyi işleme
süreci dikkat ile başlar.
11
12
14
Bilişsel Yaklaşım
ALGI
• Duyusal bilginin yorumlanması ya da
anlamlandırılması işlemidir.
• Büyük ölçüde
dayalıdır.
geçmiş
yaşantılara
• Algıyı etkileyen bir başka etken de
beklentilerdir.
12
13
15
Bilişsel Yaklaşım
AÇIK VE ÖRTÜK TEKRAR
• Bilgi yeterli sıklıkta tekrarlanırsa uzun
süreli belleğe geçer.
• Tekrar iki biçimde; sesli ve zihinde
yapılır. Tekrar sürecinde bireyin rolü
önemlidir.
• Aralıklı tekrar sürekli tekrardan daha
etkilidir.
13
14
16
Bilişsel Yaklaşım
KODLAMA
• Uzun süreli bellekte var olan bilgi ile
kısa
süreli
bellekteki
bilginin
ilişkilendirilerek transfer edilmesidir.
14
15
17
Bilişsel Yaklaşım
KODLAMA
ETKİNLİK
• Öğrenen kişinin etkin olmasıdır.
ÖRGÜTLEME
• Düzenleme ya da bilgiyi gruplama, tutarlı yapılar
oluşturma, kodlamaya yardım eden önemli bir
süreçtir.
15
18
Bilişsel Yaklaşım
KODLAMA
EKLEMLEME
• Bilginin uzun süreli belleğe yerleştirilmesinde en
etkili strateji olan eklemleme, bilgi birimleri
arasında ilişkiyi ve anlamlandırmayı artırma
sürecidir.
BELLEK DESTEKLEYİCİ İPUÇLARI
• Doğal bağlantının var olmadığı durumlarda,
çağrışımlar oluşturarak bağlantı yaratırlar.
16
19
Bilişsel Yaklaşım
GERİ GETİRME VE UNUTMA
• Öğrenme sürecinde ön bilginin geri
getirilmesi öğrenme düzeyini etkiler.
• Çünkü yeni bilgiler ön bilgi
ilişkilendirilirse anlamlı hale gelir.
ile
• Öğrenme hem sunulana hem de
buna uyum sağlayan mevcut bilgiye
bağlıdır.
17
18
20
Bilişsel Yaklaşım
YÜRÜTÜCÜ BİLİŞ
• Yürütücü kontrol bireyin tüm biliş
süreçlerini denetleyen sisteme verilen
addır.
• Yürütücü biliş, bilişe ilişkin bilgidir.
• Öğrenme gerçekleşmezse yürütücü
biliş, duruma uygun doğru süreçleri
işe koşar. Özetleme, eklemleme,
şematize etme, düzenleme gibi.
18
19
21