Açıklama kitabına dört bakış ve yorumlama metodları
advertisement
AÇIKLAMA, ESİNLEME, VAHİY Bu kitabı doğru anlayışla okuyalım: “Ne de masallara ve sonsuz cins kütüklerine dikkat çevirmesinler. Bunlar sade boş boş tartışmalara sebep oluyor. Allah kendi evini imanla idare ediyor, ve o tür şeyler bunun için fayda getirmiyor. Öğretişimizin asıl maksadı sevgidir - temiz bir yürek, iyi bir vicdan ve ikiyüzlü olmayan bir imandan gelen sevgi.” (1.Tim. 1:4-5) “Öyle birisi gurur doludur ve hiç bir şey bilmiyor. Hastalık derecesinde seviyor, sorular sorsun ve bir söz üzerine kavga etsin. Bunlardan sade kıskançlık, kavga, kötü laflar, kötü şüpeler çıkıyor.” (1.Tim. 6:4) “Açıklama kitabı gözyaşlarıyla yazıldı, ve ancak gözyaşları döken onu anlayacak.” (G. Bengel) Açıklama kitabına dört bakış ve yorumlama metodları ÇAĞDAŞ bakış SEMBOLİK bakış AHRET bakışı TARİH bakışı Kitaba dört bakış Kitapta geçen olaylar hepsi Yuhanna'nın zamanında ve hemen sonra gerçekleşti ÇAĞDAŞ bakış Kitabın yazılışı İmanlıların İsa’nın alınışıı gelişi Kitaba dört bakış Kitapta, Yuhanna’nın zamanından dünyanın sonuna kadar önemli tarih olayları açıklanıyor. TARİH bakışı Kitabın yazılışı İmanlıların İsa’nın alınışıı gelişi Kitaba dört bakış Kitapta geçen olaylar hepsi imanlıların alınışından sonra gerçekleşecek. Kitabın yazılışı AHRET bakışı İmanlıların İsa’nın alınışıı gelişi Kitaba dört bakış SEMBOLİK bakış Kitabın yazılışı Kitapta geçen olaylar her zaman için geçerli olan ruhsal hahkikatlar anlatıyor. İmanlıların İsa’nın alınışıı gelişi Giriş soruları: (1) Hangi ad kullanalım? 'Esinleme' ve 'Vahiy' = 'Allahtan gelen bir haber’ demektir. ama 2.Tim. 3:16 “Kitabı-Mukaddes'in hepsi Allahın soluğundan geliyor” İncilin sade bir kitapçığına 'Esinleme' dersek, sanki öbür kitapçıklar Allahtan gelen esinleme değilmiş gibi bir anlayış brakacaz. Açıklama – 1:1’e bak - Grekçe: ‘Apokalipsis’ = örtüyü çekmek, saklı olan bir şeyi ortaya çıkarmak Giriş soruları: (1) Hangi ad kullanalım? Açıklanan nedir? 1. tezlerde neler olacak (1:1) 2. İsa’nın kendisi ‘apokalipsis’ = perdeyi çekmek o perde göktür, o çekildi mi, İsa’nın kendisi görünecek çalışmamızın amacı: anlayalım... ... değil ‘ne olacak’, ... ama ‘gelecek olan kimdir?’ Giriş soruları: (2) Kim yazdı ve ne zaman? Kim yazdı, 1:1,4,9 ve 22:8 = yazar Yuhanna, İsa’nın apostolu, kendini tanıtırıyor Problem: Yuhanna İncili'ne ve mektuplara benzemiyor (başka stil) bazıları kitabı beğenmedikleri için başka yazardan olduğunu söylediler Ama gene de yazardır, çünkü... 1. Bu kitap kiliselerde çok çabuk yayıldı 2. En başta kimse ondan şüphe etmedi 3. İreneyus (120-150) yazdı: “O görüm kısa bir zaman önce, neredeyse bizim zamanımızda, yani Emperator Domitian’ın son yıllarında verildi” 4. Tertuliyan (200) yazdı: “Domitian baskı zamanında, İsa’nın son akrabalarını ve Yuhanna’yı Romaya çağırtırp işkence yaptı. Sonra Patmos’a gönderdi" Giriş soruları: (3) Nerede yazıldı? PATMOS adası “Allahın haberi ve İsa Mesihin şahitliğinden için Patmos denilen adada bulunurdum.” (1:9) Bugün Ege Denizinde küçük bir ada Yuhanna'nın zamanında bir mahpus adası olarak kullanılırdı (Belene gibi) Giriş soruları: (4) Kime yazıldı? Açıklama Kitabı aslında bir mektuptur (Pavlus’un mektupları gibi) • Bu mektup önce Efes kilisesine gönderildi, oradan tek tek yedi kiliseye. • Bu yedi kilise gerçek kiliselerdir... 3. Bergama ... ama aynı zamanda bütün imanlılar için bir örnektir. 2. İzmir • Asya sancağında başka kiliseler vardı (Kolose, Afrodisiyas...), ama onlara mektup yok. • demek, 7 sayısı seçildi ‘bütün kiliselere mektup’ anlamınında. 4. Tiyatira 5. Sart 6. Filadelfiya 1. Efes 7. Laodikya Giriş soruları: (4) Kime yazıldı? • Bütün kitap yüksek sesle toplantıda okunurdu (1:3). Bu, aşağı yukarı 75 dakka sürüyor. • Madem bu kitap bir mektuptur, lazım o zamanki kişilerin durumunu ve anlayışını iyi gibi anlayalım. • Bütün kitap TEK bir mektuptur, değil yedi tane. Giriş soruları: (4) Kime yazıldı? “Efendimiz istiyor birkaç tavuk satalım, finans lazım” Giriş soruları: (4) Kime yazıldı? “EFEndimiz Istiyor Birkaç Tavuk SAtalım, Fİnans LAzım” 1. Efes 2. İzmir 3. Bergama 4. Tiyatira 5. Sart 6. Filadelfiya 7. Laodikya Bergama Tiyatira Sart İzmir Filadelfiya Efes Laodikya Roma emperatorluğunun büyümesi 279 --+212 338 86 8 senesi senesi senesi Avrupa ve Roma Emperatorluğu Bugünkü bakışımız... Hristiyan devletler Türkiye Avrupa’ da değil AKDENİZ ayırıyor Müslüman devletler Avrupa ve Roma Emperatorluğu İsa'nın zamanında bakış ... Türkiye daha yok AKDENİZ birleştiriyor İsa’nın zamnında Roma Emperatorluğu İsa’nın zamanından Yuhanna’ya kadar neler değişti? 1. Mesih inancı çok yayıldı Mesihçilik bütün Roma Emperatorluğunda, İran’a ve Hindistan’a kadar yayıldı. • 112 senesinde vali Plinius yazıyor: “Bitinya’da tapınaklar artık boş duruyor” Antakya Samiriye • Önce kiliseler anında karar verebilirdiler, ama Açıklama zamanında büyük organizasyon gerekliydi. İsa’nın zamanından Yuhanna’ya kadar neler değişti? 2. Apostollar öldü PETRUS PAVLUS ANDREAS İsa’nın zamanından Yuhanna’ya kadar neler değişti? 2. Apostollar öldü TOMAS FİLİP İsa’nın zamanından Yuhanna’ya kadar neler değişti? 2. Apostollar öldü YAKUP BARTALMAY İsa’nın zamanından Yuhanna’ya kadar neler değişti? 2. Apostollar öldü • Apostollar İsa tarafından bütün kiliseyi gütmek için otorite ve yetki aldılar. • Onların ölümünden sonra artık yeryüzünde son kararları veren bir organ kalmadı. Her kilise kendi öğretişini yaymaya serbest kaldı. • Bunun sonucu olarak kiliselerde çok fazla yanlış öğretişler yayıldı. İsa’nın zamanından Yuhanna’ya kadar neler değişti? 3. Mesihçiler Yahudilikten koptu • En başta imanlılar Yahudilerin bir sektası olarak kabul edilirdiler (örnek: 1.Kor. 18:14-15). • Yahudilerin çok özel hakları vardı, Mesihçiler de onların yanısıra devletin korunması altında idiler. İsa’nın zamanından Yuhanna’ya kadar neler değişti? 3. Mesihçiler Yahudilikten koptu • Yahudiler gittikçe daha fazla düşmanlık yarattı. 70 senesinde Yeruşalim yıkıldı, imanlılara lanet etmeye başladılar. • Ondan sonra devlet de artık Mesihçileri farklı bir din olarak kabul etti. Biraz Roma tarihi Pompayı avludan titreyerek kaldırdım, ne vereyim domatalara? ? Yedi önemli Romalı emperator -60 –53 -27 -60 14 37 41 54 68 69 7981 96 0 -60 100 -5 28 45 66 70 95 Emperator DOMİTİAN (81-96) • İmanlıların durumunu bütün değiştirdi Emperator tapınışı: • daha önceki emperatorlar ölümden sonra ‘tanrılaştırılırdı’. • ama Diokletian daha hayatta iken kendini tanrı olarak ilan etti, • buyurdu ki, her vatandaş ona tapsın. Onun heykelin önünde buhur yaksın ve kurban etinden tatsın. Kullandığı adlar: • 86 sensesinde karar verdi herkes ona ‘Rab Tanrı’ desin. Kalabalık içinde şöyle bağırırdılar: • “Bakın, Tanrımız budur” - “Gökten gelen Babamız odur” - “Yeryüzüne barış getirmek için yetki aldı.” - “Dünyanın Rabbi’ - “Zafer sana” “Kuvvet, kudret, şan, şeref sana” - “Sen kutsalsın, sen layıksın, sade sen” - “Gel tez gel” - “Herşeyin tanrısı” - “Sonsuzluktan sonsuza kadar sen varsın” LİBELLİ - emperatora tapınma sertifikatları Teadelfiya köyündeki kurban görevlilerine “Ben, Peteres kızı, Aurelias Bellas ve kızım Kapinis ilan ediyoruz ki, her zaman tanrılara kurban etmeye dikkat ettik. Şimdi de senin huzurunda ve kanunlara uygun olarak, şarap döküp kurban kestirdim, etten de tattım. Bunun şahitleri olarak imzanınz atmanızı rica ediyorum. Esen kalın." “Biz seni kurban getirirken gördük." (Aurelius Serenus ve Aurelius Hermas) “Ben de şahitim (Hermas)" Emperator Dekyus’un birinci senesinde, 27.Ağustos 249 senesinden Kiliseler bu baskıya nasıl karşılık versin? 1. Kesin itaat – Rom 13:1 – “Devlete lazım boyun eğelim” 2. Karşı gitmek – 1.Kor. 10:21 – “Biz hem Rabbin sofrasına, hem de kötü ruhların sofrasına katılamayız” 3. Kompromis – Yuh. 21:15 - “Mecbur kalınca baskıya boyun eğecez, Rab Petrus’u da af etti” 4. İki sınıf imanlı – Rom 14:3 - “Kuvvetli imanlılar baskıya dayanacak, zayıflar dayanmasınlar, gene kardeşiz. Birbirimizi olduğu gibi kabul edelim.” Siz bir pastorsunuz, karar verin - Ama güzel düşünün: “Bu, bizim kilise için ne demek olacak?”
