No Slide Title - Hacettepe Üniversitesi

Atmaların Biyomekanik Analizi I
Gülle ve Çekiç Atma Özelinde
Serdar ARITAN
[email protected]
Hacettepe Üniversitesi
www.hacettepe.edu.tr
Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu
www.sbt.hacettepe.edu.tr
Biyomekanik Araştırma Grubu
www.biomech.hacettepe.edu.tr
Beytepe Ankara Türkiye
De Motu Animalium G.Borelli (1680)
1
“Current evidence supports the conclusion that the role of instruction and learning
is minimal. Human throwing is predominantly the result of an innate motor
program which emerges at a very early age in all children without teaching, yields
a throwing motion that is the forerunner of the one used by adult athletes, is
characterized by a prominent gender difference, and proceeds in some adults to a
high level of proficiency.”
RW You ng, (2009) The ontogeny of throwing and striking. Human Ontogenetics. 3(1), pp. 19–31.
2
Atılan Mesafe
Hız mı? Açı mı? Çıkış Yüksekliği mi?
3
Atılan Mesafe
Hız mı Açı mı Çıkış Yüksekliği mi?

V
2
gh
L
sin 2 0 1  1  2 20
2g
V0 sin  0

2
0
L
Atılan Mesafe
V0
Elden Çıkış Hızı
0
Çıkış Açısı
h0
Çıkış Yüksekliği




4
Çıkış hızı ve açısının etkisi, h = 2.10 m.
N.P. LINTHORNE (2001) ,Optimum release angle in the shot put. Journal of Sports Sciences, 2001, 19, 359- 372
5
Çıkış yüksekliğin ve açısının etkisi, v = 13.5 ms-1.
N.P. LINTHORNE (2001) ,Optimum release angle in the shot put. Journal of Sports Sciences, 2001, 19, 359- 372
6
Atılan Mesafe
Çıkış yüksekliğinden dolayı (genellikle 2.2–2.3 m) güllenin
optimum çıkış açısı (37–41°) 45° den daha azdır.
7
Kuram
≠ Uygulama
1995 Dünya Şampiyonasında yapılan biyomekanik araştırmada
finalistlerin optimum çıkış açısından çok farklı attıkları
görülmüştür.
Erkekler:
J. Godina, USA (21.47 m)
M. Halvari, Finland (20.93 m)
R. Barnes, USA (20.41 m)
A.Klimenko, Ukraine (18.36 m)
Kadınlar:
S. Storp, Germany (19.81 m)
L. Zhang, China (19.07 m)
V. Fedyushina, Ukraine (18.03 m)
31°
35°
30°
31°
29°
33°
45°
8
Neden Kuram
≠ Uygulama?
Gülle atmada çıkış hızı en önemli faktördür, güllenin gittiğ (L)
mesafe çıkış hızın karesiyle orantılıdır. çıkış hızıdır
Güllenin çıkış hızını 1.5 kat (%150) artırmak gülleyi 2.25 kat daha
uzama gitmesini sağlar.
Kısaca aşadaki mesafe eşitliğinde çıkış hız çarpanını iki kat artırmak
mesafede dört kartlık bir performans artışı sağlayacaktır.

V
2
gh
L
sin 2 0 1  1  2 20
2g
V0 sin  0

2
0




9
Ne Yapmalı
Ft
2 Fs
V0 

m
m
V0
Elden Çıkış Hızı
F
Gülleye Uygulanan Kuvvet
m
Güllenin Kütlesi
t
Gülleye Uygulanan Kuvvetin Süresi
s
Gülleye Uygulanan Kuvvetin Yörüngesi
Gülle tekniğinde yapılacak bütün değişiklikler iki amaçla özetlenebilir.
•Birincisi bileşke kuvveti arttırmak
•İkincisi ise süreyi artırmak diğer bir deyişle gülleye uygulanan
kuvvetin yörüngesini arttırmak (uzatmak)
10
Güllenin Yörüngesi ve Hızı
J. Brabec
(Czechoslovakia),
20.11 m
11
Güllenin Yörüngesi ve Hızı
Dikkat
12
Güllenin Yörüngesi
13
Güllenin Yörüngesi (kayma tekniği)
Beceri düzeyi daha düşük gülleciler atışlarında güllenin izlediği yol n-a-d-f-l′
Elit güllecilerin başarılı atışlarında güllenin izlediği yol n-a-b-c-l
14
Güllenin Yörüngesi (dönme tekniği)
Dönme tekniğinde gülle atış fazına girmeden önce başlangıç hızının % 65 ni kaybediyor.
mv
F
r
2
F  300N
Gülle atış yönünün tersine hareket ediyor
Gülle kısa bir süre duruyor
15
Güllenin Yörüngesi (dönme tekniği)
16
Gülleye Uygulanan Kuvvet
Sol ayağın yere temasından
güllenin elden çıkışına kadar
olan sürede gülleye uygulanan
kuvvetin değişimi yandaki
grafiklerde gösterilmiştir.
t= 0 anı sol ayağın yere
temasını göstermektedir.
İki teknik arasındaki grafiksel
fark
en
fazla
Fz
de
görülmektedir.
17
Güllenin Elden Çıkış Hızı Nasıl Arttırılır
18
Güllenin Yörüngesi ve Elden Çıkışı
19
Güllenin Yörüngesi ve Elden Çıkışı
20
Güllenin Yörüngesi ve Elden Çıkışı
21
Güllenin Hız Değişim Grafiği
22
Kütle Merkezinin Yörüngesi
23
Gülle Atışında Ayak Temas Pozisyonları
24
Çekiçin Yörüngesi
25
Çekiçin Çıkış Hızı
26
Çekiçin Çıkış Açısı
Atlet
Mesafe (m)
Yıl
Çıkış Açısı (⁰)
27
Çekiçin Açısal ve Teğetsel Hızı
vç  rçç
Fm  mç rç
2
ç
28
Top: The main forces acting
on the hammer (the
accelerating and decelerating
effect of gravity is not taken
into account). Bottom:
Positions of the hammer,
arms and shoulder axis at the
low points of the hammer
trajectory (throw of O.
Kuzenkova, 66.00 m, 30 June
1995). Note: An angle
between the hammer head,
grip and middle of the
shoulder axis <180° (e.g.
165°) indicates an
acceleration in the 1st turn:
The ‘tracking angle’ is
determined by 180–168 =
12°. The arrows above the
shoulder axis show the
direction of movement of the
shoulder girdle. (From
Bartonietz et al. 1997.)
Çekiçi İvmelendirmek
29
Çekiçi İvmelendirmek
30
Dönüşlerdeki Tepe Nokta Konumları
31
Çekiç Hızının Değişimi
32
Dönüşlerdeki Düşük Nokta Konumları
33
Çekiç Atışında Diz Açısının Değişimi
34
Dinlediğiniz için Teşekkür Ederim
35