Nesneler İzlenebilir ve Yönetilebilirmi? Çözüm: RFID M. Erkan YÜKSEL Şafak DURUKAN ODABAŞI Bilgisayar Mühendisliği Bölümü İstanbul Üniversitesi İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Avcılar Kampüsü, 34320 Avcılar- İSTANBUL Giriş RFID: Firmaların uygulamalarını geliştirmelerinde, İş süreçlerinin planlamasında ve yönetilmesinde, Üretim noktasından son tüketiciye dek uzanan işlemlerin her aşamasında, Farklı alanlardaki iş sistemlerinin kontrol ve takibinde kullanımaktadır. RFID’de Amaç Dinamik bir bilginin oluşturulması, toplanması ve yönetilmesi Veri toplama, hizmet dağıtımı ve sistem yönetimi gibi işlemlerin insan müdahalesi olmadan gerçekleştirilmesi Hata oranının azaltılıp servis hızı ve kalitesinin artırılması Bu sunumda, RFID teknolojisi, RFID sistemleri için donanım gereksinimleri, temel sistem yapıları ve çalışma prensibi, – Etiket, - Okuyucu, - Sogulayıcı – Anten, - Denetleyici, - RFID Yazılımı EPCGlobal, RFID Ağı ve verdiği hizmetler RFID (Radyo Frekanslı Tanımlama) Mikroişlemci ile donatılmış bir etiket taşıyan, Etikette taşıdığı bilgiler ile nesnelerin hareketlerinin izlenebilmesine imkan veren, Radyo frekansları ile çalışan otomatik tanıma sistemidir (Auto-ID). Veri ve enerji transferi, etiket ve okuyucu arasında herhangi bir temas olmadan RFID Temel Sistem Yapısı RFID veri toplama donanımı ve yazılımı olarak adlandırılır. 5 temel bileşenden oluşur: RF Etiket Anten Okuyucu Sorgulayıcı Denetleyici RFID Etiket Bir mikroçip, çipe bağlı bir anten ve bunların üzerini kaplayan koruyucu film tabakasından oluşur. Elektronik veri taşıyıcıları olarak kullanılır RFID etiketindeki mikroçip 64 bit'den 8 MB'a kadar veri depolama özelliğine sahiptir. Üzerinde bulunduğu nesneye ait tüm verileri kolayca taşıyabilir RFID Etiket Enerji kaynağına göre: Pasif (pilsiz) ya da Aktif (pilli) Şekil 1: RFID Etiket ve bileşenleri RFID Anten Okuyucu-okuyucu veya okuyucu-etiket arasında haberleşmeyi sağlar. Düşük güçlerde en iyi sinyali alımları Özel koşullara uyum sağlamaları Farklı boy, şekil ve frekans aralıklarında tasarım Düzlem yayın yapan: En uzun okuma mesafesinde, maksimum kazanç için tek bir eksende yoğunlaşır Dairesel yayın yapan: Okuyucunun ürettiği UHF enerjiyi daha uzun mesafelere eşit bir şekilde dağıtır. RFID Okuyucu RFID etiket üzerindeki antenden sinyal alarak etiket bilgisini okuyabilen, Radyo frekansı aracılığıyla üzerindeki antenden etikete sinyal yayan, Gerektiğinde etikete yeni bilgilerin yazılmasını sağlayabilen bir donanımdır. RFID etiketlerinin kullanılır. varlığını tanımak için RFID Okuyucu Anten aracılığı ile RF enerjisi gönderir. Etiketteki anten enerjiyi toplar, Etiket bu enerjiyi indiksüyon yoluyla elektrik enerjisine çevirir. Elektrik enerjisi, antene bağlı etiket verisini saklayan yarı iletken çipi besler. Etiket mors koduna benzer bir şekilde anten direncini yükselterek ve düşürerek kimliği okuyucuya geri gönderir RFID Denetleyici Üzerinde veritabanı yazılımı ya da uygulama yazılımı çalışan bir bilgisayar ya da sunucu RFID sisteminin “beyinler”idir ve RFID arakatman yazılımını kontrol eder. Çoklu sorgulayıcıları ağ ortamında birbirine bağlamak ve merkezi olarak bilgileri işlemek için kullanılır. Sorgulayıcılar tarafından toplanan bir alandaki bilgileri kullanır. RFID Denetleyici Ürün stoğunu tutma ve yeni ürün stoğuna ihtiyaç duyulduğunda tedarikçileri uyarma, Sistem boyunca nesnelerin hareketlerini izleme, düzenli olarak yönlendirme. (üretim uygulamalarında bantlı taşıyıcı sistemler) Kimlik denetimi, doğrulama ve yetkilendirme verme (anahtarsız giriş sistemleri), Hesap oluşturma (POS ugulamaları) Arakatman Yazılımı RFID sistemini, RFID sistem ağındaki hizmetleri, RFID sistemleri arasında dolaşan bilgiyi, RFID bilgi sistemleri arasındaki iletişimi, yönetir. verinin kullanımı etkili ve faydalı yapılır, veri hacmi küçültülür veri ağ içerisinde seçilerek iletilir Sistemin Çalışma Prensibi Şekil 2: RFID sisteminin çalışma şeması EPCGlobal Bir nesnenin küresel olarak, anında otomatik tanımlama ve takibini sağlamak için: – RFID teknolojisini, – var olan iletişim ağı altyapısını – Elektronik Ürün Kodunu (EPC) birleştiren, – tedarik zincirinin gelişmiş etkinlik ve görünürlüğünü sağlayan; – RFID sistemleri için standartlar geliştiren yeni bir küresel ağ sistemidir EPCglobal Ağı EPCglobal Ağı = – {ID Sistemi + EPC + Middleware + DS + ONS + EPCIS} EPCglobal ağınının verdiği hizmetler: – Benzersiz kimlikler atama – Öğeleri bulma, belirleme, kimliklendirme – Olayları toplama ve filtreleme – Olayları depolama ve kuyruklama – EPC bilgisini konumlandırma – Ağ için bir referans mimari sağlama RFID Ağı ve Servisler Elektronik Ürün Kodu (EPC) Veri toplama donanımı. (RFID sistem bileşenleri) RFID Sistem Ağı Servisleri Keşif Servisleri (DS) Güvenlik Servisleri (SS) Nesne Adlandırma Servisi (ONS) EPC Bilgi Servisleri (EPCIS) Arakatman yazılımı (Olay yöneticisi) Elektronik Ürün Kodu (EPC) Bir nesne tanımlama standardıdır Her bir nesneyi tek tek tanımlayabilmek için kullanılır. Bir nesnenin özgün EPC numarası – fiziksel olarak üzerine iliştirilmiş, bir mikro yonga ve antenden meydana gelen RFID etikette saklanır. EPC Bellek kapasitesi: 64, 96, 128, 256-Bit EPC 4 bölümden oluşur: – Önek (8 bit): kodun sürüm numarasını – Nesne kod yönetici numarası (28 bit) – Nesne sınıfı (24 bit): ürünün cinsini – Seri numarası (36 bit) EPC Şekil 3: 96 bitlik bir EPC ve temel bileşenleri RFID Sistem Ağı Servisleri Güvenlik servisi: EPC bilgisi depolama, veri erişimi için kimlik denetimi, şifreleme ve yetkilendirme mekanizmaları sağlar. Keşif servisleri: Kullanıcıların belirli bir elektronik ürün kodu ile ilgili veri bulmalarını ve bu veriye erişim izni istemelerini sağlar. Nesne adlandırma servis (ONS) RFID Sistem Ağ İlkeleri Şekil 4: RFID Sistem Ağ Servisleri İlkeleri Keşif Hizmetleri RFID sistemindeki denetleyicilerin, sunucuların, servis ve hizmet sağlayıcıların varlığını keşfetme, Bu sistem yönetim cihazları arasında elektronik ürün kodlarını çeşitlerine, sınıflarına ve alanlarına göre haritalama/adresleme için yöntemler sağlar Nesne Adlandırma Servisi (ONS) Nesne hakkındaki verinin sağlandığı ilgili EPCIS sunucularını bulmak Hızlı ve güvenli global veritabanı araması yapmak İşlemleri gerçek zamanda gerçekleştirmek EPC ile EPC hakkında bilgi içeren EPCIS örnekler dizisi arasında adresleme mekanizması sağlamak için kullanılan genel bir hizmettir. DNS servisi ile çok benzerdir. EPC Bilgi Hizmetleri (EPCIS) Kullanıcıların ticari ortaklarla RFID sistem ağları üzerinden EPC ile ilgili veri değişimi, veri paylaşma ve yakalama için bir standart ara birim tanımlar. Nesneler tedarik zinciri boyunca hareket ettikçe kaydedilmiş verileri alan, nesne yer bilgisi tutan bir servis arabirimi içeren ve EPC ile ilgili verinin semantiğine odaklanan bir hizmet birimidir. uygulamalar üzerinde rekabet etmek ve işlevsellik eklemek için esneklik sağlar. Firmalara Örnek Bir RFID Sistem Ağı Sonuç RFID sistem uygulamaları: Barkod, contact memory gibi teknolojilerinin yetersiz kaldığı alanlarda Auto-id Kullanıcılara daha fazla avantaj sağlamak için Firmaların/kurumların nesneler ve veriler üzerinde daha etkin, güvenli ve hızlı işlemler yapmalarını sağlamak için kullanılmaktadır. TEŞEKKÜRLER !!!