Aysuhan OZANSOY, Ankara Üniversitesi 18. 05.2005 KIRILMA Işık, bir saydam ortamda hareket ederken, başka bir saydam ortamın ara yüzüne geldiğinde ışığın bir kısmı bu ara yüzeyden yansır, bir kısmı da bu ikinci ortama girer. İkinci ortama giren ışık ışını doğrultusunu değiştirmiştir. Işığın doğrultusunu değiştirerek başka bir saydam ortama geçmesine kırılma denir. Kırılan bir ışık ışını için ışığın izlediği yol tersinirdir. Işığın değişik ortamlarda geçerken kırılması, hızında da değişikliğe neden olur. Işığın boşluktaki hızı diğer saydam ortamlardaki hızından büyüktür. Belli bir ortam için ışık hızı sabittir. Bir ortam için kırılma indisi n; ışığın boşluktaki hızının o ortamdaki hızına oranıdır. n birden büyük ve boyutsuz bir sabittir. n = c v Gelen ışın Normal θ1 Yansıyan ışın θ1 1.ortam n1 2.ortam n2 θ2 Kırılan ışın Şekil 1. Kırılma 1 Kırılmanın büyüklüğü geliş açısına ve ortamların kırılma indisleri oranına bağlıdır(n1/n2 ). Kırılma açısı, kırılan demetin yüzey normali ile yaptığı açıdır. Gelme açısı büyüdükçe kırılma açısı da büyür. • Gelen ışın, yansıyan ışın ve kırılan ışın aynı düzlemde yer alır. • Gelme açısının sinüsünün, kırılma açısının sinüsüne oranı, bir sabittir. Bu oran ortamların bağıl kırılma indisini verir. Bu kanun Snell Yasası olarak bilinir. Snell’in kırılma yasası şu şekilde verilir; n1Sinθ1 = n2Sinθ2 Sinθ1 n2 = = n12 Î İkinci ortamın birinci ortama göre bağıl kırılma indisi Sinθ 2 n1 2