hititler - Dersimizsosyal.com

HİTİTLER
HİTİTLER: (...........) - (...........)
YÖNETİM BİÇİMİ:
BAŞKENTİ:
YERLEŞİM YERİ:
EKONOMİK FAALİYETLERİ:
DÜNYA UYGARLIĞINA KATKISI:
FRİGYALILAR (FRİGLER)
FRİGLER: (...........) - (...........)
YÖNETİM BİÇİMİ:
BAŞKENTİ:
YERLEŞİM YERİ:
EKONOMİK FAALİYETLERİ:
DÜNYA UYGARLIĞINA KATKISI:
İYONLAR
İYONLAR: (...........) - (...........)
YÖNETİM BİÇİMİ:
BAŞKENTİ:
YERLEŞİM YERİ:
EKONOMİK FAALİYETLERİ:
DÜNYA UYGARLIĞINA KATKISI:
LİDYALILAR
LİDYALILAR: (...........) - (...........)
YÖNETİM BİÇİMİ:
BAŞKENTİ:
YERLEŞİM YERİ:
EKONOMİK FAALİYETLERİ:
DÜNYA UYGARLIĞINA KATKISI:
URARTULAR
URARTULAR: (...........) - (...........)
YÖNETİM BİÇİMİ:
BAŞKENTİ:
YERLEŞİM YERİ:
EKONOMİK FAALİYETLERİ:
DÜNYA UYGARLIĞINA KATKISI:
AHMET ŞAHİN
TARİH-SOS. BİL. ÖĞTR
MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARI (AHMET ŞAHİN)
SÜMERLER:
SÜMERLER: (...........) - (...........)
YÖNETİM BİÇİMİ:
BAŞKENTİ:
YERLEŞİM YERİ:
EKONOMİK FAALİYETLERİ:
DÜNYA UYGARLIĞINA KATKISI:
BABİLLİLER:
BABİLLİLER: (...........) - (...........)
YÖNETİM BİÇİMİ:
BAŞKENTİ:
YERLEŞİM YERİ:
EKONOMİK FAALİYETLERİ:
DÜNYA UYGARLIĞINA KATKISI:
ASURLULAR:
ASURLULAR:(...........) - (...........)
YÖNETİM BİÇİMİ:
BAŞKENTİ:
YERLEŞİM YERİ:
EKONOMİK FAALİYETLERİ:
DÜNYA UYGARLIĞINA KATKISI:
ANADOLU UYGARLIKLARI
Anadolu, Asya kıtasının batıya uzanan ek yarımadasıdır. Üç kıtanın ortasında bulunmaktadır Anadolu eski çağlardan
beri insanların dikkatini çekmiş, önemli bir yerleşim ve uygarlık merkezi olmuştur.
Bunun nedenlerini şöyle sıralayabiliriz:




Coğrafi konumunun elverişliliği
İklimin insanların yaşamasına elverişli olması
Doğal kaynakların bol olması
Su kaynaklarına, verimli ovalara sahip olması.
HİTİTLER(M.Ö. 2000- M.Ö. 1200)












MÖ. 2000 yıllarında Orta Anadolu'da kurulmuşlar.
Başkent Hattuşaş`dır. (Boğazköy)
Mısırlılarla Suriye yüzünden 16 yıl savaşmışlar ilk yazılı antlaşma olan Kadeş Antlaşması'nı
imzalamışlardır (MÖ. 1280).
Hititlerde kral başkomutan, başrahip ve baş yargıç yetkilerine sahipti.
Tavananna denilen kraliçenin de geniş yetkileri vardı.
Başlangıçta asillerden Pankuş Meclisi oluşturulmuştur.
Din konusunda hoşgörülüdürler. İnançları çok tanrılıdır.
Hititler, Asurlu tüccarlardan çivi yazısını almışlar, böylece Anadolu'da tarih çağlarını başlatmışlardır.
Hititler krallarının hayatlarını anlatan ANAL adını verdikleri yıllıkları hazırlayarak, tarafsız TARİH
YAZICILIĞI'nı başlatmışlardır.
İlk kez aile hukukunu düzenleyen kanunlar yapmışlardır.
Tarım ve hayvancılık önemli geçim kaynağıdır.
Hititler kayaları düzleştirerek, tanrı kabartmaları yapmışlardır.( İvriz ve Yazılıkaya Kabartmaları Hititlere
aittir.)
FRİGLER (M.Ö. 750-600)






Başkent Gordion (Polatlı) olmak üzere Batı Anadolu'da kurulmuştur.
Halk genelde tarım ve hayvancılıkla uğraşmıştır.
Frigler tarımı koruyan kanunlar yapmışlardır.
Fenike alfabesini kullanmışlar, genelde eski Yunan tanrılarına tapmışlardır.
En büyük tanrı toprak tanrıçası Kibele’dir.
Frigler dokumacılıkta ileri gitmişlerdir. Frigyalılar TAPETES adı verilen halı ve kilimleri ile ünlüdürler.
LİDYALILAR (M.Ö. 700 – M.Ö. 546)







Batı Anadolu'da kurulmuştur.
Başkent Sardes`dır.
Başkent Sard'dan başlayıp Mezopotamya'ya kadar uzanan Kral Yolu'nu yapmışlar.
Tarihte ilk kez parayı kullanmışlardır.
Bu durum ticaretin gelişmesini sağlamıştır.
Lidyalılar, Fenike alfabesini kullanmışlardır.
Yunan tanrılarını kutsal saymışlardır.
İYONLAR (M.Ö. 1200- M.Ö. 700)
 Foça ile Büyük Menderes nehri arasında kurulmuş şehir devletleridir.







Başlıca İyon şehirleri şunlardır: Efes, Milet, İzmir, Foça, Bodrum.
Denizcilik ve deniz ticaretiyle uğraşmaları, zengin olmaları, özgür düşünce ortamı oluşturmaları bilim, sanat,
mimari ve edebiyatın gelişmesini sağlamıştır.
Fenike alfabesini kullanmışlar.
İlkel bir demokrasi idaresi kurmuşlardır.
İyon Edebiyatının en önemli eseri Homeros'un "İlyada ve Odesa destanı" dır.
İyonlar bilim ve sanatta gelişmişlerdir. Matematikte Tales ve Pisagor, Tarihte Heredot, Tıpta Hipokrat,
Felsefede Diojen)
Efeste'ki ARTEMİS tapınağı İyonlara aittir.
URARTULAR (MÖ 900 – MÖ 600)




Tuşpa (Van) başkent olmak üzere Doğu Anadolu'da kurulmuştur.
Kale, sur, kanal gibi mimari eserler yapmışlar. (Toprakkale, Çavuştepe, Patnos ve Kayalıdere kaleleri)
Hayvancılıkla uğraşmışlardır. Madencilik ve maden işletmeciliğinde ileri gitmişlerdi.
Öldükten sonra yaşama inandıklarından mezarlarını ev ve oda şeklinde yapmışlar, ölülerin yanına yiyecek
koymuşlardır.
SÜMERLER:
-MÖ 4000 yıllarında doğudan (Ön Asya'dan) Aşağı Mezopotamya'ya gelerek yerleşmişlerdir.
-Sümer (Sinear), Kengi gibi adlarla anılan bu topraklara yerleşen Sümerler şehir devletleri kurmuşlardır.
-En önemli şehir devletleri: Ur,Uruk, Lagaş, Eridu, Kiş, Nippur gibi yerleşim merkezleridir.
-Bataklıklar kurutularak oluşturulan şehirler, şehir ilahı adına yapılan tapınakların (ziggurat) etrafında evlerin
kümelenmesiyle oluşurdu.
-Şehirlerin başında Ensi veya Patesi adı verilen rahip-krallar bulunurdu.
-Sümer kralları daha sonra Lugal unvanını kullandılar (Ensi unvanını ise Lugal'a bağlı küçük krallar taşımaya
başladı).
-Bu şehir site devletleri sürekli birbirleriyle savaş halindedir.
-Sümer ülkesine tek başına hakim olan krala ise Lugal Kalama denirdi.
-Bilinen ilk yazıyı Sümerler kullanmışlardır.
-Sümerlerin dili Asya kökenlidir ve Türkçe'ye benzer.
Sümerler çivi yazısını icat ederek kullanmışlardır.
-Gılgamış, Tufan ve Yaradılış destanı Sümerler edebiyatının en güzel örnekleridir.
-Dünyanın ilk yazılı kanunu MÖ 2375 yılında başa geçen Sümer Lağaş Kralı Urukagina tarafından yapılmıştır. Bu
kanunlar ile özel mülkiyet ve aile hukuku düzenlenmiş, kimsesizler ve güçsüzler korunmuştur.
-Burçları bulmuşlardır. Yılı 30 günlük 12 aya bölmüşlerdir (gece-gündüzü 12'şer saat hesaplamışlardır.)
-Ay ve güneş tutulmalarını hesaplamış, ay yılına göre takvimi kullanmışlardır.
-Çarpma ve bölme cetvelleri hazırlamışlardır.
-Yüzey ve hacim ölçülerini, daireyi 360 dereceye bölmesini biliyorlardı.
-Sümerler sayıları 2. ve 3. Dereceden denklemleri biliyorlardı.
BABİLLİLER:
* İlk "Mutlak Krallık" anlayışı Babil'de ortaya çıkmıştır.
* Ünlü kralları HAMMURABİ, ilk ANAYASA olarak bilinen "Hammurabi Kanunlarını" oluşturdu. Hammurabi
kanunları Sümer kanunlarına göre biraz daha serttir. Ancak toplumun bütün kesimlerinin hakları teminat altına
alınmıştır. (Medeni, ceza, ticaret, miras)Bu kanunlar Sami geleneklerinden ve Urukagine kanunlarından
yararlanılarak hazırlanmıştır.)
* Hammurabi yaptığı kanunlarla "Tanrı Kral" yerine "Hayırsever Kral" kavramını getirdi.(Adaletin Çobanı ,Kavimler
Çobanı) Hukuk devleti anlayışını ilk defa tarihe getirmişlerdir.
* "Babil Kulesi" ve "Babil'in Asma bahçeleri" en önemli eserleridir.
* MÖ 2 bin yılında Arabistan Mezopotamya'ya doğru yeni göçler başladı.
* Göç eden bu Sami kavimleri Sümer-Akad kültürünün benimsediler.
* Bu dönemde Sümer şehirlerine yeni Babil şehirleri güçlenmeye başladı
* Babil Devletine Hititler son verdiler.(MÖ 1531)
ASURLULAR:
* Yukarı Mezopotamya'da(Güneydoğu Anadolu) kurulmuşlar, Toroslar ve Kapadokya'ya kadar yayılmışlardır.
* Anadolu'da ticaret kolonileri kurdular. (KÜLTEPE'de)
* Çivi yazısını Anadolu'ya öğreterek, Anadolu'da tarih devirlerini başlattılar.
* Tüm çivi yazılı eserleri başkentleri NİNOVA'da toplayarak, ilk KÜTÜPHANECİLİK ve ARŞİVCİLİK faaliyetini
başlattılar.
Orta Mezopotamya'da Arabistan'dan gelen Samilerle Sümerler'in karışımıyla Asurlular meydana geldi.
* MÖ 2000 yılında kurulan ve Asur merkezi olan bu devlet Anadoluya kadar ticari
faliyetlerini geliştirerek ticaret kolonuleri kurdu.
SOSYALDERSİKAYNAKVEPAYLAŞIMSİTESİ
www.dersimizsosyal.com