KENDİNİ ONARABİLEN POLİMERİK SİSTEMLER İÇİN KİMYASAL ve MEKANİK OLARAK AKTİVE EDİLEBİLEN YENİ NESİL RUTENYUM KATALİZÖRLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ Bengi Özgün ÖZTÜRK1, Solmaz KARABULUT ŞEHİTOĞLU1 1Hacettepe Üniversitesi, Fen Fakültesi, Kimya Bölümü, 06800, Beytepe-ANKARA E-posta: [email protected] Polimerik malzemeler, kimyasal, termal, mekanik ve UV radyasyonu gibi faktörlerin etkisiyle zarar görür ve yapısal deformasyona uğrarlar. Bu deformasyonlar polimerik yapının derinliklerinde, saptanması ve fark edilmesi zor mikro çatlaklar şeklindedir. Polimerik yapıda oluşan bu tür çatlaklar yapının dayanıklılığını ve fiber özelliklerini negatif etkilemektedir. Son yıllarda üzerinde yoğun araştırmalar yapılan kendini onaran (self healing) sistemler uzay ve havacılık sektöründe uygulama alanı bulmaktadır [1, 2]. Bu çalışmada kendini onarabilen sistemlerde kullanılacak kimyasal ve mekanik olarak aktive edilebilen yeni rutenyum komplekslerinin sentezi ve kendini onarabilen sistemlerle uyumu incelenmiştir. Bu amaçla imidazol uç grubu içeren poli(siklookten) bileşiği Grubbs birinci nesil katalizörü varlığında halka açılım metatez polimerizasyon (ROMP) reaksiyonları ile sentezlenmiştir. Polimerik ligant öncüsünün Grubbs tipi rutenyum bileşiklerine koordine edilmesiyle hem mekanik hem de kimyasal olarak aktive edilebilen yeni bir rutenyum kompleksi elde edilmiştir (Şekil 1). Bu katalizörün aktivitesi ROMP reaksiyonlarında test edilmiş ve kendini onarabilen polimerik sistemlere adaptasyon süreci incelenmiştir. Şekil 1. Mekanoaktif rutenyum katalizörleri KAYNAKLAR: [1] Roman Groote, Robert T. M. Jakobs, Rint P. Sijbesma, ACS Macro Letters (2012), 1, 1012-1015 [2] S. R. White, N. R. Sottos, P. H. Geubelle, J. S. Moore, M. R. Kessler, S. R. Sriram, E. N. Brown, S. Viswanathan, Nature (2001) 409, 794–797