İstanbul Boğaziçi Köprüsü, Türkiye © Fotolia AFD VE TÜRKİYE Sürdürülebilir bir kalkınma için işbirliği TÜRKİYE Avrupa-Akdeniz bölgesinin yükselen gücü olan Türkiye, önemli bir ekonomik ve sosyal gelişme yaşamaktadır. 75 milyon nüfusu ve 10.000 $ seviyesindeki kişi başına düşen milli gelir miktarı ile Türkiye, küresel ekonomik güçler arasında 17. sıraya yükselmiştir. OECD ve G20 Ekonomik Forumu üyesi, AB üyeliğine aday olan Türkiye, Orta Asya, Doğu ve Batı arasında önemli bir rol oynamaktadır. Kalkınmanın bölgeler arasında önemli farklılıklar gösterdiği bir ortamda Türkiye, düşük karbonlu ve ­ insanın toplumdaki yerine önem veren bir büyüme modeline yönelmiştir. Türkiye, 2009 yılında Kyoto Protokolü’nü imzalamış, iklim değişikliğiyle mücadele konusunda bir strateji belgesi hazırlamış ve BM Rio +20 FRANSIZ KALKINMA AJANSI’NIN TÜRKİYE STRATEJİSİ konferansı sırasında sürdürülebilir bir kalkınmaya olan bağlılığını yinelemiştir. Fransa ve Türkiye arasındaki işbirliğinin temeli, geçmişe dayanan köklü bir ilişkiye, uluslararası ve bölgesel gündemin önemli konuları hakkında yakın istişareye ve sağlam ekonomik ilişkilere dayanmaktadır. Çevre koruma alanındaki ikili işbirliği ise, 1996 yılında imzalanan bir çerçeve anlaşma ile şekillenmiştir. 2005 yılında Türkiye bürosunun açılışından bu yana, AFD, iki ülke ekonomilerinin ve toplumlarının sürdürülebilir bir şekilde kalkınmasına ve ortak çıkarlar doğrultusunda yürütülen bu işbirliğinin geliştirilmesine doğrudan katkıda bulunmaktadır. AFD, Türkiye’nin bu alanlarda belirlediği öncelikli hedefleri desteklemekte ve faaliyetlerini ülkenin uygulamaya geçirdiği sektörel politikalar çerçevesinde yürütmektedir: Fransız Kalkınma Ajansı (AFD), Türkiye’deki faaliyetlerini ajansın Akdeniz bölgesi için belirlenen hedefleri kapsamında yürütmektedir. İklim ve çevre konularında Türk-Fransız işbirliğini güçlendirmeye katkıda bulunarak, Akdeniz ekosistemlerinin korunmasına ve sera gazı emisyonlarının kontrolüne yönelik ortak çözümler üretilmesine destek olmaktır. B ölgelerin sürdürülebilir kalkınmasında büyümenin karbon ayak izini azaltmak: AFD, yenilenebilir enerji alanında yatırımlara, sanayide (özellikle küçük ve orta büyüklükte işletmelerde – KOBİ) ve konutlarda enerji verimliliğinin teşvik edilmesine katkıda bulunmaktadır. AFD, kendi bölgelerinde sürdürülebilir kalkınma planları ortaya koyan yerel yönetimleri desteklemektedir. B ölgesel ortak varlıkları korumak: AFD, iklim değişikliğine karşı mücadele, su kaynaklarının korunması, buna bağlı olarak Akdeniz’deki kirliliğin azaltılması ve biyolojik çeşitliliğin korunması için gerçekleştirilen projeleri desteklemektedir. D engeli bölgesel kalkınmayı teşvik etmek: AFD, Anadolu’nun doğusundaki, KOBİ yatırımlarına ve bölgedeki büyükşehirlerin sürdürülebilir kalkınmasına da katkı sağlamaktadır. FAALİYETLERİMİZ AFD, bir yandan kamu sektörüyle (merkezi hükümet, kamu işletmeleri ve yerel yönetimler), diğer yandan grup bünyesinde bulunan ve özel sektöre hizmet veren bağlı ortaklığı Proparco aracılığıyla bankalar ve özel şirketlerle işbirliği yapmaktadır. Foto © AFD - Xavier Allard AFD, finansman sağlanan projelere uygun çeşitli mali araçlara sahiptir. Uygun şartlarda uzun vadeli krediler sunmakta ve projelere yönelik etüd ve teknik desteği, hibe yoluyla finanse etmektedir. Kentsel ulaşım konusunda yatırım ihtiyaçlarını karşılamak. AFD, Fransa, Türkiye ve Akdeniz bölgesindeki oyuncular arasındaki işbirliğini desteklemektedir. İhtiyaç duyulduğunda, ilgili alanlarda Fransız uzmanlığına ulaşılmasını sağlamakta, Türk ve Fransız şehirleri arasındaki ademi merkeziyetçi işbirliğini desteklemekte ve sivil toplum aktörleri arasındaki bağlantıyı kurmaktadır. Türk ortaklarının bölgesel işbirliklerinde yer almalarını sağlamaktadır. 1. EKSEN: DÜŞÜK KARBONLU BÜYÜMEYİ TEŞVİK ETMEK ÖLÇÜLEBİLİR ETKİLER G erçekleştirilen yatırım tutarı: 1 milyar Euro’nun üzerinde. K urulu yenilenebilir enerji kapasitesi Türkiye, sera gazı salımlarını azaltırken aynı zamanda enerji verimliliğini arttırmayı hedeflemektedir. AFD tarafından yürütülen 350 milyon Euro tutarındaki “Enerji verimliliği/İklim değişikliği programı” düşük karbonlu ekonomiyi desteklemeyi hedeflemektedir. Enerji verimliliğini artırmaya yönelik yatırım yapmak (rüzgar, küçük hidroelektrik, biokütle ve jeotermal enerji): yaklaşık 500 MW. E nerji tasarrufu beklentisi: yılda 1.500 GWsl. K arbon emisyonu azaltım öngörüsü: Yılda 2 milyon tonun üzerinde. AFD, Halkbank, TEB ve TSKB gibi iş ortağı olan bankalar aracılığıyla, sanayi sektörünün ve KOBİ’lerin enerji tasarrufu sağlayan yatırımlarına kredi desteği sağlamaktadır. Uygun koşullarda temin edilen bu mali kaynaklar, yatırımın önündeki engelleri azaltmaya ve Türkiye’de bir enerji verimliliği piyasasının geliştirilmesine katkıda bulunmaktadır. Sözkonusu program şirketlere yönelik enerji etüdü, eğitim gibi teknik destek faaliyetlerini kapsamaktadır. Bunun yanı sıra, Fransız Küresel Çevre Fonu (FFEM), KOSGEB’e sağladığı hibeyle, enerji verimliliği konusunda bir teknik destek programının hayata geçmesini sağlamıştır. Programın amacı, kurumun KOBI’lerde enerji tasarrufunun teşvik edilmesine yönelik yol haritasının belirlenmesi ve uygulamaya geçirilmesidir. Halkbank, KOBİ’lerin enerji verimliliği yatırımlarını desteklemektedir. Y enilenebilir enerjilerin geliştirilmesine katkı sağlamak AFD ve grup bünyesinde bulunan ve özel sektöre hizmet veren bağlı ortaklığı Proparco, TSKB, Garanti Bankası, İş Bankası ve Aklease gibi iş ortakları ve ayrıca doğrudan yapılan yatırımlar aracılığıyla yenilenebilir enerjilerin geliştirilmesini desteklemektedir. © AFD – Nuh Çimento Nuh Cimento’nun kojenerasyonla çalışan çamur kurutma tesisi, her yıl 55.000 ton çamurun bertaraf edilmesini ve yaklaşık 45.000 ton sera gazı emisyonunun önlenmesini sağlamaktadır. 2. EKSEN: AFD, Halkbank ve TEB gibi işbirliği yaptığı bankalara sağladığı kredi hatları aracılığı ile KOBİ’leri (küçük ve orta büyüklükte işletmeleri) desteklemektedir. KOBİ’lerin krediye erişimlerindeki zorluklar, ekonomik kalkınma ve istihdam açısından önemli bir engel teşkil etmektedir. Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS), insan kaynakları, çevre, satın alma politikası ve risk yönetimi üzerindeki olumlu etkileri sayesinde KOBİ’lere bu alanlarda çözümler sunarak, iç piyasada ve ihracatta daha rekabetçi olabilmelerini sağlamaktadır. KSS konularının bankalar tarafından benimsenmesi, onların bu alandaki politikalarını güçlendirir ve dolayısıyla müşterilerinin en iyi uygulamaları benimsemelerine katkı sağlar. © AFD – Ceyda Cesur KOBİ’LERİ, KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK KONUSUNDA BİLİNÇLENDİRMEK Proparco rüzgar enerjisinin geliştirilmesini desteklemektedir. ÖLÇÜLEBİLİR ETKİLER 3. EKSEN: DOĞAL ZENGİNLİKLERİ KORUMAK VE DEĞERLENDİRMEK Desteklenen KOBİ sayısı: 2.010. Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS) konusunda bilinçlendirme çalışmalarına katılan firma sayısı: 9.090. KSS konusunda eğitim alan banka çalışanı sayısı: 5.323. Hızlı bir büyümenin yaşandığı Türkiye’de, doğal zenginliklerin (suyun, toprağın, biyoçeşitliliğin, vb.) korunması temel bir konudur. AFD, doğal zenginliklerin korunmasına katkıda bulunmak amacıyla, Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın yürüttüğü ağaçlandırma, rehabilitasyon ve erozyonla mücadele faaliyetlerine destek vermektedir. Bu alanda devlete sağlanan bir kredinin yanı sıra, Orman Genel Müdürlüğü ve Fransız Ormancılık İdaresi arasında başlatılan işbirliği sayesinde, sürdürülebilir orman yönetimi ve iklim değişikliğine uyum konularının gelişmesine katkıda bulunurken, uzun vadeli bir bilgi ve deneyim paylaşımını amaçlamaktadır. © Orman Genel Müdürlüğü (OGM) Önemli bir doğal kaynak barındıran ormanlar, ülke yüzölçümünün yaklaşık %28’ini oluşturmaktadır. Yaklaşık 7,5 milyon kişi (20.000 köy) ormanların içerisinde ya da çevresinde yaşamaktadır ve hayatlarını kısmen bu ormanlara bağlı olarak sürdürmektedir. Bu nedenle ormanlar, kırsal kesimin ekonomik yaşamında önemli bir yere sahiptir. Anadolu platosunda ağaçlandırma program 4. EKSEN: BELEDİYELERİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA STRATEJİLERİNE KATKI SAĞLAMAK Hızla gelişen kentleşme kapsamında, Türk belediyeleri, daha dengeli ve sürdülebilir bir kalkınma sağlanması adına işbirliği yapılması gereken önemli ortaklardır. 2007-2023 dönemi için, belediyelerin çevresel altyapı yatırım ihtiyaçlarının 50 milyar Euro’yu aştığı tahmin edilmektedir. AFD, bireylerin temel hizmetlere (toplu taşıma, su, sıhhi tesisler, katı atık yönetimi) erişimini arttırmak için yerel yönetimlerin yatırım programlarına doğrudan destek sağlamaktadır. © AFD – Murat Ülker AFD, Denizbank ile olan ortaklığı kapsamında, çevresel ve sosyal nitelikte projeler yürüten orta ölçekteki belediyelere de uygun şartlarda finansman olanakları sağlamaktadır. © AFD – Mara Yağan AFD, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin sürdürülebilir ulaşımı geliştirme programı desteklemektedir. Kasım 2011 tarihinde İstanbul’da gerçekleşen, AFD’nin REC ve Denizbank işbirliği ile düzenlediği “Sürdülebilir Kentler Konferansı” Sera gazı emisyonlarının ana kaynağı olan şehirler, uzun vadede bütünsel ve sürdürülebilir bir vizyon taşıyan kentsel bir planlama yapma gerekliliği ile karşı karşıyadır. Bu bağlamda AFD, yerel bir iklim değişikliği eylem planı hazırlayarak öncü bir yaklaşım sergileyen Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’ne destek olmaktadır. Eylem planı, kentin iklim değişikliğine uyum konusundaki stratejisini belirleyerek önceliklerini uygulamaya geçirmesini hedeflemektedir. ÖLÇÜLEBİLİR ETKİLER İstanbul metrosunun finansmanıyla yılda 1.035 ton CO2 ve 2.446 ton yakıt ekonomisi sağlandı. Bugüne kadar 30’dan fazla belediye Denizbank – AFD ortaklığından yararlandı. Belediyelere yönelik çalışma gezileri, eğitim ve konferanslar gibi kapasite geliştirme faaliyetleri düzenlendi. Gaziantep’te dengeli kent planlaması © AFD – Xavier Allard Kamu kuruluşu olan Fransız Kalkınma Ajansı (AFD), 70 yıldır gelişmekte olan ülkeler ve deniz aşırı Fransız topraklarında yoksullukla mücadele ve kalkınmaya destek konusunda faaliyet göstermektdir. AFD, Fransız hükümetinin belirlediği politika çerçevesinde hareket etmektedir. 4 kıtada, 9’u deniz aşırı Fransız topraklarında ve 1’i Brüksel’de olmak üzere 70 ajans ve temsilcilik ofisi bulunan AFD, toplumların yaşam şartlarını iyileştiren, ekonomik büyümeyi destekleyen ve gezegeni koruyan projelere destek vermektedir. Çalıştığı alanların başında eğitim, anne sağlığı, çiftçilere ve küçük işletmelere destek, su kaynaklarına erişim, tropikal ormanların korunması ve iklim değişikliğiyle mücadele gelmektedir. 2011 yılında AFD, gelişmekte olan ülkeler ve deniz aşırı Fransız topraklarındaki faaliyetlere 6,8 milyar Euro’nun üzerinde finansman sağlamıştır. Sağlanan bu kaynak 4 milyon çocuğun ilk öğretime, 2 milyon çocuğun orta öğretime katılmasını, 1,53 milyon kişinin içme suyuna erişiminin kolaylaşmasını sağlayacaktır. Aynı yıl gerçekleştirilen enerji verimliliği projeleri sayesinde 3,8 milyon ton eşdeğer karbon tasarrufu sağlanacaktır. 5 rue Roland Barthes 75598 Paris Cedex 12 – France Tél. : +33 1 53 44 31 31 Fax : +33 1 44 87 99 39 www.afd.fr AFD TÜRKİYE Agence Française de Développement Büyükdere Caddesi, Yapı Kredi Plaza C Blok, Kat 12, 34330 Levent-İstanbul Tel: (+90) 212 283 31 11 Faks: (+90) 212 283 31 51 turquie.afd.fr www.ffem.fr Fransız Dünya Çevre Fonu, 1994 yılında Rio Zirvesi sonrasında Fransız Hükümeti tarafından kurulan, ikili işbirliğini temsil eden bir kamu fonudur. Hedefi, gelişmekte ve değişmekte olan űlkelerin sűrdűrűlebilir kalkınma projeleri vasıtasıyla küresel çevrenin korunmasına destek vermektir. FFEM, űyesi olan űlkelere, projelerin somut olarak hayata geçirilmesinde őrnek ve yenilikçi girişimleri uygulamaya sunarak eğtimci bir yaklaşımla destek vermektedir. Bu yayın organik boya ve geri dönüşümlü kâğıt kullanılarak çevreye saygılı bir ortamda basılmıştır. Uygulama: Planet 7 – Kasım 2012 www.proparco.fr AFD’nin iştiraki olan PROPARCO’nun misyonu, gelişmekte olan ülkelerde, gelecek yűzyıllardaki kalkınma ve sürdürülebilir kalkınma planları doğrultusunda özel sektör yatırımlarını desteklemektir. Yatırımcıların özel isteklerini karşılamak amacıyla sanayi, finans ve altyapı sektőrlerine finansman olanakları ve sermaye yatırımları sunmaktadır. FFEM AGENCE FRANÇAISE DE DÉVELOPPEMENT (AFD)