Dış Ticaret Mevzuatı - Mustafa Emre Civelek

Lojistik ve Dış Ticaret
İstanbul Ticaret Üniversitesi Meslek Yüksekokulu
VII. Bölüm
Kambiyo Mevzuatı
Ülkemizde yurt içi ile yurt dışı arasında mal
ve hizmet hareketlerini düzenleyen ithalat
ve ihracat mevzuatının toplamına “Dış
Ticaret Mevzuatı” adı verilmektedir.
 Mal hareketinin tersi istikametinde yeralan
para hareketlerini düzenleyen mevzuata
ise “Kambiyo Mevzuatı” adı
verilmektedir.

Ülkemizde kambiyo denetleme sisteminin
kaynağı 1567 sayılı “Türk Parasının
Kıymetini Koruma Hakkındaki” kanundur.
 Bu kanun gerekli kararları alma yetkisini
Bakanlar kuruluna vermiştir.
 Bakanlar kurulu bu kanunun verdiği yetki
ile günümüze kadar 32 adet karar
çıkarmıştır.

Son ve geçerli olan 32 sayılı karara göre
karara göre düzenleme yapma ve kambiyo
işlemlerinin usullerini tesbit etme yetkisi
Başkanlık Hazine Müsteşarlığına verilmiştir.
 HM uygulama esasları tesbit etmesi için
TCMB’nı yetkilendirebilir.

02.05.2008 tarinden itibaren TCMB ithalat
ve ihracat Genelgesi" iptal edilmiştir.
 Yerine geçmek üzere Hazine Müsteşarlığı
tarafından T.Bankalar Birliğine uygulama
talimatı gönderilmiştir. Bundan böyle bu
uygulama talimatı gereğince işlem
yapılacaktır.

Hazine Müsteşarlığı tarafından 23.07.2009
tarih, 2009-GNL-1 sayılı yeni İhracat ve
İthalat Genelgesi yayımlanmıştır.
 Ek 7.1: 23.07.2009 tarih, 2009-GNL-1
sayılı İhracat ve İthalat Genelgesi

DTM
GM
HM
Dış Ticaret Mevzuatı
Gümrük Mevzuatı
Hazine Mevzuatı
Mal Hareketi
Gümrük İşlemleri
Para Hareketi
DTM


Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı 4059 sayılı Kanunla
Başbakanlığa bağlı Hazine Müsteşarlığı ve Dış Ticaret
Müsteşarlığı isimleri ile iki ayrı kuruluş haline
getirilmiştir.
Dış Ticaret Müsteşarlığı Sözkonusu Kanuna göre, dış
ticaret politikalarının tespitine yardımcı olmak, tespit
olunan bu politikalar çerçevesinde ihracat, ihracatı teşvik,
ithalat, yurtdışı müteahhitlik hizmetleri ve ikili ve çok
taraflı ticari ve ekenomik ilişkileri düzenlemek,
uygulamak, uygulamaları izlemek ve geliştirmek
görevlerini üstlenmiştir.
Dış Ticaret Müsteşarlığı aşağıdaki ana hizmet
birimlerinden oluşmaktadır:
-
İhracat Genel Müdürlüğü
İthalat Genel Müdürlüğü
Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü
Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü
Dış Ticarette Standardizasyon Genel Müdürlüğü
Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel
Müdürlüğü
GM
485 sayılı kanun ile Başbakamlığa bağlı
müstakil bir müsteşarlık olarak
kurulmuştur.
 Görevi uluslararası eşya, yolcu ve taşıt
hareketlerini; konulmuş kurallar
çerçevesinde yürüterek, ülke ekonomisine
ve güvenliğine katkı sağlamaktır.

Görevlerinden bazılar:

Gümrük Politikasının hazırlanmasına yardımcı olmak, gümrük politikasını
uygulamak

Gümrük Kanunu ve gümrüklerle ilgili diğer mevzuat ile uluslararası
sözleşmeler hükümlerinin uygulanmasını sağlamak

Gümrük tarife oranlarının tespitine yardımcı olmak, gümrük vergileri ile
gümrüklerce alınan diğer gelirler ve fonların tarhı, tahakkuk ve tahsilini
sağlamak ve kontrol etmek

Gümrük kontrolüne tabi kişi eşya ve araçların muayene ve kontrolünü
yapmak, bu işlemlerin etkin ve süratli yapılmasını sağlayacak tedbirleri
almak

Gümrüklerle ilgili istatistiki bilgileri toplamak ve değerlendirmek
BİLGE projesi büyük oranda yürürlülüğe
girmiş ve gümrük beyannameleri
elektronik ortamda doldurulmaya
başlanmıştır.
 32 sayılı kararda meydana gelen
değişiklikten sonra bankaların gümrük
beyannameleri ile herhangi bir takip ve
taahhüt kapatma zorunluluğu kalmadığı
için çoğu banka entegrasyon çalışmalarını
durdurmuştur.

HM Kambiyo Müdürlüğü

Hazine Müsteşarlığı'na bağlı Ana Hizmet
Birimleri'nden biridir.
4059 Sayılı kanuna göre kurulmuştur.
Temel görevleri:



Bankacılık, sermaye piyasası, menkul kıymetler borsaları,
kambiyo borsaları, ödünç para verme işleri, finansal
kiralama ve malî sektör ile ilgili konularda mevzuatı
hazırlamak, uygulamak ve ilgili kuruluşlarda
uygulanmasını izlemek,
Kambiyo politikalarına ilişkin esasları düzenlemek,
Türk Parası Kıymetini Koruma mevzuatını hazırlamak,
uygulamak, denetimini sağlamak ve ilgili kuruluşlarca
uygulanmasını izlemek ve yönlendirmektir.
TBB
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) 1958 yılında
kurulmuştur.
 Amacı bankacılık kuralları doğrultusunda
bankaların haklarını savunmak, bankacılık
sisteminin büyümesi, sağlıklı olarak çalışması ve
bankacılık mesleğinin gelişmesi, rekabet
gücünün artırılması amacıyla çalışmalar yapmak,
gerekli kararları almak/alınmasını sağlamak,
uygulamak ve uygulanmasını talep etmektir.

İhracatçı Birlikleri

ihracatçıları teşkilatlandırmak suretiyle
ihracatı artırmak, ihracatçıların mesleki
faaliyetlerini ve ilişkilerini tanzim etmek,
Müsteşarlığın vereceği görevleri ifa etmek
üzere ihracatçı birlikleri kurulmuştur.

İhraç edeceği mala göre ilgili ihracatçı
birliğine üye olan, gerçek usulde vergiye
tabi (tek vergi numarası sahibi) gerçek ve
tüzel kişi tacirler, Esnaf ve Sanatkar
Odalarına kayıtlı olup, üretim faaliyeti ile
iştigal eden esnaf ve sanatkarlar ile Jointventure ve konsorsiyumlar ihracatçı olarak
tanımlanmıştır.

6/1/1996 tarih ve 22515 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanan (96/1) sayılı İhracat Belgesine İlişkin Tebliğ
uyarınca, "İhracatçı Belgesi" 15/1/1996 tarihinden
itibaren uygulamadan kaldırılmıştır.

İhracatçı Birliğine üye olmak isteyen tacirlerden, bundan
böyle İhracatçı Belgesi yerine, Ticaret Sicil Gazetesi ve
Tek Vergi Numarası sahibi olduğunu tevsik eden belgeler
aranacaktır.

İhracatçı Birliğine üye olmak isteyen Esnaf
ve sanatkarlardan ise, Tek Vergi Numarası
mükellefliği yanında, üretim faaliyetiyle
iştigal ettiklerini Türkiye Esnaf ve
Sanatkarlar Konfederasyonu'ndan
alacakları bir belge ile tevsik etmeleri
aranacaktır.
İGEME
Ülkemiz ihracatın artırılması ve sağlıklı bir
yapıya kavuşturulması amacıyla kurulan
İhracatı Geliştirme ve Etüt Merkezi Dış
Ticaret Müsteşarlığına bağlı olarak
faaliyetlerini sürdürmektedir.
 ihracatçı firmaların gerekli bilgi, beceri ve
donanımlarını geliştirmelerini sağlamaya
çalışmaktadır.
