fiziksel aktivite ve sağlığımız

FİZİKSEL AKTİVİTE VE SAĞLIĞIMIZ
Sağlıklı bir yaşamın sürdürülmesi ve yaşam kalitesinin arttırılmasında, hastalıklardan
korunmak için alınabilecek koruyucu sağlık tedbirleri çok önemlidir. Sağlığın korunmasında
ve hastalıkların önlenmesinde yeterli ve dengeli beslenme temeldir. Beslenme, fiziksel ve
zihinsel performansı etkileyen önemli bir etkendir. Sağlık için beslenme kadar düzenli
egzersizde büyük önem taşır. Yeterli ve dengeli beslenen bir kişi, düzenli egzersizde
yaptığında pek çok sağlık riskini ortadan kaldırabilmektedir.
10 Mayıs tarihi Dünya Sağlık Örgütü tarafında ‘Sağlık İçin Hareket Et’ Günü olarak
kabul edilmiştir. Bu yılın teması ise ‘Herkes İçin Fiziksel Aktivite’ olarak belirlenmiştir.
Fiziksel aktivite günlük yaşam içerisinde kas ve eklemlerimizi kullanarak enerji tüketimi
ile gerçekleşen herhangi bir bedensel hareket olarak tanımlanmaktadır.
Kronik hastalıkların ortak risk faktörlerinden birisi olan fiziksel inaktive (fiziksel
hareketsizlik), dünya genelindeki ölüme neden olan risk faktörleri sıralamasında dördüncü
sırada yer almaktadır (dünya genelindeki ölümlerin % 6’ sı). Meme ve kolon kanserlerinin
yaklaşık % 21-25’inin, diyabetin % 27’sinin ve iskemik kalp hastalığının % 30’unun ana
nedeni olduğu tahmin edilmektedir. ‘’Sağlıklı Beslenelim, Kalbimizi Koruyalım’’ araştırma
raporuna göre toplum genelinde düzenli olarak fiziksel aktivite yapanların tüm toplum için
oranının % 3.5 düzeyinde olduğu görülmüştür. Toplumun % 96.5’i düzenli olarak fiziksel
aktivite yapmamaktadır.
Kilo Kontrolü;
Obezitenin artmasına neden olan önemli faktörlerden biri hareketsiz yaşam tarzının
yaygınlaşmasıdır. Önemli bir sağlık sorunu olan obezite giderek artmakta ve koroner kalp
hastalığı, diyabet gibi hastalık riskleri oluşturmaktadır. Kilo kaybının enerji sınırlaması ve
fiziksel aktivitenin arttırılmasıyla sağlanması daha kolay ve etkilidir.
Kan Basıncının Kontrolü;
Yüksek kan basıncı (tansiyon), kalp krizi ve böbrek yetmezliği gibi hastalıklara
yakalanma riskini 2-3 kat arttırmaktadır. Düzenli fiziksel aktivite ile tansiyon kontrolü
sağlanarak bu hastalıkların riskleri azaltılabilmektedir.
Kan Lipitlerini Kontrolü;
Düzenli fiziksel aktivite kolesterolü düşürerek kolesterol yüksekliğine bağlı olarak
koroner kalp hastalığı riskini azaltmaktadır.
Şeker Hastalığı ve Kan Şekerinin Kontrolü;
Düzenli fiziksel aktivite insülin aktivitesinin kontrolüne ve kan şekerinin
düzenlenmesine yardımcıdır. Yaşın ilerlemesine bağlı şeker hastalığına yakalanma riski aktif
kişilerde % 20 veya daha fazla azalmaktadır.
Kanser;
Kanser ölüm nedenlerinin başında gelmektedir. Egzersizin en güçlü koruyucu etkisi
%40-50 oranında kolon kanseri riskini azaltmaktadır. Akciğer kanserini ise sigara ve diğer
yaşam tarzı değişikliklerinden sonra %40 oranında riskin azalmasını sağlamaktadır.
Damar Kas-iskelet Sistemi Hastalıklarını Önleme ;
Koroner kalp hastalığı ve inme riskinin fiziksel aktivitesi fazla olan kişilerde daha
düşük olduğu görülmektedir. Kas ve kemiklerin kuvveti , eklemlerin esnekliği; koordinasyon,
denge ve hareket çevikliği için önemlidir. Bütün bu özellikler yaşla birlikte önemli derecede
azalmaktadır. Bu durum fiziksel aktivite düzeyindeki azalma ile yakından ilişkilidir. Özellikle
kadınlarda yaşlandıkça osteoporozla birlikte kemik kırıkları (bilek, omur ve kalçada) görülme
riski artmaktadır. Kemik mineral yoğunluğunda artış, çocukluk ve adölesan dönemimde
yapılan egzersizlerle örneğin; yürüyüş, koşu, tenis vb. gibi egzersizlerle sağlanmaktadır.
Sağlığınız için günlük hayatınızda mümkünse asansör yerine merdiveni, kısa mesafelerde
otomobil yerine yürümeyi tercih ediniz. Haftanın 5 günü en az 30 dakika orta şiddette fiziksel
aktivite yapılması sağlığın korunması, kardiyovasküler hastalıklar, diyabet, kolon ve meme
kanseri riskini azaltmak için yeterli olacaktır.
HER YETİŞKİN 30 DAKİKA veya DAHA FAZLA ORTA DÜZEY AKTİVİTEYİ
HAFTANIN HEMEN HER GÜNÜ YAPMALIDIR.
DÜZENLİ EGZERSİZ VE YETERLİ VE DENGELİ BİR BESLENME, SAĞLIKLI
YAŞAMIN VAZGEÇİLMEZ UNSURLARINDANDIR.
AMASYA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
DİYETİSYEN SALİHA IŞIK