çözelt*ler - WordPress.com

ÇÖZELTİLER
İÇİNDEKİLER
Çözeltiler
Çözeltilerin Özellikleri
Çözelti Türleri
Çözünürlüğe Etki Eden Faktörler
Çözünme Hızına Etki Eden Faktörler
Derişim Birimleri
Osmotik Basınç
ÇÖZELTİLER
Çözeltiyi oluşturan bileşenlerden genellikle miktarı çok
olana çözücü miktarı az olanlara ise çözünen denir.
Çözünürlük: Bir maddenin, bir çözücüde belirli bir sıcaklık ve
basınçta çözünebilen en fazla miktarına o maddenin
çözünürlüğü denir.
ÇÖZELTİLERİN ÖZELLİKLERİ
Homojen karışımlardır.
Saydam ve berrak görünürler.
Asit baz ve Tuz gibi iyonik maddelerle hazırlanmış
sulu çözeltiler elektrik akımını iletir.
ÇÖZELTİ BUHAR BASINCININ SAF
ÇÖZÜCÜYE GÖRE DÜŞMESİ
ÇÖZELTİ KAYNAMA SICAKLIĞININ SAF
ÇÖZÜCÜYE GÖRE YÜKSELMESİ
ÇÖZELTİ DONMA SICAKLIĞININ SAF
ÇÖZÜCÜYE GÖRE ALÇALMASI
ÇÖZELTİ TABLOSU
Çözeltinin
Fiziksel Hali
Çözücü
Çözünen
Örnek
Katı
Katı
Katı
Paslanmaz çelik
Sıvı
Gümüş-Cıva
amalgaması
Gaz
Paladyum
içinde çözünmüş
H2 gazı
Katı
Deniz suyu
Sıvı
Kolonya
Gaz
Gazoz
Gaz
Hava
Sıvı
Gaz
Sıvı
Gaz
ÇÖZELTİLER İKİ GRUBA AYRILIR
SEYRELTİK ÇÖZELTİLER
Derişimi düşük olan çözelti. Yani; çözelti içerisinde
çözünen maddenin az, çözücü olan maddenin fazla olduğu
çözeltilerdir
DERİŞİK ÇÖZELTİLER
Derişimi yüksek olan çözeltidir. Seyreltik çözeltinin
zıttı yönünde çözünen maddenin fazla çözücünün az
olduğu çözeltilerdir.
ÇÖZELTİLER ÇÖZÜNENİN
ÇÖZÜNÜRLÜĞÜNE GÖRE 3’E AYRILIR;
Doymuş çözelti
Doymamış çözelti
Aşırı doymuş çözelti
Doymamış Çözelti: Çözebileceği miktardan daha az
çözebilen çözeltidir
Doymuş Çözelti: Çözücüde en fazla madde miktarının
çözünmesiyle oluşan çözeltidir.
Aşırı Doymuş Çözelti: Çözünmüş madde miktarı o
sıcaklıkta olması gerekenden çok ise bu tür çözeltilere
denir.
ÇÖZELTİLER ELEKTRİK AKIMI
İLETKENLİKLERİNE GÖRE 2’YE AYRILIR
ELEKTROLİT ÇÖZELTİ
Sulu çözeltileri elektirk akımını iletiyorsa bu tür
çözeltilere elektrolit çözeltiler denir.
HCI + H2O
KOH + H2O
NaCI + H2O
H+(suda) + CI-(suda)
K+ (suda) + OH-(suda)
Na+(suda) + CI-(suda)
ELEKTROLİT OLMAYAN ÇÖZELTİ
Suda çözündüğünde iyonlaşmadan, moleküler
yapıda çözünen maddelerin oluşturduğu sulu
çözeltilerdir.
C12H22O11(katı) + H2O(sıvı)
C12H22O11(suda)
ÇÖZÜNÜRLÜĞE ETKİ EDEN
FAKTÖRLER
ÇÖZÜCÜ VE ÇÖZÜNENİN CİNSİ
Genellikle polar (kutuplu) maddeler, polar
çözücülerde; apolar (kutupsuz) maddeler ise apolar
çözücülerde daha iyi çözünürler.
BASINÇ
Katı ve sıvıların sudaki çözünürlüğüne basıncın
etkisi önemsizdir. Gazların sudaki çözünürlüğü ise kısmi
basınçları ile orantılıdır.
ORTAK İYON ETKİSİ
Ortak iyon derişimi arttıkça çözünürlük azalır.
Örneğin; CaCO3, saf suda, Na2CO3 e göre daha çok
çözünür.
ÇÖZÜNME HIZINA ETKİ EDEN
FAKTÖRLER
SICAKLIK
TEMAS
YÜZEYİ
KARIŞTIRICI
YARDIMI
ÇÖZÜCÜ VE
ÇÖZÜNENİN
CİNSİ
ÇÖZÜNÜRLÜK
Maddeler değişik ortamlarda farklı miktarlarda çözünür.
Bu durumu ifade etmek üzere çözünürlük kavramı kullanılır.
Çözünürlük genellikle 100 mL (100 cm3) veya 100 g
çözücüde çözünebilen maddenin gram cinsinden ağırlığı
olarak verilir. Örneğin, NaCl'ün sudaki çözünürlüğü 20°C da
36 g/100mL'dir. Bu ifadeden NaCl'ün verilen şartlarda 100 mL
suda 36 g'dan daha fazla çözünmeyeceği anlaşılır.
DERİŞİM BİRİMLERİ
YÜZDE DERİŞİM
Örneğin %20'lik NaCl çözeltisi demek 100
ağırlık birimi çözeltide(g, kg, mg, ton vb. olabilir) 20
ağırlık birimi NaCl var demektir.
Böyle bir çözelti20 g NaCl'in 80 g saf suda
çözünmesiyle hazırlanabilir.
100 Hacim birimi (mL, L, m3, vb.olabilir) çözeltide
kaç hacim birimi çözünen olduğunu gösterir.
MOLARİTE
Molarite, bir litre (1000 cm3) çözeltide
çözünenin mol sayısıdır. Molarite M; çözünenin mol
sayısı n ve çözeltinin hacmi V, olmak üzere;
NORMALİTE
Normalite bir litre (1000 cm3) çözeltide çözünenin
ekivalen (veya eşdeğer) ağırlık sayısıdır. Normalite, "N";
çözünenin ekivalen ağırlık sayısı "ek" ve çözeltinin hacmi
"V", olmak üzere
OZMOTİK BASINÇ
Ozmatik geçişi durdurmak için çözeltinin uyguladığı
basınca çözeltinin ozmotik basıncı denir.
Tuzlu sudan saf su elde edilmesinde geçiş ters yönde
olduğu için bu olaya ters ozmoz denir.
Hazırlayan: Didem EKŞİ