Cinsel *stismar Olgusu *le Çal**ma

Cinsel İstismar Olgusu İle Çalışma
(REHBER ÖĞRETMENLER İÇİN)
DOSYA:3 İSTİSMAR OLGUSUYLA ÇALIŞMA
SÜREÇ YÖNETİMİ
Yrd.Doç.Dr. Gürcan Topçu SEÇİM
ULUSLARARASI KIBRIS ÜNİVERSİTESİ
REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK BÖLÜMÜ
ÇOCUĞA YÖNELİK CİNSEL İSTİSMAR NEDİR?
Çocuğun bir yetişkin ya da kendisinden büyük bir çocuk
tarafından anlamadığı ve / ya kabul etmediği,
gelişimsel olarak hazır olmadığı ve karşı tarafın cinsel tatmini
için kullanılması durumudur.
YETİŞKİNE YÖNELİK CİNSEL İSTİSMAR
Bir yetişkinin, başka bir yetişkin tarafından hazır olmadığı,
kabul etmediği halde ve biçimde cinsel doyum için kullanılması
durumudur.
YÖNLENDİRME
(ÇOCUK İZLEM MERKEZİ)
BİLGİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• TCK 278-279-280 NOLU MADDELER
ÇOCUĞA YÖNELİK CİNSEL İSTİSMARDA
Yaşa bağlı olarak çocuk ve aileyle çalışma
Muhakeme düzeyine uygun olarak, BDT, oyun terapisi,
psikodrama, vb. yöntemleri kullanma. Aile, kurum bakımı, okul
ve diğer sosyal yaşamı vb. alanlarda düzenlemeler yapma.
Özellikle aileyi aile danışmanlığı, BDT ve sosyal düzenlemeler
doğrultusundaki davranışçı yaklaşım ile destekleme. Aileyi ve
çocuğu dış sistemlere bağlama, tıbbi, hukuki, sosyal, akademik
vb yardıma ulaşmalarını kolaylaştırma.
•
•
•
•
•
•
•
•
ÇOCUĞUN,
Benlik saygısını yükseltme,
Akran ilişkilerini güçlendirme,
Yaşam becerilerini güçlendirme,
Başarılı olacağı alanları keşfetmesini destekleme,
Aile desteğini artırma,
Gerekiyorsa sosyal çevresinin – yaşam yerinin değişimini önerme,
Gereksinimlerinin giderilmesinde aile yapısı ve kültürel etmenleri gözardı
etmeme.
• Cinsel Eğitim, Yardım İsteme Davranışı ve Kendini Koruma Bilgisi Verme
YETİŞKİNE YÖNELİK CİNSEL İSTİSMARDA
• BENLİK ALGISINI ONARMA-İYİLEŞTİRME
• Bilişsel Davranışçı Yaklaşım: ABC yaklaşımı (EMDR Kulanımı)
• Seans İçi Uygulamalar ve Davranışçı Ev Ödevleri,
• Bireyi dış sistemlere bağlama, , tıbbi, hukuki, sosyal, akademik vb
yardıma ulaşmasında rehberlik etme,
• Yaşam Becerilerini Geliştirmesini Destekleme
Cinsel İstismarların Ortak Yönleri Bireyleri Bilişsel,
Ruhsal, Duygusal, Fiziksel Olarak Zedelemeleridir.
İstismar olgularında yürütülen çalışmalar, istismarın
türü, sıklığı, istismarcının kurbana yakınlık derecesi,
kullandığı yöntem, istismara uğrayan bireyin
özellikleri gibi pek çok faktörle ilişkilidir.
• Çocuk ve yetişkinde istismar olgularında çalışmanın
yöntemlerinde farklılıklar olabilir ancak yaklaşımın
ilkeleri aynıdır.
• Birinci ilke istismara uğrayan kişinin ardıl risklerden ve
ikincil yaralanmalardan korunmasıdır. Bu noktadaki
altın anahtarlar, Gecikmeden Yönlendirme, Bilgi verme
Yükümlülüğünü Yerine Getirme, Erken Müdahale
Gizliliktir.
Bilişsel Davranışçı Yaklaşım
A - ACTING
B - BELİEFS
C - CONSEQUENCES
D -DISPUTING
E - EFFECTS
F - FEELİNGS
A- ACTING (EVENT) : OLAY
•CİNSEL İSTİSMAR
B- BELİEFS - İNANÇLAR
• BENİM HATAM
• BEN SUÇLUYUM
• BEN ARTIK DEĞERSİZİM
• KİMSENİN YÜZÜNE BAKAMAM
• ARTIK BENİM İÇİN GELECEK YOK
• BEN BU SUÇA ORTAĞIM …….VB.
C-CONSEQUENCES – SONUÇLAR : DUYGULAR
( Cinsel İstismarın Yolaçtığı ……….. )
• Depresyon
• Kaygı
• Suçluluk duygusu
• Korku
• Cinsel işlev bozukluğu
• Sosyal geri çekilme
• Sosyal ilişkilerde bozulma
• Utanç
• Değersizlik-değersizleştirilmiş olma duygusu
• Bedensel bozukluk kaygısı-algısı
• Cinsel kimliğinde sapma olmasından kaygı
• İstismar edici ilişkiler yaşama ya da yaşama kaygısı
D- DISPUTING : MÜCADELE
MÜCADELE- TARTIŞMA : MÜDAHALE
• A: OLAY - DEĞİŞTİRİLEMEZ
• B: İNANÇLAR- DÜŞÜNCELER-: TARTIŞILIR- DEĞİŞEBİLİR
• C: DÜŞÜNCELERE BAĞLI OLARAK ORTAYA ÇIKAN DUYGULARDIR.
Düşünceler farklılaştığında duygular da farklılaşır.
D: BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI YAKLAŞIM UYGULANIR.
Bilgiyi işleme süreci ve relatif davranış repertuarı üzerinde
üzerinde çalışılır.
BİLİŞSEL MÜDAHALE
DUYGU- DÜŞÜNCE- DAVRANIŞLAR ARASINDAKİ BAĞIN ÖĞRETİLMESİ
İRRASYONEL İNANÇLARIN BELİRLENMESİ
BİLİŞSEL HATALARIN BELİRLENMESİ
OLUMSUZ DÜŞÜNCE ÜRETİMİNİN FARKEDİLMESİ
OTOMATİK DÜŞÜNCELER ÜZERİNDE ÇALIŞMA (ŞEMALAR)
SOKRATİK DİYALOG VE ALTERNATİF DÜŞÜNCE ÜRETİMİ
DUYGU DÜŞÜNCE KAYDI VE FARKINDALIĞIN ARTIRILMASI
DAVRANIŞÇI MÜDAHALE
• DAVRANIŞLAR DUYGULAR ARASINDAKİ BAĞIN, DAVRANIŞ DEĞİŞİMİ
AÇISINDAN ELE ALINMASI
• SEANS İÇİNDE UYGULAMALAR (Edimsel dönüyü farkettirme)
• EV ÖDEVLERİ (ENGELLERİ KALDIRMA- GERİ ÇEKİLMEYİ ZAYIFLATMA)
• BEN DEĞERİ YÜKSELTMEYE HİZMET EDECEK YÖNELİMLERİ BELİRLEME
• DANIŞANI DIŞ SİSTEMLERE BAĞLAMA Örn. Hedefler oluşturma ve o
doğrultuda harekete geçmesini sağlama)
Düşüncelerinde gördüğü zararın davranışlarına ve yaşamına
yansımalarını farketmek ve davranışlar yoluyla da değişimi desteklemek
E: EFFECTS : ETKİLER
DEĞİŞEN DÜŞÜNCELER- inançlar ( B)’nin üzerinde yeni etkiler.
BU ETKİLER NEDENİYLE, DUYGULARIN (C)’NİN FARKLILAŞMASI
F: NEW FEELİNGS – YENİ DUYGULAR
• DEĞİŞEN BAKIŞ AÇISI,
• RASYONEL DÜŞÜNCE SİSTEMİ,
• ETKİLİ BAŞA ÇIKMA DAVRANIŞLARI
VE TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU İLE BAŞA ÇIKMA
ÖZET
A - ACTING - Cinsel İstismar
B – BELİEFS – Olaya ilişkin bakış açısı ve düşünce sistemi
C – CONSEQUENCES – Bilişsel işleyişin sonuçları
D –DISPUTING – Bilişsel mücadele ve davranışçı müdahale
E – EFFECTS – Müdahale sürecinin onarıcı ve yapıcı etkileri
F – FEELİNGS – Değişimin sonucu üretilen yeni ve daha olumlu
duygular
TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU İLE
ÇALIŞMA
DUYARSIZLAŞTIRMA
Negatif Biliş
• OLAYA İLİŞKİN KENDİ İLE İLGİLİ NEGATİF BİLİŞİN BELİRLENMESİ
• Uygulama – Örnek yaşantı üzerinden NC’u belirleme
•Pozitif Düşünce-İnanç
• Olaya İlişkin Neye İnansaydı, aynı rahatıszlığı duymazdı
Eğitim - Video
• ispanyada reklam panosu https://www.youtube.com/watch?v=jGdRcyEruE