SES DONANIMLARI İsmail ASLAN Abdullatif ÇAVDAR Recep ÇAĞIN İÇINDEKILER *Ses kartı Nedir? *Ses kartının Tarihçesi *Ses kartının Görevleri *Ses kartının Renk girişleri *Ses kartının Yapısı *Ses kartının Çalışması *Ses kartı Çeşitleri * Ses kartı Üreticileri *Ses kartı Güncel Fiyatları İÇINDEKILER *Mikrofon Nedir *Mikrofon Tarihçesi *Mikrofon Özellikleri *Mikrofon Çeşitleri *Mikrofon Nasıl Çalışır *Mikrofon Üreticileri *Mikrofon Güncel Fiyatları İÇINDEKILER *Hoparlör Nedir *Hoparlörün Tarihçesi *Hoparlörlerin Özellikleri *Hoparlör Çeşitleri Nelerdir *Hoparlörün İç Yapısı *Hoparlörün Nasıl Yapılır *Hoparlör Çalışma Mantığı *Hoparlör Üreticileri * Hoparlör Güncel Fiyatları * Kaynakça SES KARTI İsmail ASLAN SES KARTI NEDIR? Bilgisayarlarda dijital ve analog ses faaliyetlerini yerine getirmekle görevli birim ses kartıdır. Ses kartları anakartın PCI, PCI-e veya ISA slotuna takılır. ISA slotuna takılan ses kartları günümüzde kullanılmamaktadır. SES KARTI TARIHI Ses kartları bilgisayar alanında 1989/90’lı yıllarda popülerliğe kavuşmuştur, AdLib ve Soundblaster kartları, konuşmacı adı verilen, sistem içindeki hoparlörün yerine ses işlevlerini üstlenen kartlardır. Daha sonra piyasaya sürülen Roland LAPC-I ile birlikte, bilgisayar büroların dışında oyun amaçlı da kullanılmaya başlanmıştır. SES KARTININ GÖREVLERI SES KARTI RENK GIRIŞLERI SES KARTININ YAPISI 1-Dijital Sinyal İşlemcisi (DSP- Digital Signal Processor) DSP Ses kartına gelen dijital sinyalleri işler ve seslerin üretilmesini sağlar. İşlenen sinyalleri bilgisayarın işlemcisine gönderir. SES KARTININ YAPISI 2-Dijital-Analog Çevirici (DAC-Digital to Analog Converter) Dijital sinyalleri analog sinyallere çevirmeye yararan bir chip’tir. Bilgisayardaki dijital ses verilerini analog sinyallere dönüştürüp ses kartının çıkışına gönderir. SES KARTININ YAPISI 3-Analog-Dijital Çevirici (ADC- Analog to Digital Converter) Analog sinyalleri dijital sinyallere çevirmeye yararan bir chip’tir. Mikrofon veya diğer müzik aygıtlarından alınan analog ses sinyallerini dijital sinyallere dönüştürür. SES KARTININ YAPISI 4-ROM Bellek Ses ile ilgili dijital verilerin depolandığı bellektir. Dijital sinyal işlemcisi (DSP) tarafından işlenen veriler bu bellekteki dalga tablosu ile karşılaştırır. SES KARTININ YAPISI 5. TAD (Telefona Answering Device- Telefon Cevaplama Aygıtı) Ses kartı ile modem arasında yapılan bağlantı ile gelen telefon sesi hoparlöre aktarılır ve mikrofon ile cevap verilebilir. SES KARTININ YAPISI 6-AUX_IN Çeşitli kartlar(tv, radyo, mpeg) ile ses kart arasında bağlantı kurulduğu yerdir. Bu kartlardaki ses sinyallerinin ses kartına aktarılmasını sağlar. SES KARTININ YAPISI 7-CD-IN Ses kartı üzerinde olan bu bağlantı ile CD sürücüsündeki seslerin ses kartına aktarılması sağlanır. Kablonun biri ucu ses kartındaki CD-IN noktasına diğer ucu CDROM sürücünün arkasındaki yere takılır. SES KARTININ YAPISI 8-S/DIF Ses kartlarında bulunan dijital bağlantı noktasıdır. CD player, DVD gibi dijital aygıtlardaki ses sinyallerini ses kartına aktarılmasında kullanılır. SES KARTININ YAPISI Ses kartı üzerindeki devre ve bağlantıları SES KARTININ YAPISI 9-Ses Kartı Bağlantı Portları Standart ses kartları iki hoparlör ya da bir kulaklığı kullanılabilmesini destekler. Günümüz ses kartları birden fazla hoparlörleri destekler. Daha fazla hoparlör desteği ile ses kartları gerçeğe yakın sesler çıkarmaktadırlar. SES KARTININ YAPISI 9-Ses Kartı Bağlantı Portları Line In : Teyp ya da CD player’daki sesleri bilgisayar ortamına akarır. Microphone In : Ses kartın mikrofon girişidir. Dış ortamdaki seslerin mikrofon bilgisayara gönderilmesini sağlar. Line Out : İki hoparlörün ya da kulaklığın kullanılmasını sağlayan çıkıştır. 3D ses sistemlerinde buraya front (ön) hoparlörler bağlanır. Rear Out : 3D ses Rear (arka) hoparlörler buraya bağlanır. Joystick/MIDI port : Joystick ve MIDI aygıtlarının bağlanmasını sağlar. SES KARTININ YAPISI SES KARTININ ÇALIŞMASI Bilgisayarın çevre birimlerinde girilen analog ses sinyalleri ses kartına aktarılır. Ses kartının analog dijital çeviricisi (ADC) tarafından analog ses sinyallerini dijital sinyallere dönüştürür. SES KARTININ ÇALIŞMASI Ses kartının çalışma şekli SES KARTI ÇEŞITLERI Ses kartları; Veriyolu Standardına Göre Fiziksel Yapısına Göre SES KARTI ÇEŞITLERI Veriyolu Standardına Göre ISA: Bu slotuna takılan ses kartları günümüzde kullanılmamaktadır. PCI : Bu slotu kullanan ses kartları halen kulanılmaktadır.PCI slotu 64-Bitlik veriyolunu kullanır ve tak çalıştır özelliğine sahiptir. PCI-Express : Gelişen teknoloji ile birlikte ses kartlarıda PCI-e slotlarını destekleyen kartlarını kullanmaya başladı. Genelde PCI-e x2 ve x4 versiyonları ses kartlarında kullanılmaktadır. SES KARTI ÇEŞITLERI Fiziksel Yapısına Göre Anakarta tümleşik (onboard) ses kartı: Ekran kartlarında olduğu gibi anakart üzerine montajı yapılmış ses kartlarına tümleşik (onboard) ses kartıdır. Onboard ses kartı SES KARTI ÇEŞITLERI Fiziksel Yapısına Göre Anakartın genişleme yuvasına takılı olan ses kartı: Anakart üzerindeki genişleme yuvalarına takılan bu ses kartları onboard ses kartlarına göre daha iyi performans göstermektedir. PCI genişleme yuvasına takılan ses kartı SES KARTI ÜRETICILERI En önemli ses kartı ve ses yongası üreticileri -C-Media -M-Audio -Philips -Realtek -Nvidia SES KARTI ÜRETICILERI En önemli profesyonel Ses kartı üreticileri – Digidesign – MOTU (Mark Of The Unicorn) – RME GÜNCEL FIYATLARI İsmail ASLAN MIKROFON Abdullatif ÇAVDAR MIKROFON NEDIR? ses dalgalarını elektriksel titreşimlere çeviren, elektroakustik bir cihazdır. Mikrofon ses dalgalarına göre sinyal gerilimi verdiğinden hoparlörü tamamlayan bir unsurdur. TARIHÇESI Sesi bir yerden başka bir yere iletme görevi açısından Alexander Graham Bell’in 1867 yılında yaptığı telefon, mikrofonun ilk başarılı örneği olarak kabul edilebilir. Bu mikrofonda, ince bir demir plakanın üzerinde lastik bir diyagram, altına ise elektromıknatıs yerleştirilmiştir. TARIHÇESI 1917 yılında da Thomas Edison, çok daha duyarlı bir mikrofon geliştirdi. 1923 yılında, Almanya’da mikrofonun duyarlılığını artırıcı bazı gelişmeler sağlandı. ÖZELLIKLERI Duyarlık Frekans karakteristiği Direktivite Harmonik distorsiyon Çevre şartlarına uygunluk ÖZELLIKLERI Duyarlık: Mikrofonun ses dalgalarını elektrik dalgalarına çevirebilme kabiliyetidir. Frekans karakteristiği: Konuşmalarda netliğin sağlanması için bütün ses frekansları aynı oranda elektrik işaretine çevirebilmelidir. Direktivite: Yani, yön. Mikrofonlar kullanılacakları yere göre sadece bir yönde, iki yönde veya her yönde alış yapma özelliğinde olabilir. ÖZELLIKLERI Harmonik distorsiyon: Küçük olmalıdır. Yani ses kesildiğinde kendiliğinden titreşimi devam ettirmemelidir. Aşırı seslerde bozulmaya gitmemelidir. Çevre şartlarına uygunluk: Mikrofon kullanılacağı yere uygun seçilmelidir. Mesela; neme, ısıya, elektrik veya manyetik alana dayanıklı, rüzgardan etkilenmeyen mikrofonlar yerine göre seçilirler. ÇEŞITLERI Kristal mikrofon Karbon mikrofon Dinamik mikrofon Şerit mikrofon Kapasitif mikrofon KRISTAL MIKROFON Bu tip mikrofonlar, kuartz kristali mekanik olarak titreştirildiğinde elektriğe titreşimler vermesi esasına dayanarak çalışır. Mikrofonun diyaframını hava titreştirir. Kristal maddesi olarak Roşeltuzu kullanılır. Dirençleri çok yüksektir. Frekans karakteristiği 75 Hz ile 6000 Hz arasındadır. KARBON MIKROFON Karbon tozlarının ses dalgalarına göre sıkışıp gevşeyerek direncinin değişmesi esasına göre çalışır. Dirençleri düşük olmasına rağmen çıkış gerilimleri oldukça yüksektir. Frekans karakteristiği 80 Hz ile 6000 Hz arasındadır DINAMIK MIKROFON En yaygın kullanılan mikrofon çeşididir.Ucuz ve yapımı kolaydır. Bu mikrofon, mıknatıs alanı içinde diyaframa bağlı bobinin hareket etmesiyle elektrik akımı üretir. Oldukça sağlam ve dayanıklıdırlar. Daha çok sabit konuşma mikrofonu olarak kullanılmaya uygundur. ŞERIT MIKROFON Bir manyetik alan içinde ince şerit yapraklı bir iletkenin hareket etmesiyle elektrik üretir. 40 Hz ile 15.000 Hertz arasında frekans karakteristiği vardır. Sabit konuşma mikrofonu olarak kulanılır. KAPASITIF MIKROFON Ses dalgası iki iletken levha arasındaki mesafeyi değiştirir. Bu değişiklik ses çıkışını sağlar. Doğru akım kaynağı gerekir. Çok hassas olduğundan sabit cihazlarda kayıt için yaygın olarak kullanılır. ÜRETICI FIRMALAR TALKEE SNOPY COMO APOGEE SONY ELVİİ Abdullatif ÇAVDAR GÜNCEL FIYATLARI HOPARLÖR Recep ÇAĞIN HOPARLÖR NEDİR Elektrik akımı değişimlerini ses titreşimlerine çeviren alettir. HOPARLÖRÜN TARIHÇESI 1920 yıllarında elektrikli ses dalgalarının kaydedilip yayınlanmasına imkân sağlayan buluşlar ortaya çıktı. Bu buluşların neticesinde ilk hoparlör 1924-1925 yıllarında yapılmıştır. Chester W. Rice ve Edward W. Kellogg tarafından yapılan çalışmalar hoparlörü geliştirdi. Bu iki bilim adamının ortaya çıkardığı sistem, günümüzde önemli değişikliğe uğramamıştır. İlk Hoparlör HOPARLÖRÜN ÖZELLIKLERI İyi bir hoparlör, insan kulağının algılayabileceği her türlü frekansı size vermelidir. İnsan kulağı yaklaşık olarak 20-30 heartz bas dalgalarını, 15 kilo heartz-20 kilo heartz tiz dalgalarını duyabilecek kapasitededir. İyi bir hoparlörün bunların hepsini verebilmesi gerekir. Bu ses dalgalarını hem bozmadan hem de aynı anda aynı şekilde vermesi gerekir. HOPARLÖR ÇEŞITLERI Dinamik (hareketli bobinli) hoparlörler Hava tazyikli (borulu) hoparlörler Piezoelektrik (kristal) hoparlörler DINAMIK (HAREKETLI BOBINLI) HOPARLÖRLER Dinamik hoparlörler, bobin, mıknatıs, kon (diyafram) gibi elemanların birleşiminden oluşmuştur. Bu elemanlarda demirden yapılmış bir silindirin ortasına doğal mıknatıs yerleştirilmiştir. Mıknatısla yumuşak demir arasındaki hava aralığına ise hoparlör diyaframının uzantısı üzerine sarılmış bobin konmuştur. HAVA TAZYIKLI (BORULU) HOPARLÖRLER Cami minarelerinde başta olmak üzere çevre yerleşim bölgelerine anons ve ezan yayınlarının yapılmasında kullanılabilecek en kullanışlı üründür. PIEZOELEKTRIK (KRISTAL) HOPARLÖRLER Piezoelektrik hoparlörler çizgi biçiminde, birbirine karşı polarize edilmiş, bükülgen piezooksit (kurşun, elmas, titan karışımı) maddeden yapılmışlardır. Şeritlere akım uygulandığında, boyut uzayıp kısalır ve karşıdakini itip çeker. Bu titreşim ise esnek membranı hareket ettirerek ses oluşur. HOPARLÖRÜN İÇ YAPISI Diyaframın ortasında sıkıca tutturulmuş silindir şeklinde bir çekirdek ve üstüne sarılı bir ses bobini bulunur. Bobin ve çekirdek bir mıknatısın kutupları arasına yerleştirilmiştir. Önceleri, bir yükselticiden alınan doğru akımla çalışan elektromıknatıslar kullanılıyordu, günümüzde yumuşak demirden kalıcı mıknatıslar veya seramik maddeler kullanılmaktadır. ÇALIŞMA MANTIĞI Bobin, manyetik bir alanda akım taşıyan bir iletkendir. Sinyal geldiğinde elektromanyetik bir kuvvetin etkisi altında kalarak hareket eder. Bobin diyaframa sıkıca tutturulduğundan, diyaframı da hareket ettirir. Diyaframın hareketi elektrik sinyalindeki değişikliklere uyar ve havaya ses dalgaları yayar. ÜRETICI FIRMALAR Kharma Aerial Acoustics Sonus Faber Avalon Thiel Reference 3A Meridian Revel Dynaudio GÜNCEL HOPARLÖR FIYATLARI Recep ÇAĞIN http://sistemduragi.com/ses-karti-nedir.html/ http://bilgihanem.com/ses-karti-nedir-nasil-calisir/ http://www.vatanbilgisayar.com/ https://www.google.com.tr/search?q=ilk+mikrofon&biw=1242&bih=60 6&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiMpJrQ4cTJAhUjA HMKHYaoA38Q_AUIBigB#tbm=isch&q=mikrofon https://tr.wikipedia.org/wiki/Mikrofon https://www.google.com.tr/search?q=hoparl%C3%B6r&espv=2&biw=1 366&bih=667&tbm http://donanimara.blogcu.com/hoparlor-nedir/3007490 http://seslendirmesistemleri.blogspot.com.tr/2008/03/hoparlr-nedir-veeitleri.html