tılos brükner fonksiyonunu kullanarak toprak işlerini

TILOS BRÜKNER FONKSİYONUNU KULLANARAK
TOPRAK İŞLERİNİ KOLAYCA NASIL YÖNETEBİLİRSİNİZ
1. TILOS 8 – Tilos ; karayolu, demiryolu, tünel,
enerji nakil ve boru hattı projeleri gibi herhangi bir tür doğrusal projeyi planlamak için kullanılan yazılımdır.
Tilos, bir Alman firması olan Linear Project GmbH tarafından geliştirilmiştir ve 1999’dan beri kullanılmaktadır.
Geleneksel planlama sistemleri sonuçlarını Çubuk Grafik
(Gantt Chart) üzerinde göstermektedir. Doğrusal projeler
personelin ve ekipmanın işlerini yapabilmesi için inşaat
sahası boyunca hareket etmeleri nedeniyle kendine özgün zorluklar gösterir.
Zaman-Mesafe diyagramları, Denge diyagramları (Line
of Balance), Zaman bağlantısı diyagramları, Fransız diyagramları proje detaylarını ve iş programını tek bir görünümde göstererek proje kapsamını net bir biçimde
ortaya koymaktadırlar.
Bugün kullanılan standart proje yönetim yazılımları,
ulaştırma projeleri düşünülerek dizayn edilmedikleri
için bu alandaki ihtiyaçlar CAD veya Excel gibi yazılım
paketleriyle yama yapılarak kapatılmaya çalışılmaktadır.
Bu uygulamalardaki en büyük kusur, yapılan işte herhangi bir değişiklik olması durumunda verilerin görsel olarak
işlenebilmesi için daha kolay bir yol olmaması nedeniyle
planların sürekli olarak değiştirilmesi zorunluluğudur.
TILOS zaman ve mesafeyi güçlü bir proje yönetim
aracında birleştirmektedir.
TILOS diğer planlama yazılımlarının yaptığını yapmakla
birlikte buna ek olarak Zaman-Mesafe diyagramında kritik yol görünümü sağlar.
• Alt projelere tam destek sağlar. Köprüler, pompa
istasyonları veya diğer çubuk aktiviteleri ayrı bir alt
projede planlanabilir ve bunların ana aktiviteleri veya kilometre taşları Zaman-Mesafe Diyagramına bağlanabilir.
• Lokasyon ile bağlantılı miktarlar, iş oranları, kaynaklar
ve maliyetler üzerinde tam kontrol sağlanabilir.
• İmalat hattı kolay bir şekilde gözlenebilir.
TILOS’un en önemli faydası görsel verilerin zaman ve mesafe yönünden bir plan üzerinde iki boyutlu olarak takip edilebilmesidir. Kritik yol yönetimi planlaması ve ağ diyagramı
programları daha analitiktir fakat bu diyagramlar proje planı ve projenin kendisi arasında görsel bağlantı sağlamayı
başaramazlar.
2. TILOS’un yeni versiyonu Tilos 8 sürümü
“Brükner Diyagramı” olarak adlandırılan yeni
ve özel bir fonksiyon içerir.
Bu makale TILOS Brükner fonksiyonunu kullanarak
örnek bir karayolu yapımındaki toprak taşınmasının
gözlemlenmesini, planlanmasını ve kontrol edilmesini
anlatmaktadır.
Grafik 1 deki listede, yarma ve dolgu aktivitelerinin her birinin taşınması gereken toprak miktarları varmış gibi düşünelim. Geleneksel planlama yazılımları Gantt Grafikleri veya
Ağ Diyagramları kullanmaktadır. Bu yazılımların hiçbirisi işin
yapıldığı lokasyon (mesafe ekseni) ve işin yapıldığı zaman
(zaman ekseni) arasındaki bağlantıyı gösterememektedir.
Karayolları ve demiryolları projeleri genellikle şantiye alanının hazırlanabilmesi için büyük miktarlarda toprağın taşınmasını gerektirir. Bu işlem bu tip projelerde en büyük
maliyeti içeren aktivite gruplarının arasında yer alır. Toprak işleri aktiviteleri toplam proje bütçesinin %30-%80’lik
oranı arasında yer tutabilir. Kazı için gerekli ekipman ve iş
gücünü, taşımayı, sarfiyatı, sıkıştırmayı, toprak testini, kaya
kırılmasını düşündüğümüz zaman maliyet hızla yükselir. Bu
sebeple müteahhitler ve mühendisler karayolu reglaj çalışmalarındaki iş tahminini azaltmak ve toprak taşınmasında
herkese adilce ödeme yapılabilmesini sağlamak için brükner grafiklerine güvenirler.
Taşıma diyagramı taşınan malzemenin miktarını ve ekonomik olarak ne kadar uzak mesafeye taşınabileceğini müteahhit ve denetmenlere anlatır. Ortalama veya sabit fiyat taşıma mesafesi 2 denge noktası arasında ve tüm proje alanı
içinde hesaplanır.
Ayrıca, taşınması gereken malzemenin miktarını ve yolunu
bizlere açıklar. Geçmişte planlamacılar toprak taşımanın
grafiksel gösterimini verebilmek için Microsoft® Excel kullanırlardı. Bununla ilgili problem, işteki değişikliklerin modellemesinin çok zor olması ve değişikliklerde diyagramın
tamamen tekrar çalışılmasını gerektirmesidir.
Grafik 1. Dolgu İşleri
Grafik 3. Yarma-dolgu toprak işlerinin taşınması
Toprak taşıma yaklaşımının amacı proje yolu boyunca
malzemenin kütle dengesini (yarma ve dolgu miktarları)
kavrayabilmektir.
Taşıma Diyagramı taşınacak eksen ve mesafe boyunca nakledilen toplam toprak harfiyat miktarının grafiksel sunumudur.
Tilos bu sorunu planlamanın ve toprak taşımanın bütün
boyutlarını Gantt Grafik programı, farklı kaynak ve maliyet
yazılımı ve Excel® yerine bir yazılımda birleştirerek çözer.
Gereksinim duyulan bu programların tüm özellikleri bir
programda tek görüntü olarak birleştirilir.
Grafik 2. Gantt chart ve dolgu aktiviteleri
Üstdeki diyagram yarma ve dolgu aktivitelerinin zamanmesafe çizelge görünümüdür. Bu çizelgede tarih veya ilerlemede yapılacak herhangi bir değişiklik tüm iş programını
etkileyecektir.
2
Raporlama kısmına geldiğimizde Tilos çok güçlüdür. Aşağıda girilen ilerlemeleri ve S-Eğrisini (planlanan ve gerçekleşen karşılaştırması) bir görüntüde görebilmekteyiz.
Geleneksel çözümler planlama yazılımlarının, Excel veya
ticari bilgi toplama araçlarının birlikte çalışmasını gerektirmektedir. Toprak taşıma işinin optimum maliyetini hesaplayabilmek için ayrıca iş gücünün, malzemenin ve ekipmanın
planlanmasını gerektirir. Yükleniciler gelir ve nakit akışını
da düşünmelidirler. İş başladığı zaman gerçekleşenleri referans planla kıyaslayabilmek için işin temel iş programıyla
mukayese edilmesi gerekmektedir.
Grafik 4. Raporlama
Gantt Grafiğinde raporlamanın aksine aktivitelerin zaman
ve mesafesi görülebilmektedir. Böylece herhangi bir üst
üste binme veya uyuşmazlık saptanabilmektedir. Tekrardan belirtmeliyiz ki geleneksel Excel ve CAD yazılımları
bu tip grafiklerin elde edilmesi için kullanılmıştır. Projede
değişiklikler olması durumunda tam çözüm sağlayabilmek
için işin tekrar planlanması ve diğer yazılımların desteği gerekmektedir.
”
Grafik 5. S-Eğrisi Maliyet (Gelir-Gider) Analizi ve İlerleme
Grafik 6. Üstteki grafik malzemenin, ekipmanın ve
işçiliğin nasıl birleştirilebildiğini göstermektedir.
Tilos kullanmak bahsettiklerimizi tek bir yazılımla yapabilmemiz ve sonuçlara ulaşabilmek için daha değişik çözümlere ihtiyacımızın olmayacağı anlamına gelir.
Tüm bahsedilenlerin tek Tilos görünümüne dahil edilmesi
Brükner Diyagramı ve Brükner Denge Diyagramını kapsayan her bir bilginin içerilmesi anlamına gelmektedir. Eşsiz
olarak bütün bunlar programda birbirlerini etkilemektedir.
Bu sepeble herhangi bir değişiklik, derhal planın kalanına
yansıtılır. Örnek olarak iş gücündeki eksikliğin etkisi zaman
ve fiyat üzerindeki etkilerle karşılanabilir.
Tekin Güvercin; 15 yıllık deneyimli Proje Yönetimi Danışmanıdır.
Otoyol, Metro, Boru Hattı, Demiryolu, Enerji Nakil, Köprü ve Tünel
projelerini kapsayan farklı sektörlerdeki 40 farklı ülkede 280’den
fazla kuruluşa proje yönetim danışmanlığı vermiştir. Ayrıca FND
Future Network Development’ın (Tilos’un Uluslararası Çözüm
Sağlayıcısı) kurucusu ve CEO’sudur.
”
TEKİN GÜVERCİN
İNŞ.YÜK.MÜH
CEO, FND Future Network Development
3
Daha Fazla Bigi İçin
www.fndsite.com
www.tilos.org/tilos_en.html