Sayfa 1 / 3 GETA KİMYA Bitki Beslemede Uzman Kuruluş 20.05
advertisement
GETA KİMYA Bitki Beslemede Uzman Kuruluş ANA MENU Ana Sayfa Ürünler Yetiştiricilik Bitki Besin Madde Eksik Akademik Hal fiyatları BAYİLER İÇİN Sayfa 1 / 3 BİTKİ BESİN MADDELERİ NOKSANLIKLARI ve BİTKİLERDE BESLENME BOZUKLUKLARI Bitkilerde beslenme bozuklukları denilince, yaygın olarak akla mutlak gerekli olan bir elementin yetersizliği neticesinde bitkinin büyüme ve gelişmesinde görülen duraklama, zayıflama gibi olumsuzluklar gelmektedir. AZOT NOKSANLIĞI Oysa beslenme bozukluğu, herhangi bir besin elementinin yetersizliğinden kaynaklanabildiği gibi, fazlalığından da kaynaklanabilmektedir. Besin elementi olsun veya olmasın, herhangi bir mineral elementin, bitkinin yaşama ortamında belli bir düzeyin üstünde bulunması bitkide ciddi zararlara neden olabilmektedir. Bununla birlikte, bitkilerde beslenme bozuklukları, intensif tarıma geçilmesiyle birlikte, öncelikle besin elementlerinin noksanlıkları şeklinde ortaya çıkmıştır. Halen de en yaygın beslenme bozuklukları, mineral besin elementlerinin eksikliklerinden kaynaklanmaktadır. NOKSANLIKLAR Bitki Besin Maddeleri Noksan Besin Alımını Etkileyen Fak Besin Eksikliği Denemeleri Büyümeyi Etkileyen Faktörler Bünyedeki Etkileşim Fakat gerek kültür bitkilerindeki besin eksikliklerini gidermek ve çok ürün almak İçin kullanılan gübrelerin zaman zaman aşırı miktarlarda kullanılması, gerekse endüstriyel veya tarımsal nedenlerle toprak, su ve atmosferde kimi elementlerin miktarının doğal sınırların çok üzerine çıkması, o ortamda yetişen bitkilerde bazı toksik etkiler yapmaktadır ki bunlar da, günümüzde çok da seyrek olmayan bir sıklıkta görülen beslenme bozukluklarıdır. Bitkilerde ortaya çıkan beslenme bozuklukları bitki gelişmesini geriletir, hatta kimi hallerde gelişmeyi tamamen durdurarak bitkinin ölmesine neden olur. Bitki gelişmesinin gerilemesi, verim kaybı veya az ürün anlamına gelir. Bu nedenle bitkilerde beslenme bozukluğu olmaması için önceden önlem alınması, eğer herhangi bir nedenle bir beslenme bozukluğu ortaya çıkmış ise bunun en hızlı bir şekilde giderilmesi, pratik tarımda verim açısından hayati önem taşır. NİTRO ZİNC (AZOT ÇİNKO) NİTRO FER (AZOT DEMİR) BOR NOKSANLIĞI Diğer Faktörler Beslenme bozuklukları sadece verimi düşürmekle kalmaz, aynı zamanda elde edilen ürünün kalitesinin bozulmasına, bitkinin hastalıklara, soğuk ve susuzluğa dayanıklılığın azalmasına neden Gübrelemeye Bağlı Eksiklikler olur. Genetik Faktörler Mikro Makro Besinler Temel Bilgiler Besinlerin Bitkiye Nufusu Bitkilerde Azot Eksiksikliği Bitkilerde Bakır Eksikliği Bitkilerde Bor Eksikliği Bitkilerde Çinko Eksikliği Bitkilerde Demir Eksikliği Bitkilerde Fosfor Eksikliği Bitkilerde Kalsiyum Eksikliği Bitkilerde Magnezyum Eksikli Bitkilerde Mangan Eksikliği Bitkilerde Molibden Eksikliği Bitkilerde Potasyum Eksikliği Yeterli ve dengeli bir, şekilde beslenmeyen bir kültür bitkisi, viral, bakteriyel ve fungal hastalıklara karşı çok daha hassastır. Hem hastalıklara daha kolay yakalanır, hem de hastalıktan daha çok zarar görür. Bu itibarla, özellikle intensif bitki yetiştiriciliği yapanlar nemli ve sıcak ortamlarda, hastalık olasılığı çok yüksek olduğu için, bitkilerin hastalıklara dayanıklılığı artıracak olan doğru ve tam beslenme fevkalade büyük önem taşır. GOLDEN CA BOR GOLDENMIX Verim kaybı bakımından hiç akıldan çıkarılmaması gereken bir husus vardır ki pratik tarımda (KALSİYUM BOR) (BİTKİ BESİNİ) oldukça önemlidir. Bir kültür bitkisinde görülen herhangi bir besin elementinin noksanlığı veya aşırı fazlalığından ileri gelen bir beslenme bozukluğu verimde kesinkes bir düşmeye sebep olur. Diyelim ki bir besin elementinin noksanlığı görülmüş olsun hemen gübreleme yapılarak o besin elementinin noksanlığın giderilmesi elbette ki pratiktir, ancak noksanlık giderildi diye verim kaybına uğramadığımızı düşünmek yanlıştır. ÇİNKO NOKSANLIĞI Bitkiden tam verim alabilmemiz için, besin noksanlığın hiç görülmemesi gerekirdi. Noksanlık bir kere ortaya çıktıktan sonra, az veya çok verim kaybı olacaktır. Ancak noksanlık ne kadar şiddetli olursa ve ne kadar uzun sürerse verim kaybı da o kadar büyük olacaktır. Dolaysı He iyi bir bitki yetiştiriciliği için beslenme açısından ilk tedbir bitkinin besin ihtiyacı baştan iyi hesaplanarak gübrelemenin tam yapılmasıdır. Bu şekilde bitki de bir beslenme stresi ortaya çıkmasının önüne geçilebilir ve bitkinin verim potansiyeli ne uygun bir ürün elde edilir. Ama eğer elde olmayan nedenlerle bir beslenme bozukluğu tespit edilmiş ise, o zaman da yapılacak iş derhal o bozukluğu giderecek önlemleri almaktır. Bunu yapmakla da ürün kaybının büyümesinin önüne geçmiş oluruz. Eğer beslenme bozukluğu giderilmezse verimde ve ürünün kalitesinde çok büyük kayıplar ortaya çıkar, ürünün tümüyle kaybedilmesi de söz konusu olabilir. Bir bitkide herhangi bir besin elementinin noksanlığı çok çeşitli sebeplerle ortaya çıkabilir. İlk akla gelen sebep toprakta o besin maddesinin yeterli miktarda bulunmamasıdır. Sebeplerden birisi bu olmakla birlikte daha pek çok nedenle de bitkide besin noksanlığı görülebilmektedir. GOLDEN ÇİNKO % 15 ÇİNKO GOLDEN ZİNC % 5 ÇİNKO NITRO ZINC AZOT ÇİNKO Örneğin toprakta yeterli su ve hava bulunmaması, yüksek veya düşük toprak reaksiyonu (pH) , organik maddenin düşük veya çok yüksek olması, fazla miktarda kireç bulunması, drenaj yetersizliği, bozuk strüktür gibi toprak koşulları bu nedenlerden bazılarıdır. Aynı Şekilde düşük veya yüksek hava sıcaklığı, aşırı bulutluluk ve benzeri nedenlerle ışık yetersizliği, transpirasyonu BESİN NOKSANLIKLARI azaltan hava koşulları gibi iklimsel etkenler de bitkilerin besin alımını azalttığı için besin kıvrılarak akan nehirlere benzerler. noksanlığı görülmesine yol açabilmektedir. Düz bir hatta görülmezler. Bütün bunlardan başka insanlar da yanlış kültürel uygulamalar nedeniyle bitkide besin maddeleri noksanlığına sebep olabilmektedirler. Örneğin yanlış budamalar, yanlış toprak işlemesi, dengesiz ve aynı gübrelemeler, aşırı sulama gibi uygulamalar bitkilerde beslenme bozukluklarına sebep olabilir. Bu bozukluklar bir veya birden çok elementin noksanlığı olabileceği gibi, fazlalığı da olabilir. Bitkilerde bir beslenme bozukluğu olduğu zaman, çoğu defa bunu belli ederler. Gelişmede yavaşlama, yapraklarda küçülme veya bazı şekil bozuklukları, sürgün sayısında azalma ve sürgün boyunun kısalması, yapraklarda bazı renk değişiklikleri en belirgin beslenme bozukluğu simptomlamdir. Özellikle yapraklarda görülen renk değişiklikleri, besin elementlerinin cinsine göre tipik olduğundan, noksanlık veya fazlalığın sebebinin anlaşılmasında oldukça yardımcı olur. Beslenme bozukluklarının, özellikle beslenme noksanlıklarının hızlı bir şekilde teşhis edilmesi önemlidir. DEMİR NOKSANLIĞI Çünkü noksanlık sebebinin teşhis edilmesi o noksanlığın giderilerek ürün kaybının önüne geçilmesi için şarttır. Yukarıdaki paragraflarda açıklanmış olduğu gibi, noksanlık stresi ne kadar uzun sürerse, ürün kaybı da o kadar fazla olacaktır. Noksanlığın teşhiside, o besin elementinin noksanlığında ortaya çıkan simptomların bilinerek tanınması oldukça önem taşır. Teşhiste bize kolaylık sağlayan bir husus, belli bir besin elementine ait noksanlık simptomlarının, değişik bitkilerde birbirine oldukça benzemesidir. Bununla birlikte, bitkilerde görülen bir beslenme bozukluğunu, sadece simptomlara bakarak kesin bir şekilde teşhis etmek her zaman mümkün olmayabilir. Her şeyden önce böyle bir iş önemli derecede tecrübe kazanmış olmayı gerektirir. Çünkü beslenme bozukluğunda bitkilerde ortaya çıkan arazlara benzeyen görüntüler yukarda kısaca değinilen birçok sebepten ileri gelebileceği gibi, ayrıca biyotik faktör denilen birçok böcek, virüs mantar ve bakteri zararları da benzer görüntüler yaratabilir. Bunun dışında kullanılan zirai mücadele ilaçları ve hormonlar da yüksek dozlarda kullanıldığında bitkilerde beslenme bozukluklarına benzer arazlar yaratabilmektedir. GOLDEN IRON (DEMİR) GOLDEN NITRO FER (DEMİR - AZOT) Beslenme bozukluklarına ait simptomların gözle tanınmalarını güçleştiren bir diğer önemli sebep http://www.getakimya.com/BitkiBesinMaddeEksiklikleri.aspx 20.05.2012 GETA KİMYA Bitki Beslemede Uzman Kuruluş Sayfa 2 / 3 de, pratikte birçok durumda birden fazla besin maddesi noksanlığının aynı anda ortaya çıkmasıdır. Böyle durumlarda birden fazla besin maddesi noksanlığına ait simptomlar birbirine karıştığı için teşhis oldukça güçleşir. FOSFOR NOKSANLIĞI Üretilen yeni genotiplerde besin noksanlıklarına ait simptomlar bugüne kadar bilinenlerden farklı olabilmektedir. Buna iyi bir örnek yüksek verimli ve hızlı büyüyen pamuk varyetelerinde görülen potasyum noksanlığıdır. Potasyum noksanlığı simptomların yaşlı yapraklarda görülmesine karşın, hızlı büyüyen yüksek verimli bazı pamuk çeşitlerinde önce genç yapraklarda ortaya çıkmakta ve yukarıdan aşağıya doğru yayılmaktadır. Bu nedenle de bu tür potasyum noksanlığı anormal potasyum noksanlığı olarak adlandırılmıştır. Bütün bu sayılan güçlükler, beslenme bozukluğunun teşhisinin zor olduğunu söyleyerek, bu konuda çalışanları korkutmak için değildir elbet. Amacımız bitkilerdeki beslenme bozuklukların teşhisini çok basit bir iş olarak algılayarak yanılgıya düşülmesini, yanlış teşhis konulmasını önlemektir. Çünkü yanlış teşhise dayanarak yapılacak gübre uygulamaları sadece gübreleme masraflarının boşa gitmesine neden olmayacak, fakat aynı zamanda bitkiyi beslenme bozukluğundan kurtarmayacağı için ürün kaybının da büyümesine, belki ürünün yok olmasına yol açabilecektir. Oysa konu hakkında yeterli bilgi ve deneyime sahip olan kişilerin, beslenme bozukluklarının simptomları tanıyarak gözle teşhis edilmesinin çok avantajları vardır. GOLDEN FOSFOR GOLDEN DROP GOLDEN GREEN Gözle teşhis, her şeyden önce zaman almayan, çok hızlı ve hiç masrafı olmayan bir teşhis yöntemidir. Oysa toprak ve bitki analizlerine dayanarak bir simptomun teşhisi için bir bedel ödemeyi hem de uzun sayılacak bir zamanı gerektirir. Masrafın yanında zaman kaybı da çok önemlidir. KALSİYUM NOKSANLIĞI Bir besin elementi noksanlığının yarattığı bir stres varsa bunu gidermek için yapılması gereken gübreleme ne kadar geç yapılırsa üründe verim ve kalite kaybı o kadar büyük olur. Bununla birlikte beslenme bozukluklarının teşhisinde, gözle yapılan tetkiklere ilaveten toprak ve bitki analizlerinden de yararlanılması doğru teşhis için önemlidir. Özellikle gözle teşhiste kuşkuya düşülüyorsa mutlaka toprak ve yaprak analizlerine de başvurulmalı ve toplanan bilgiler birlikte değerlendirilmelidir. Bu şekilde hem gözle konulan teşhisin doğruluğu belirlenmiş olur ve varsa bir yanlışlık düzeltilir, hem de eğer noksanlık başka sebeplere dayalı olarak ortaya çıkmış ise bu tespit edilir. Toprakta bir besinin mutlak noksanlığının dışında beslenme bozukluğuna neden olan PH nın bazı faktörlerin elimine edilmesi, noksanlığın tekrarını da önleyeceği için gübrelemeye Göre daha ucuza gelebilir ve daha da kesin etkili olabilir. Bitki analizleri ile besinlerin bitkideki miktarları belirlendikten sonra bunların normal olup olmadıklarının tespiti için de uygulayıcıların bu konuda bilgi sahibi olmaları zorunludur. Çeşitli bitkiler için ideal sayılan besin miktarları çizelgeler halinde diğer sayfalarımızda verilmiştir. Böylece yetiştiricilerle bire bir temas da olup, onların sorunlarına çare aramak, öneride bulunmak durumunda olan insanlara önemli bir kolaylık sağlanmıştır. GOLDEN CA KALSİYUM GOLDEN CA BOR KALSİYUM BOR Her bir besin elementinin noksanlığında bitkilerde görülen arazların o elemente has belirtileri, tecrübeli bir göz tarafından tanınabilmesi, için elimizden geldiğince anlatmaya ve anlattıklarımızı resimlerle desteklemeye çalışıyoruz. MAGNEZYUM NOKSANLIĞI Burada ve bundan sonraki sayfalarımızda anlatacaklarımız ilk başlarda çok karma karışık gelecektir. Ama zaman içinde herşey yerli yerine oturacaktır. Bitki besleme başlı başına bir branştır. Bazı besin elementleri bitkide az miktarda bulundukları için bunar mikro besin veya mikro element diye adlandırılırlar. Bu besinler bitkide az miktarda bulunmakla birlikte, önemleri makro besinlerden kesinlikle daha az değildir. Mikro besin elementleri, "iz elementler" olarak da isimlendirilmektedir. Mikro besin elementlerinin bitkiler için mutlaka gerekli besin maddeleri olduklarının anlaşılması, makromesin elementlerine göre oldukça geç olmuştur. Bunun birçok sebebi vardır. Özellikle makrobesin elementlerini içeren kimyasal gübrelerin kullanılmadığı veya az kullanıldığı zamanlarda, bitkilerin büyüme oranı toprak da bulunan azot, fosfor gibi makro besinlerin miktarına bağlı kaldığı için, düşük verimli bu bitkiler için toprakta bulunan mikro besin elementlerinin miktarı yeterli gelmekteydi. GOLDEN MAGNEZYUM KULLANINIZ Mikro elementlerin noksanlıklarının görülmesi, dolaysıyla bu elementlerin bitkiler için gerekli olduklarının anlaşılması, ancak tarımda kimyasal gübrelerin yoğun bir şekilde kullanılmasından sonra olmuştur. Mikro besinlerin bitkide çok az miktarda bulunması, analiz tekniklerinin yeterli olmayışı nedeniyle bu az miktardaki elementin analizinin doğru yapılamaması da, mikro besinlerin bitkiler için gerekli olduklarının anlaşılmasında MANGAN NOKSANLIĞI geç kalınmasının nedenlerinden biridir. Azot, fosfor, potasyum gibi makrobesin elementlerini içeren kimyasal gübrelerin, önemli bir endüstriyel sektör olarak gelişmesiyle birlikte bu gübrelerin tarımda kullanılmalarında çok büyük sıçramalar olmuştur. Öte yandan bitki ıslah çalışmaları ile elde edilen yüksek verimli çeşitlerin üretime girmeleri, sulama ve diğer kültürel önlemlerin de geliştirilerek uygulanmasıyla, son yüzyılda, bitkilerin verimlerinde büyük artışlar olmuştur. Bu artışlar doğal olarak, o zamana kadar olmayan, mikrobesinlerin noksanlıklarının da ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Mikrobesin noksanlıklarının görülmesi sadece artan ihtiyaç nedeniyle de değildir. Kullanılan kimyasal gübrelerle toprağa verilen makrobesin elementleri ve gübrelerdeki kimyasal katkı maddeleri de mikrobesin elementlerinin alınmalarını ve bitkiye faydalılığını azaltıcı etki yapabilmektedir. Mikrobesinlerden özellikle demir elementinin noksanlığı, daha çok bu şekilde diğer bazı faktörlerin olumsuz etkileri neticesinde ortaya çıkmaktadır. Demir dışındaki bazı mikrobesin noksanlıkları da kimi zaman, topraktaki mutlak noksanlıktan değil, diğer faktörlerin antagonistik etkilerinden ileri gelmektedir. GOLDEN MANGAN KULLANINIZ Bitkinin ihtiyacı ve bitkide bulunan miktarı esas alınarak yapılan sınıflandırmaya göre, makro besin grubuna giren elementler; karbon, hidrojen, oksijen, azot, fosfor, potasyum, kalsiyum, magnezyum ve kükürttür. MOLİBDEN NOKSANLIĞI Mikro besin grubuna giren elementler ise; demir, mangan, çinko, bakir, molibden, bor ve klordur. Bazı bitkiler için sodyum ve silisyumun da mutlak gerekli besin olduğu kanıtlanmıştır, ancak tüm bitkiler için bu iki element mutlak gerekli değildir. Gerekli olan bitkiler için sodyum ve silisyum da makro besin grubuna girmektedir.. Bitki besin maddelerinin bu şekilde makro ve mikro besin maddeleri diye gruplandırılması aslında biraz keyfi bir sınıflandırmadır. Birçok durumda, bitkilerdeki makro ve mikro besin maddelerinin miktarları arasında çok belirgin fark bulunmayabilir. Örneğin, bitki dokularının demir ve mangan kapsamları bazı durumlarda kükürt veya magnezyum kapsamları kadar yüksek olabilmektedir. Ayrıca bitkilerin mikroelement kapsamları çoğu hallerde fizyolojik ihtiyacın çok üzerinde olmaktadır. Bu durum örneğin mangan için genellikle geçerli olan bir durumdur. Aynı şekilde, fotosentezdeki rolü için çok az miktarda klora ihtiyaç bulunmasına rağmen, birçok bitki türünde http://www.getakimya.com/BitkiBesinMaddeEksiklikleri.aspx 20.05.2012 GETA KİMYA Bitki Beslemede Uzman Kuruluş Sayfa 3 / 3 nispeten yüksek miktarlarda klor bulunmaktadır. Bu örnek bize, bir elementin bitki organlarında bulunan miktarlarının, elemente fizyolojik ve biyokimyasal proseslerde ihtiyaç duyulan miktar hakkında iyi bir kriter olamayacağını göstermektedir GOLDENMIX (BİTKİ BESİNİ) Bu açıklamalarımız, bir noktanın iyi anlaşılmasını sağlamak içindir. Mikroelement veya iz element denilen bitki besinlerinin bitkideki miktarının çok az olması onların önemlerinin az olduğu anlamına alınmamalıdır. Örneğin bitkiler için yeterli POTASYUM NOKSANLIĞI olabileceği çinko miktarı, azotun binde biri kadardır, ama çinko noksanlığı da verimi azot noksanlığı kadar düşürebilmektedir. Oysa bitkinin çinko ihtiyacının karşılanması için verilecek çinkolu gübre miktarı oldukça azdır, az olduğu için de pratikte bazen ihmal edilmekte ve büyük kayıplara yol açmaktadır. Birçok durumda da bitkide bir Mikroelement noksanlığı olduğu anlaşılmamakta, verim düşüklüğü başka bazı faktörlere atfedilmektedir. Bu nedenle mikrobesin maddesi noksanlıklarının tanınması en az azot, fosfor noksanlıkların tanınması kadar önemlidir. Bugün Türkiye'de de intensif tarım yapılan işletmelerde makro besinlerden magnezyum, mikro besinlerden ise demir, çinko, mangan ve bor noksanlıklarına sık rastlanılmaktadır. Bu besinlerin yeterli düzeyde bitkiye sağlanamadığı hallerde ise, bitki gelişememekte, ürün kaybı olmakta, kalite özellikleri bozulmakta ve ürünün pazar değeri de düşmektedir. Sonuç da üretici azot, fosfor ve potasyumlu gübreleri kullanmasına rağmen karlı bir çiftçilik yapamamakta, zarar etmektedir. Azot, fosfor ve potasyum elementleri ile yapılan gübrelemenin bitkilerde diğer bazı elementlerin noksanlıklarını yaratması, sadece diğer elementlere olan ihtiyacın yükselmesinden de kaynaklanmamaktadır. İhtiyacın artmasına ilave olarak, bitki besin elementleri arasındaki interaksiyonlar nedeniyle de çeşitli noksanlıklar ortaya çıkabilmektedir. GOLDEN POTAS GOLDEN DROP POTAS GREEN 11-5-35 Örneğin; • • • • • • • • • Yüksek amonyum konsantrasyonun Yüksek nitrat konsantrasyonunun Yüksek nitrat konsantrasyonunun Yüksek fosfat konsantrasyonunun Yüksek potasyum konsantrasyonunun Yüksek fosfor konsantrasyonunun Yüksek kalsiyum konsantrasyonunun Yüksek amonyum konsantrasyonunun Yüksek bakır, çinko ve mangan miktarlarının bilinmektedir. kalsiyum ve magnezyum başta demir olmak üzere mikro besinlerin fosfat nitrat magnezyum ve kalsiyum noksanlığına çinko ve diğer mikro besinlerin demir, bor, mangan, magnezyum noksanlıkları katyonuk elementlerin, özellikle magnezyum ve kalsiyum demir alımını azalttığı alımını azalttığı alımını azalttığı, alımını azalttığı neden olduğu alımını azalttığı yaratığı alımını azalttığı alımını azalttığı Bitki yetiştiriciliğinde gübrelerin intensif bir şekilde kullanılmasına bağlı olarak yukarıda örnekleri verilen çeşitli interaksiyonlara bağlı bazı besin elementlerinin noksanlıklarının ortaya çıkması, bize birçok ülkede ve birçok toprak da giderek artan oranda magnezyum ve iz elementlerin noksanlıklarının artmasının nedenini açıklamaktadır. Bu durum aslında birçok toprak da bu elementlerin gizli noksanlıklarının bulunduğunu göstermektedir. Besin elementlerinin gizli noksanlıkları, bitkide gözle görülür simptomlara neden olmasa bile, ciddi oranda ürün ve kalite kaybına neden olabilmektedir. Özgürlük mah. Mertoç Gıda Toptancıları Sitesi D blok no 82 Cem YILDIRIM Özler YILDIRIM Yusuf Sezer Yosunlu Mersin 0532 300 30 22 0532 521 67 47 0539 541 89 14 Bu site 0324 234 09 63 Bayi Satış Pazarlama İmalat ve Sevkiyat Teknik Destek kez ziyaret edilmiştir [email protected] http://www.getakimya.com/BitkiBesinMaddeEksiklikleri.aspx 20.05.2012
